Johannis Baptistae Thiers Carnotensis, ... De stola in archidiaconorum visitationibus gestanda à paroecis, disceptatio, in quâ multa ad archidiaconorum munus, jurisdictionem ac visitationes attinentia curiosè pertractantur. ..

161쪽

r 6 DisCEPTATIO Dicis obviam institutis. -m vero ab Ecclesiae, Conciliorum, Scriptorem Ecclesiasticorum, ac Senatus Parisiensis mente atque a recta ratione alienum sit Parcecos Archidiata conorum visitationibus stolatos non inter-cile , vel caeco & puero squemadmodum proverbio dicitur perspicuum fiet in sequentibus, ubi de variis Stole nominibus & not tionibus aliqua disseruero. CApuae XV. Stola uiae dicta ' Pro vene quavis accipitur. Proprie tamen muliebrem innuit. Heie pro vecte Ecclesiastica tantum usurpatur ud o tempore genari coeperit in Ecclesia 'Cur hoc illi nomen inditum ' Vocatur ali quando palla linostima: aliquando orarium est orarius. R id significet oratium, tum apud profanos , cum apud sacros Scriptores' Vnde originem habea sive Gracam, . me Latinam ' Stola etiam dicta Graecis τρινγυλιον , hoc est cervicale seu collatarium. ατραχηλιον unis Presbyteris , Γρα- ριον vero Prestrieris juxta atque diaconis

convenit.

OM N a vestimenti genus quo seu viri,

seu mulieres utuntur, ςολη Graecis scrus eroribus est appellatum i vel a ςέλλειν, qriod

162쪽

DE STOLA. CAP. XV. η est ornare sive honestare,vel a quod inter alia is δυε ιν ac απρι Τααειν, hoc est vestire atque induere, significat. Hus dein omnino significationis est Stola apud Latinos Auctores , tum sacros , cum profanos. Hinc Nonius Marcellus in libri

De proprietate sermonum cap. I . Observa-Vit, Stolam veteres nominasse, non honestam mestem solum, sed etiam omnem qua corpus tegeret. Hinc etiam Vulgatus noster sacrorem Bibliorum interpres, sive S. Hieronymus , sive quispiam dus, multis in locis, sed maxime Genes. cap. I. s. & 9. Judith

cap. 16. Esther cap. 6. Eccli. cap. 6. 1 & 3O. Baruc cap. . lib. I. Machab. cap. 6. dc I lib. a. Machab. cap. 3. & 3. Marc. cap. I2. &Luc. cap. IJ. ac 2o. Stolam generatim accipit pro quocumque tum Regum, tum P triarcharum , tum Sacerdotum , tum etiam privatorum hominum privatarumque mulie ,

rum indumento ; quod & alij striptores propemodum inninneri factitarunt. Proprie tamen Stola muliebrem vestem innuit, si Lazaro B fio fides in cap. 1 . libri De re vestiaria, dc Octavio Ferrario in lib. 3. de eodem argumento, cap. itidem II. Adma tranarum venem sinquit Bavsius ) hoe vocabulum transarum est , quae aemissa erata imos usique pedes, ct cujus extremam partem ambibat in His a suta, quae erat fasciola quadam sive limbus. Patrum nostrorum me-

163쪽

DE STOLA. CAP. XV. I struis ligatis , Sc Valerius Maximus lib. 6. Cap. I. qui matronalem stolam vocat, quod sine mollities aut infamiae nota, feminarum indumenta viri non possent assumere. Atque id

quidem Flavius Josephus lib. I9. Antiquit tum Judaicarum in vitio ponit Caligulae I eeratori quod Stolam gestaret.

Heic autem Stolam usurpamus non proin

dumento quolibet, sed Ecclesiastico selum.

Atqui hoc duplicis generis esse invenio. Ait rum quod totum corpus tegebat & ad pedes usque protendebatur; de quo nobis in prae- 'senti scriptione sermo non instituitur. Alte-- rum Vero quod fasciae instar a collo per anteriora descendens ut Ivo Carnotensis habee in sermone de significationibus indumentarum sacerdotalium in dextrum latus ornat sinistrism. Prius quidem ita describit S. Germanus Constantinopolitanus Patriarcha, in Theoria rerum sacrarum: Stola sacerdotalis in

quit) est ad exemplum talaris Aaron, id

vestimentum quod sacerdotale est indumentu,

ad pedes usirue honorabilissimum. Est autens ignea specie ,secundum Prophetam dicentem: ' Qui facit Angelos sitos spiritus,& mini- φstros sitos ignem ardentem. Ac de eo exponendus sane est Theodoretus , dum in libri 2. historiae Eccles . cap. 27. narrat Macharis

