장음표시 사용
161쪽
vi considerat Felician. supra n. 8. veri
sententia in pν, mis. 3 Quinto demum ponderant text. in cap. querellam de electione. ubi similiter prae suppo aiint, quod pro pentione sexdecim denariorum annuatim soluenda pollellarium in iudieiuni fuit deductum. Quem text. ponderariit post alios FcIicia n. lupra n. 8. vers. Fecxnis do facit text. 3c cum his sundamentis resident tenentes canoni starum sentcntiam.
, Sed tamen his omnibus fundamentis nihil
obstantibus,legistarum sententiam, quae longe verior. S receptior est tenuerunt Cyn. in l. sciendum. f. qui satis dare cogantur, Ioan. Faber in ν. praeiudici.iles nil mer. 37. :nm t. de actioni b.Ioannes de Platea in. retinendae. numer. 48. in isti tui. de interdict. Alexand.
1 7.R: Ir. R his non rutatis post Bartol. Bald. di alios antiquiores,& post Monoeli. &alios moderniores hoe ipsum confirmat Felie Ian.
licet contraiiam opinionem sequatur. Qui quidem omnes exco verissimum id existimant, qui actim posse Isoritim & petitorium sint eorrela tua, ut notissim limest, &inanis lauis praestitioniblis personalibus petitorium formale no detur, ut supra diximus,neq: ponses orium dandum est. in o argumento usi fuerunt omnes huius opinionis sequaces, de
nominatim Menoch.de r ei Derat. remed. I.
n. 87. vers. Nucum autem togesseriam, quod a gumentum male quidui inpiignauit Felieian. in d .num.S. vel fretu nilo petitoriam, ubi si recte Felicianus consideretur, potius eontrariutenet; dicit enim cum Angelo in l. si eertis annis. C.de pactis, quod in praestaticinibus mereperionalibus est dabile petitorium , quia quemadriodum in actione reali agitur adde clarationern ii iris resilis,ita in personali potest agi,ut quis de bitor declaretur: ergo manifeste praesupponit Pelleian. quod in actionibus acinuis personalibus non datur petitorium formale , sed actio personalis contra debitorem, ut debitor declaretur: dari enim actione in personalom contra debitorem, non elidati perit otium sarmalo, sed sola in actionem tergo neque datur pctitorium meque Felicia n. id negat , sed potius nostram sententiam,
quam iupra in petitorio tradidimus, confir-
matr& conseqnenter si pet torium non datuc dari non potest pnsi istorium , ut argumenta tur Menoch. At alii supra, Caesar Contard. in l. vniea. C. si de momentanea possessione. Conli derant etiam legislae pro hae sententiate t.in l. 2. ff. quorum bonorum .ubi adi: ersus
. debitorem personaliter obligatum posie
rium non dati: r. Neque ad d. l. 2. respondit be Id Felicia n. in d. numer .8. ver Isic. Pramo au
tem, licens, quiued praetor ibi non prouidet, nisi ad iter sus eo porum pollulsores , re quod ideo ad iternis debitores liae reditarios non copetit possessorium: quia si Felicia n. fatetur ind. l. a. po:Ie:sorium non diri . nihil interest,'
quod non detur ex ea ratione; inro nostralentemia in ea potissimum ratione fundatur, quia cum annuae praestationes sint mere perissonales. & actiones ad earum exactionem c 5
petentes similitet personales sint , possesso. rium formale competere non potest; &consequenter d. l. a. euidenter probat nostra misententiam, de satisfactio Feliciani ad eam legem concludens non est. Denique Iegislarum sententia confirmatur ex natura ipsius census personalis, quia elimineius creatione,ncque progressu nihil reale . neque mixtum interueniar, aut considerati possir, sed totum opus, substantialia, atq; accidentia ipsius contractus personale sit nullam habens mixturam actionis realis, pro qua posse tartu sor- male competere possit, merito pro eo censu non datur. Qua sententia firmiter retenta non obstat fundamenta in contrarium adducta, ad quoruueram satisfactioneni, atque cognitionem veritatis huius dubitationis praenotanduin est,qubd quamuis verum sit, pro annua praesta xione personali non dati formale possessor tu,' secundum eonam linem .opinionem legistarum , datur tamen, di considerat irr quidam datus possessionis, vel quasi, ad quem, censuario recusante soluere pensomna , iuste petit dominus e ensus relli tui, quasi iure percipiendi pensionem annuam spoliatus sue rit, &ab statu exigendi eam eiectus. Ita in effectu resoluit Angelus in l. sin .eol. 1. versi c. Setas est iniuilicia. C. de annali excepi. N in l. si certis annis col. sin. C. de pactis, dicens, quoci quamuis contra negantem solue re pensionem personalem no competat pelitorium formale, neq; verum possessorium, eo in petietamen restitutio statiiV.&utile possessorium, quoad hunc se ille eqeflectum , ut re stituas uriti statum pristitium exigendi pensionem Onnuam. Cuius sententiam de quasi conciliatio nem opinionum Legistarum S Canon istarui equutur Ant. d: si vir. C ditia. Abb.εc Sicul.
162쪽
in ei p. querellam de electione, Iacob. de sanct in ,eorgἰo in l. si e ertis annis. C. de pactis,st: habeti irin decis. Tolosana 39. &'inelitis post Decium consili. 3 s. prope finem i & ita fuit d- ei sim in eo Neapcilii . teste Mattheo de A in ictis decis. 39 .nu. s. ad finem, ubi notabiliter loquitur, & post Abbatem resoluit Gigas in tractatu de pensioni b. q. l. num. I.
