장음표시 사용
41쪽
Horum autem omnium latrociniorum ad Regem vix tria multa eo ronatorum Castellensium missa reperiuntur cum tamen ultra octies dentena millia hominum , caesa sint. Reliqui tyranni , qui postea huic Regno usque ad annum trsgesimum tertium praesuerunt, omnibus, qui restabant, esuram vitae , eripuerunt.1nte omnia facinora , quae ab hoc gubernatore , dum adhuc hoc Reghum regetet , facta, vel eius consensi patrata sunt , hoc non ea omittendum. Cacicus quidam , illi dans dono , eblibera volunta is, vel quod est magis credibile timore ductus, novem militum
coronatorum pondus , in Hispanis tanta pecuniae summa non contentis, captus , palo assixtis est extensis pedibus , quibus admoto igne , malorem pecuniae summam fostulabant ; qui tormentis victus , domum mittens, tria adhuc millia. adserri curavit Aispani novis furoribus, nova addentes tormenta , cum cernerent eum nihi amplius dare , vel quia careret, vel certes, uta ei voluntas plura dandi , deesset , in illo tormento tandi eum detinuerunt , quousque medulla per plantas peduna prorumperet , unde mortuus est. His saeph tormentis Dominos Sa. trapas , ad auririn obtinendum torquentes, vita privarunt. Aliquoties etiam accidit, ut Iberorum centuria excursiones sa- ciens, inciderit in ivontem , in quo multi homines gentem tam hortendam , dc perniciosiam , fugientes , latitabant, quae in illos statim irruens , caesis omnibus, quos potetat, sexaginta , aut octuaginta tam craminas conjugatas, v m virgines , captivas cepit sed cum permagnus Indorum numerus recuperandarum coniugum , AEliarum desiderio Hispanos armis persequeretur, cum propius accessit Iberi praedae, cedere nolentes , mucrone , conjugum . filiarumque costis adegerunt.
Indi prae tristitia in dolore pectora tundentes , in talia verba irruperunt: perversos homines t 6 erudeles Hispanos i ergδne las iras ociditis lis iras sua lingsa taminas appellant , quasi dixissent meeare foeminas acta sunt hominum crudelium , de bestiis pejorum. Pan ama istabat decem, vel quindecim milliaribus domus potentis dynastae , cui nomen erat Paris, qui auri. ditissimus erat : ad hunc acce serunt Hispani, quo non secus , ac statis recepti sunt tractat , proprioque motu quindecim millia coronatorum dono dedit Capitaneo, cui videbatur , reliquisque Iberis , illi , qui tantam auri summam gratis dabat , maximos sis thesauros, solus illorum scopus , o
42쪽
INDIARUM DE VAsTATIONI ET lamenqtie laborum , discessum igitur fingunt, do simulant , se circa
quatiam noctis vigiliam reversi, ut be , tace sibi satis tuta videbatur, ex improviso ingredientem, eam flammis cum multis civibus, consecravere , quinquaginta , vel sexaginta millia coronatorum depraedati stanti Dynaste vivus v. sit, congregataque quanta potuit, virorum opino εlapsis tribus, aut quatuor diebus , Hispanos , qui centum , triginta, vel quadraginta millia coronatorum illi surripuerant , asseclitus , in eos irruens, omnem auri summam , deletis quinquaguitam: spanis , recupera. it , reliqui autem multis vulneribus acceptis, fuga sibi constituerunt. Pauco demum interjecto tempore H ipani in dictum Cacicum , armata laanu revertuntur , eumque cum omnibus copiis delent. Qui pugnae perlaeivnr, in ordinariam fetvitutem vindicati sunt.
