장음표시 사용
71쪽
rum Hispanorum culpa, omni remedio , cirrigatione cognitioliis di Vinae, non secus ac si aqua teneris ad lita plantis tolleret ar eo enim ipsio tempore, quo discesserunt, maxima aviditate fidei nostrae docti inam amplectabantur.
T Rrovincia Sanctae Matthae , cum vicinis auri fodinis agronam fertilitate dives erat , populusque ad fodieiadum aurum industrius. Quare ab Anno millesimo quingentestimo, vigesinooctavo , usque a. annum millesimum, quingentesimum, quadragesimum secundum eo in numeri tyranni navigio prosecti sunt, suis incursionibus omnem regionem vastantes depraedantes aedibus ejus incolas mirum in modum .ffigentes omnique auro spoliantes, qui semper ad naves suas, jam liue, lam illuc se conferentes , recurrebant refugium habebant. Et sic has provincias suis caedibus torrendis crudelitatibus maxim vastarunt, idque communiter in littore maris , aliquot vicinis milliaribus fiebat, usque ad annum millesimum quingentesimum vigesimum tertium, ubfgendarum sedium gratia Hispani prosecti sunt. Quia vero regio sertilis est dives, vario tempore, varii duces, quorum alii, aliis crudeliores existebant , successerunt : ita ut unusquisque conari videretur praedecestarem suum diversis enormium crudelitatum generibus super xe. Et hoc loco supradictum axioma confirmatur. Anno millesimo, quingentesimo vigesimonono eb tyrannus maximus multis militum catervis co Pilatus prosectus est , eo anin io, ut reliquos suos antecessores secinorum gravitate superaret vinceret , qui huic region septem annorum spatio multos thesauros abstulit quo in exilio, ne poenitentia mortuo , in ejus locum alii tyranni successerunt , qui sanguinolentis suis mali ibus d gladiorum impiis mucronibus, reliquos, quibus
praecedentium gladii pepercerant, deleverunt. Tanta desolatione uuta provincias visitatis crudelitatis modis affecerunt, Principibusque, subditis , ut aurum detegerent , tanta tormenta , Qtam graVes poenas intulerunt, in eo , diversis enormium crudelitatum, ut dictum est, generibus, praedecessiores vincentes, ut ab Anno millessimo quingentesimo
vigesimonon usque in hodiernum diem, liraritiadringenta terra milliaria devastarint m omni popul x , cujus numero praecedentibus non
72쪽
Si decrevissem numero complecti omnes nequitias , cades,des,lationes, iniquitates, violentias, strages, cilia acinora ab Hupanis in hac provincia in Deum, Regem - has innocentes nationes , commissa, dc patrata, amplissimam historiam coniicerem. Sed id , si mihi Deus vitam longiorem concedat , suo tempore fiet in praesentia vero aliquam partem eorum, quae Regi Domino nostro, harum provinciarum Epic opus, rescripsit, recensere sussiciet : Sunt autem litterae datae vigesima Maj , Anni millesimi quingentesimi quadragesimi primi , quibus is inter alia haec scribit Dico sacca Majestas, remedium huic regio-l, , ni subveniendi , esse , ut potestate vitricorum liberetur , c tradatur ,, merito, qui illam ea, ut par est tractatione , assiciat, excipiat, eid quo maturius fieri poterit, quod si secus fiat, certus sum, eam, at tenta gubernatorum tractatione, brevi perituram, c. Si ver pau-- l post scribit Ex quibus aperi cognoscet vestra Majestas , quo- ,, modo earum regionum praefecti gubernatione privari suo merito debeanant, ut provincia allevientur : quod si id non fiat, nunquam, meo se judicio , convalescent. Hoc etiam sua Majestati innotescet , in his, regionibus nullos Christianos , sed Daemones versari , nullos Dei ac , Regis servos reperiri, sed legis QRegis proditores. Et certe nihil c magis ad pacem ineundam, mad eorum , qui in pace