Ivsti Lipsi Monita et exempla politica : libri dvo, qui virtvtes et vitia principum spectant

발행: 1605년

분량: 323페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

171쪽

m exempla politica. 8s

homo acer scilicet ad terram sacram paullo post redit, omnium inops, quo nisi ad patrem Recipitur amice, ipse paenitentiam & amorem simulat sed vultu non animo bonus. Nam fraudem insidias patri statim ita struit. Erat senex Grauia ditionis suae tunc opido, cum XΟ-re: venitqtuasi per ossicium filius More gentis epulantur albunt largius , saltant etiam in multam noctem ipso sene Duce sustentante,&in filii gratiam rarier vires morem laetioinre. Tandem cubitum sese confert Vix fecerat. cum adsunt a Nouiomes iuueni parebant)ciues armati ab UOlph clam intromissi recta ad cubiculum Ducis duce filio, tendCnt. Pulsant fores .ille electo ocos&choreas etiam tunc cogitans, negat id nose saltare ultrapesie: it Bene faciant, C abeant. At illi Tractis iam foribus adstant, iubent surgere&se consequi si autem ait senex, bis J Miser, ubi auxilium putat, exitium est: Ville imprCbus, Pater, in quit, necestati parondum est, age sequere. Nec tantillum exspectant, ut tuni uiam Interiorem aptet atque induat ne tibialia quidem sumat: sed pater equitantem filium, nudis pedibus&corpore, ita sequitur Suram usque. Ibi carceri taetro includitur, sex annos totos non illius, sed&popularium impietatem culpo fecin- quam annos detinetur. Tandem improbitas querelas vulgi excitat sed & minas Principum Vicinorum: e quibus Lian in Cliviae Duc ipsius L hi aminculus arma etiam sumit. Quia men a se parum validus, auctoritatem Vel au-

172쪽

I. Lipsi monita

1ilia a Pontifice Paulli Secundo, 3 Fridorico Imp. petit. Illi statim annuunt, ad Adolphum acres minacesque litteras scrIbunt, Vt patrem luci dolibertati reddat ciubent. Nihil fit ridet Itaque iidem Carolo cudaci nostro , valido Principi totam rem commitidiat liberet senem reconciliet filium, denique faciat quod ex aequo S usu videretur ille utrumque coram se sistere iubet qui in Galliae finibus ortim tunc erat. . dolphus haud spernendam iram, iussa, tam potentis Vicini ratus, patrem secum ora it accus uinconsilio, foedae Ealla in eum ingerit: quorum facile purgatus senex, bonorum Millustrium virorum testimoniis, tandem impatientia&nducia eo prorumpit ut filium ad sin

gulare certamen prouocaret, serro meo iudicibus innocentiam suam asserturus Mos tunc

satis creber in Martiali nostro populo erat sed Aud D tamen abnuit , foeditatem rei proponens insolentiam in simul In euentu incerto certum scelus, tercumque vicisset. Ita re cum 1 uis deliberata, pro sententia di xu: Uses' '

non miretur filio tam bonas Sed non silent historici , Carolum nescio qua occulta caulla an pacto, in filium proniorem. Quid tamen deinde refertur ad filium, δ quidem a viris

primariis drauibus, inter quos Philippinisse Commauc erat, qui haec scripsit. At ille respondit

173쪽

, exempti obtica. 86

in ipsa haec verba: Mallesepraecipitem dareparentem

inputeum se deinde superlicere, suam ut in his con ditionespacificatur quid malum inquit, pater alibi imperet , fui totos 'uadraginta annos omnib- prinfuit' quum est, ut nostrae quoque iam vices sint nec aliud admisero, tuam de pensione trium millium sic

quoque,vipater tota Geldria cedat, atque adeo excedat, nec una 'ampedem in eam referat. En responsum non tam impium Mita tunc omnibus visum quam in fanum. Igitur in cui aliae res praeuertendae, cum idipsum temporis An biamim Galliae rex intercepisset, dilata hac cognitione, expeditioni separat. Iuvenis suspic tus detentum se iri, aversione animorum cognita, fugam cum duobus comitibus, Gallica veste,ad suos capit omnia in reditu vid armis