De Provincia Ni rasso. Noemillesimo , quingentesimo , vigesimo secundo dictus tyrramnus ulterius ad subjugandam Nicaraquam provinciam inauspicato praeessit. Nullus satis digne , iusticienter sertilitatem, aeris temperiem, aut hominum , qui in ea vivebant, requentiam , exprimat. Admirandus prorsus populi infinitus numerus, haec enim regio , urbes capiebat, quae in longitutidem quatuor milliariorum protrahebantur, fructuumque copiam quae causa erat tam frequentis populi P maxime commendabilis. Hic populus , quia in aequam planitiem eius regio panditur , idcircoque montium latebrae deessent , cum etiam effect m amoena , ut non sine maesima molestia , idissicultate illam relinqueret , multi, nimioribus cruciabatur angoribus, tersecutionibus , Hispanorum Tyrannidem servitutem aequiori , quo poterat, animo ferre coactuso ad. de qubd natura mitis erat, iacificus. Hic tyrannus cum suae crudelitatis asseclis , tantis , hanc gentem quo etiam considio ad destruenda reliqua Regna usus erat j damnis , tantis coedibus , iniquitatibus,
tanti que servitutibus, crudelitatibus affecit, ut omnia , uagua, quamvis seire , complecti non possiit. In hanc provinc am quae latius patet comitatu Ruscinent' quinquaginta equites misit, tu omnem ejus populum gladio deleverunt, ita ut omnis sexus aetatis personas proni ii ima causa , vita privarent , vellit , si vocati non accelerarent, vel si Mahidis imposita onera maliis mamentum eorum lingua sonat in noti
adlaticii , es si ad sua, socjotumque servitia , requisitum Indiorum
43쪽
numerum non diueerent elim enim regio in planitie sit constituta
nullus horum equorum diaboli eum furorem evitari poterat. Hispanos excurrere , hoc est , alias provincias depraedari iubebat hisque latroniblis surciseris , ut quantum Vellentinum. um pacifici huius populi, abducerent, permittebat, concedebat, quibus .c thenis impolitis , ne oneribus sexaginta , vel octuaginta librarum c derent , arpe accidebat ut ex Indiolum quatruor millibus, o homines domum reverterentur, sicque in itinere fato concedebant , quod liqui nimio oneris ponderes, de satigati in via deficerent, aut prae inii fame, siti in morbum , aut nimiam debilitatem inciderent then aperienda tempus tereretur, eos obtruncabant, Wiij I x x Un partem, corpus ver in aliam cadebat. Indiani cum ad talia inera Hispanos se accingere videbant , scie. Res nullum inde revertio in '
is sunt itinera , quae tape ad servitia Christianis praestanda, mensi sumus, tamen aliquo temporis peracto spatio, ad aedes rosque revertebamur : sed jam omni spe egressit sublata , illorum' visu conversatione in perpetuum privamur. Hoc etiam accidit, ut dictus Praeses iae mos e , placitum dispertiri voluerit, ut si enim sertur sibi infestis, Ind.an eriperet , aliisque distribueret unde accidit , ut anno integro , d onusta facta sit : Et cum panis deficeret , accidebat, ut Hispani in f s,
omne iumentum , quod ad familiae victu comparaverant , ipGen: si que ultra triginta millia hominum perirent. Et accidit , ut foemina intollerabili fame pressi , filium ad vitam sustentandam, truncaret. Et qu iam omnes hae urbes m alia loca , quae incolebantii hortis omnino erant persimilia, ut dictum est , eas
sudore cogregatis viventes , rebus suis consulebant. Et ita unusquitque proprias habebat haereditates , quibus se aleret Indiani in id spanorum aedibus habitabant , ninium t i , nobilium , senum , io'-n yum , puerorumque diu noctuque si ii quiete, servitio uteoant r, nec infantum labori parcebant . quin illis onera , ad quae apti erant, ζ' n majora imponebant iisque modis . nec aedes proprii quidquam conc dentes , eos consumpseiunt 'iod restat , quotidie consumunt.
In qno crud itates, in Hispaniolaniisuta patratas superarunt. Multi
44쪽
Multis etiam in hac provincia mortem accelerarunt, eorumhtimeris asseres , maxes , ad portum triginta milliaribus distantem, adii aves fabricandas, ferendos imponentes, illosque ad conquirendum mei, ceram , ad montes, ubi a tygribus devorabantur , mittentes Gravidas etiam mulieres victuris bestiarum onerabant.