vivunt , con- versionem , contrarium quὶm inhumana , o crudelis tractatio, qua ii, qui pacifi e vivunt , ab Hispanis assciuntur, quam tantum illis fasti- ,,dium nauseam parit, ut nomine Christiano , illis nihil sit magis odio-issum , aut detestabile. . Christianos enim sua lingua Yares , id est diabolos appellant. Nec profecto sine ratione : eorum enim in his re- , , regionibus , neque Christialibrum , neque hominum ratione praedito- , rum, sed diabolorum gesta sunt quo fit, ut Indi cerne iaces, haec tam, , capitum , quam membrorum, acta, ab omni humanitate δ: miseria cordia esse aliena , Christianorum talem esse legem, taliumque Deum, Regem esse authores existiment velle autem laborare , ut contrariu n illis persuadeatur , vani sunt frustranei labores , illisque
major nn Jesum CLristum se ejus legem irridendi, daretur. Inditri vero , qui se armis tuentur defendunt, satius esse diiciant semel mori , quam sub Hispanorum potestate multis mortibus astici. Hase, expetientia didici , Caesar invictissime, Hoc praeterea pauit, postri addit, Vestia Majestas, plures habet in his reῖionibus servos, i-
73쪽
mulos , quam existimetri neque enim ullus est miles eorum omnium
qui militant , qui aperte, iublice non profiteatur, a praedetur, furetur , devastet, caedat, vel comburat , suae Majestatis subditos ad aurum obtinendum , non dicat, se in eo maxima praestare servitia Vestrae sMaiestati dicunt illi enim suam partem obtingere. Quare , Caesia invictissime, consultum esset , ut Vestra Majestas aliquorum rigida correctione,, castigatione, se nulla recipere servitia , de ea re qua in o bedientia , dc dedecore Deus asticitur, testaretur. Quae hactenus rela- t , ex dicti Episcopi Sanctae Marthae litteris deprompta sunt , quibus p tet, quae hodie contra innocentissimos hos homines, patrentur. Illi bellicosos Indianos appellant , qui ad montes evitandae Hispanicae crit- delitatis gratia confugiunt lndios regionis eos vocant , qui infinita hominum strage , tyrannicae, horribili servituti deduntur , qua tandem depopulati, desolati, mortui sunt, ut ex supradustis Episcopi litteris, patet, qui tamen pauca eorum , quae passi sunt, recenset. Indiani hujus regionis solent in haec verba prorumpere , cum ducunrur per invia montium onerati, si fori debilitate , de labore deficiant f tune enim pedum, baculorum ictibus caeduntur , illorum dentibus ensium capulae confringuntur , ut surgant , iter sine ulla respiratione persequantur, uin hac increpatione . quam maligniis es, in haec verba, inquam prorumpunt : Omnino deficio occidite me , vitae finem imponere desidero , de hoc non sine magnis su si riis vix trahentes ore loquelas 'lilae sunt animi in magnis angoribus Voloribus constituti indicia j proserunt. Sed quis centesimam ayctionum calamitatum , hii bus hi
innocentes ab Hispanis vexantur, partem, verbis , aut sermone complectipos A Deus illatum notitiam ad eos pervenire faciat, qui rei nedia adhi-Pere, possunt, uenentur.
LTAE prouincia ab insulari Marthae, Occidentem versus, o millia-- libus distat, sita est in regionis Cenusiae conliniis, unde circa lit-xus maris , usque ad sinum V abG in centum milliaria porrigitur, qua ex parte Meridiem tespicit in longam terra longitudinem extenditur HaeptQVinciae ab anno 1 98 usque ad annum praesentem horribili tractatione
ς ceptae, diversisque caedibus , ut Sanctae Marthae acciderat , desolatae G 3 sunt,
74쪽
sunt , sed ut finis brevi huic summario citius accedat, eas particulari tractatu persequi nolo, ut detestanda facinora, quibus aliae regiones devastatae sunt, recensere queam.