87. adfinς in. Pro qua sententia facit text. inca v. si s Discopo. s. q. 2. ibi: I ante trist in his Iae νm rami uere ; S iterum ibi: pν6kl ver; eam amm ἔνηὸν estatui pristino redIata. ν: neque aliter possunt inta iligi vcrba textus in cap. si di isten i. de praestrii lion. ibi: alta sue νιι in
1μηsi pus sis ne iuris exigendi r in quibus locisitatus, d quem lit relli tutio, & qtia si posi iasin i . ut pirantur: hane rasolutionem nouissime sequitur Peli im. in dicto libr s. cap. l.
timo facie, ubi qui inuis supra dictos, neque
ullum ex eisdem res. rat , denique tenet,
quod negata solutione census personalis , ineontinenti creditor dieitur quali possessione spoliatus,' ad priorem statum e si e restitue nisdum. In quo Felicianus, quamuis verum dicat . intelligendo ipsum non de posscssbi io sormali, sed de restitutione status, sibi ipsi aduersatur, dum statim in nu. 9. resolui , in fine dari
formale possessorium: quem ego intelligo so- eundum ea, quae antea dixerat, sciti et quod detur quaedam restitutio itatus. sit se eundum liane receptissimam sententiam intel igenda erunt, quae supr, in contrarium adducia sulit, ut in si adicendum erit; sed ut altius nostram conciliationem repetamus, scilicet ut non detur possessorium sor-
male, sed quaedam restitutio status, intelligenda est, quando aliquid praestitum suit. ut an innuatini , vel p rpetuo debitum, ut si annua pensio solueretii ranimo praestandi eam in futurum, ut quia ex aliqua legiti .na eausa quae si vera esset, induceret necessitatem soluendi praestate tur : quia in hac specie pera ct uni annuae praestationis sor malis constitue retur reeipiens in statu , vel quas possessione iuris percipiendi pensionem annuam in futuis rum. Quo quidem iure, statu, de quasi posse Dsione diceretur priuari recipiens per denega iationem soluere debentis: & ideo iustὸ datur
st it ut re stitutio. ita resoluunt eleganter Inia nocent. in dicto cap. querellam, vers. Subtra
sui. Rald. in l. liquis conductioni'. C. Iocaii, Fel. n. in cap. licci causa a , notabili in . de pso
bationib. de ite tum Bala. In l. r. C. de seritis.& aqua numer. 44. Ripa in cap. ciam Eccles a numer . '. de eausa possess. & propriet. imo
eo casu elim quis priuatur statu, quem occupabat, ex eo quod ad eum statum restituendus est, diceretur non impropriὸ competere eidem possessorium, licet non formale , ut male ea non istae existimauerunt; utile tamen,& virtuale, etini sere eundem effectum operetur. Ita aduertunt Anton .de Butr. Cardin.& Abh. in dict. eap. quercliam, di deducit ueex traditis ner Pan l. in l. regulariter colum. I. v rs. Per sol, de perit. haeredit. Angel. in I. hae edictali. l. is illud num. r. C. de secundis nuptiis,&ii l. li certis anni .numer. I 2. C. de pactis, ubi Aretin. columna penult. Paulus
ta. Si vero annua praestatio personali: non sit formis ex ea vis habili, sed informis ex inisbabili , ita quod non constet quid ut annuatim debitum prae stilum suisse ex Iola pra si a. tione perlonali , neque ulla quasi possessio
formaretur, neque ullus status daretur, qui per denegationem soluere debentis mereretur restitutionem, ut elegantis, imὸ resoluta Paulus in dicto consilio Iso. lib. 2. & melilis Iacob. Beneniensis Itono n. in tract. de annua praeliatione in princi p. quaest. 6. per totam et qui quidem tractatus habetur in s. volumine tract. 2. par. l. mihi Σε . Quibus sic utiliter adducti ν, ad satisfactionem contrariorum de
ii Et primδ ad priorem obiectionem respondet Felicia n. supra num. S. vers. sint .anisnaa denique satisfactione ii . quam ipse tradit, impugnat et unde respondendum
existimo, quod dubitatio nostra, scilicet in annuis prς stitionibus personalibus detur possessorium, non verificatur, quando ius exigendi pensionem quaesitum est praescriptione .ut inde inseratur,quod si praescribitur. posside istur , vel quasi, sed est proprie velificanda,
quando ex conuentione personali, vel dona
tione ius fuit formatum quaesitum : quo casu clim agens non sun detur in praescriptione, sed in legitima originis creationis caula. illatio non pro tedit : imo & quando quis fundaretur in praescriptione , si landamen istum esset sola praescriptio absque causa legitima, nihil interesset, clim tempus sine causa non inclueat obligatione m, ut diximus in ca pite de censu ex consuetudine inducendo:
ergo si petens se restitui ad pristinum statuiti
exigendi pensionem, quem occupabat, iacufundatur in sola temporis praescriptione, sed in ea usa exigendi pensionem non proce
dit argum ciuum depraescriptione, maxim E
163쪽
quii considerato stat si v qui si posi cssio eius
natur, non impropriε agens diceretur possessor. vel quasi . 13 Secundo, malὸ Felieianus pro sententia Ciuron istarum ponderat l. neque in. ff. de petit. haeredit . quia ibi non agit haeres tanqu)m possessor, vel quas, sed potius agit contra debitorem , tanquam contra possessorem rei haereditatis . quod omnino distinctum est a nostro eala; quia agens possessorio pro censu person ait non habet ponsessionem, sed statum; debitor vero haereditatis quasi possessor debiti est, eum debitum
possideat: ideo contra eum, tanquam contra
