장음표시 사용
151쪽
qui consticisntes apudsuos in usu esse Tiabis ab Indiapetitumii ad Gracorum aliquam descriptionem ilico referre
Poluerunt, Gracis omne plantarum geninsuisse cognitum existimantes. Se utim multouerat,ea ratione omniano confundere,o simplicem aliquam eorum medicamentora, qua illis non erant probe nota scriptionem contexere.
Baςaim urbs est vasta, multas alias urbes suos sub suo dominio habens quinquaginta leucis ab insula Diu est Regi Lusitaniae paret. -
Monetae genus Indicum Tanga est,quod sexaginta Lusitanaeis reo ang galibus aestimatur, hoc est, duobus fere Castellanis regalibus, aut septem assibus Gallicis. Regale enim Castellanam triginta dc sex Lusitanica conficit. Turbita nostro Auctore descriptum longe aliud est ab eo, quo vulgo in officinis utuntur , De quo quiplura volet,consalae eraditos Matthioticommentarios in capita o. r. 78 libri quarti Dioscoridis. Per uniuersiam Hispaniam Thapsia abunde natatur eius radice pleraeque Hispaniae ossicinae pro Tarpeio legitimo runtur. Non desunt etiam multas per Europam locis, qui scammoni radicem concisam pro legitimo Turpeto ostendant,atque in sua medicamenta recipiant. ut his manifestum esse potest,qui scammoneae radices siccas cum ill rum Turpeto diligentias contulerunt.
De Rhabarbaro P. XII VI I. N ON est operae ecium multa de Rhabarbaro recensere,cum omni notissimumst medicamentum Silentio tamen praetermittendum non duxi, quod hic in India didi ci videlicet omne id Rhabarbarum quod in India, Persiactauropam importatur, esse in Chinars regione natum. IIam ex Chinarum renone per Tartariam mur, ,habarba h
alapum defertur, inde in Alexandriam, o tandem Vene 2πία
rius,underesiqua Europae regnapetunt. Nos prater id qgod a nasei. nauigiis ex China infertum,eo etiam utimur quod Persae ex Ormur aduehunt, quod minus tm-m is carie en rit,quam quo ex Cinna nauigiu inferitur. Siquidem plis corrumpuntur aromata,qua per mare inuehuntur nimmensi statio, quam qua terre i itinere importatur viam ni tempore. Proerea India, asertim in maritimis,ma-
152쪽
xime humida est,ct huiusmodi aromata diu late astruare nonpotest. Nam Rhabarbarumsub mensim Maium iudidiam locis videlicet maritimu impinatum, nisi ante Septembrem absumatur,plane inmile est, ct abiiciendum:
corrumpitur enim , ut pleraque alia aromata quatuor illis mensibin bybernis, quisiunt Iunius, Iuliin, Augustus, September. Interea aliud recentiu ex Ormur importatur, quo nuntur,idque quod in maritimis hybernauit, in mare
abiiciunt. . Rhabarbarum pa xv, ae genus quoddam nasti in certa Tarta-
tinum. M urbe nomine Samarcandar:Jed quod improbumsit,nec nisiiumentorum purgatumibus utile. v La v M autem saba barbaricum,aut Indicum: Rhaui Chini si olummodo Comense, quod Rauam Chini Persae ap- ' pellant, Mauritani tamen plerit solummodo Rariam. A L Iuv. AN DO in Guchininte xi Rhabarbarum ab inrigenis interdum decoqui aut distillari, ct ei dec cto sistatim aqua besepurgare,omi esse causam cur interdum tam facile teredinemsentia ct corrumpatur. Sed cum neminem audiuerim, qui hac ita sese habere, se vidisse dicere asemare non ausim. De Radice Chinae. CAP. XXXV ΙΙΙ.Milla chinae N ASCITUR hac radix in binarum vasti a Dgisne,qua Moscouiam usque extendi cressitur uuoniam νero per totam ham prouinciam ct etiam in Iapans it lues Venerea, quam at Neaporianum morbum, ali GL Bade-stan, Muni vocat,nostriscallem Bistantea,Persa Bade-Frangi tames etia=mpsiciter ingui quod morbum Gallicum s at aperuiit Deus huius regionis incolis usum radicis c iustam,qua apud eos nascitur,ut huic Malo fluccurreretur. iauemadmodu in nouo orbe Guaiaci usum ossendis, quoniae pars orbis etia hoc morbo ab omni hominu memoria in