De littore Vniem Pariae , deque Insuti
ALittore Pariae, usque ad num Venecvola, exclusive, quae sunt ducenta milliaria, Hispani maximus , mirandas devastationes fecere: latrociniis enim, suo more incumbebant, plures, quo poterant homi-Des, ut eos venderent , servituri mancipabant , eosque contra iidem datam , captivos saepe deducebant neque enim unquam fidei indianis datae stabantes quamvis tamen ab his innocentibus optime tractati fuit-sent, de in illorum aedibus tanquam patres, vel liberi recepti, illis, qui bus poterant modis in servientes, omnium quae habebant cultionem, usum offerentes. Dici vix posset , aut exprimi qualibus , c quantis injustitiis , injuriis , illius littoris incolae , ab anno centesimo qum gentesimo decimo , usque in diem praesentem excepti sint. Duo tantum, aut tria facinora recensebo, quorum gravitas, ad horrenda reliqua, 'mnibus tormentis digna scelera comprehendenda , judicio viam pates ciet, aperiet. In Insulam Trinitatis , quae Mamplitudine, fertilitate taciliae praestat, terrae continenti, ex ea parte, qua Pariam attingit, conjuncta est, in quain probiores, pro sua qualitate, virtuti magis dediti sunt incolae, reliquis indiae nationibus, quidam latro profectus est Anno millesimo quingentesimo decimo , sociatus sexaginta , vel septuaginta Drciseris : qui statim edictum promulgarunt, ut omnes Indi accederent, .secum in ea Insula viverent , habitarent. Indi eos, ut naturales liberos receperunt, cillis tam Domini, quam subditi magna alacritate inserviabant m singulis diebus cibos , qui suffecissent ad alendum multb majorem numerum , adferebant : hoc enim est moris Indianis hujus novi mundi , ut abuntantissi in necessaria Hispanis sippeditent. Paulo post Hisnani amplam domum construunt aedificant , in qua omnes Indianissimul habitarent , sola enim domo eos uti volebant, ut id quod antea decreverant , executioni mandarent: quod fecerunt. Cum stramen
75쪽
EXCIDII NARRATIO. sty men ligno apponerent , S: jam in altitudinem duorum hominum multos incluserunt , operis, ut dicebant, acceserandi gratia, sed Vere ne qui foris erant, ab iis, qui erant domi videri possient , c ita p-r domum cum gladiis , ne ullus egredi posset, circunda , pars verbo mum intra sic evaginatis ensibus gladiis , In dianis nudis, mortem , si se moverent , minari coeperunt , eosque ligarunt. Si qui RRtem fuga sibi consulere vellent , illi eo minutim discerpebantur oli- ' λ autem, qui partim laesi, partim integri evaserant, cum reliquo po-pRlO, qui aedes ingressus non fuerat , centum forte, vel ducenti numero, sumptis arcubus,, sagitis in aliam domum se receperunt qui cum in ς' toti essent , ut anuae ingressum prohiberent, tutarenturo ignem Rajbus alia ex parte Hispani injecerunt, cita incendio omnes perierunt. Et hinc cum captivis , hi erant numero circiter centum octiJaginta, quos vincire potuerant , ad insulam Sancti Ioannis se contulerunt , bin inediam partem, minde in Hispaniolam, ubi reliquos vendiderunt. Cuni*ntem hunc Capitaneum nequitiae , proditionis in ipsi Insula Sancti J annis insimularem , hoe responso me dimisit Desiste Domine mi, hoc in mandatis , ab iis, a quibus missus sum , habeo, ut quos vi non pQ sem, specie , .colore pacis caperem. Et pro vero,' certo idem C pitaneus mihi retulit, se in sola Trinitatis Insula, patrem, matrem invenisse, hoc majori sua confusione is peccatorum aggravatione dicebat Similia infinita commiserunt , miseros hos homines , contrad tam fidem , capientes Considerentur jam haec facta, an Indi scς pti juste inservitutem redigi possint. Aliquando religiosi S. Dominicin0stri ordinis consultarunt de aliquo en suis in dictam Insulam mittendo, ut suis concionibus Indianos vero lamine, Sc remedio , quo animae s lvantur is quo destituti omnino erant , munirent. Meligiosum igitur Theologiae licentiatum , virum, virtute sanctitate insignem ed, cum so ei lateo , miserunt, ut regionem visitaret, cum habitatori-b' a versaretur, locaque apta ad construenda monasteria quaereret. R
ijgiosi , ubi appullarunt, tanquam Angeli de coelo demissi recepti sunt,
in*gnoque affectu , attentiones alacritate, verba , quae cum illis tunc emporis facere poterant erant enim linguae ignari, ignis uti cor h/ntur accipiebant. Accidit, ut post navis cum qua hic religiosi; appule-x t discessum , alia adveniret , cujus milites damnata sua consuetudine, θλude, insciis, ignorantibus religiosis, captivum abducunt provinciae principem.