Hierosolymitano Pontifici datam iuisse a

N iij

164쪽

iso Drse EPTATIO Constantino Magno Stolam aureis filis comtextam, ut ea indutus sacri baptismatis mini- asterium obiret, & a Cyrillo Hierosolymitano Episcopo Venditam, quemadmodum ipsi fuit ab adversariis objectum. Posterius autem , commune antea Vestia mentis Ecclesiasticis, proprium sibi ac pec tiare nomen retinuit. Adeout nunc Ecclesia sticum indumentum Stoia nomine insignitum aliud ab eo apud nos non sit, quam quod modo ex Ivone Carnotensi designo us . iQuo tempore camisia, sive alba gestari coe- l. pit in Ecclesia, eodem fere ipso delatam sibisse Stolam, Guillelmus Durandus , ex DCCano. Carnotensis Ecclesiae Mimatensis Episcopus, assirmat his vocibus : Ahniquitus ait ille in lib. 3. Rationalis divinorum motorum, cap. 3. num. 6.) Stola erat vestis candida , pertingens usque ad vestigia, qua Patriarchae utebantur ante legem: quam primogeniti, cum benedictionem patris acciperent, induebant, or Domino viritimas, ut ponti ices, offerebant. Sed postquam alba coepit portari, mutata est

in torquem.

Plausibilis utcunque foret illa Durandi con- jectura, siquandonam albae usus primum vi guerit in Ecclesia , certo constaret. Verum hoc neque ipse , neque alij, quod sciam, E .clesiastici Scriptores in aperto possierunt. Cur autem huic sacro vestimento Stolae nomen in

ditum fuerit , ita investigat doctissimus juxta

165쪽

DE STOLA. CAP. XV. Isratque eminentissimus Cardinalis Bona , in lib.

I. Rerum Liturgicarum cap. 2 . num. 6. Vnde sinquit in nomen Stola huic ornamento' An quia successit veteri Stola, ut innuit Duram Eus' An potitas deducta est nomenclatura a fascia , quae in limbo ejus vestis assuta erat, qua olim Stoia Hcebatur , retento totius vestis nomine in parte quadam illius ' Ita eoniicit, est mea quidem sintentia probabiliter, Vincentius Riccardus in Commentariis adora tionem s. sancti Procli. In extrema nam Jue parte antiqua Stolae . ut observat Ba sius de re vestiaria cap. II. assuta erat fasciola seu Iimbus ipsam vestem ambiens , cui cum siemalde similis hodierna Stola, hincferi potuit Mi hoc illi nomen tributum sit. Ac postea exadhis S. Silvestri, quae Dama adscribuntur,& canonibus χχ. ac 23. Laodiceni Concilii, infert, ante annos mille ct trecentos usum Si Ia in Ecclesia invaluisse. Mysh porro obse vationem confirmat Adrianus Turnebus in lib. Σ'. Adversariorum, cap. I. Stola etiam,praecipue vero diaconalis,minus usitato vocabulo ,palla linsima, seu potius ut scribit S. Isidoriis in lib. 19. Originum, cap. 22. in sinostema nuncupatur, in praesitis S. Silvestri A elis, hoc est , ex lana linoque contexta, quod in inramine linum, in trama Ianam haberet. Atque hujus nomenclaturae meminit S. Carolus Borromaeus . parte actorum Ecclesiae Mediolanensis, in Iostru-

N iiij

166쪽

ctisne supellastilis Ecclesiastica, lib. a. tibi

Stola universim agit. Alio praeterea satis vulgato nomine Stesa dicitur orarium in genere neutro , ut Dequemtius accipitur, & orarim in masculino,quemia

admodum loquitur ordinis Romani scriptor antiquus etsi Bonifacius S. Livini Episcopidi martyris Vitae Auctor num. I .apud eruisiutissimos Dacherium & Mabillonium , in Saeculo 1. Actorum SS. Ordinis S. Benedicti, aliquid discriminis StoIam inter & orarium constituere videatur. prosecto vox &profana est & Ecclesiastica. Profana strophium, linteolum acsudarium denotat, quo nasum, os & faciem abstergimus, uti conficitur ex Flavio Vopisto in Vita

'Aureliani Augusti , ex S. Ambrosii Epist. s De miraculis SS. Gemasii ct Prota si, Moratione in obitu fratris Sa ri; ex S. Augustini lib. 11. de civitate Dei cap. 8. ex Pontio Diacono in vita S. Cypriani, ex Gregorii Turonensis lib. 3. Histor. Francor. cap. S. GS. Isidori Regula monachorum , cap. u. & ex Cap. Monacho 17. quaest. I. Quibus conse tiunt omnino Veteris Eumologici Auctorita

Ρωμαιοις ώραριο ν ; Cyrillus in Glossis , & Glossarii Latino-Graeci archite- is, ubi ἀράρια exponunt φακεώλια, hoc est, ut Barbari dicunt quos VulSo nouchoira appelloim .