possessorem, rectὸ datur haereditatis petitio d. in . qui sie debet intelligi. dii mdicit It/m a debit.νe Areditaria, quasi a iuris p ses.sre . subden rationem statim ibi: Nam σῶiaris p esseribus p. se hareditatem peti cis aqquod antea regulariter constituerat Vlpian. in l. regulariter. 9. ff. eod. tit. ergo malEFeliaci ancie possessorio passivo contra debitorem haereditatis eompetenti argumentatur ad posse Torem activum,dominu nempe census personalis. Teri id non obstat text. in eap. finali de re T si tution .spoliator. ubi pro libertate possidendi existimat Felicia n.dari possessorium , quia praeterquam qu bd ipse Felicianus indicto mer 8. vers. Potest extendi, aduertit, & non rnal E . loqui- de praestatione reali. Potest etiam aduerti . quod loquitur de prestati ne personali aeeestoria ad rem: quo casu murum non est, si detur quasi possessorium pro libertate possidendi, ut insti dicendum erit inhoe capite; vel potest , &ben Eresponderi, quod ibi non detur possessorium, sed restitutio status ad priorem libertatem exiis gendi pensionem, quod permittitur, ut suprὶ dictum est. Vel proprie etiam potest intelligi textus ille , qu bd ibi detur possesso. 'rium, quia quidquam possidetur. Quod sentiunt omnes , dum dicunt per illum text. qu6d pro l: bertate possidendi dat uti posse forium: ergo quid possideri prs supponunt:&si quid possidetur , mirum non est . quod 16 possessorium detur. Denique aut dari potest possessio, vel quasi, &daretur posse Diorium ; aut dari non potest possessio ulla sed status . di daretur ad eum restitutiorti se non ben i pro possessorio formali argu
mentatur Felician. de dicto cap. sin. Ego tamen nouiter,&bene eonsiderabam, quo glneo textu nullum verbum additum est de annuis prς station ibus personalibus , neque de postes sorio , aut restitutione iuris exi-sendi pessonein annuam , sed de posses: sione eastrorum Eeele sit Lucas εἰ petenti
restitutionem ad priorem statum possidendi
Ut e T contextiira totius textus consi at. εἰ no
rs Minus etiam obstat text.in eap. sicut dero 'iudie. quia Deildad eum respondetur, lic/t nouiter, qudd ibi non eonstat, an pro quinq; modiis frumenti actum suisset petitorio. vel possessorio; feci simplieiter presupponitur
c usa, neque verba text. ibi: Et νε utarisne
proprilis ad restitutionem , cuius meminit texi adaptentur: dc si fateremur, quod ibi agitur restitutione status, rectὸ ageretur, ut supra diximus: sin ver6 possessorio, vel quassileriam actio admitteretur, elim pensio debitat fuisset Oeeasione rei,&actionis realis: quo ea su quamuis suillet personalis , eompeteret pro ea possessorium, ut benὸ considerat Paul. Castrensin d. cons. i so. in princi p. vi in essecta idem sentit Deeius cons. t 36. 8 decidis Λ silict.deeis. 33 s. num. 8. resoluitque Ripa In l. a. s. quorum bonorum; &respondet ad
eum textilaeob. Beneri in tract. de annua pre- statione in prinei p.q. s. num. I r. maxime quia in eo text.non principaliter dubitatur, neque
agitur de possessorio, petitorio, aut restituticine status , licet in narrativa de restitutione fiat mentio, sed principaliter agitur de probatione sententiae,& eius tenoris, qui secun dum iuris formam probari potest, si perditast, IieEt regulariter in scriptis sit proferenda, sicut probatur tenor priuilegii perditi inc p.cum olim de priuilegiis, secundum sommam eorum, quae scripsimus in l. t. Tauri, gloss. .per totami ergo si in eo textu soli agitur de probaticine tenoris sententiae, no bene adaptatur, neq; ex eo argumentari potest ad possessorium annuae praestationis Persona
Demum, non obstat text.in d.cip querellam de elect. a quo principale sundamentum huius opinionis sumitur , quia praeterquam quod te xtum illum intelligunt de annua praefatione personali, quae uni rmiter soluenda est praetextu alicuius iuris realis, ut supra diximus,& aduertunt Anton. de Butr. Car' din. & Abb. ibi, atque Menoch. post plures dicto remed. 1. de recuperand. posses.
num. 88. verissim ε, & proprie potest intelligi in restitutione status quae lici t possessoria ρζgetur, iuste concelfur. Ita in1elligunt
164쪽
ext. ἰllum Ne noch. numer. 87. Ec de eis. Pede mont. 99. numer. 69. & 3 o. atque ex text. satis constat. dum diciti R.
statum reni lenti harasmili Eccleis falsansi Saluararisie Termis Eccloam vina decernimas rellit Quae verba vere lepropriE praesupponunt status restitutiois
, 7 Sed quimuIs hie intellectus communis o& in se verus sti ego tamen nouiter, Ac veis yius existimo, quod in eo capite non agitur possessorio pro exigendis annuis praestatio nibus personalibus, sed pro restituenda Leelesia sancti Saluatoris, quam pleno iure per tinere ad Ecclesiam sanctae Agathae, Et restiis tui debere eum pensionibus decursis Echois
nomus conabatur , ut constat ex text. ibit
Juper Eccl/faissa pre .suis, di melius statim inde eis. text. ibi: Ecclesia eadem spectat a4tituI- sancta sus aias irituali, pleri xuispe. & iterum in vers. Quia vero fiat Iisaida probatum, ubi praesupponitur, quod penis sones annuae non fuerunt petitae, neque in iudicium deductae principaliter . sed acee sortε, & in eonsequentiam restitutionis E erietes ae sancti Saluatoris, quae cum ipsis pen- sonibus deeursis restitui petebatur. Cuin enim facta restit mione Ecclesiae constaret I quid Ede quantitate pensionis decursae , ut praesupponit text. in vers. vera, miaram non est, si accessoriὸ, di inconsequen tim fiat restitutio decursarum pensionum. Neque mirum etiam esset. quda ibi compe teret petitorium. vel possessorium t undo in actionibus, &praestationibus annuis matre personalibus verissimum est non dari petitorium,neque possessorium formale, sed vel restitutio status, vel actio personalis addant
Quae quidem omnia ἰ quae supra dicti
sunt, intelligenda erunt incensu personali, ut quando quidquam datur , vel promittitur annuatim , non ex causa alimentorum: in neque ex testamento, neque hinito respectu ad rem ullam, ita ut cen sus realis tarmeis tur,secundum ea, quae in catilibus praecedentibus diximus; quia si census verr realis sit, aliter dicendum' erit, ut suo loco constabit. c.'.