76쪽
INDIARUM DE VAsTATIONIS Tvel ab aliis Hi se principem , qui vel quod illi laoc nom. et a religiosis
panis esset impositum olfonsus vocabatur , nam Christianorum no-rninum appellatione gaudent , statimque etiam antequam de ulla re informati fuerint , baptismo sibi imponi petunt. Ah iis fraude persuasus est dictus Dominus Alfons is , ut navem cum conjuge, Waliis quibus dam , fingebant enim se convivium celebrare velle, intrarent. Et ita i7. cum Principe ejus conjuge navim conscenderunt, confidebat enim dictus Dominus religiosus Hopedimento fore , quo minus ulla molestia assiceretur, neque enim Hispanis tantum fiduciae adhibuisset In diis ergo nauium ingressis , perfidi Hispani vela velitis dedere , d insulam Hispaniolam , ubi pro servis venditi sunt, se contulere. Omnis turbata regio, cum Dominum , mominam deductos esse cernerent, ad religiosos se contulit, uariam abfuit quin neci eos traderent. Religiosi verbiam in sustum acinus cernentes , maximo do e comprimebantur .est 'erisimile , eos vitae cedere malvi illa, quὶm pati tanta injuria Indianos astici, cum illud impedimento esset ne hae creaturae verbum Dei susciperent, de crederent. Indiani autem sedati sunt religiosorum pollicitationibus dicebant enim se, prima solvente nave, ad Insulam Hispaniolam litteras mimuros quibus efficerent , ut Dominus, alitique, qui cum eo erant, stitueretur. gus illico navena missit, ad majorem eorum , qui gubernabant damnationis confirmationem , qua ad Insula Hispaniolae religiosos scribunt , qui ,pe clamant, .protestantur , sed auditores justitiam denegarunt, praedae enim Indianorum tam injuste nefande captorum participes fuerant. Cum religiosi , qui incolis promiserant Dominum Alfonsiim intra quatuor en s reversurum, neque quatuor , iam qu e octo elapsis reverti cernerent , se ad mortem praepararunt, ad tra' dendam Christo vitam, cui jam ante Hispaniarum decessum , obtulerant, sic innocentes Indiani , de innocentibus vindictam sumpserunt existimabant enim religiosos proditionis participes fui flet partim , quod cetanerent illorum promissa de domini intra quatuor menses, reversione, nullum effectum sortiri , partim etiam ubd nullam illius regionis incolar, inter fratres religiosos se latrones Hispanos disserentiam constituant.
Benedicti igitur religiosi injusthpassi sunt, idcirco non est dubium eos
fidei nostrae veros esse martyres, hodie beatos cum Deo in coelis vivere, a quo , sua obedientia , ad illos populos missi erant, certum est illos
praedicandi, Tani tam fidem dilatandi intentionem, habuisse , illasque
77쪽
ri . -nimas salvandi qui omnes labores mortem ipsam , quando of- seiretur patienter ferre , decreverant. Hoc etiam , alio tempore, magia tyrannide crudelibus malorum Christianorum actibus accidit, ,su, Vt Indiani duos religiosos ordinis . Dominici , morte , cuius fidelisbus in testis , ut qui summo miraculo eandem evaserint , sustulerint, quai l de re verba facere non deerevi, ne gravitate , c horrore facti , terror iiiiii 'Rdientibus incutiatur Quare , quousque tempus advenerit , pro-
.sti, ii itatis vitandae gratia , subticebo naee omnia in die judicii duni j 4, Deus utroeiniorum iam horribilium vindictam sumet , apertiora , de ' riora fient. . In his provinciis , in sinu Coderae, sita erat urbs, cuius Dominus Higueroto appellabatur , nomen , vel personis proprium , Vel si i*ci Dominis ommune. Hie tam clemens erat, eius subditi tanta
virtute praediti, ut omnibus Hispanis navigio appellentibus, bona tractati , cibi , quies , omnis consolatio adesset nullum refrigerium do
s i illi. mi Dominus phirimos morti eripuerat, qui ex aliis provinciis,
.iit' in quibus latrocinia sua , eaedes exercuerant , aegroti, semetici, in bus ςiu regionem se receperant , quibus refrigeratis eos salvos incoli me in Insulam Unionum, in qua vivebant Hispani , remittebat, quos,
s sne ulla illorum mortis cognitione , occidere potuisset In summa Hispani aedes commvnnes omnium hospitium igueroti subditos bsos v*ς bant. Perfidus quidam tyrannus consilium cepit , de affligenda isti Re , quae sibi fatis tuta videbatur, regiones, navigio ergo e se contii-lit , dc invitato hominum magno numero , ut navim ingrederentur.