153쪽
dis communicarunt. Nobu τὸ primum innotescere coe- a1 93. opit ut raduisu post annum quingentesimum trige - num quintumsivra mitifimum adferentib eam huc chinen sibis quibusdam earu infectis,quase,interea dum
hic negociarentur,curarφης' . . . . V
C, Titii, anno ante quam huiu raricu usus in In- Minnotesceret c. Lotania delatinsum,nonnullisfacultates mecu adferens, it intereas, Im Guaraci libras ingent . Ex eo amet multumbublatum esset,dum in Iaburnicam inferretur, O terretur, iste tamen aureos traxi Luisitanicos, quonia magna aviditate e Lupi raexpectabatur hoc signum, quod multi male perirentinu-ctionibus: forte tum teporis nemo prato me aduexerat. Curati ergosueruntplurimi meo signo. Sedeo absiumpto, cum nouum e Lusitania non importaretur, elin, quod tam decoctumfuerat ibra quinque Lusitam Gaureuν ιrt. FAc TVM est,ut eo tempore mercator quidam in Di ibit. insula narraret inclyto viro Domino Martino afo Di nin Radix Sousa meo maecenati, qua ratione a Gazicascabie curatin i 'I fuisset quadam radice e Chinarum regione anta,cum νι- res magnis laudibus euehebat, quoniam qui ea terentur, extrema illa victus ratione non egerent, quis in Gumacius obstruabatur ed tantum abstinerent a bubulis suisti carnibus, ii, o crudis luctibus tumes ne in China quidem sibin abstinerent, quoniam magni sum
helluones. Cum inualuisset, de radu rumor apud putagus, nitrum in modum hanc radicem videre avebant, at que ea ti, quoniam molete ferebant extremam Eam victin rationem, quam in Gua iaci usu obseruare cogebantur adde quod huius regionis ineola ob Giob atram n X rura
154쪽
turasint magni epulones. Sub idtempus appellunt Malaca menses liburnicae, paululum hulvi radicis influum psum adferentes. Sed id patitulum tanta auiditate requi itum canta fuit,ut infingulas huius radicisgantas pondus est apud eos
viginti quatuor νnciaspendens decem Lusianiίospendere oportuerit. Postea per aduehentibus eam magnaetvia Chinensibus Liburnicis, minui coepit preciam, ita ut nunc ganta ematur duntaxat regali castetano AB eo tempore vilescere coepit Gualatii 4 atque ex India relegari, tanquam Hispanus quidam, qui indigenas fame enecare Petit. ET ERI , ut ad institutum reuertamur, nonfine causa,tantis laudibus esseris China radix.Νam obstru tis, qua in hoc morbo obseruanda Peniunt, natura morbi,
anni tempore, regione eam,aetate,θ temperamento am,
ctu ribus,qui eam acriter,sed immerito damnent.: is a magni doloribus 9 inueteratis,huim radicis yncta insex aquasextariis coquitur, ad dimisi usque hamoris consumptionem.Seruatur id decoctum usui.'a se aliquo vitreo autMulino vitrato. Spuma vero inter bustiendum coia ligitur,ctitiseter plieribus tumoribus. imponitur. Hutaris est etiam densius iste vapor inter coquendum exhaas, uisis doloribus. Interdum calido decocto rumoresfouemia: nonnunquam lineospannos decocto madidos viceribvi im- pommus,eat mundamin. Chinarum te S O LAE N Ginenses maiori quantitate insua regio-S ne assumere, cumstigida admodum'. uos cum imitari vellent huiis regionis nonnulli, radicis duas uncias, addita interdumsemisse in praecedenti aqua quantitate decoqueres, ob nimium medicamenti calorem ingrauia incideruntumplomata Sedo quod mihi accidit,praereundum non
155쪽
duco.sίDurca laborans,hu radiis decocto Uinsum no--candisudoris causa. Sed cum caudum haurirem,ut in tioferebat consuetudo: in tantos hepatis ardores incidi, niniuersum corpis euhipelate estphlegmone laborare perit , nece 1 fuerit tim venam hecare ecoctum hordei cumsacchar rosa topumere, aeri me exponere, tsamtatem pristinam recuperarem. Iraque meopnicuisfactis irariores re ui,calido decoctipotu,9 tanta radicis copia in posterum pii desierunt.
