Aphorismi de cognoscendis et curandis febribus

241쪽

FEBRES SPORDIACAE &e. et et

non praetervidebit , utut solitarie visas, di tem

pore non Suo.

7 i. Aliae quoque subinde sebres occii

sani , horarum omnium ; nulli certae rempOrum constitutioni unquam alligatae ; a domesti- ea , singulari origine natae , 1dcirco singulares dictae . Huc febris lactea, puerperarum, 'mineraria &c.

7 et. Hae 7 1 vero, propriam licet& oririnem & naturam nactae, nihilominus vim epidemici experiuntur, in eundem commutandae , eidem sociandae . Inde ingens nonnunquam in eadem ad speciem febre curationis diversitaS. 73. Idcirco in singularium curatione est inquirendum, r. quacum cardinalium maior intercedat analogia ; dc a. quae sit potestas epi-demici in singularem . 774. Ex hac comparatione singularis cum quidam cardinali. atque ex morbi simul popularis indole perspecta , velut ex duplici sonte eruitur notio practica propositae febris siu ularis o unde indicationes & indicata. Exemplo sit febris lactea, puerperarum .

242쪽

FEBRIS LACTER . FEBRIS LACTEA.

77s. Foetu excluso & utero contracto .mutatur humorum circulantium dispensatio, uteroque exclusi mammas perunt impetuosius. 76 Inde febris , minor, maiorve intra paucas subinde horas conclusa, nychthemeron vix egrediens. lacte ad mammas coniecto vetuisti crisi terminata , ephemera lactea.

777. Non reditura , nisi meta rasi facta imperfecta ob eaecipientis ineptitudinem , vel molem excipiendi. 778. Tum vero mammis ob applicatas saScias , thoractilos angustiores , pinguedinem multam , tumores , cicatrices , gentilitiam , nam riVam structuram , humoris velocius allati vim nimiam , ineptis suscipiendo toti lacti , sir rurgor . plet hora lac rea , lacteo-inflammatoria . &effectus eiusdem varii . quorum princeps , febris iactea protracta, Seu se Mndapia . 779. Estque acuta in non lactantibus , vel

non sufficienter , continua remittenS . cum ac

cessione quotidiana horrore longo , calore insequente , & sudoribus largis , diu protractis .

78O. Periculosa est inepte curara , aut in consortio alterius, tum sorte epide mice graS- Santis . 81ω

243쪽

FEBRIS LACTEA .

23ae 73 I. Terna inarur. i. sudoribus sub finem a ceSSiontina ; et spontaneo vel artificiali lactis fluxu e mammis : 3. lochiis prosusioribus . lac-tiformibus ; 4. urinis ; s. alvo ; 6. miliaribus , crisi ambigua: τ. metastasi lactea, inflammatoria , ad encephalum , thoracem , abdomen ; Supremum femur &c. eventu vario . Inde deliria . convulsiones, apopleXiae, peripneumoniae . ast limata . hydropes lactei , purulenti , & abscessus m locis variis . 8 et . Subinde in morbos chronicos abit, maniam ; febrim hecticam ; arthritidem ; suo- rem albam ; concipiendi impotentiam utero laxato ; concepti emissionem ; abortiendi procli

vitatem .

783. Comparatur protracta lactea cum seis hi e plethoricorum , inflammatoria , synocho imputri ; atque ad hanc. tanquam ad febrim illam cardinalem quacum est maior similitudo , reducitur ; hinc ergo indicationes , & tota medendi ratio petenda .

84 Prior 776J medelam non petit:

posterior Sanatur .

1. Vitando frigida . aromatica, VinOSa, calorem nimium soci , lectique : medicamenta calida . utur specioso aristolochicorum titulo superbientia ; animi affectus validos , iram , terrorem prae primis ; quiete corporis, animique conciliata.

244쪽

FEBRIS LACTEA

et 3 et et . Minuendo plethoram: a Di aeta tenui , antliabrili ;bb Excretiones sollicitando Varias : scilicet , α lacris effluxum e mammiS: Suctu tempestivo , indolente ; earum fotu , epithemate laxante . perspirabilis materiae : tepore lecti , potusque emollientis , Sambucini , copiosi . γ) alvi : Ope enematum , salium mediorum , magnesiae muriae Jcc. δ lochi rum: non aristolochicis . sed foru emolliente

hypogastrii, pudendi, vaginae, uteri ; iniectione ex emollientibus . Quo aurem natura

vergit, eo prae primis ducendum. e) Μittendo sanguinem , fovendo partem dolentem, in motu febrili nimio, nimium diu-rurno , inflammatorio; dolore alicubi fixo atque inflammatorio. 83. Μ edendum & mammis nimium repletis , turgidis, tensis , dolentibus , inflammatis , tempestivo Suctu, non violento, priusquam inflammatio accesserit; omisso , si doleant : rumvero fotu, aut cataplaSmate emolliente applicato : tandem , inflammatione remissiore , emolliendo-discutientibus . 786. Est autem squod maximi faciendumqta rota curatione inquirendum simul an aliquid . 3c quantum accesserit huic febri ex morbo populari, annuo aeque ac stationario ; arque inde quoque agendorum rationes capiendae .

