Aromatum, et simplicium aliquot medicamentorum apud Indos nascentium ...

62쪽

r. inde eam ad Graecos deportabant, aut apiast nasci, aut in Aethiopia dicebant, multis1 msuperstitionibus radi, diuidi, ascerdote in ternaspartes, quarum Pnam

'Paulo aliter Deoponere alteram Resti tertiam Sacerdotibus ..

p. is. AET L V M e Cassam, ne cinnamomum Cassias ire pud Aethiopes, aut Arabes nasci, nostrorum Iulianorum tir a Iris uigati epalam factum est, qui totam inmoram cir-pra nascitur. cumrierunt, magnai ex parte terrestri itinereperet runt nutam autem Cassiam aut Cinnamomum vidisse ammant. Huc adde quod i me Arabes Canestam dictam hinctetunt, eiust pretium apud eos interitur qu ties hinc eo non defertur EI siquis anellam quidem apudeos non insci, propterea ab Indisperere sed legitima Casta θνero Cinnamomo eos non carere forte autem a Barbaru inconditis populi ignorari. Familiares habeo eruditos viros Medicos Arabes Turcoso Corasones qui omnes Canesiam crassinem, Cassiam ligneam appetant. Praete-

quam nune Guinea vocant nonsolam secundum mare, sedctis mediterrantisperagrarunt,ali ab insul D Tho- manuncupata que ad Sofata iociambique inde

cum austagium a ' essendosque ad Μοα-bique Melinia, ita ut purossi aethiopiam supra ct infra Aegγ-prumperlustrarim; nata tamen his conjecta est Canetant Cassia. - C in orbis nunquam ita fuerit cognitus, t η est, praesertim Lusitanu, verisimili est non defutura

huiusimod Aromata ct celebria medicamenta,qualiasunt Cinnam ruct Cassia: sedas iamiam ipsam ης nobisdubitationem parere.

63쪽

sent credendum est ipsos incola tam nobilia Aro aga- ait Mos. Nam quemadmodum Barbari 'mψgζημqμ ' ,Αti, ocitata sulam D. Laurenti incolit,mercatoribus, qui e interdum Eri j

deuehuntur,suctum quendam suessana magnundine Ondit,quod Garrv dos rectist . eadem ratione credem Fra Garyciis

dum est Aerbiopes Cinnamomum cassam adeo odora Phr. μ' medicamenta nostris demonstraturo fuisse. Pori, o Cassa bignea Arabibin, Persi, rari Sy .dsias, liliacha vocatur a vulgo autem Indorum, eodem nomiηφίζα ζ.

dicitur quo Caneta nustam enim inter Canetam ct Cai Cassi

flam disserentiamfaciunt. Neque, ut verum dicam, quia stiam Cassam a Canesia disserentem vidit C UT E R, Aiad Canella ditu a Cinnamini Cassia nomina indira fuerint occasonem praebuisse puto

Mercatores hinenses nam Annades urbis Ormuta pro ut oum quadringenras naues e China uno eodema rempore eo appulis quicum esua regione aurum stricum, vasa murrhina porcellan vocam)mosthun cuprum,marga ritas,atast huiusemodi merces eveherent,nonnullas ex eis in MalacavendebaBr , sandarum, nucem myrticam,ma' cerem,Gar Ophy salignum aloes,contra influa, aue serentes: qita rursius m Zeilano Matiua diuendebant, inde hsumebant Canestam ,ex Zellan videlicet laudatissimam, O ex Malanar minus felecita: militero ex uos, unde etiam piper, cardamomum, uehebant, eat omnia deinde Ormueto aut in Arabiae oram maritimam perfer bant.Inserrogati autem istichinensis quanam sint hac Aromata,es de ea adveherentJabul istas narrabant, quas recenset Herodotus, ut his commenti earum mercuum precia augerent. A. o.