N in omnia deligenda est radix ponderosa, recens, Radicis hinnfrma,qua neque teredinem, neque cariemsenserit,est quae ς--ς' -- candidast melior enim talis est,quam rubescens Huiu , - , . enta unciam insex aquasextariis decoquimru ad medias aut ratio.
ad tertiam partem, pro morbis aegri natara ,siubinde ea medicamenta iniicientes, qua hutis radicisDίustates com rigant. Exempli gratia. Si dolor capitis aut nerxoru ad ii,
rorem marinum aut rosas iniicio: Si obstructionibα hepar laboret,apium:=ardor ad tumn obstructione, in bum: vlavi vesca aut renu infestet, additurgi yrrhi succin: interdum radici admisceo aequale pondet hordei. in Em T autem huim radici decoctum sumpturi, lini rupis conuenientibinpurgari,quibin quoniam p&ranque materia quaepeccalpituitosa est Turbit aut Agaricum maiuscula quantitate indimin, aut nonnunquam fmpos China decocto diluimin. Bene purgato corpore radicis decoctum propinare incipimin,post decimumquintum diem, minoratiuo,sivm fit, exhibito item allis interdum post trigesimum diem,quod ex manna constet, aut casasolutiva, aut Rhabarbaro macerat, stus radicis China, aut hordei, prunorumve, vela)yrrhicae, aut int)bi decocto. Toto hoc tempore, fulum Mulis diebin liberino erit clystere ex radicis decocto,meia rosulo,olao violaceo,et cassa
156쪽
Mutiuaparatos iniic vi rabita necessitatis ratione. QV D si nimium incalescat ager, radicem minus d coquimus, aut eius decocto aquam intubi velfumi terra,
asst,aut bugisse, iniicimus. uoonec hocsticitaec cium subtrahimus, curationem, in aliud te u magis
opportunum disserimus. H in decoctam interdum intra vigesimum diem cura interdumserias, interdum porὸ citius. Viagariter tamen ad decimum quintum que diem dolores augentur, o intenduntur, deinde paulatim mitigantur. Nonnulus
vidi, qui licet aliquoties hoc decoctumsum lsent, postr
ma tantum sua curatisiunt.Alios item,qui nudo modo curatisunt, quo orsi frigidisus essent humores. Itaque conflato, ut qui in Europa hac radice nentur, eius quantitatem augeant,cumstigidiors regio. Medicamenti isngula per curra, radicis psius esse let adinci, triginta, ciis totidem dierum numero, quibus cura per citur,re stondentibus Raro calidum decoibum exhibeo,nis in vehementibus 2 inueteratis dolaribus, quandos doriabus materiam euacuari oportet tunc enim bissingulis die- victu, latio. in exhibetur, manesiaceto,e steri. Hac autem vulgaris est ricti ratio. Datur carogastinarum, pusiorum gailinaceorum,oepervecina elixa cumsalis momento id enim modice sumptum noxium esse non puto ct croco, cst coriandroscco.Interium eadem assa exhibem habita mombi ratione. Vinum omnino adimo nis ad stomachi ex multa pituita contractam debilitatem, appetentiassi deiectionem ostendam, decocturusumatur tum enim radicis decocto illatum agrispropinatur appetentiam enim ciet, concoctionemplurimum iuuat. Pane messito utuntur inenses.