Occupaturus aut turbaturus. Sed ecce Namuri,

dum Mosam flumen cumba transmittit, agnitus ab uno alteroque Vectorum, moXa pluribus, capitur in ad Cudacem reducitur qui Uiluordiam atque inde Cortractim duci, Michonesta custodia asseruari iussit. Mansit ad . cuda-- . pilus mortem cum annuenses,Dro suo tunc more turbas daturi, huc idoneum ducem arbitrati, eum soluunt, bello in Tornacesses orae fi ciunt quos tunc Galli habebant. Ivit cum manu aliqua,adequitat moenibus, erumpunt prae

sidiarij, miser inter primos cecidit. Quid tu nunc pater uationem aliqua parte a iusto Iradice vides Carcere te puniuit ipse susti-ΠUit. Mortem machinatus esto ipse subluit

174쪽

I Lipsi monita

Nec sanguis hic multus fusus, aut violenta cae des, fateor,ut in prioribus mihi tamen libranti, impia Impietatis exemplum visum est, ciu-pra omnia infixar& obstinatae Nero , Tullia, aut alius aliquis, impetu peccauerint & calore rhic meditatum hic diuturnum scelus est, nec adhaelit animo, sed insedit. Apud nos haec gesta. quid si in Graeciam nouellam, BYgANTivu ab eo si ad illos a Constans in Imperatores Fideliter dico , plura scelerum ab hac Ambitione exempla, quam malia Europa tota reperiam. Sollennia illa erant, necare,exsecare, excaecare: haec patres in filios,

item matres ipsa haec fili j in utrosque patrabat. Quid patruos fratres, agnatos dicam ' in leui subpicione 3 minimo metu haec facta quasi per ludum aliquem & iocum. Et vide ingenium saeuitiari certum est, non alia re hominem magis abiici,&animo conatuque cadere, quam Exsectione illa aut Excaecatione. Qui aut virum viro,aut lumen demst: nihil ab eo viri ultra formidet, in poenam aut ludibrium modo

vivit.

Sed claudo hoc totum de Ambilicine, noeoque iocoso exemplo CHAN TARTARORvMs eorum Princeps sic dicitur in cum Stephanus haud ita nuper optimus fortissimusque Polonia Rex obiisset, in comitiis de Rege creando, ipse quoque per Legatos interuenit. Dixit S proposuit ista Potentemse esse, I se myriades es

175쪽

exempla politica. 8

nentem esse, aesne ullis ciborum deliciis ,sti equina infame contentum. Tertio auod ad Religionem , de qua distulari audiebat, us, inquit, Pontifex mein Pontia fex esto,tuus Iutherus,meus Iutheris esto Si risu eracepta Legatio fuit, nemo quaerat effaso maxime: ecce hominem paratum omnia sacra deos deserere, regnandi caussa.

DE PRINCIPUM

inclinatione. Deteriores estvisaepeseri, risuram

CAP. II. T Us ea o qua caussa occulta, praeter aper-λ tas, etiam euenit: ut cum in aliis artibus usu homines discant, meliores fiant, in hac regendi fere contra,&Principes inclinent. Omonis aetas dicet, raro decursum ad metam aequabiliter hunc cursum . Caussae partim in Principe, partim Nobis,partim Principatu iplo videntur atque obiter examinemus. In Principe, quia initio magis intendit, iudor est,&bonariam te studium quae calcat paullatim,&in omnium obsequiis audaciam,&proterviam, contemptum sumit. Itaque rumor i e MiLampridius' qui plerumque noui flet dominari

Principibus, nisi summis virtutibus non permanet. Bene initio audiunt,&faciunt sed raro constans est illa virtus, nisi firmo fundamento nixa