245쪽

FEBRIS PUERPERALIS. et 33 FEBRIT PUERPERAELIS .

787. Nulla febris est, quae non aliquando in puerperam cadat; ea vero praeprimis , qzae constitutioni praeest. 788. Hanc autem excitant in debiliore, quocunque puerperii tempore , subinde ultimis diebus graviditatis , prae ceteris partus ipse laboriosus , manu rudiore . ferro absolutus ; f e Ces antiquae , tempore graviditatis collectae ,

acreS, Commorae ; abusus oleOSOrum , Optatorum , absorbentium , aristolochicorum , Stragulorum : errores diaetetici ; non renovarus;

febris lactea validior, diuturnior , male curata. 789. Hinc patet, male semper uteri, eius appendicum, intestinorum, mesenterii, omenti, peritonet inflammationem statui pro huius febris

CauSSa ; neque ubique aut saburralem , aut putridam esSe :Atque universim , non esse speciscam febrim puerperarum ; Sed eandem cum reg nante, modiscatam solum a puerperio . Inde ratio quoque dissensionis inter practicos . 79O. Tamen pauperiores ; hinc parce , maleque pastae ; vel & aliae ex caussa quacunque antecedente debilitate ; tempore auStrino , molli ; aut pluvioso, subfrigido ; in depressis habitantes , febrim pilesit am , longam ,

246쪽

1D FEBRIS PUERPERALIS.

miliarem in puerperio saepius eXperiuntur . 79 I. Practicorum examini subiicitur , an mareries lactea corpus oberrans roties, ut arbitrantur , ad diversas partes Corporis deponatur An vero Saepius ob febrim auctam varia loca, praeprimis glandulosa. aut antea obstructa . inflammentur , suppurent , aut lympham phlogisticam crisi erronea in proxima cava dimittant λ ut idcirco aut pus . aut materies inflammatoria pro semi coagulato lacre impo-Suerit Z

Id quidem frequenter accidisse, eXpertus

FEBRIS LENTA HECTICAE.

79 2. Febris consuetos terminos morborum acutorum egressa: per menses, quin & annos protensa, ad speciem mitis , toleratu facilis , plerumque tamen sero perniciosa, Vocatur lenta.

Sique inde corpus plurimum eX tenuatur, adipe fere omni consonato, hectica, tabifca , depascens dicitur .

793. Inde 79 2 dignoscitur a lenta pituia

tosa praeprimis vero ex augmento caloris febrilis a pastu semper observato : eX sunCtionum animalium & naturalium laesione minore . Vitalium Vero maiore ; maiore euphoria morbi. 794.

247쪽

FEBRIs LENTA UECTICA. et 3s

79q. Sensim obrepit, ab aegro non animadversa initio; pulsus modice accelerati, contracti , subduri, vibrantes; potissimum a pastu& vesperi; calor solito auctior, assiduuS, manum diutius admotam fere urens. aegroto tamen Vix molestus, nisi sumto cibo, in votis manuum pedumque planta; curis CraSSa, are- Scens strigosa; urina parca, colorata intensius , cum enaeoremate pingui, VerSicolori. superna tante , aut cum sedimento albido, mucoso, pumriformi, rubello; alvus initio rara, siccaVe, fluens tandem atque colliquans; sudores nocrurni, copiosi, inaequales: ad iugulum, Sternum, scrobiculum , frontem dc partem capitis capillatam, uberrimi, febris quidem remissionem ad auroram, sed debilitatem, maciem, marasmum inducentes; cibi desiderium vix imminutum , faucibus siccis, siticulosis, calentibus, assiduo;

respiratio multum citatior a modico motu; tuῖ- sicula sicca cum anxietate , morositate, maXimua pastu et lassitudo continua, Vesperi maior aegroto licet erecto, membraVe trahente ; color faciei vel sub auriginosus , terreus . squallidus , vel a cibo rubore genarum spectabilis. dum cetera pallent; somni turbati insomniis, vigiliis

per Vices, non reficientes. Tempora caVantur ; refugiunt oculi; defluunt carneS, maXime femorum, surarum, bram chiorum, mammae, nates, capilli.