64쪽

ea quo in Moao Matiuarsu erant dissem con 'istarem, diuersas ndidere nomina, Metamen erus Dig neris essent cortices, rosit criti varietat olum disseremtes, utplerung idemstuciuspro regionum seu pariet resuauior fieri, aut a naturali bonitate degenerares olet. ENTES ergo Ormua, incola eam Canetam Darcha - Chmen bin, idcirco eam Darchini, quod Pers: lignum Chi Uesonat, appellarum deinde Alexandriam vehemtes,n eam Graecis eo confluentibus caritu venderent, Cin- Cinnamomu namomum vocarum, quod significat lignum odoratum, quasi Amomum ex bina delatum Deterio ra autem Canestae, quaesialicet ex Matiuar Iaoa delata esset, idem Cai, mani sim qu tu Moa appellatur, indiderunt, sicilicet Cais Cassia inanis quod lingua Matira dulce lignum onat hanc corrupto ocabulo Cassiam Graeci dixerunt duo diuersa nominu eidem rei imponentes. Vsus est aut Avicennalib. 2.cap.ras .cum Rhasiectrahiquis Arabibus, vocabulo Perfi Darchini,pt pleris aliis Persicis solet Nam Canesia cuiuscum1 generis Arabi

civita P S is M lauar, Cameaa. Nam quod Serapio Darchini Arborem de China interpruatur, corruptum est exemplar. haec interpretatio ab Interprete addita. M rogatos volo omnes cum Medicos tum Pharmacopaeos, in post hac Cassiae is canestam deteri rem praesicribere de ant,ctselectissima nantur, quod quidem tanta vim est eius copia. Tum etiamne Cassiam duplici pondere pro Cinnamomo in Compo fitionibus in ciant, tametsistet Diosioridis Galeni auctoritate.

RRV ' Vnonnulli, netiam nostram petetum

65쪽

Mitima. Fit interdum ut etiam his in India Cassium a

modum deprauatam cum alia inueniamus non exsoua

quantitate quoniam aut non bene patratafuit, aut non suo tempore casa quandoquidem pix Aroma reperias cor 'ruptioni magis obnoxium quam Canens praesertims diu in nauiperstiterit. Est enim hac regio putredini admodum obnoxia, maritimis praesertim ocis, imo quotidiana experientita id in Canellam sim lis annis mustam de

sua in odoris saporis suauitate deperdere. Si quis plura de Cassa requiret erat anardum lib.

Epist. . Di t. r. Commentarios Matthioli ib. I. cap. I a. 13 qui multis argumentis demorant nostram Canellam, egitimam Casium esse. Sed quod Cinamomum inueniri negent, in eo alluntur, chm Cassa, Cinna--mu, se nostra Canen pnuid sint medicamentum casa cc A 'N OVA VI T ac abib. I. cap. 3. in aedUmnes: hi sit Indicis Vst 'pones omnia Cinnamomi genera a Peterabindescripta obseeruasse. sederos in India plura duobus non Cir amomi

ob seruaui, videlicet quod in ellan nasitur O quod in a

Iaoa Malabar. Nam quod in Lustamam deuehisolet, ς Og ς --Zellanificum omnino est. Poteris amem fertur quinquo genera bonitate distrata inuenerit , non autem genere di uersa. Quod vero deinde addit de Cinnamomo cum Maria Stiliconis uxore repertosub Paulo III. P. M.fabulo sim prorsus videtur 'A' nonnussi, Cinnamomum quidem nos

babere,sed non ita Mo ultricum, quod a Dioscoride bib i. cap. 3 caneris generibvi praefertur q-Q Theophras lib.y.cap. 3. multis noduco rescribit. Sed his labuno satisfactumputo,sargumenti qua antisprotinum

66쪽

ea I histo P R o Cinnamomusue Canellaearbor magestu solea, interdum minor,muis ramis praedita, non 3 quidem mus,sed reciisferme foliis lauri quidem colore se forma ad Chri folia accedente non ero filis Indis τtfabulose quidamscripsere floribus candidu/m-ctu nigro est rotundo,oelia fere magnitudine,aut -- gus olla,si tu Est autem Cunesia nihilaliuduissecundusis interior arboris cortex ,nam haec arboravim comtice munita est velati Suberis arbor, non eo tame adeo crassise distincto Exspius ergo cortex crasso illo O mi riori libro repurgatur deinde in laminuta quadrogulas sectus dium abiicitur,ati itaper e conuoluitur,ut trunci

ius rami integer cortex videatur, cism tamen duntaxat partessint corticis in tubulos digiti crassitie covoluta,tru verornterdumfemoris crassitudine reperiatur. Rositam autem illam fue ex cinereo vinosium colorem Solis calore contrabit. qui noprobe paratus, candicansflue caneret.