li in genere, & quando in creatio- , ne census reseruatiui, & co signatiui interuenirς possit. Caput
165쪽
ex eonstitutione l. 6. titul. I. lib. .nouae Re
N eapstibus praeeedentibus ' eo pil. - - regimus de natura de iustitia v- 3 poterit tamen pretiuiri hoc naturale consi. triusque census tonsignatiui, derari incensu consignatiuo perpetuo; quia di reseruatiui, perpetui , redi- eum hic censiis non habeat designatum lentibilis, seu ad vitam : sed quia ge pretium individuum,& legale sed variabi iustitia non solum pendet a natura ipsi, seon te sit, secundum viliuscuiusque Regnorum tramis,sed a quantitate legitimi praetii. ne- prouinciae eonsuetudinem, ut dicendum erit cessarib de pretio agendum est,& prius in ge- in eap.de quantitate pretii census contignatinere , ut in capitibus sequentibus ad euiuniis ui perpetui, necessario creandus erit ex quan inbet census quantitatem pretii accedamus. titate eius pretii, quod ex prouinciae consue Et primo aduertendum est, quod pretium tu dine usitatur qu, d non improprie naturale In genere diuiditur in duas spe etes in natura- diceretur : nuia si ex consuetudine regionis
te,& legale; naturale quidε pretium est, quod variari potest intra eas vulgares species medii lege non diffinitur,neque consistit in punino infimi & supremi,cum non possit esse in diu in diuisibili, sed eontinet latitudinem iustitiae duum diceretur naturale, nisi consideres indi Inter eas species infimi,& me dij, &supremit uiduitatem iespectu infimae speciei huius prelegale vero est, quod a lege statuitur,& desi- iij naturalis; ut quia elim pretia e ensus consignatur . nullam hahens latitudinem, neque latitudini, iustitiam inter eas spe etes, sed in puncto divisibili eonsistens. Et haec est resolutio & distinctio tam communis, quam vulis saris Theologorum & Canoni statum; de legali pretio agetur in eap. sequi nil , de naurali in praesenti; & peculiaris natura huius pretii naturalis e st, quod eertis finibus non circunsis cribitur, neque quantum sit, liquide potest decemi, sed ex variis circum stantiis deducendum,atque stimandum est . eonsiderando rε.
Iocum,tempus,abundantiam, carestiam. Aealia,quae communis extimatio, atque hominum eonsideratio aduertit, exi .pretia rerum.
F.adl. Falcid .eap. t.de emptio. & vendit. l. si seruum meum .sLad i. Aquiliam.l.Septem. C. de erogitione militaris annons lib. II.& utrobique Scribentes lintra quam latitudinem iustiti x,atque species infimi medii,&supremi,
non committitur peccatum, neque iniquitas interuenit , ex doctrina Seoti in . distin. iquaest.2. vhi Ioan . Maior quaest .a9.& 4o. Dominie.Soto lib.ε. de iust.& iur.quaest.2.artie. 3. conclus. 3.Nauarr.in eapit.qualitas de poenitentijs distin.: .num. 43. & de restitutione libr. s. eapit. 2. ex principio,MatienςO,In l. I. titui. I I. libr. s. nouae Recopilae. gloss. i. nu
Quod quidem pretium naturale interuenire nunquam potest,neque eonsiderari in eenistaeon lignatiuo.redimibili, seu ad vitam, quia cum a legibus Regni hie eensibus pretium individuum,atque in puncto indivisibili consistens designatum sit, ut dicendum erit in c. de pretio census consignatiui redimi bilis, de in eap. de pretio eensus consignatiui ad vita. nullam continere potest latitudinem iustitit,
di consequenter legale debet esse iec indiuignatiui perpetui sint ditieris, scilieet ad rationem viginti viginti quinque, Ec triginta, pro uno considerandunt sit insimum pro indiuia
duo,quasi minuit non possit, neque census pro minori creari, hoc enim modo recte dari potest in pretio naturali indiuiduitas. Secundo, hoe nostrum pretium naturale interuenire,& veri sicari poterit in censu, qu creatur ex pretio rei immob iis venditae: qu quidem census quiluis in effectu Ee substantia
sit veth eon signatiuus,& non reservativus, velat Edicendum erit in cap.de quantitate pretii census ex pretio rei immobilis venditae, de in . de videatur , quod possit creari ad rationem quatuordecim pro uno,ex dispositi ἡ ed. l. 6 ita quod si res vendatur pro quatuordecim, unum annuatim pro eo pretio ab emptore possit vendi, Be super re sibi vendita cons gnari; tamen eum pretium allius rei immobilis, quae venditur,naturale sit,habens latitudinem iuia stitiae; Et inde nullo modo, neque easu posset diei indiuiduum , &legale, neque in puncto indivisibili consistens, si pro eo census constitueretur direct 8 fundaretur d. l. 6. quae est individuum pretium formaliter requirat naturale,latitudinem habens inter eas tres species infimi, medit,ic supremi , expresia exeludit qua ratione nefraudetur, dc simul ne pretium censuq indirecte minuatur, atque demum noeorrespondentia de pensione ad sortem inquantitate dc qualitate deficiat pro eo naturali pretio rei immobilis venditae census eonstitui non potest. Quam resolutionem verissimam de elerantem restringerem, quando cε-sus non ereatur pro infima specie pretij natu ratis rei venditae, sed pro media; vel suprerna; quia in suprema de media spe ete pretii natutatis no datur indiui hiras, neq; leealitas,
166쪽
sed 'oinis latitudo i & ided mirum non est.
iuod dicte pre iij naturalis species non contineant pretium individuum ti legale,sed naturale eum latitudine. At inde pro naturali pretio Lensus ad ratione quatuordecim pro uno Non possit creari. Sin uero pro insima specie eius pretij naturalis census eonstituatur ad rationem quatuordecim provno,ciam ea infima species eontineat indiuiis uitatem, ut quia minui, neque excedi possit, recte census constitutio fieret. tanquam si pro vero, legali,&indiuiduo,& non naturali crearetur: quod notatu dignum est .ad d. l. 6. Secundis restringer εsupra dictam receptissimam sententiam . qua do pretium illud rei .enditae, proquo census creatur iudicialiter designatum fuit, ut quia
res iudicialiter in publiea subli astatione suit vendita. quia eo ea sit litὸt pretium illud negari non positi,quod e st naturale: ut quia ab homine designatur.& non a lege, eum tamen iudicialiter datum sit,iti iustum videtur, ae si a rege delignatum fuisset, de eonsequenter pro
eo pretio iuste effus crearetur ad rationε quatuordecim pro uno,& in eo cela procederet d.l. 6.quae quidem notatu digna sunt,& nullo, quem legerim, adducta;&Hibi suo loco di
I Demum pretIum hoe naturale etiam Inter uetiit tu ereatione eensus verε reseruatiui, in quo datur res immobilis eum reseruatione pensionis annuae; quia lic/tis contractus nonia temptio Sc venditio, neque proprie in eoepretium accedat, ut diximus in eap. de natura census re seruatiui;& inde in eo eensu n6 proin priὶ dubitetur de quantitate pretii rei in cenissum concessae, cum ipsa non vendatur, sed de qu2ntitate pensionis reseruatae, quantum scilicet possit reseruari, ut die endum erit in cap.