Sed nulla major pestis hanc provinciam expopulavit, quam licentia captivos a Cacicis dynastis huius regionis petendi , ab hoc gubernatore Hispanis concessa. Singulis quatuor , aut quinque mensibus , vel quotiescunque petendi eniam a gubernatore , obtinerent, quinquaginta servos dabati , eisque Hispani minabantu , si non parerent , eos viyos comburendos , aut canibus exponendos. Cum autem Indiani paveos habeant seruos , multum in m est, ii Caci co sunt tres, vel quatuor , ad subditos accedebant , orphanisque prin captis , parente . cui erant duo liberi, unum ab eo , cui tres erant, duos emigitabant, ita umero , a tyranno Magitat , dynastes satisfaciebat, non sine lacrymis gemitu populi , cui seu videtur magna est cura liberorum .Quia autem hoc saepe fiebat ab Anno vigesimotertio, ad annum usque rigenteum uitertium, huic Regno omnes incolae sublati sunt si litio talio sex vel eptem annorum quinque semper, vel sex
naves simul appellebantur quae Indiam onerabantur , ut in Pananiae δύPerusii regi nibus vendetentur, ubi omnes extremum diem obierunt res est enim quotidiana experientia comprobata, Indianos cum ex patria natuat ili transferuntur,brevi post tempore diem extremum claudere,cum etiam
non semper illis suppeditetur suffciens victus , nec labor illis impositu,
ullo modo minuatur , cum ad laborem tantum emantur. Et hoc modo ex huius provinciae habitat0ribus, qui antea erant liberi , ultra quinquies centena millia , ad servitutem educta sunt bellis vero illis illa. tis horribili ad quam redigebantur , servitute , alia quuaquaginta, vel sexaginta millia perierunt, ct adhuc hodie infiniti pei eunt. --mnes strages spatio quatuordecim annorum inchisive , patratae sunt RG stant sorte in hac Provincia Nicaraquana quatuor , vel quinque millia hominum, qui ordinariis personalibus oppressionibus , morti dan-qur, cum tamen , ut dictum est , multitudine populi, reliquis inbis
45쪽
ANNO millesimo , quingentesmo, decimo septimo , Hispania n
' va detecta est in cuius detectione nihil primum erat , nihil ecura dum , sed omnia caedibus scatebant i anno sequenti Hispani qui Christianos nuneupant ad praedandum , occidendum profeci sint, quamvis ad populandam regionem , se hoe iter sus ipere dicant. Ab hoc anno, usque ad annum , Millesinum , quingenteumum qu dragesimum secundum , injustitia , violentia , . raimides Hispano
xum ad ultimum extremitatis gradum pervenere , omnem enim Dei Regis timorem , ut ipsius obliti, sepositerunt strages enim , crudelitates , caedes , devastationes , urbium destructiones , depraedationes , violentiae, tyrannides , quas in tam diverfis amplis Regnis commiserunt , tantae sunt , tantoque horrore animos detinent, ut eae omnes, quas superius recensuimus , nihil fiat, earum respectu, quae*b anno millesimo, quingentesimo decimo octavo , usque ad annum millesimum quadragesimum secundum patratae sunt , omnium gravissima , .abominandae , ut regula , quae superius loco thesis posita est , omnino vera sit , nempe eos ab initio li malo in peius uiis , eosque a semetipsis in diabolieis suis sectis, facinoribus stiperatos. Et ita a primo Iberorum ingressi in Hispaniam novam , qui incidit in decimam octavam diem mensis Aprilis dicti anni decimi octa-Vi , usque ad annum trigesimum , quibus decem integri anni concluduntur , stragibus , meaedibus di finguinolentis crudelibus Hispa-Horum nianibus editis in do milliarium conimenti circum exico, vicinis locis , quibus quatuor vel quinque ampla Regna, quae nec magnitudine , nec fertilitate Hispaniae cederent , contineri possent , nullus impositu est finis. Haec omnis regio Toleto, Hispali , ala lolidata
Caesari Augustae Faventia populosior erat , neque enim hoc tempore in iis tantus est populiis , neque etiam eum maxime orerent, tan-
fuit , quantus extabat in ea regione , quae ambit ultra mille octingonta milliaria. Illis duodeeim annis in dicto continent 48o milliari- Hispani , computatis viris , foeminis , juvenibus , iueris ultra qdatuor milliones hominum , in suis conquisitionibus f sic enim vocant sed potius ipsius Turcae , quae ad destruendam Ecclesiam Catho-
46쪽
es INNARUM DEVA'TATIO Nas Tlicam reseruntur , invasionibus obellis iniquioribus , nee solum lege divitia, sed 'umana damnatis ensibus , lanceis , igne deleverunt. Neque veri , qui in servitutes, de oppressione ordinaria obierunt, hoc
Non est lingua, seientia , vel notitia humana , quae recitare valeat , horum sceleratorum facinorum , quae hi Reipbl im totius generis humani capitales hostes , ubi ue in diversis regionibus , diverso tempore patrarunt : neque ver ulla diligentia , tempore , aut seripto aliquorum factorum circumstantiae , quibus graviores redduntur', explicari queant. Tameta de unaquaque parte: aliquid singultititer dicam, ea protestatione , de iuramento, me non existimare ex millesima, una partem complecti.