176쪽

& instructa. Secunda caussa, ab infirmitate ingenij humani est grande illud imperi pondus

aliquandiu recta ceruice sustineri, vix semper potest: lassantur, se inflectunt. Quo facit natura, prona invitia: magis, Vbi non metus aut poena retinet, sicut in Principe , qui est superista. Et nisi ipsum illud Honestum eum teneat , Religio : quis est qui possit 3 Accedunt deprauatores, inlitum Aulae malum:&qui praue etiam facta laudantes, magis istuc ducunt. Itaque t qui vinum bibunt , initio pares sunt, sensibus subsistunt mox alienantur,incompotores etiam inuitant aut urgent: sic in potentia, cum noua modica, ferunt: diuturna corrumpuntur, sunt ebrij. magis tales faciunt adulatores Panegyricus scriptor recte: Ubi sub tanto nere infirmita iam est,faciunt licentiam depotestate habenas omnes ingenio suo cupidini laxant Caussae etiam iii Nobis iubditis sunt istae. Credulitas prima. quod temere initio , etiam de malis aut ambiguis bene speramus: quid mirum igitur filii Neque illi se mutant: sed nos opinionem. Inde iactatum apud nos prouerbium: Lndros amare futuros Principes, odi se factos. Cum praesentes enim displicent , alios adspicimus

optamus atque ut aegri , mutationem remedium destinamus. Secunda , quod refractari Caepe ira ui simus, communiter etiam erga optimos ingrati donec esse desinant. Id Principes grauantur Mindignantur, 'aullatim affectum curam a talibus abducunt.

177쪽

exempla politiis. 8

Magis autem, cum seditio, rebellio, aut insidiae sunt: tum&tulte putant se opprimere aut a Dfigere &plurium noxam omnes luunt. Ausim dicere, bonos Subditos facere aut seruare Principes bonos. At caullarii Principatu ipso sunt. quod is ad Superbiam Jc contemptum inuit et:

vel firmissimos conuellat, I statu paullarim abducat. Sicut caeli a supero illo abripiuntur, quamquam contra nitentes obsecundant sic Principes ab ipsa illa potestate. Videsne priuatos homines in opibus magnis, aut prosperitate, deprauari, a veterivia&vita flectere 3 idem fit istic. Potentia impotentiam gignit licentia libidinem, vitia:& Vt pondera ab alto lapsa in praeceps eunt. Quid, quod interdum ipsa Infelicitas mutetra ut quibus domi aut militiae res sunt improsperae, ipsi fortunae, ipsis subditis et sit extra culpam obiras.cuntur, cuit in tempestate clauum abiiciunt, dant vela ventis Privatim saltem oblectamenta quaerunt, conuiuia,ludos, mulierculas: publicum omne decus aspernantur. Exempla horum pauca videamus. Insigne primum in Di NYs Io IVNI ORE Ltyranno Sicilia' qui mortuo patre, mire clementem se eae hibuit δ benignum Tria millia

nexorum, ob aes alienum , soluit tributa per triennum remisit,alia n gratiam famam populi. Sed mox iam dominationis certus, retulit ingentu quod paullisperseposuerat: auunculos interfecit, quosverebatur aut timebat, ite fratres suos, nequis aemulus superesset, mox in omnes

178쪽

I. Lipsi monita

promiscue saeuist, ille Diovsus effectus, cuius

non tyranni, sed tyrannidis, nomen habetur. At nic natura prauus .a caussis, d vi aut vitio Regni, PHILIPP Vs Macedonum rex pamultimus,cui cum Romanis bellum fuit. Erat sane

ille Polybius testatur,qui nouit: vidit plerisque dotibus corporis atque animi ornatus vultu decorus,corpore erectus, eloquentia promptus,ingenioec memoria validus lepore Ἀictis etiam facetus,atque Omnia cum regio quodam decores maiestate. Accessit virtutum studium in toga,& in bello,animi magnitudo, dc liberalitas: uno verbo,vix alium tanta indole aut spe Regem Macedonia aut Graecia viderata