quod facere solebant fidem Hispanis adhibentes , postquam intrarunt vela ventis ommisit, ansulam Sancti Joannis , in qua venditi sunt, potiit. Eodem tempore hane Insulam appuli , ubi hunc tyrannum vudi quod patrarat, mihi relatum est. Illam urbem funditus delevit, 'RQ Hispani reliqui, qui in eo littore depraedari, excurrere solebant, gerrime tulerunt illudque scelus abominabantur , ubi domum Mil in m perdidissent , in qua, tanquam in propriis aedibus , hospitio ex. blae cipiebantur. iiii Non recitabo infinita scelera , quae de patrata sunt, quotidie in ea regione patrantur. Ilii ex hoe maris littore , quod frequenti populo incolebatur,llo, R insulas Hispaniolam Sancti Joannis , ultra duos milliones homi-
'Rm transportarunt , quas postea in dictis Insulis , partim in odinis, H partim
78쪽
artim aliis laboribus absumpserunt, non computato infinito populo, qui teain Insulis , ut diximus , vivebat, de res est commiseratione digna,
Qua corda quantumvis dura, commoverentur , fertilissimum hoMitatus omnino expopulatum desertum cernere. veritate eo inprobatum est , eos nullam unquam navem his Indianis oneratam ducere , quin tributum tertiae partis , undis persolvant adde eo , qu cum domi capi utitur , occisione deletatur H
rum rerum , sinis , quem habent propositum fons est origo ; opus
enim est maxima Indianorum quatuitate, ut ingens pecuniae summa con- fetu , naves autem modico cibo, laqua ad paucos alendos instructae sunt , ne tyranni , qui navium in sttuctores nuncupantur, in s comparatidis nimios sumptus faciant. Et vix pro piis Hispanas qui laave eracurrunt , victus usticientes seruntur . quo fit , ut Indiatu fame, cst pressi occumbant, nec aliud est remedium, si, ut maris undis absorbendi detrudantur. Et pro vero illorum quidani mihi retulit, ab Insula Lueayos ad Insulam Hispaniolam, quae sunt sexaginta , vel septua- tinta itineris milliaria , tantas hac ratione strages editas , ut navis , sine eicein , vel charta marina, sed solis cadaverum fluctuantium vestigiis ducta , eo pervenerit. Postea veri , cum descendunt in Insiusam, ad quam vendendidi eunttit . nullus est , si vel minima misericordia ducitur ritu inmorti xi in non commoveatur, im videt tam senes , quam foeminas de infantes nudosin famelicos , nimia sti fame deficere. Postea autem illos, tanquam agnos dividunt, iatres a liberis , foeminas a viris se- Darantes , turbas decem , vel viginti personarum colaficiunt , sortem in eos iaciunt , ut partem suar accipiant detestata di navuim instruct n-res , qui duas , vel tres naves praeparant, O armant ad classem piratarum latronum , qui homines in propriis aedibus depraedantur rapiunt. Ouando verbiuors cadit in turbam , quae senem , vel aegrotum capit, is GAnnus . cui obtingit, hae verba proserre solet : Devoveatur omnibus diris hic senex , quare illum mihi das ut humo mandem Et ouare mihi hic aegrotus obtingit Z ut de illius cura sim sollicitus 3 ineeolii tu , qua in aestimatione Hispanis sint Indii,&utrum praeceptum Dei de amore erga proximum, unde lex pendet Prophetae peragant,
79쪽
Tyrannide mi iam Hiispani in Indios extra laendis, expiscandis unionibus exercent, nihil est aut crudelius, aut detestabilius IH xorum enim aut huius vitae, quantumvis desperatae tormenta , cuin hisnduam comparationem recipiunt, quamvis in extrahendo auro, in uogenere sint duris lima. Illos n. in mare, sub aquae quatuor , vel quinque ulnarum profunditatem , immittunt , ubi continuo navigantes , me in respiratione , ostrea , in quibus uniones generantur, eradigaiat. Illicum retiis , ostreis plenis , ut animum recipiant, quandoque ad aquae superficiem accedunt, quod si diutius paul quiescendi gratia , lieri immorentur , adest carnifex , parvo navigio vectus , qui multis plagis eos excipiens, ad aquam crinibus acceptos reducit , ut expisicatroni dentio
