장음표시 사용
201쪽
mittu iam huic re uncsedemiss. GRATIANV Imperator Romanus lepide etiam hic lusit . ablegauit mulierem stulte importunam. Acce Issit, ct de rito questaeit, S aspera multa dixit ut placide, Quid hoc ad me mulier 'At enim subiecit ipla , etiam intem de animaim sinisquitur. Ille iterum, Quid hoc ad te mulier vi confusam irrisamque sic di
MON. III. Subtiliter interdum eis Dic
A UO MO NI s regis Hebrari factum innotuit, celebratae subtilitatis in eruenda veritate: cui equitas comitem se dedit vG ALBAE Imperatoris. qui, cum de proprietate iumenti quereretur incertis utrimque a gumentis ita decreuit, ut ad lacum, ubi aquari solebat, capite inuoluto duceretur atque ibidem reuelato , eius esset ad quem sponte se reccpi fiet.
Sunt alia lauius generis sed omnia aequat aut irsuperat v DoLpi Austriaci istud. Agebat Notabergae, rebus imperi ac publicis intendebat cum ad priuatas eum Vertit leuiter mercator quispiam , ius is indictam petens in hospitem mae diuersitorem ibi notum a quo grandi pecunia fraudatum se aiebat. Nam bona ride deposui me apud eum in sacculo ducento argentiJelibras Marcas appellant: hquas ille impudeter abnegabat, inlutiose retinebat. Impe-
202쪽
rator de fide dictorum rogat ille affirmat, se sua fide, nec aliis ut solet fere in Deposito argumentis.Igitur Imperator, re perpensa,astum adhibendum censuit, vestigiis verum indagandum. Quaerit ab homine, ille sacculus siue vidulus cuiusmodi essiet Describit forma nec aliud Caesar , quam secedere eum in proximum cubiculum, praestolari iubet. Habebat in animo euocare hospitem, sed Fortuna commodius instituit, S iatro ad eum mitti r. Nam veniunt primari urbis ciues , ut solet, gratulatum Principi,&salutatum: inter quos iste infidus hospes.Norat adeo iam ante Caesar, dc ut comitas eius erat, benigne se facetias appellat: Heus tu,situm isticpilleum habes mihi dona , permutemus Ille arrisit, pilleum libens dimisit, honori hoc factum duxit. Caesar secedit paullum, quasi publicum negotium auocaret: fidum ac notum eius opidi ciuein, cum ipso pilleo illo, ad uxorem hospitis mittit
cum mandatis Heres murmis, maritus iubet vi
sscculumisium talem ad eum insitas viti habet mecce tesseram de meae hunc eiuspi eum. Mulier agitos est pilleum.&sacculu descripserat citaque iubilambigens ascendit, tradit, quasi ad maritum deserendum. At ille recta ad Cariarem, qui vidulum vocato tunc denique mercatori
sultat tum&Hospitem Imperator adhibet, ε Hic inquit, de te queratum, Jersdram a e usit quid ais, C refellis ' Audacter ille, mentari eum dicere, aut dementire hilsb re tam ο
203쪽
esse, aut fuisse. Denique Imperator sacculum
profert ad cuius aspectum ille confunditur, S animo ac lingua labitur. Quid multa hercator pecuniam, hospes infamiam recipit, atque etiam damnum nam grandi pecunia alia Caesar eum mulctat. At Rud olfus omnium ore sensu laudem: decantatum in Germania fatis hoc factum fuit. Sed quoniam nunc,&ante, Principes dedi, qui ipsi suo ore, statim&de plano ius dixerunt, oriri pro moribus nostris potest
ergo deceat, aut expediat, Principem ius dicere, reddere' Ego putem dicere, expedire , debere. Non aliares imperium magis asserit ostedit, quam haec in bona vitamque nostram potestas cur Princeps cunctetur exercereri Expedit etiam quia contra potentes pe causti aguntur nec minores illi aut delegati iudices, satis in eos oris, aut roboris, semper habent.