167쪽

DE STOLA. CAP. XV. In Ecclesiastica vero talarem vestem aliqua do designat , quam supra ex S. Germano Constantinopolitano expressimus , & qua Graeci Pontinces & sacerdotes hodie quoque in sacris peragendis utuntur. Aliquando velum cui Romanus Fontifex ischiepiscopi pallium super humeros imponunt , Ut putat Onuphrius Panuinus in interpretatione vo- eum Ecclesiasticarum qua obscura vel Ra mra videntur, quo sensu etiam Orate vocatur a Durando in lib. 3. Rationalis divin. Ossic. cap. '. num. I. Saepids autem sacerdotale illud indumentum designat, quod veluti torquis a collo per humeros sacerdotis ad pectus pendet, & ad renua tendit, quemadmodum loquitur Amalarius Fortunatus in lib. 2. De Ecclesiasticis ciis, cap. ao. quodque Di coni in humero laevo gerunt a dextris pen

Erat autem orarium sinquit in citato mox loco Cardinalis Bona magis longum quam latum, instar fascia , ut ex Ambrosii oratione de Satyro fratre ostendit Casaubonus is notis ad Vopiscum. Favet Gregorius Turonensis lib. 3. Historia, cap. s. ubi refert Stagismundum Burgundionum Regem filium suum dormientem jussisse occi i. Dormienti, ας ait , orarium siti, collo positum ac sab mento religatum trahentibus ad se invicem duobus .epueris stissecatus est. Ex hac autem oratii fom

168쪽

rsi Dis CEPTATIO in Ecclesiam , ct sacra Stola tributum. αἰ susticioni robur aliquod addit supra relatum Silvestri decretum de palla linostima, ex lino, sicut Vr sudarium , contexta. Favet etiam S. Augustinus in lib. 22. De civitate Dei; cap. 8. ubi ait: oeulum lapsum atquependentem tenui venula) loco juo revocatum ligavit orario.

Apud profanos originem fortasse sumpsit

ab ora seu extremitate Vestis, qua antiquoS, priusquam in usu essent sudaria, faciem dete gere solitos Plautus indicat in Mercatore,act. I. scen. a. ubi ait :At tu edepol sume laciniam, atque absterge sudorem tibi. Qeo quidem loco laciniam, extremam &laxiorem vestimenti partem interpretari par. est. Verosimilius tamen ab ore deductum orarium autumat Cardinalis Bona: ista sinquidoraris os tergitur: quam notationem sequi via detur Prudentius Hymno Corona,

. versu.

Hic sui dat pignus oris, ut ferunt, orarium. Eadem quoque sententia estJohanni Meursio in Glossario Graeco-Barbaro , ubi ait: orarium Diaconi erat ct sacerdotis: ab ore deducta appellatione id est εκρωιγῶον τοῦ προσωπου ; quod quia etiam χειρομακτρον dicunt Graeci , Isidorus quoque vertit Manuale ; sic enim in Glossis ejus legitur, Manuale, Orarium.

169쪽

DE STOLA. CAP. XV. issApud Ecclesiasticos autem Scriptores notationem habet Latinam & Graecam, quamquam Suidas in Lexico , & Etymologici veteris Auctor Latinum vocabulum contestentur. Graecorum nonnulli, atque inter eos Theodorus Balsamon in can. 11. Concilii Laodiceni , ac Matthaeus Blastares in Nomocanone, seu canonum Synop si, litera E can. 9. qui est: De vestimentis viris sacris accommodat , ab

, id est, video, Observo , petitum anserunt : quod Presbyteri orarium induti dilia genter videre debeant & observare quae in mysteriis sacris agenda sunt, eaque orario significare Diaconis qui sunt in ambone. Eκλη-2, Γώριον inquit Balsamon - ῶ οὐ, π

Alii s ut Simeon Thessalonicensis in libro

de septem Sacramentis derivant ab ὼ ρα,quae vox pulchritudinem , peciem Sc venustatem denotat; quia orarium gratiae venustate diaconum ornat, & divina pulcritudine illustrem facit. Alli, quorum est Petrus Arcudius in lib. De concordia Ecclesia Occidentali, oriem talis in septem Sacramentorum administratio

τῆς λειτουργιαι : Quod Diaconus sinquit accepta extremitate Sion tribus dui-

170쪽

psallendum , Pontificem ad incipiendum ocrum ; ct in summa ostendit horas atque --ἀcat tempus quo aliquid e t faciendum. Id

que etiam nunc a Graecis observatur in Litu

giis solemnibus quae Romae ab iis celebrantur in Basilica S. Athanasii, quemadmodum i statur oculatus testis Johannes Cabassutius, Aquisextiensis , Presbyter Congregationis Oratorii Domini Jesu, in Notitia Conciliorum sancta Ecclesia , ubi veterum Ecclesiarumsitum , partes'formam explicat. Non incongrue etiam deduci potest ab ωρα, id est , cura & custodia : quia qui orarium serunt sive Pontifices, sive Sacerdotes, 'sive Diaconi, fideles populos curare eosque custodire debent, sicut & sacra ac mysteria quae suae sollicitudini ac fidei commissa sunt. Tuncque scribendum erit orarium sine aspiratione; contra vero per aspiratam H , si vel ab ορω , vel ab ώρα derivetur. Latini omnes quos legerim Ecclesiastici scriptores ab oro profectum putant. At Verbum illud cum duo prae ceteris significet, nimirum rogo seu precor concionor seu sermo nem habeo, duplicem, si fas ita loqui, ex hoc unico fonte rivulum, hoc est duplicem ἐτυμο-

λογαν ducunt.

A lii enim ab oro, quod est precor, dichum

censent, quia in publicis Ecclesiae precibus, atque in Sacramentorum administratione assiu-