Aromatum, et simplicium aliquot medicamentorum apud Indos nascentium ...

162쪽

Laneuai haec in Ialia,ct incolu Lancuaa ditaurinos tamen his in India pirami Lanc et appellamus. Jo Rino minor duorum palmorum altitudo, runcat foliis 3Πhradice nodosa 1 onte nascens Maior in D-ua nata binum fere cubitorum altitudine attostitur foliis hi mucronaris in modum cuθidis lancea,radice crasse,nodosa, arundinis modo fore candido,si infera est. Seritur tamen hac maior radice duntaxat ut Gingaber, nonsemine, Calanga reces lucet apud Auctores aliud reperias.Sed tamen exsemine 'ςς ἔ-i stu, hicprouenit in hortissed exigua quantitare, quanta videlicet acetariuo huivigentis usui medicos scit. AViCENNA Serapio exactam huius plantae notitiam non habuerunt. Nam cum elua, ut dixim duo intgenera, prior, Chinen spilicet,praeferatur:dubitanterramen de eastri erunt hin seclum puto,ut Anicenna duo diue a capita de eascripserit,alterum lib. 2. cap. 2I. sub nomine Cab giam,alterum vero lib. 2. cap. I96. Ab Caserhedar nomine. Sed jub quo nomine Chinebs, cuius

imarius est bus, auisub quo Iavanensis, quae ignobilior est, desicribatur, ignoro quoniam viri 1 non nissumma

cum dubitatione meminerunt. IN TAE R recentiores Medicos controuersia st de Galanga Calamo, Acoro. Iunt enim nonnulli,inter quos

est Antoniu Musa, Exam. mpI ex Leoniceni testimonio,

Galangam Acorum esse veterv. AH, inter quos est Manardus lib. 6. . 3. 9Μauhioltu, Com. in Diosc. lib.I. cap. 2. Calamum oscinarum, legitimum esse corum malunt. Sed capite de Calamo,neatrum ex his esse Acori msatis o flendi'. Calamum tamen odoratum ut eodem co dixi nAcori locum sempersubstituere soleo.

sonachorum C ET E R in omnino explodenda est Monachorum dioxi dist. i. cap. s. avr in Mouen commentarisunt,opimo virecte

163쪽

Esci autem Gingiber misitas iridi aquatica, o Gla, cinniata his disse non Atanam sota,magis tamen ricanti-:ca 'in is cum mus duorum aut trium palmormis altat ne, sedlice etiam Iridis, m evente4n ant Musa examus phat nec admodum acris est,praefatim eiu quod in s

natum esi, ob vimiam qua dominatur bumidis imi '

H A c radix minutim concisa, rabulatu aamrna Detaeis. in acetariis editur cum aceto oleo sal, at eritam cum ρ bibus O carnosis cocta.

A s est , Rimiser non Ao insa να vivitis cognitis emine aut radicestumam quod te va csh SEGscitur, exigui est momenti optimum Win mum deὶectui est Matiuaricum, Arabibus 9 Persis maxume expetirum. Secundum loci obtinet quod in Bengaea inuenitur Temnum quia in Dabui, Basaim tota, ea ora maritima simar In solitudinibus ita terra vix inuenit nequeo ad sadfertis diurantur etiam ita D.L-um o Comam, qua Mihiopis sum comemm .diu

164쪽

-rra AROMATUM H Is T. sum erist θα -- ηma,nscriberent apud TragmTroglodytae. dyta ct Arabes nasci COLLI MITVR io eruitis Decembrio Ianua - ΕΕΣ rio, deinde aliquantulum ccatum limo obducitur, non quo minis itponderis,sed ruforaminibm obturatis tutiusmne corruptione infiga humiditate narurali conferuertiri mn probe obdiatum tererint rimoxium est G ALE N VI lib. b. pl. e Barbaria convehi risit. sper Barbarium Indiamintelligit, beneqviem; at eam secaepanem, quae nunc monia dicitur,Macie. V si Mi Data aram libr.a. ID.in Trogo,

dytica Arabia nasci tradit Nasciturqmdem apud rugo- . NM Arrhiopes,sed adeo inua quantitate, pii , in-II colis inaesti sciat In Arabia vero non nastri Ar, quandoquia

dem ad Arabes exportatur. Illud autem perum est, quod primis Misis admi ficti scribit: idem enim adhuc hodie apud Indos obseruatur. Quod ra dicit huius radices Cyperimodopareas esse,salatur nam multo maioressinit C p classiarii in stra misit emoli,concoctionem iuuans Aluum contana, tali, volunt, etiam adstringit, quoniamsa proba concoctione , stantur alui pro uia a crudis humoribus

nata

Si R. V V Musa Exam. pi saccharo condit ndum manditur, in e velati lamentum in ore relinquere. sed quemadmodum ipse ait id duntaxatm eo continois, quod adulteratum aut teredinosum acri bisuioprius mac ratum, deinde saccharo conditur, ut maleficium non de Ghendatur. Nam bene maturum, plenum,non cariosum, multis aquis istum, per multos dies maceratum, dein desaccharo conditum, gratissmum est, nec pila vehementi acrimoniamo um, neque lamenta in ore relinquit.Tale

