장음표시 사용
231쪽
larga levis liquidi copia mobilis servetur materies , atque vis vitae in iusto moderamine perseveret assiduo ; tum enim brevi aut evanescunt, aut cum desquaminatione epidermidis abeunt. 74r. EXanthema miliare, aspredo miliacea , Semen milii refert . Eius varia divisio in album , rubrum ;mixtum ; febrile , non febrile ἔ acutum , chronicum ; benignum , malignum ἔ symptomaticum quale esr saepius ante septimum diem ortum);
iudicatorium ex parte, vel ex toto, Si compareat serius , die critico , febre miteScente , sudore praegresso , concomitante, universali; Vappidum acetum olente , cum cutis pruritu, ardore ; epidemicum . sporadicum ; endemicum ;parvulum , magnum ; vesiculosum ; aquosum , lacteum , purulentum.
In superficie omni externa Sc interna, praeprimis in ore toro , faucibuS , aspera arte ria . pulmonibus , oesophago . Ventriculo , tubo intestinali , ano , pudendis , instar aphtarum: item , idque multo frequentius , in collo , trunco corporis , potissimum in toto Ventre , femoribus &c. 7aet. Cuicunque febri iungitur , praecipue saburrali neglectae , calidis tractatae , pitui rosae , lentae , lacteae protractae , puerperali,
Verminosae , rheumaticae, purulentae &c. autumno I solo humidioribus.7 3.
232쪽
743. Tamen febricula tenuis, ad speciem mitis. pituitosa, longa. nervosa, tussi veluti catarrhali, aut pleuritide rheumatica stipata; cum Oppressione thoracis Suspiriosa, non peri- pneumonica praegresso , Sc comitante sudore universali, acetum, Vappidum olente, prae ceteris miliaria profert , eaque, frequentius cSitica ,
7qq. Subita retrocessio miliarium perio
74s. Inde liquet curationis varietas in se-bxe miliari , repetenda ex febris ipsius varietate : liquet etiam ratio dissensus inter practicos de febris myiaris natura & therapeta. 46. Μaculae perechiales forma , magnitudine , colore variae ; incerto die , plerumque absque levamine prodeuntes ; morsus pulicum aemulantes, parvulae , amplae; morbillisormes avibicibus similes; laete rubentes ; ObSDIete ruinbrae ; purpureae ; cinerem irentes ; plumbeae ; nigrae :In superficie omni externa, internaque, raro in facie , saepius in collo , pectore, dorso , brachiis , Ventre , femoribus , cruribus , panniculo adiposo , musculis periostio, haec Omnia penetrando. tanquam roridem sugillationes , aut eX traVaSata, aut gangraenulae ,
Vidi quoque in encephalo, pulmonibus ,
pericardio , corde . Ventriculo , intestinis , me- Senterio , peritoneo &c. 7 7
233쪽
747. Μaculae latiores, bruneae , lividae,
nigrae , letales , nisi in Scorbuticis . Cinereae, Virentes, aeque letales : Vibices, perquam mali. Quo color laetius rubens, eo meliu3.7 8. Non eidem febri sociantur , plerumque tamen biliosae, saburrali. alexipharnaacis male adhibitis, evacuatione gastrica neglecta; putridae ; malignae; pestilentiali ; etiam inflammatoriae simplici ob medicinam calefacientem, aut genium constitutionis, 749. Inde patet , cur nunc emeSes , purgationes alvinae , nunc phlebotomiae , nunc antiSeptica profuerint. & quae regula practica statuenda in Sananda febre cum petechiis. 7so. Erysipelas est exanthema diffusum . aliquantum elatum , in unica pleruntque , Saepe latiore plaga corporis, rubens , Splendens, purpurascens , flavescens , livescens , pruriens, ardens , appresso digito pallidum; nunc Vesiculo
Sum , ambuStum reserens ; nunc Oedem atOSum,
calidum frigidumque ; phlegmonodes ; suppuratas
miteque , glandularum cervicalium , axillarium, si erysipelas in artubus superioribus ; inguinalium vero , si in serioribus contingat: In omni parte corporis; crebrius in s .icie, collo, mammis, atque artubus eXtremis:
234쪽
Febre eruptionem praecedente, comitante , subsequente , plane varia , ex superioribus no-
Scenda , frequentius vero biliosa, inflammatorio-biliosa: Periculo vario, pro Variae febris natura ,& assectae partis indole , fiunctione .