depretio census reseruatiui; cuna tamen pre. tium naturale rei in censum reseruatiuum conees ecurius iustitiam pensionis reseruatae demonstret,lie Et ea pensio ex fructibus rei immobilis iusti fieetur, ot dicendum erit in ea piisto de eensu ereando super re immobili Sc seu cti sora,similiter etiam iusti se abitur ex pretio naturali ipsius rei im nobilis i quia si pensio
cor e spondeat tam fluctibus. quam pretio. iustior erit reseruatior ergo in eo censu verὰ
reseruatilio n5 impropriε diei potest,quod interuenit pretium niturale, maxime quia qua-uis ipsa pensita re euata sit vere pretium ea usus reseruatiui ut quia pro ea conceditur res immobilis in ea pensione veri fieatur latitudolui itiae pretii naturalis inter eas spe etes insimi, medii, Ac supremi .eli n non it designatum pretium in liuiduam. de legite eius pen:ionis
nec quantitas certa sea ex coadenti ne paratium maior i vel minite militati ei desitῆe
6 Quibus exemplIs pretii nitruralis se adii
ctis,& in censuum speciebus veri scatis, ad inuertendum est, quod ea latitudo pretii natu ratis, quam omnes inter eius species insititin edis, Sc supremi .admisserunt,ita minima. 8e exigua debet esse, ut iustitiae commutatiuae qualitatem non ex e edat, licet aliquis excetasus in pretio detur; quia licet pretium naturale non consistat in puncto indiuisibili,& inda impossibile sit quod in hominum extimaticine non detur aliquis excessus, atque ideo modieadeeeptio non consideretur: si tamen latitudo etiam inter eas species pretii naturalis:
notabilem deceptionem,atque excessum csi tineat, Reensus resultet costitutus respecta
suprenii pretii, est elegatis dubitationis, an videatur legitimo pretio ereatus, vel iniusto institutus,&-iusto pretio ve datur,si no excedat suprema specie pretii naturalis quavis excessus inter eas species notabilis sit, videtur tenenda ex sequetibus. Prim A,quia exi pretia
naturale individuu non sit. sed inter eas me-
dij,in simi, di supremi species habeat Iatitudianem iustitiae, serὸque impossibilis sit. exbo iminum pactione, te lege, aut peritorum exti matione .etiamsi iudicis autoritate fiat, attiniagere individuum cuiust, bet rei pretium; imo ea latitudo pretii naturalis sit quasi punctum indivisibile , cum utraque species iustitiam contineat, necessario sistendum est , quod quamuiseensus respectu supremi preiij instituatur,& intra latitudinem iustitiae notabilitdeceptio detur, census constitutio iustissima erit, eum inter eas species iustitia versetur,ut resol nit Ioan. Malor in A. sentent. qu ist. 29.dc
emptio. dc vendit. Medina de restit. quaest. 3 ia
Rursus, quos natura non obligat, conscientia non ligat, sed iure naturae inter ecs species licitum est ad inuicem contrehentibus interia decipere; quasi eo casu non detur deceptio, sed extensio de una specie pre iij naturalis ad aliam , ex vulgat. regula l .in causa a. f. idem Pomponius.sitae minoribus . . si haeret. F. adl.Falcid.l. si pretio. f. fin. ff. loeatl.l. si volunta. te. C. de rescind. vendit.quorum tutium regulam tradiderunt & explicauerunt pinei. in l. a. C. de rescindend. vend. r. parae per totam ἰBernaia. Diaz regu l. isi . ubi additio Salaedi. 18ιo.Mauesolat. I.tit. Illiba. l. nou. Reeo
167쪽
Eloss. t. per toti in , 8 plurῖrnbs resere ns Ioan . Gracia n. regula lis .incipit, Decipere ergo si inter eas. quae iustitiae continent latitudiis
.nem, species licita est deceptio, licebit & cennisereatio pro supremanat irratis pretii spe ete, Ze legitim E creatus diceretur. Ρ Rulsus ius ea non te uni, cuius finis est, ani- martim salutem prospicere, passim appobat icontractum,in quo interuenit deceptio intra dimidiam iusti pretis, cap. cum dilecti, capita cum causam de emptio,& vendit. capit. cum causam, de testib. ergo etiam si deceptio notabilia sit, dummodo non excedat praedictas ' tres species pretii naturalis, licita erit,& consequenter census constitutio & creatio pro suprema specie eiusdem naturalis pretii licebit. 9 Ex quo dixerunt plures notabiles viri, posse que iustὸ vendere, pecunia ad tε pus credi ista, pretio supremo eas merces . quas pecunia numerata pretio medio, vel infimo, statim venditurus erat, ut reso Iuunt Decius consit. iI I . Cepol a consit. Io .cel. q. Sylvcster in ver
Dominie . Soto de iusti t. de iure. libr. 6. quaest.2.art. s.col. . deductione I. qui in deductione i intelligit text. ind. l. eatis e. 2. f. idern Pomponius. s. de minoribus, ubi rcfert Ant. de Pad illa in l. r. C.dere scind. vendit. num. I. Et tradit Ioah n. Gutierr. in practicis quaestio.
nib. canonicis. quaest. 39. num. I. ergo deceptio intra latitudinem iustitiae pretii naturalis recte admittitur, Ac consequenter census creatio pro suprema pretii naturalis specie iusti nebit tir. Vnde eam sententiam, scilicet quod deceptio etiam notabilis, dummod6 non ex iace dat latitudinem iustitiae inter eas species
iusta sit, tenuerunt Bald. in authent . ad liae e. C. de usuris; itiem sequuntur Ancharran. Baebacia, Philip p. Dec. Crol. Duena , Anton. de Paditis, quos re sert. Felicia n. de censib. lib. 1.