instent, Illorum cibus est piseis, mille idem , qui uniones ianem Cacabi continet parvus Mahidum , qui sunt illius Re onis panes,
numerus, in quorum primo , parum est alimenti ubstantiae , al- erum veri, magna difficultate conficitur , aeque adhuc ad famam repi Minendam , sufficienter datur, Illorum ver lectus est terra, cum cippo, ne fustiant : Saepe autem in hae piscatione M labore submerguntur, sec postea in undarum superfidie visuntur Tuberones enim, ro X monstrorum marinorum, integrum hominem devorantium a uera eos interimunt, comedunt. Consideretur jam utrum in hoc sinionum lucro Dei praecepta de amore erga ipsum proximum, cum horum miserorum corpora, .animae coiiij ciuntur in periculum mortis, observentur comi leantur proximos enim sine fide, Sacramentis,su avaritia , perimunt , vel tantis laboribus illorum vitam conterunt, ut brevi tempore ex hac vita emigrent,nam omnino est impossibile longum Vum sub undis, sine animorum receptione , trahere, nam prae uniastigoris istiditate sanguinem ore coinuniter spuentes, moriuntur , quod
Rccidit e nimia pectoris compressiones, quae ex continua halitus ubundis retentione, procreatur, nimio enim fit ore sanguinis profluvium gignitur. Crines , quos natura sua nigros habent, in combustum co-i0rem , luporum marinorum crinibus persimilem , mutantur humerivor falsugine ita cons erguntur , ut monstra potnis in hominum forma quam homines appateant. Hoc inteserabili labore, vel potui diabolico exercitio , omnes Lucayanos , consueto huius liter emollimento , consumpserunt ' ita
80쪽
INDIARUM DE VAsTATIONI ET tar. Illos publice sequamvis justitia , alias injusta prohibitum esset
vendebant Lucayani enim natatores erant peritissimi. Ex ali metiam provinciis, multitia hac Insula perierunt.
Uuit hane provinciam Fluvius Yuya Pari, in alia regione ultra, du- eentis terrae milliaribus distantes, oritur. Per hunc quidam perditus tyrannus , in avi , is multa terrae milliaria devastavit caedes maximas edidit , multos igne consumpsit se infinitum Indianorum caedibus pacifice, sine ulla timoris suspicione viventium , numerum,glaadio delevit. Tandem mala morte periit ejusque omnes copiae per se ipsa deletae sunt', ejus deinde nequitiis is crudelitatibus multi successere, adhuc quotidie destruentes, caedentes , ad inferosque animas filii Dei sanguine redemptas mittentes, proficiscuntur. De Regno Venecueia. Nno sis. Rex Dominus noster , quorundam allaciis persuasus solent. n. Hispani damna detrimenta , tu Deus , animae, Indiae status recipiunt , illi celare, 'occultare Regnum enecuelae.
quod Hispaniarum regno amplidudine , .longitudine praestat , cum ejus gubernationes planaria iurisdictitone , certis capitulationibus
conventionibus quibusdam mercatoribus Germanis commisit. iii
hane regionem cum Oo hominibus ingressi sunt , ibique comem &benignum populum invenere , quales etiam sunt in reliquis Indiae re gionibus , antequam ab Hispanis ulla iniuria assiciantur. Isti nulla comparatione crudeliores reliquis, de quibus locuti sumus , extitere, se tygndibus ferocibus, Gupis , leonibusque inhumaniores praebentes , jurisdictionem enim iijus regionis habebant , ciccirco liberius eam possidentes, majori cura. avaritia , in practicis modis cumulandi depraedandi auri, largent , invigilabant in eo omnes antecelliores , reie' omni , Dei QRegis timores, seperantes, indotauvioni tradentes 1 homines esse natos. Ineae