uer. Inde deducitur ratio mortis saepe non praeVisae, intra paucas horas a morbi principio, apoplecticae , suffocantis , itemque velut ab assumto caustico ; scilicet ab erysipelate amplo , Vesiculoso , cito gangraenescente , Caput totum , collum , organa respiratoria, imum ventrem obsidente: cornprimendo ence
phalum , iugulares : elidendo fauces , pulmones ephlegmone maligna , moX gangraenescente , viscera abdominis , tubum praecipue glimentarium destruendo celeriter. 7set. Inde quoque explicatur, cur ab ira, terrore , pinguium esu . sudoribus aeStivis aurae frigidae amatu suppressis, ab unguinoso cuti admoto &c. erysipelas Qtiando mere emollientia , emolliendo-discritientia , discutientia , roborantia , antlSeptica,
calida . frigida , humita , usca sint applicanda assectae parti t
235쪽
13, Quum vero in multis morbis acutis, graVe Symploma , aphthae oriantur, de his
nunc paucis agendum. 714. Sunt autem parVa , Totunda . Superficiaria ulcuscula, os internum occupantia . 7ss. Quae examinata accurate videntur esse ultimi emissarii, quo in os liquor secretus
effunditur Salivosus , mucosusque, exulcerationes . factae ex obturatione eius canalis extremi per humorem lentum, Viscidumque eo de-
16 Hinc occupant omnia loca , ubi talia emissaria hiant ; adeoque labia , gingivas , genas intern*s . linguam , palatura , fauces , tonsillas . uvulam , gulam , Stomachum , intestina tenuia , ubique fere eadem Specie . ue 7. Gentibus borealibus, paludosa loca inhabitantibus ; tempestate calida , pluviosa ; infantibus , senibusque , frequenteS . 13. Solent autem aphthas in ore apparituras praecedere febris continua , saepe biliosa , atrabitaria ; saepius bilioso-putrida , putrida; aut intermittens . continua facta ; incipiens cum diarrhoea . vel dysenteria ; magna & perpetua nauSea ; vomitus ; prostratus appetitus ; anxie,
236쪽
224tas ingens , saepe repetens circa praecordia; debilitas magna; magna eVacuatio quaecunque humorum ; stupor & hebetudo ; somnolentia levis , inaequalis , perpetua ; perpetu querela de pondere , & dolore circa stomachum .
719. Solet in initio aliquando hinc inde
SparSa apparere solitaria pustula , iam primo in Iingua, in labiorum angulis, in faucibus , &alibi , sine ulla certa constantia loci primi : &illae semper boni genii: aliquando primo apparent in imis faucibus , adscendente quasi ex
oesophago crusta alba , densa , Splendente , instar recentis lardi, tenacissime adhaerente, lente adscendente r atque hae fere pessimae , & ut plurimum certo letales : aliquando duris , crassis . densis , tenacibus crustis totum cavum oris
ubique . usque ad extrema labiorum , obsident, omnia tegentes simul; & ab his raro resurgunt aegri . 76o. Varius harum color : albus pellucidus instar margaritarum ; albus sincerus ex densitate magna ; suscus; flavus; lividus ; niger : quorum malignitas pari ordine, ac hic recensetur, procedit, ut prior optimus, pessimus posterior
61. Ubi haeserunt aliquamdiu, solent in seriae solvi , laxari, frustulatim decidere , sicque senSim, & SucceSsive omnes partes prius affectae liberantur. Tum
237쪽
Tum nonnullae cadunt cito, aliae tarde. Qtuaedam ilico renascuntur , quaedam tarde , aliae non : renascuntur quandoque aeque densae ac priores, & etiam nonnunquam adhuc densiores : patetque iterum tum diversitas periculi, & ubi. 6et. Hic Iocus 736ὶ , natura sq. 7ss , caussa 73s. 738 'i, symptomata huius mali sς. ad 76 et , unde de genio Statuere licet; atque inde effectus eius facile deduci pos
63. Ubi enim talis crusta aphthosa totam superficiem tegit partium descriptarum 736 , tum SenSum nervis imprimendum tollit, unde Sapor omnis Sublatus . Exitum liquidorum per sua emissaria impedit , unde siccitas, vasorum suppositorum dilatatio , liquorum sub his stagnantium putrefactio , inflammatio partium ipsarum . Cavitates vasorum absorbentium claudit , unde ingreSsum novi chyli, potus, medicamentorum impedit , vitia a denegata refectione corporiS nata producit , unde tandem inde
Crustis deciduis , maior per dilatata Vasaiam aperta humorum effluxus, unde salivatio, di arrhoea , quae bonae, si non renascuntur aphthosae crustae; malae, si iterum procre
Deciduis crustis, dolor inflammatarum. &p iam.