e. t. de pretio censu , n. 6. Contrariam tamen sententiam. non obstatibus supra dictis. veriorem existimo, scilicet 'ribd oninis excelsus notabilis, etiam intra latitudinem iustitiae pretii naturalis iniustus sit di quod ideo census non possit creari respectu suprenis speciei, sed praecisi Θ, & formaliter respectu speciei infimae pretii naturalis se
creandus. Quae resolutio vera & iuridi ea exsequentibus suadetur. Prim b, omnis deceptio de iure diuino & naturali repr'hatur, Leuir.
t .ebιa inibias inas; ergo haec diuina re , naturalis deception Is proh Ibitio . non solis mnotabilem etiam intra latitudincm iustitiae, sed quam eun qne comprehendit, 3e census creatione, in qua ea notabilis deceptio interueniat, prohibet, a que consequenter proin
fima specie pretii naturalis censum esse creandum praesupponit. Secundo negari non potest , nisi quod deceptio notabilis, etiam intra latitudinem iustitiae inducit inaequalitatem inter contrahentes, efficitque etiam, ut quis locupletetur cui aetura aliena, contra praeceptum i aturale, da quo in l. nam & hoe natura. F. de condit. indebit. l. iure naturae .ls. de regu l. iur. cap. locupletari, eod. tit. libr. 6. obligetque in conscientia
ad resarciendum id notabile damnum, ut vulgare praeceptum est i ergo illicita erit, &ex eius iniustitia tensus iniurie creatus. Tertio, Sc nouiter atque ingeniose, non solum ex naturo notabilis deceptionis illud c6stat, ut supra dictum est, sed ex peculia i. aepropria eiusdem pretii naturalis ad lensum patet: est enim pretium naturale, ut supra di. ximus, hominum extisnatio, fati bilis,& extensibilis,quae nou consistit , neque cons stere potest in puncto indivisibili, sicut pretium legale,& individuum, clini serε impossibilest, ex hominum extimatione, &lege, seu testium legitima depositione, aut extimatorum de ela ratione , attingere individuum cuiusq; rei pretium: sed sic est, qu6d pretium ereationis census consigna titii redimi bilis legale, de individuum debet esse , ut quia nullo modo, neque casu direct ε, neque in directe minui Dotest ergo haec indiuiduitas dari non pote stin suprema specie pretii naturalis, neque in media, sed demum in infima, quae non por est re incipere latitudinem,& inde dicitur indiuidua,
atque consequenter creatio census non respectu medii, vel supremi pretii e st siciend=, edin fimi, ut iu sta sit. Quarto ex natura creationis census id etiam suadetur; certu enim est, di uniuersale principium huius materiar cen visualis, quod iustitia pensionis ab indiuiduit 1 te,&certitudine tortis pender, ut quia pensis
legitima sit, si correspondeat in fallibili , Aetustis, lino pretio rei censualis, atque veris si mae quantitatis ortis. Sed se e st, quod in in si mo pretio rei, ex cuius quantitate cesus creat ur, datur certi tu do , 5 indiuiduitas, at que reis ei proca correspondentia ad sorte ni & non in medio, vel supremo, cum latitudinε habeant rergo praecisse pensio censualis regulanda est cum infima specie preti j naturalis, qnae indiuidua dicitur, cum excedi non possit, & none uti suprema , vel media , quae variabilis e D.
Maior pro uatur euicimi sinae ιq ia si pensio
168쪽
. nn ac st uniformis &eerta, similiter sors, a retenta .honbbscini sunt amenti in czntra qua derivat vi, I pendet, eertitudinem debet rium adducti, quia exsequentibus facile icii
continere, cum ex Ibrtis lati indine, vel in cre ciuntur.
Inen rore saltetvat latio pensi nis, quali non is Et ad primum respondetur, qudd quamuis ilentur fructus,nili adit istar sortis . brinor inter eas species,inlimi. medii,&sii prern id C- etiam pater, cum respectu supremi, vel infimi tur latitudo pretii naturalis, itaqu6d regula in pretii in quibus nulla datur certitudo, neque riter inter eas iustitia pri sumatur; tamen si exiit diuiduitas, sed potius la titudo,& deerimen cessus ninabilis sit, deceptio non admittituς. tum certa.d: in diui tua penso no possit con- ut omnes,quos supra retulimus, probant, de sidcrari, sed variabilis & incerta, ad instar vi infra reserendi probabunt, atque ex sequen- loris sortis. nempe rei, ideo consequentia est tibiis satisfactionibus apertius suadetur . . nota, ex hoc arg imento in eo nuincibiliter 16 Seeundo minus obstat dii ficile Vlpia nisu ad citir, quod pensio census constituti & responsum in d. I. in causae. 3. idem Pomm creati ex pretio rei immobilis vendita prscissξ regulanda est ad tostar infimi pretii rei vendirae, ex cuius pretio creatur,x confiitii itur, A non nredij, neque supremi vie x ea iustissima rc putatione restit et minor sentio, minor queo : ligatio soluendi, atque consequenter iustior de aequior constitutio census. Quintoliaee omnii euidenter confirmantur ex eo
quod licet insima pars pretii naturalis sit quἴ-dam spe etes iplius pretii, esse it tamen pretiulegale, cum minuit non poscit, neque variari, sicut media .vel suprema: ergo ad eam iusti sisseret relatio pensionis, quam ad supremam. vel mediam, variabilem, des alibilem, maxim hquia cum ex supremo, vel medio pretio rei immobilis venditae, ex cuius pretio census creatur, maior re sultet pensio, di consequenter non tanta iustitia creationis census,ex in fimo tamen minor, & inde itistior eontractus,
quis non diceret, ad instar infimae speciei pre- ij naturalis, εο non med ij, neque supremi cusum creandum c sset Ego quidem ex his eon siderationibus simiter credo,qtiod quando e εsus costituitur pro legitimo pretio rei immo hilis vcnditae, consideranda e st notabilis de eeptio etiam intra latitudinem iiistitiae, ut si sor- sin creatus sit pro supremo, vel medio pretio
iniustitiam contia eat: sin veris constituatur pro infimo pretio rei, iustissima sit con stit a-tio. Quam sententiam in sortiori casu proba
uerum omnes, qui firmiter tenent, deceptio
siem conliderabilem etiam intra latitudinem
ita iustitiae iniustam e G. & obligare ad restitu
6 s. de poenitent .dist. s.&in cap. nouit se notabili 6. de iudici js, Couarr. dicens communiore m, dc receptiorem sententiam lib. 2. variar.e1 p. q.num. II. Pineta n l. 2. C. de re se indend. Vendit. 1. Parr.eapit. 2. ad finem, Medin Soto,
Michael de Palae. de alii plures, quos reserens sequitur se icianus libr. 2. de censib. 'it. I. numer. 7 per totum. Q Plenientia verili iuranius, ex quo aliisque iuri Lus probatur licituelle ad inuleem eontrahentili ut inter sed acipere; quia ad eum text. post Fortun. Garcis Nauar. Sol. Couarr. Medin. Piliel. Padilla, AeCuiae tum, quos reset I elici an .decensiti. lib.