Sed ecce momento omnia Vertuntur: sive Fortunae culpa, quae aduersa ei in Romanos animum infregit ab instituto ad gloriam cursiureuocauit, sitie delatorum Vitio& suo, qui aures eis temere& facile praebebat.Sane optimos quosque a se spreuit, veneno e ferro grassatus: sed nec sanguini filio suo Demetrio tandem parcens Denique ille Philim , de quo omnia bona sperata&videri coepa, in omnia mala de-ιiit, prauus, inuisus, infelix. iii H ERO DAE MIudaeae regem licet addere, insignem, mitem, magnificum. primisiex annis si- quem alium: reliquos triginta is num sic immanem trucern in suos alienosque, ut Septu ra Senatores regiae stirpis interfecerit, uxorem suam,& tres filios denique motiturus, ex

omni Iudaea nobilissimum quemque, quasi ob aliam caulsam, euocari ad se iusserit, cum venissent

179쪽

c exempti politica. 83,

venissent,ambitiose ab amicis petiit, Vt inclusos Circo, ad unum interfici a militibus curarent. non ob noxam , sed ut aiebat quo verus iustusque dolor funeri suo exhiberetur, cum nulla familia immunis ab hac clade esset. id 13 RQ, M Romanum Principem tiloquarὶ res pernotet est , bonum fuisse, donec Germanicus ac Dra m superfuere, mixtum virtutibus ac vitiis matre incolumi, post in omne scelus flagitium, Minfamiam prorupi e,ut 'sum quoque interdum non factorum solum' animo torquentes sed vita paeniteret. in eadem re Romana notatur , a Rgnus initio Princeps , magnum postea monstrum: Traiani elogium de illo fuit, Omnes etiam optimos Principes tino a primo quanquennio Ne ronis abesse Quod in aliis fortasse verum fuerit, sed domi tamen veneno frater sublatus, secundo statim anno dedecorat hanc laudem. Plura Exempla notare est:plura imo plurima sed fastidium paritatis vitandum est nihil hi quod singulariter narretur.

DE FINE TRINCI 'ATVs:

si ui est,Publicum Bonum.

Princeps,ne inclinet sic klabatur, sed bonus sit: petseueret quid magis usa

180쪽

sulciat firmet, quam Finis semper in oculis Ebst ei NHO specteti Neque enim Principatus ipse sinis est absit aut altitudo illae splendor: sed popu-bbonum id est directio eius tutela Osscium

est imperare, non regnum, ait Seneca noster Graeci αναL- Αsgra dixeriant, Vt Plutarchus interpretatur, ni του ναχῶ χειν quod ei curamoerere, tum.Certe debent.ipsum Regis nomen apud Lasinos eodem vocat: ut Ordinem seruet, composite imperet. quod qui neglegit, non regit ille sed dicti patδε perdit. Cogitet secum

Sen 1. de Princeps. Ego ex omnibmmortalibi placui electus ClςM. que sum,qui Deoru vice in terras fungerer χ ο vita necisiquegentibMarbiter quale quasique flatum seriem que ha beat, in mea manu est pasitum. O dignitas lui. carium Dei esse, non esse aemulum Nid est ille ab orbe condito dispenset, o regat aestates, hiemes, anni tempora, Ruges, fruct us, tot sui

nostro aut voluptati: caelo S, terraS,maria, omnia in statu concordia, etsi maxime discordia, seruet parcat plurimum, interdum puniat: verus pater simul dominus generis humani: quid desideres, praeter hoc exemplum' Sub se maere 4 a Deo reges, ad Deum eant. Sint igitur in assidua cura , sed cum tranquillitate de pace Achae utraque suis,quantum potest procurent. Absit otium. Neque enim ecie tenvi ait Panegyristes ac nomine, fortuna Jmperi con-sderandae . Son trabeae , & falces. utlpatio,&fulgor, quidquid aliud huic dignitati adstruximus. Ied longe maiora runt, quar vicissim

nobis, auctoribus fautoribusque potentiae,

SEARCH

MENU NAVIGATION