Seuerior igitur ita, sed ireuior Iustitia Rtricis remotis supremus ille decidit. Addidi, debere quidni In Politicis docui, reges iustitiae fruendet caussa primitus institutos. Si hoc fine,
cur munus sim refugiandi Homerus audiatur:
204쪽
Vnu rex, vi concessit ratumiaproles Scept mmque C leges, ut iu celet domi
Lestes c iura Deus in manu eius, cum sceptroposuit hoc ostendit: praefert, illas aliis demande: Non debet: vel veteres ab omni euo in omni fere orbe, reges videat citas ipsi dixerunt Hec cla plura in ista parte lunt sed ε alia acres habet assertores. Aiunt incommoda multa fuisse, de esse, si Princeps iudicet, iisque animaduerti s ad hodiernam hanc rationem ventum. Primum ecce , da imperitum Principem , qui par erit Z qui non faciet recta curua Item , da ineptum in sermone, ingestu quid nisi irrisui se exponit Amplius,
craebrali costentatio sui δί in populo locutio nonne vulgat Principem et detrahit maiestati quarto. vel seuere iudicabit,& Odium pariet; vel remisse, dcclus violabit. Melius cr-go res asperas, 8 sine bona gratia , in alios inclinari. Quinto denique, sunt nunc Cusia mkiores minoresque, cuique rei stata Cia iudicia quid Principem in nouas curas arcessimus, varie a Latim distractum Q nin melius tutiusque nil nouare, Ἐ1 quid in iam statutis labat, firmare&vincire. Ista nec male, nec abs re prorsus dicuntur, fateor sed resiponderi tamen potest, iustitie caussa debet. Primiana de Imperitia, dico plurimum de Principem, cequemcumque alium matura duce in magnis aut enormibus caussis iudicare post , nec O-pris grandi scietia ad hanc rem Iuris: Legum.
205쪽
Da simplicem, da probum, affectuum expertem: audeo dicere, rara causa erit , in qua Verum aut quod iuxta Verum,non videbit Imo Deus plerumque inspirat, talibus mentem mouet quod lacer ille scriptor Voluit Di tia πρου. αλ 'tio in labys Regis mutidicio non errabitis eiu3. Et ta xvLmen facinterdum caligare quidmone in aperto remedium, di damus ei Adsessores' damus, commitentur eum ad hec talia exeuntem, nec
auxiliis olum caussa, sed decori. Atqui in Sermone aut gestu,aliquis ineptus est. Scio esse,&tamen si alibi loqui eos deceat , hic vel maxime in re seuera graui , paucorum Verborum. Itaque aut Principem talem mutum nisi forte
in cubiculo, faciant aut patientur c hic loqui. Et si talia exempla rara sunt cur adducimus, aut insistimus Ad tertium,Vulgat se nimi sua PUnceps Fortassis, sim rebus alijs athec per se talis est, ut reuerentiam sui gignat, vel terrorem. Videmus in cottidianis istis iudicibus, quam plebecula eos venereturi timeat, etiam illa innoxia, cui nihil cum θε nego iij est aut fuit. Bene a Deo ita facti sumus , vereri hoc numen dc nomen ipsum Iustitiae, cu quicunque ei administrant. Quanto magis in Principe, si se non mandare tantum in occulto id fit sed exercere, cum summa potestate, ostendat Et sane nihil h1c familiariter aut comiter fit Verba, gestus, aspectus apparatus, omnia tristitiς aut severitati propiora. Ergo hoc facessit quartum videamus de Odi metu Incurret in id , inquiunt, si seuere iudicat: in Iniustitiam, si re
206쪽
misse. Extrema accipiunt, eunt extra ipsas Iustitiae metas. Quid 'an semper damnationis materia facesse in ea ipsa certe alter sic deprimitur, Ut alter allevetur. Hunc laedis illum iuuas: ergo ab illo Odium, ab hoc Gratia, paria sunto. Sed nego etiam in Seueritate crebra, od excitari populariter: contra est intectis animis, qui acclinatie magis ad tales attrahuntur. In aspectu illa findunt, cogitatari cum usu publico collata, delectant. Videsne ut in medicina quoque tristia amra saepe propinentur, sed salutis causal itaque ab
hoc fine, adeo non odimus medicos, mamus&laudamus. Similli renim in Iustitia a cuius acerba sectione aut stione salus generis hirmani pendet: quis id vel e plebe nescit 3 Iam de Remissione non abnuo naturas quasdam ad mitiora semper inclinare in quid mali erit3 imo sit nobis talis Princeps. Nam hunc sic
Clementem ratio tamen reget δ norma iuris di legum excitabit necὸeerunt, qui aditiliora δ tristiora, cum opus erit, fles ent. Aliqua vero interdum remissio, plane ex sinerit, si tam e terror iste,&sub magno Iirdice,praeivit.