238쪽
iam denudatarum partium, Saepe ViVum cruorem stillantium, unde Saliva sanguinolenta, ta- Iisque dysenteria. Haec autem omnia, si stomacho, emissa-xio hepatis, pancreatis, intestinorum applicantur, nos docent infinita mala, quae ex hoc uno morbo oriri possunt : ut non opus Sit aliam prognosin dicere . 764. Si vero ulcerosae crustae hae admodum lentae, crassae, Iatae, compactae, tum saepe Suffocata caro subiecta inflammata, suppurata , gangraenosa , in dira ulcera mutatur ,
eroso quandoque in os palati usque eius inVolucro ; qualia autem in stomacho & intestinis hinc
mala, per se patet. 76s. Ut curetur optime hoc malum, debet I. humorum vitalium impulsus internus ita parteS ΟbSesSas excitari, temperari , ut sup edi-rato liquido inferne resolurio, laxario, lapsus concilietur crustae ulcerosae; id essicitur potumulto, calido, diluente, reSOlVente, abSter en- re. Et quia in mala specie huius morbi vasa lactea obsessa introitum facilem negant, hinc fomenta, Vapores, balnea mirifici hic usus ex eiuSdem; cibus autem optimus e X aqua , pane , coctis, dein vino et melle mistis.
et . debet crusta in facilem citumque lapsum disponi: id fit fomento , gargarismo, clysmate ;quae liquore calido laxante, emolliente , deici gente , & satis diu adhaerendo humectan
239쪽
22 te, putrefactioni resistente . constare debent. 3. Si inui ac lapsus conciliatus eSt, tum anodyno, demulcente, Sc simul parum corroborante medicamento simili utendum. q. simul ac rursum febris sedata, urina hypostati a , pulsus paulo liberior, tum potuS COr-voborans prode St.
s. in fine mali purgans corroborans per alvum exhibendum . Optima interim aphtharum medela, prophylactica, Sc curatoria. est ea ipsa, quae se-hris principis , mature Sc apte curatae, eX re gulis hucusque datis . 765. Ex hac historia Sc curatione aphtharum multa obscura problemata practica sol
Cur enim in febre cum diarrhoea dc dysenteria in fine morbi aphthae t Cur id in pueris , senibusque inprimis cur maxime ,
si medicamenta , Victus , regimen . C lefa-
Cientia , aut adstringentia, in initio morbi huius data 'Cur si in talis morbi initio purgans datur , aphthae huius modi non raro praecaventur Cur in pessimis aphthis molestus & funestus Singultus tCur ora aphthosa , ventres turbati , appetitus prostrati iunguntur ab Hippocrate 'Cur aphthosa tunica ventriculi lienteriam Creat 'Cur aphthae nigrae pestiferae habe titu P a C ir
240쪽
Cur aphthosum os gravidae ab ortus prae- Nuncium λCur in putridis pulmonibus , hepateaphthae adsunt Cur tumor . Calor, suffocatio , angina ab aphthis refrigeratis 'Cur deliria . iactationes , pervigilia , sudor frigidus , adeo hic sunesta t767. Regula ergo eSt: Aphthae pellucidae . albae , tenues , Sparsae , molles, facile Cadentes , parum renaScentes , superficiariae , bonae . Contra vero , candidissime opacae , flavae , fuscae , nigrae , denSae , crassae , Coeuntes , durae , tenaceS , assiduo resectae , erodentes ,
68. Reliqua febris symptomata his similia Sc agnata , velut morbi ipsi curari po
FEBRES SPORADI CAE, ET SINGULARES .
769. Febres annuae Sc stationariae nonnunquam solitariae comparent, eXrra remporis sui principatus, ob caussas peculiares iisdem gignendis aptas : sporadicae Vocantur . 7 o. Qtii vero annuas & stationarias populariter grassantes exacte didicerit, easdem ipsas