2. cap. i. de pretio centu suum. I. ad finem res
poni dit ipse Felicia n. vi liceat contrahentibu cadi uice in inter se decipere ; non quod natura ipsa hoe permittat, neque quod verbuna Naturaliter,de quo in d. l. ad ius naturale referatur sed quod regulae naturales cotractus emptionis se venditionis hoc pallantur, atquci permittant, quas verbum, Natural teν, signi acet non iuς naturale,sed naturam contractus;
qui quidem intellectus, quamuis literae im.
proprius non videaturi vetus tamen non est.'&ex eo apertissimu conuincitur, quod ipse Felicia n. ante i. num . . post D. I hora . 5 alios quam plurimos maximi nominis viros resoluit etiam, quod etiam ex natura con tactus empticinis & venditionis non est licita de eeptio notabilis inter contrahentes, etiam inter species pretii naturalis: ergo si deceptio inteleas species lieita non est, neque contrahentibus ex natura contractus licebit inter se decipere.
1 Vnde responderi videbatur ad eum text. quδdqnamuis de iure gentium, S: ciuili ex
natura contractus,&impulsu natur ae, set sua
litate hominum instante, quodam modo liceis re dicatur contrahentibus inter se ad inuicem decinere intra latitudinem iusti preti:, udi Iatamen lege diuina nat irrati,neque huni anz, ea deceptio permittitur, nisi modica, di exigua sit, non vero notabili . etiamsi intra latitudinem contingat, ut resoluit D. Tho m. in locis supra re Iatis, Mali j omnes, quos supra reti limis, atque tenent plures Irer Tiraque I .dele Rib. ct innubialib. I sinum. S. ubi num .io. luit lianc communem sentem iam PIasa de delict. cap. 6. num. I. Ma card . de probat. concius. 46y. nume. II. CtpoIa de limulatione contra
169쪽
quod Ita text.ille Intel Pgitvr In ex e essu mini,s rno,& non notabili. Sed liae e satis iactio ad tegulam ex .ind. f. deni Pomponiu3,lie et in severissima sit, non tamen congruit liter ς text. neque ab eius verbis clarὸ deducitur, imo literae aduersatur: non enim probat, quod insinctu, atque impulsu naturae licita est deceptio . sed quod naturaliter licet eo nita hen tibus se ad inuicem cireuna uenire in pretio: ergo alia ratio Meeptionis quaerenda est. Rursus natina ipsa, neque instinctus, velim pulsus naturae non dirigit homines ad eircsi uentionem , neque deceptionem permittit: ergo intellectus non procedit. Antecedens pater, quia potitis ε conuerso natura ipsa, Aeinstinctus, atque ini pulsus naturς prohibent, ne quis cum aliena iactura locupli tetur. l. nahoe natura cum vulgatis de condit . indebiti,
neque cuiquam laedatur: dc demum Leuir. c.
atq; impulsus naturae permittit decepti nem: neq; D. Tho. ut insta die Edcier: t, illud probat.11 Vnde nouus de verus intellectus ad text. in d. f. item Poponius est,tν ille text. loqui tuein deeeptione. vel cireuuentione exigua, quet in pretio naturali naturaliter contingit. Quae
quidem deceptio proprie dici potest, quod
contingit naturaliter, non quod natura ipsa, neque instinctus,nmue inpulsus naturae deisceptionem ullam permittat; sed quia cum pretium naturale, de quo ille text. loquitur habeat naturalem latitudinem ex ipsa natura pretii naturalis impossibile est, qu6deonsistat in Muncto indivisibili, ex eaque impμssibilitate astatur. quod homine i nullo modo attingere possint individuitatem preti j naturalis, de inde sit ne eessatium, quod interse contram es ad inuicem decipiantur, atque eonis isque, ter quhd dee epilo necessaria de praeeissast,quasi naturaliter ex natura pretii naturalis proueniat, fle ex ea parit sit iusta, Ut qhia om . ne necessarium & praeeissum quasi naturalite eiustum sit. Qui intellectus ad text. in d. - . O. ponius verissimus est. & nostram sententiam euidente 'ob it iv Icilicet, quod preter naturalem illam deceptionici, quae in pretio o turali contingit, omnis alia iniusta sit. Eodem
modo intelligendus est D. Thom. eaeterique omnes; qui eum sequuntur, dum exiguam de .ceptionem permittun , dc notabiliem etiam intra latitudi m iustitiae conti non tem reprobant, ut exigua illa deceptio sit, quae naturaliter prouenit, de contingit ex ipsam et natura pretis naturalis.
io Tertio minui obstar regula text. In d. cap. elim dilecti, quia Felicia n. in dicto l. 2. cap. I.