Ignouit illi Princeps sed metu, sed ignominia perfuso Ignouit illi Princeps sed Princeps, id
est sine corruptela, aut affectu alio sordido,humanitatis tantum amore. Hoc ipsum quam Amorem omnium conciliet 3 de verum est, si opportune adhibeatur. Ultimo , nobis Mosopponitur, Monsilia ac Curia iam definite. Equidem cum More haud temere pugnem:sed
207쪽
quam vetusto YAui vel proaui nostri aliter fecerunt : vide quam longinqua repetamus. Quin totum hoc de perpetuisCuriis iudicum, nuperum est Gallia ad nos manavit. . Concludimus,4 moderamur Principem de ore , tiliter ius dicturum , sed aliquando:idi est, Vel certis temporibus, ut id sciri possit, vel in caussis grauibus, siue atrocibus vel den,
que contra potentes aliquos , sartibus gra- Ues, Caroli MaT; legem quae extat, traxerim in exemplum Hoc misi nostra notumfaciant Comitia bus in populo, quod m omni hebdomada unum diem ad catis audiendassedere volumus. Populo a tem dicamin, ut caueat de abys causis ad nos reclam re, nisi de quibus aut misi nostri, aut Comites, eis i litiamfacere noluerint. Ecce erant illo aeuolas.sam in opidis& pagis etiam Comites sim Grauiones, qui communiter ius dicebant: interueniebant extra ordinem in si siue Delegati a Principe, qui idem. At Carolin ipse tamen audire caussas voluit, idque hebdomadatim rca tussias scilicet grauiores, aut in quibus laesio aut iniuria intervenu se ab ipso iudice videbatur. Sinon alius in hac re fructus, quantus iste esset DCoercere hoc modo iudices,4 vigilantes attentosque reddere cum Principem cogitarent iudiciisui iudicem, cu forte vindicem mox futurum. Sed exempla, pro instituto, hic
addam US. PHILIPΡvs MACEDO, de communi tunc mo- rre, crebro lux dixit. Sed cum forte in via,&alio festinantem, mulier de re sua appellasset, ne
208쪽
gauit Sibi vacare. Tum illa audacter Noli giri
regnare quasi admonens, siue eXprobrans, regium hoc ita munus esse, ut sine eo legitimus rex non esset Admisit, S mulierculam statim audiuit eu siquis alius inibi vellet. Aliter DEMETRIvs Poliorcetes in eadem Macedonia rex qui per proterviam illusit etiam supplicibus. Nam cum libellos adeuntium benigne in via accepisset, quasi lecturus in cognitia rus mox cum ad pontem Axij fluminis venisset excusse chlamydis sinu , omnes in subiectam aquam abiecit. Non impune. nam Macedones , qui talem Philipum suum non Viderant Liae audierant, mox spreto illo ad Pyrrhum transierunt, austitiae desertorem deseruerunt Meritori merito sic habeant,&luant. NI. Avcvs Tvs Carsi , quam aliter : qui ius dixit assidue ait Suetonius in noctem nonnunquam. Quod si infirmior etiam esset, icorpore minus valeret lectica pro Tribunali posita,&in ea recubans, Vel etiam domi ius
reddebat. Quid ad hanc diligetiam addi potest,
praeter Edie, Velle Iam CLAVDivs Imperator item assiduus. imo&suis suorum Que sollennibus diebus, atque adeo festis&religiosis, non abhorruit iurisdictionern . Y: Omitto Vetera in ipsa Gallia vicina, CARO Lus Octauus patrum aeuo rex, sub finem vitae rebus iam attetior, omnibus septimanis binos
dies destinauiit iuri in publico reddundo. idquo
209쪽
aditu tam libero. ut nemo vel e faece plebis r si conspectu & affatu arceretur.