INter alias strages, hane etiam in amplissima urbe Chollata, quae ultra triaginta millia familiarum capiebat, edidere : Omnes regionis , vicino rumque locorum dynastae , facerdotes primo eum suo magno Ponti seri pompa Hispanis obviam euntes eo , ut maiori reverentia reciperent, amphorique honore dignarentur , in medio pompae constituerant , ut Potentiorim , principaliorumque Satraparum civitatis aedibus excepti, in urbe hospieio reciperentur mispani illico consilium ceperunt, de strage , vel eastigatione s sic vocant edenda , ut tuarum crudelitatum sceleratis factis omnes huius regionis angulos terrore consternerent, in omnibus enim regionibus, quas ingressi sunt, hoc de more habuerunt,
ut statim primo appulsu insignem aliquam stragem ederent qua hi agni
aniles , prae illorum timores, tremerent. Miserunt ergo ad gubernatores nobiles civitatis , omniumque loconim , illi, subsiliorum se supremo Domino, ut accederent, eumque ad colloquium Hispano. rum ducis appulissent. Statim
47쪽
statim detenti, apti sarit antequam ullus huius captivitatis nuntius. nimadvertere posset. Ab illis petita sunt sex millia Indianorum ad ferenda impedimenta se onera Hispanorum , qui cum advenissient, in reis aedium colloeati sunt conclusi. Res erat miseratione digna, nunc miserum ponulum , cum se ad ferenda Hispanoriun onera praepa-xλῖς , cernere. di accedebant, solis verondis tectis hameris casse,
48쪽
&cibo oneratis demittebant se omnes in terram , dc dorso inclimato, non secus ae miseri agni , stibsidentes , se ensium ictibus exponebant: Si ergo in area congregatis, pars Hispanorum armatorim antias tenet, ut accedentes arceat , alii mucronibus clanceis , mites hos agnos i gulant , ita ut ne unus mortem evaserit : elapsis autem duobus, aut tribus diebus , aliqui , qui inter mortuorum cadavera latitarant , cruenti, sanguineque conspersi , cum lacrymis fletibus se Hispanis offerebant . omni ubmissione eorum misericordiam mortis prolongationem implorantes sed nulla aut misericordia , aut compassione moti , mnes in stusta discerpebant, Omnς autem dynastae , quorum ultra centum erant, vincti tenebant i , quos Capitaneus palis in terram defixis , vivos concremari jussit. Sed Rex totius regionis evasit , seque comitatus triginta, vel quadradinta hominibus , in templum , quod erat instar propugnaculi , Qui eorum lingua vocabatur , coniecit , ibi. que magna diei parte se defendit. Sed Hispani , E quorum manibus praecipue vero militiam nullus evadit, templo igne apposito, omnes, qui
in eo erant,combussierunt, qui morientes in tales voces, S clamores irrumpebant O perditos homines qua vos injuria affecimus , ut nos caederetis Ite, ite, Moiconem Petite, ubi supremus noster Dominus Montenaeuma, de vobis vindictam flamet. Illud narratur, cum huic tragoediae Hispani o
cupati essent quinque vel sex millia hominum de medio tollentes rum Capitaneum summa laetitia perfilsum in hunc cantum prorupisse. Mira Nero di avoca Roma comesse india Gratos donismo I ieIoici rei de nata si dolia. Hoe est, Monte ex Tarpeio pomana incendia spectana ipse Nir planctia ridit, ne corde mepetur. Lanienam etiam maximam in urbe Tepeaca ediderim RR
49쪽
ni tum itinerum , cum multis erudelitatin circumstants , ensium mucronibus vitae usura privarunt. Choluta solventes, Mexi eum se contulerunt , cuius Rex Motenis cum innumera dona , eum satrapis nobilibus in itinere artis lu- suum generibus gratum illorum adventum testantibus obviam missit. Cumor ad aggerem pervenissent , pr eessit eis obviam eius frater multis
rabilibus comitatus , qui multa dona in auro, argento , pictai vestis
50쪽
.dc auri ferebant is in ipsius urbis introitu ipse Rex, cum omni sua au Ia , petorii aureo portatus , eos usque ad palatium illis praeparatum, . comitatus est. Ea ipsa dies, ut mihi , quibusdam , qui adfuerunt, celatum est, certa dissimulatione magnum Regem Motencumam , nihil minus timentem , ceperunt, eius custodiae octuaginta milites Praefecerunt: postea vel pedibus cathena vinctus est sed iis omni-Dus praeteritis silentio invollatis , de quibus multa dicenda forent , unicum notatu dignum ab illis tyrannis perpetratum narrabo . Cum
se Capitaneus ad portum contulisset , debellandi cujusdam Capitanei Hispani , qui eum bello persequebatur , gratia , 5 alium cum centum, vel paul phis mulitibus , ad custodiam Regis Motencum a reliquisset, istis in mentem venit aliquid memoriae dignum patrare , quo magis cresceret augeretur in his provinciis formido illorum crudelitatbis. quo consilio, ut dixi saepissimὸ usi sunt.