157쪽
quam in recentibus morbis receia morbo
SuNT. alia hac radice utendi rationes. Nam quo fidam in Batigate vidi,qui calido radicis decocto eiusdem radicu trita drachmam cumsemisse iniicerent,quotiescunque maneo ves erisumerent.
S N qui mane lamiuam conserua ex hinas ratacu Const pβruere O me parata auisucchviro,si magnis adytiata ' - lar edant,deinde radicis decoctum bibist. Augetur autem, aut minuiturpulueris quantitas in hac conserva, ct quandoque cinditur,pro Medici arbitrio. V A RI Ni A sunt interdum remedia Mere sola decocto binos curasse,quibus testiculi intumuerant. H A c radice adhuc tenera, Chinenses cum carne elixa vescuntur,veluti apud nos napis aut rapis cum carnibi elixis esciselimus. Hii V s radicis aquamstillatitiam utilem fore credo, Aqua stili xi- si quo eam nancisciposset Hosane destillatoria organa in ch Iminarum regionem mi si, ut ex ea radice tiquorem ibi
eliciant. Nescio an impetrabo. Vetr L Ee stetiam baius radicti decoctum, praeter eos Radicis Chinet orbos qui cum contagio luis venerea commune usiquidia δς - - bent,adpara es,tremores, articulorum dolores,sciatis, podagram, tumoressirrhodesse adematodes, tum etiam
strumas extirpat. Succurrit ventriculi debilitationi, inueterato capitis dolori, Putio vescae ulieribus. Ηιhus enim decocti usu plerique liberatisiunt, cum nullis ante medicamentis iuvamensensissent. C ετ εα v, indigena hanc plantam Lamparam L mp x in vocant trium aut quatuor palmorum astitudine surgit, deses biici '' cauliculis tenuibus,quos raraolia cingunt, mali Asbri iunioris militassim,radixpalmi Angitudine intersi crassa,
158쪽
I; AROMATVM Mara T. nonnunquam tenuis,qua reces eruta,admodum tenella est,
ct cruda aut elixa mandi potest. Ego nisam tantaxat plantam hic in Goa vidi, eamq, perpusillam, quae siccitate periit,ante quam excreui siet.Siseretur ea radix, iuxta arbores serendam cse perhibent, quoniamsuo complexu h dera modo erasiandit.
Mulieres ad ae I, T E L Lami eos qui hoc decocto utuntur , usi
mittendae. rum con Dertu penementer ad libidinem accendi uuare consultum videtur, ut per curae te=mpus nulla ad aegros mulieres admittantur. Sti quoniam in hinensium mentionem his comentariisplerisque incidimus praesertim vero hoc capite,non
alienum ab instituto erit, s ex his qua de illis a de dignis viris accepsipaucula hisproferam. Sima ergo Chinen sies Asiatici Schita, qui licet gens
Barbara esse aestimetur in negotiatione tame 9 manuariis operibus censentur admodum industri . Sed neque in lite . rarumio itione cuiquam regioni edere aestimantur .Habent enim Messcripta Iuri Imperatorio similimas, rex libro quem eorum legibus inscriptum apud Indos asseruario io, videripotest. Unam ex his legibu exvligratia proferam,qua est, bron esse integrum piro, nuberem,cum qua vinente marito adulterium commiserit post maritimortem,matrimoni ibi iungere. Dori nς gra INTELLico etiam apud eos doctrina gradus o risi, prae a esse Eruditis etiam viris, Regis totius1 regni moderationem committi Sedo in eorum picturis,piros esuggestu legentes, ct auditoresiduum adstantes con sticere li-Typographica cet. Huc adde artem tγpograsthicam tam vetustam apud Lvetustissima. ω ν,νt omnem hominum memmamsuperet sempera surpatam apud eos censeant.