Sed dixi, utiliter imo necessario quid enim si res subtilis, aut in legum ambiguitate sit t)Λdie libres adhiberi quod plerique Romani Principes aut prouinciarum Praesides, fecere. is est
prius aserimorum 8rincipibus, C rici imu Jursico ulcis, Ibi delibis tuorumprimus timc Ulpia-n-fuit, tractiara ordinarique, atque ita adse referri praecepit. Provide ius ipse dixit, sed inquisitum prius ivolutum. Sed alia hic etiam
Cn curias,' ordines Judicumperpetis esse conueniat.
Hodie sic habemus, nec cum Princeps intendit, velut censuram interdum exercer, improbemus. Jamen suae etiam rationes sint improbanti.Vt, quod tempore omissiores segnio- reiquetiant:&assidua Iustitiae tractatione, minus eius reuerentes. Redditur enim cottidianum opus, cum tardio aliquo aut fastidio usurpandum Secundo Haetio aut coitio fa- - λ-cile oriri potest, superba etiam quaedam do RRR minatio quod LiuIus notat in ordine iudicum perpetuo apud Carthaginienses e qui unum ordinu, idem omnes aduerses habebat idque inter
caussas lapis illius reip. quidam habet Tertio, cori uptelae interuendunt, Fibus ea diutur-
210쪽
nitate securitas adest, facile aures dc manus sis
laxant. Itaque ut in aliis imperiis , breuia plerumque meliora, peccare minus obnoxia: ita quida hic cessent,& mutandos esse Romani ita qui Decurias Iudicum scribebant, ex honestissimis, ex censu ne paupertas ad culpam impelleret:)sed non eas omnes adsidue iudicare volebat, dumtaxat quotannis certum te cessarium numerum sorte legebant, reliquis tunc feriatis. Sed re tam e bene examinata,cum iam ad hanc multitudinem legum, ex ea tricas aut captendulas ventum: bonum est perpetuos esse eosque iuris bene peritos. Quod ad Onissionem, aut Cottimem Princeps facile arcebit, si, ut dixi, iis intendit. Quod ad Cormelam idem,si stipendia dc praemia digna donat Operae est ex Annalibus Turcarum inserere, quod
nuc mire facit. BAIAS ITE Spri=ni , cum fraudes
iniurias disrum suorum ita Iudices vo- .cant sepe iam audiret commotus denique volim omnes ad se venire iubet, ibi in domum quadam includi, igne in ieeto combuari Faciendum erat: cum Alis Bassa, vir prudens rationem quaesiuit, repperit, Principis molliendi. Habebat Baiasites Ethiopem puerum garrulum cla lepidum, inter delicias luein strutium quid diceret, faceretque, ad Principem misit. Venit igitur in meliore veste, Mornatu omni stud hoc rei Linquit Princeps: quid extra morem hic vestimo AEthiops . Ut peregre eam. ableger a te ad Jmperatorem Constan-