det quod ideo leges Cael, reae & Ponti sietae Caesis intra dimidiam negant actionem, ut ii res, quibus Respublica turbatur, & homines inter se pugnant, rixitque molestantur, e eissent,& quod eo c asu leges illae pet misse sunt propter Reipublia ae tranquilitatem confer uadam, quod aliquibus modis exemplifica 3 Sed hie intellectu, lustineri non potest; quia text. in d. cap. cum dilecti non loquitur in deceptione intra dimidiam, v t. ex eius com exiti ras perte constat; q ii ad utra dicit, Camνes minutili midia iani t et , eemta a M'. non negat acti nem, ted e xpra ne eam ultra dimidiam concedit: ergo male ex eo text. deducitur, quod
intra dimidiam permittit deceptionem. N eq: argumentum a contrario sensu quid quam operabitur, eum resultet iniustitia deeeptioni ,qtiae numquam, nisi naturaliter, ex natura
nempe pretii naturalis sustinetur, ut supra diximus. Et quibus omnibus euidenter costat, quod si eensus eonstituatur ex pretio naturali alicuius rei, ut quia prilis vendit, lit. & sta
time ensus ex pretio creatus constituendus
erit ad instar infimae speciei pretij naturalis,
non suprems neque mediet. vltro e modo pro insalitati pletio creatus existat, & eertitudo pensionis correspondeat certitudini sortis, neque detur in eius cre atrone deceptici ulla etiam in tradati indinem iustitis. Quae eonfido ratio. e nouale solutio notacu uigna, Riquo veris, ima est. Ex qua ii sertur ad cognitionem cuiusdam sententiae Ioannis Calde tini, de Pano iniit. in capite eum ea ulam dei est ib. Plii lipp. Dec. in cap. 1. de confiit ut . qui mediam viam eligentes dixerunt, deceptioncm etiam nutabilem intra latitudinem iustiliae fuisse adnuit edam. quand praeter intentionem contrahi ntium re ipsa deceptio erit tingit; ion ver A quando ex proposito, atque data opera dolo & fraude interuenit. Cuius conciliationem seqxtitue Gome Zius in cap. r. num. 6. cum aliis de constituti libr. 6. Sed ea ne illatio vera non est, ex omnibus lupi dictis. S ex lii, quae tradie
Felici man d. c. I rium. S. 8e ii. t νς cie creatio
dis census maiori longe ratione rei jcitur, extitiliuiduitate no ruis torti, , ad qua tu pensio est reserenda, uet non datur. neque reperitu in pretio ni it o. vel iii premo, sed demum in
intimo: S idec inhil refert qui d praeter int εtionem die ep io contingat. Secundo etiam insertur ad cognitionem alterius conciliationis Α retini de Burgens. in eap. cum causam de testib. deinde capit. et in
170쪽
de vendit. dicentium, quod si quis a principio sciens iustum rei valorem vendidit pluris, aut emit minoris , quam res ipsa valeat, deeeptio notabilis intra dimidis iniusta sit sim vero ignorans id fecerit . fusti in
nratur, c teneat. Quam conciliationem lat Ereprobat Felician. d. cap. I.numer.9. dc I .de
Praeter quam quod ex omnibus supradictis in contractu emptionis di venditionis non D stinetur .elim deceptio notabilis etiam ultra dimidiam iniustissima se ; incensu tamen a fortiori reprobatur ex indiuiduitate . quam sors, i qua pensio regulatur,debet eontinerer quae indiuiduitas in pretio medio. vel supremo non reperitur, sed demum in infimo interuenit, ut ideo respectu eius infimi pretio pe-sio constituenda sit. Hoc tamen naturale protium, ex cuius infima specie census creari debet, quod indiui. duum non est .neque legale, ut suri diximus aliquibus modis constat.quorum nonnulli reserendi sum . Et primo deducitur, & probam tur per teli tum depositiones, qui de c6mum pretio eius specificὸ testificentur, eis cacem rationem valoris designantes, se eundum rei qualitatem, vulsa' mque extimationem .LPretia rerum .Fad l. Falcid.& tradunt late Co
usque ad numer. 118. Vnde si pere in Waloris aestimationem, vel probationem pensio reseruata ex domo in censum concessa, vel consti tuta ex pretio alicuius rei immobilis venditae :correspondeat legitimo pretio rei e ensualis, testibus iuridie e designato se eundum ea, quesupra dicta sunt, diceretur iuxta reseruatio, di constitutio pensionis, &eensu, legitim Eereatus, ae si pm eudem pretio in pecunia nu
, a Seeundo modo probitur valor de pretiunt rei immobilis eensualis per depositiones extimatorum quia pii tib nominati, & a iudi eo approbati iuramento deeidant Iegitimum rei censualis pretium, cuius peritia in arte, quae semper cosideratnν, efficit, ut illud, quod ipsi
declarauerint. habeatur pro vero & legitimo Tei valore, ut eleganter probant Ioan. Lup.indi et commortιχ. . . num. I 2. Pinet ind.c. En . per totum. qui de his extimatoribus ad longiam egerunt qua extimatione rei immoahili, hniusmodi facta ,si pensio reseruata, vel pro pretio rei immobilis venditae eonstituta correspondeat valori extimato diceretur iis ne reservata dc designata, atque census legi ii
Tertio modo probatur pretium rei lata
mobilis censualis ex Instrumento venditis num similium rerum immobilium vicinarum eum aliquibus requistis,de quibus per Ioania
batione valoris habita, si pensio eidem eor. respondeat, esse iuste reseruata,ec census legi
6 Quarto modo probatur pretium rei immobilis per extimationem c6mune, non ex affectione, seu utilitate particulari deductum, sed ex libera hominum taxatione iustificatam, Meommuni obsernantir vendendarum talium rerum similem,iu consormem, ut post Couar. Alciat.&alios eleganter resoluit Pinet. In d.
i. I. p.cap. 6 .numes. 7.& I8. &si laeundum eam communem extimationem pensio eorrerpondeat pretio rei diceretur legitim E relatu
is Quin ib probatur verus valor rei immobilis ex eumulatione fluctuum ipsius viginti
aliis, Rodericus quaest.6. num. 12. 13. q. & IsaI9.2o.& num. 23. usque ad finem, &inis diaeendum erit. Qua probatione verὸ valori, se habita,& pensio iustE reseruaretur, fit census Iegitim E erearetur.
:c Quibus exemplis probityonis pretii naturali, sie adductis ad cognoscendum, quomo do,atque casu pro pretio naturali census ereiri possit, ad pretium legitimum in genere ac cedendum est, eum eo praesupposito, quo naturale multoties augetur, di diminuitu ςx qualitate rei, ut quia erat litigiosa, vel stain loco perieuloso, vel dominus implieitu ἐaere alieno, de quibus di alijs egerunt ad lon.
indiuiduo pretio celisus in genere
tam reseruatiui, quam consignatiui,perpetui, redimibi' lis, seu ad vita. Cap.