Ain Bengati, quod laudati um est, deinde in Chauc

165쪽

' Meminit gingiberis Lud Roman.lib .cap. Producit, inauit, Calecut ager Zingiber quae radix est, eruiturQue nonnunquam pol 'do unciarum duodecim: sed non omnibus Areademam pluia Π.Pza nonagiriir in profundum radix, quam ad ternos vel quaternoSPalmos, harundinum modo. Cum eruitur Zmgiber relinquunet interi Odium radicis in scrobe, terram' radici aggerunt ceu semen eius radicis, proximo anno eruturi fructum , id e1h, Zingiber Maximilianus

item Transyl.de Moluccis insulis Gingier hoc modo desicripsit.Gingiber vero passim in singulis insulis huius Archipelagi nascitur aliud seminatim , aliud sponte prouenit Sed quod seminatur nobilius est. Herba similis illi qua Crocum Indicum intellige siue Curcurna serti eo modo eius radix fere nascitur, qu*Gingiber est.

De Zedoaria.

M, G, A est dubitatio de Medii mentis Zetiaria se Zπumbet, quoniam Amcennasib. a. diuersa duo cap ta de eis HUt videlicet ψ3 9 7 1 Rhase libr. 3 . de re med cap. 3 . Utrumqy-b uno capite comprehensis Serapio v v lib. p. cap. 17a. unicum caput is Zerumberscrip t. co diu in eadem dubii time versarinflum, , ex istimari Zedoniam, qua celebrior est, eam esse quae nobis Zed M. hic Zerumba dicitur, , messicamen maest Persis expis aerum . tum, quod hinc mulctyer in inde in flammiuoremo Venerias Zerumbet vero id esse quod nos hic vocamus eri abs ζ. Crocum indigenum, cuius m Croco Indico mention feci. Postea tamen ei in me, deprehendi ex diuer*, quibus d es ''pra uisunt acilitatibus Crocum Indicum is Zerumbet. Qv o nostiis Zetiariam appetamus, Avicennae lib. a. cap. 71a. tames non nouerit Gei r dicitis diiud men ignoro, quoniam nascitur resonibvi, binosum protracia vicinis, Magnoveo emitur Geidirar, et ecfacile idαTum

166쪽

Geidua emunt.

fere forma, colore sublucido , cum hulis Gelauar stag- mentum, quod ciui odi1nidiam rosiampendebat a M- Omo semel impetraui sed id in Lusetaniam cum insignii id Armenio missum una cum namperat ostenti Tam,prius Pharmaco ola in Chaulo Goa sed nemo Horum nouerat quid esset tisiud pauxillam apud uos arcidatores vici,sed emi, quo audem manerem. cbiduis A V est autem istud Geidua adplimma, dpr - 'tim aduersu venena, irrulentorum animatrum i Ius,

morsu ita P, δ' se medicamentui Dioscoridi incognitam

m sis , in Arabicori mmum expo urone Zetaria pero cabal corruptum est, e Geiduar ocentam.

Incognarum Earopae eite puto Geiduar hac descriptum di miter cognitu incredendi δε est, o eas rationes Quas nostera tor in medium profert Mana quam Zedoariam vocamus, niniminui est Quam ei duar sed ex dirumbae forsitan erit generibus qua. 'quenpi capite noster Atacta describit. Tametu non desint , veluti in Cost diximus, qui eam inter osti genera Dio storidi deseriora Feferendam censeant.

moratarum

167쪽

appellatur, nec id ne ratione,quoniam eiusfolia Gisgiberis. sebi simitas i maiora tameno magis aperta etin item

radix Gingiberem . R eruta,conciditurosccatur, deindem, tiam , Persam, defertur, in Gidais Alexandriam, unde postea Venetia re alia regiones tras fertur.Conitis etiam sacchara, laudarior Bottanobae concito. Wr C eos actores qui de inscripserum. Nur

ramus A VICENNA libr. a. cap. 7 3. Zetiariam Aem Zectati

esse ait Aristolochiaeflvmilem,atque ea traseni, quae ad I octa Napelligignitur praestantismum autem esse antui tum aduersin venena,sev mmi fertim O Napelli. pite ver ait Zerumbet C pero item esse,inmmt Zerumbe men odoriferam alio laco arborem esse vult'ilibus 7 citam acultatibus, qualas Serapio Zedonta misit. S E R Aini bibis N captara Zerumbet esse Zedo, riamscribst deinde ex avictoritate Ista Zerambet radices munda esse instar Aristolochiae, collare vero sapore Gi siberi miles, ea e Chinarum resone convehi.