Hoc loco etiam noster Auctor vocaoulo Canada utitur, cuius interpretationem c .de Opio dedi. Cum itaque radicis Chinae uncia in qua-
159쪽
in quatuor aquae Canadis decoqui dicat ob rationes eo capite adductas, quatuor Canadas in sex Sexetarios verti. Nunc per uniuersam Europam radicis cuiusdam usus inualuit, qua carsa parilla. Hispanico nomine illi enim eius Usum primi ex Pera in Europam in uexerunt qarςa parilla vocant,quasi dicas Rubum viticulam . Cuius sane magni sunt effectus in Radici Chinae suam laudem addimit, Quae non nisi cariosa S longa vectura marcida ad nos poeuenire foret. Qui de arςa parilla plura requiret, Matthioli Epistolas i eius in Dios commentarios legat.Et nos breui Deo annuente eius historiam cum icone exhibebimus , atque a Smilace aspera volubilisque genere quas ς ςam siue Zariam parillam nonnulli arbitrati sunt prurimum diTerre ostendemuS.
net: a Pedis, claraue,quod signum luteumsonat: ilia Habet.
rabitus habet. AI rvpplurima in regionis Matiuarparte, videlicet in Cananor, calami Prouenit etiam hic Goae, sed exigua quantitate. MAGNA eius copia ad Arabes, Persas, S Turcos defertur, qui omnes apud se non nasi sed ex India adferri fatentur. H mention facere videtur Avicennasbr. a. ducentesimo capite, o Chaled fium sue Chaliduni: Chaledrium. onestare. Sed cum dubitanter hacscribat, aliorum, auia Chut si j m ctoritates citet, tanqua de re non multu biperstem, nihil irmarepo stu. Fieri aute potest, ut carruptusit vocabulu. νοςata , t hac radix initio Arabibus aled,queadmota et Alad. Indis postea vero corrupte Chaleditu Pratire hoc faciunucreta,me impulit, quod eum, caput de curcumas.e cur cur u-
cumani lib. a. cap. I 66. quodetiam huic radicisimila est Hipsisse videam Solet enim Aiacenna des lici aliquo medicamento dubitans,diuersa pridiximus scribere cap
ta Neque eorum auctoritas me mouet,qui per Curcuma
ciali oritum intestis dicunt, quoniam croceas radice, hebdomum. scriba
160쪽
r13 AROMATVM HIS T. bisque oculis p tile esse, quae notae etiam Chelidonis Croetitissici conueniunt. Nam tamet sir vulgo hac radice viantis ad tin-V;ψ-- gendos condiendos, cibos, cum hic, tum apud Arabes Persas, ob eam nimii causam,quod Pitiri ematur, quam noster crocus, qui apta eos etiam prouenit huius tamen Grum in messicina sus est praesertim autem in ocularibus medicamentis tum etia ad oram sicum mali aureasu co,2 Cocci rue nucis Indicae oleo misceatur. Quibus assectibus uicenna utroque illo capite chaledfiumi cur cuina utilia essescribit. μ' ' ivberii persimilis 'lii Misi maioribus caulaifoliaceo. Vehementi amaritudine acrimonia, dum recens est,caret,ob multam humiditatem siccata vero acru est sita non adeo ut tangiber utoisine noxa possesumi.
In nostris exemplaribus Avicenna libr. 2.cap. 2oo. Chelidonium describit. Capite autem 66.de Chorcumani,siue Chorchumma a rit, cum hac interpretatione 'test sex olei de Croco . Ceterum de ossi cinarum Curcuma quod Dioscoridis Cyperum Indicum volunt receriores, lege Matthioli tum aliorum commentarios.
E Galanga medicamentum Ubus humanis valde necessarium sed veteribvi Graecis ignotum, o Arabibus nonsatisperstectum. C V gy*m vin autem Caluegiam Arabibus. Et licet Omnes Mauritani, ut Serapio lib. si , cap. 332. compte
hibeuda non est , quoniam omnes Arabes Calu iam
riti hI eam incri Lauandon appetant. Itera maior, quae cras , sator alaga forestpriore, ignavior tamen opiribin infirmior. Nasi