Hinc omnis pinguedinis colliquatio, macies, arrophia, marasmus.

Tandem di arrhoea primo per vices, nunc

248쪽

et 36 FEBRIS LENTA HECTICA.

assidua , valde debilitans ; aeger nunc lecto assi-gitur plerumque: tument infima crura, pedesque

Interim mens plerumque mire tranquilla, aut Sua Sorte contenta, aut Spe certa salutis lac rara , in suturos annos facienda proponit. Tandem cure vix ossibus haeren re, Ventris fluxu debilissimi , respiratione brevissima , Saepe non opinanter & placide , dum vires intendunr alvum ponendo , recumbendo , loquendo , moriuntur. 91. Subinde apta methodo per aestatem ConValescere Visi. pereunt autumno : Vel hyo. me Superata , pereunt primo Vere . 796. Nonnunquam eXorsa inStar acutae, Continuae, aut remittentis abit in lentam hecticam , ordine , & symptomatibus dictis 79 ).797. Μorbus iuvenibus, atque infra aetatis ac men constitutis frequentior , letalior : atque inter hos siccioribus , tenerioribus , calidioribus , quibusve maior est irrirabilitas, exquisitior sentiendi facultas , haereditaria , Vel ac quisita . 798. Oritur I. a caussa Varia, irritante. rodente, inflammante , assiduo applicata ; uti puS , ichor, Vermes , acre arthriticum , syphi

liticum , Scrophiliosum , cancroSum, metallicum. Item a metastasi materiae achorum , tineae,

249쪽

PEBRIS LENTA HECTICA. et 37

scabiei, herpetis , dc ulceris olim foedi, nunc

male siccati. 799. 2. A caussa obstruente ; liquida in- spissante , coagulante ; solida stringente : cibo, potu , morbo , medicamento , Veneno . 8oo. A caussa premente pulmones, hepar, ventriculum , eiusque pylorum , pancreas , lienem , glandulas mesenterii , OVaria , SyStem avenae portarum ; Scilicet a tuberculo, Scirrho , steatomate, gypso, ossiculo, cartilagine, callo, calculo . hydatide : inde Viscerum actio turba ta . impedita : humorum elaboratio prava , imperfecta ; eorundem degeneratio multiplex, &acrimonia: inde se bris , macies , atrophia , m

8OI. 4. A caussa in nerveum systema

diu valideque agente , animi pathemate, potissimum tristi , ira , moerore, invidia . odio , Zelotypia, noStalgia . cura insomni , studiis nimis nocturnis: inde eadem 8on mala irritabilitatem augendo, Vires Ventriculi coctrices

minuendo.

8Oet. s. A nimia iactura αὶ Sanguinis : haemorrhagiis variis , chronicis . repetitis ; partu , abortu , haemorrhoide, Vomitu Secessuque cruentis . phlebotomia .

8) Seri . lymphae: sudoribus profusis , dic bete , diarrhoea , leacorrhoea , abscessu , ulcere

250쪽

133 FEBRIS LENTA HECTICA.

nimium manante , tumore lymphatico aperto, spina bifida reserara .

γ Succi salivalis , oesophagei , gastrici,

enterici . δ, Seminis : venere nimia , praematura , solitaria . ε) Chyli : passione coeliaca, diabere chyloso , ductuum chylum vehentium laeSione . t Lactis : unde calor , febricula ; con strictio , ardorque thoracis : inter scapulas dolor velut a rheumate ; tussicula , Subinde cruenta; palpitario cordis; hysteriasis ; pulsu Vibrante , duro , contracto , genisque roseiS . 8O3, Fit ergo a febre acuta imperfecte iudicata : scilicera a febre inflammatoria suppressa , non eX toto sanata: inde febricula assidua , chroni CR , calida pulmonum intemperies, peripneu

monia latens , haemoproe parca , Crebra ta

taliS . a febre biliosa male curara , male iudicata : inde febricula vaga , remittens , annosa urinis croceis , iumentosis ; alvo irregulari ; facie dilute flava . oculis similibus ; ore amaro ;laesa coctione , flatu multo ; sudatiunculis nocturnis , Olentibus , nidorosis . acribus ; pustulis rubris & pruritu per corpus; macie , mentis mobilitate dignoscenda .c non absimilia mala post febres putridas

perverse curatas , male terminataS.