teterumbet nouit Sed quoniam eam vidit in star tuiaa, interdum perio in oblatus concisam, adflnum Per cum vehi,duo genera σου existimauit Zerumbio aerum bet viceritam de causafolia quae non videratp termist; quemadmodum ipsa radix ex India inisa remnes

transferatur damtaxat expressi. Et certe iam Moemo

die diuersum est rectum eius quae in rotundastusta refecta

est, ab eius precio quae in oblonga concisa est, ut minores Ginsiberis radices vilioris aestimantur qu-ρ uisennae orit vis: πο iuxta Napetam a sic opiti scribiis, ita explo M

168쪽

pla saluissem est, quariiquidem vellus vix reperi- nsum mimus regionis flua' ocreodo vel Io aerumba plimina H mus,naficieturbbusumlaua locis tum etiam multis locissat aprou tu nec qumquam tamet diligentisi eperquisiverim i cradicem iuxta Napessum vidi se intestexi. Praeterea ex retiquis ex Avice a iam adductis locis manifestum est, quam ibi parum constet, viseriis hi iudicariposet, eam utrumber historiamplane ignor se SERAPio NI s autem legitimi codices non habent Gam Ηο mnem erumbet, id est, edoaria sed ab interprete infimam veri simile est, qui Uerentiam inter Zedonia aerumta ignorabat. Id exseqxentibWfacile

Ceid. at apud deprehenditur,cismait, Chinarum regione convehi. CraD Chin M. tum mim est, edonti m non nasci aps Indoi sed chia; narum regione aduehi, raramque apud Indos inueniri. ZGα, rumia r. abunde indidian sit r. in defuerunt,qui cuiuiderint, nabo aequo Pamlus lib. .cap.3. scribit, idem es e cum Zerumbet. Verum ex

Hri 1 historia, tis manifestum est, diuersas seplantas.

Aricibo. Si iam amabo Pauli, arbor estprocera,fluo odorestiarans semia vero gramina a splanta, ut modo diaximus, C E TAE R mam mi audienci,pra aut Benalbum abbasi , ct rubrum,aut ovesum esse voluntrquoniam hoc Hr-- rubrum que messicamentum huc one quaestu convehitur Ze- ς αμ rumia in his in extera reiones exportatW Pr Merea

longe diuersa est tri quefacies a Zerumba.

Zeruba siue Zerumb mrsit nerit ea radix,quamiapite de Costo Venetiis adferri dixi, Zingiberi adeo similem, ut nihil iupra plerumque tamen maiorem ac intus pallescentem. Inuenitur Anmerpiae apud quosdam aromatarios Zedoariae quoddam genus illis Blocaenal, id est, rubetosa Zedo a nuncupatum.

169쪽

intundum instar Aristolochiae rotundae, foris nigricans interdum G i coloris, intus candicans gusta vivatis Zedoariae Eam radicem. Quoniam multum cum Serapionis Zerumbet conuerure videri , in exprimi curauimus

Qui plura de horum opinione requiret, lagat doctissimi Mattarioli spmmentarios in Dioscoridem M aliorum recentionam de re herba. xia lucubrationes.

170쪽

, repropin m, in tamen tritum aqua maceratum, per vomit G ea urgata multa bis

H 'ero radicem Serpentium morsibin odesse, hoc modo deprehensium est. I, Zeilan fluta, Serpentisgenvi est πρ tum seu, diademate insignisum, ' Lusitani Cobras de capelo, nos Cobras do Regulum es repossumus maxime noxium: Est item aniurii quis m si mu magnitudine iuerrae his serpenti inimici fu

pente congressiurum est hoc animalaulum, i stam radicem Rτβ QMd qua multa cataficitum eaparrepraemordet qua denudata est: etenim e pars aliqua extra soluprominet. PraemArsa radice pedibu anterioribu Eua con stes caputprimum, demde reliquu corpus ibi demulcet:postea serpente arar Mur c eum iamin t onec occiderit. Quodsi eo congressuserpentem pincere nonpotest enuo adradicem consum, ad quamses cat, demde in presium redit, atque ita morsu cingarae serpentem necat. Hoc cuculo edo Chingulati,sunt Milo incola hanc radicem venenis resibi didicerunt Ii vi V 'pugnarum Je atoresplerique'e-- Lusitani Namsolent domi alere milia animalcuea tutosue, si cum sera i quidam Jogues appetant ipem emendia cantes, o cineribisse aistergentes,' hac ratione venerandos, sanct omae titulo vulgo praebeant. Circumeuntisti

-- regiones, ct musti ex iis circulatorum muneres m rgestaritqueserpentes regulos,quosdem eres 'unt, collo aptare prius tamen exemptis dentibus vul-- p suadentestassem masse,ne cervosint:Interdum