lnis sit, nimiis vero ardoribus Solis adustin, niger Exapto cortice, tribus postea annis ab ea arbore abstinetur. FREMENTEs sunt hae arbores in Mi solebas 1 vili erui Caneta essed triginta abhinc annis, nemo eam

emerepotuit,praeter Procuratorem regiorum negociorum,

factorem pocat.Zellanicis minoressunt ea qua ignobiliba Canestam ruent in Prouincia Malaliarct in Do afluetiva; non tame adeopu ista,ut eas Plinius lib. I a cap. 1'. Galenus lib. I. de Antidotis esse censent. Sunt sera omnesoluestres stonte nascentes. Canenae arbor M sibi, quod sciam, nasicitur Canella, eruinci . iumetsi Franciscis de Tamara scribat instet mari Grythrai Cinnamomiarbores, ct Lauros maris astuinte dum vertas inuexm quoniam nostri singula annis permine Erythraama eam, natam tamen huiu odi ar- . bor

67쪽

insida cindana nasci, o picinu insalis ista procul ra

Ρ, cxxv m etiam nonnuli m sis nasii MLIam, quod apudab t Scriptorespraesicriptua intinierint Cinnaraomum Alipitinum:sedmanicio giz4stis,quam ' βiniis ni nasci. rum cum exturan Gu Ormu 9inde Alydeuehacur, factum est,ut incinuptam Canesiam inde in Eburopam aduectam ab ipsa urbe sis denomin, mi Tames autem Zeilanitica reliquis praeferatur,inue Canellariit ηituretiam interdum V fila, qualis est quae cra uri or tice constat,minusique intubulo conuoluitur,quod nonsit eiusdem anni:quo enim vetustior comae,eo deterior uuae idi: 'vero in Matiuar nascitur,totaferrem obias,tantuν , a Zeilanitica dissert, ut crate aestimetica sera ecea reos pendant, Malauarisa nisubra quadringenta unum

duntaxat aureum.

sentem Sedrex vetuit asces; rem, ne arboresper eant Elicitis aquapulumbeis aut vitreis instrumenti ex Aqua S eorti

siat, qua ex cortuita nondum eo armelicitur, ravus

68쪽

uroru traditi aciquid his dicam: eripos emissimo ut vero Milo Maloarmcoia nugro colorepraedit sunt. Militicum ab insula Zeilan, quae montosa est, dici puto. L 1 Nivs ab ia Op I9. in Gebanitarum porrum Ocila vocatum deferri tradit, qui nihil aliud est, quam in linum fue Zcitin ponin. 2Atihi h Ah τ δμπλη Zet sue Cottis,octis uberias dicis tr habet aseisiaudaris a tonas orbis insula hunc nonnuli veterum probaria. Taprobanam esse volunt,au, verb Samatrameam purant habens regione ista pectu Promontorium deae moran vulgo nuncupatum Populos est admodum,tametsi magna ex parte montosa, cuius cotichi uti appella

uonibus distinis,palumbis Par3generis, mustoi penatu, cernuo vis. Desecatis istis stactu tam uJontana si res μα νυ,-rea malasuauitate reliqua totius mssiverantia: Doctfemabundat:multa Palmarum genera, o mi Elephantes ummii ingensquitiis reru

69쪽

quos obessientes esseserunt Fabulantur Indi istic est Hephantliges

In nostra cine Canella interdum iuuenies fragmenta ouae non πι- detur interior ille cortex, sed omnino superior cinerea quodammodo pellicula obductus. Plerique vero rubuli,delibrativi crassiori inaequatique cortice dehudati videntur. CiNNAMOMI vero duos ramulos in Belg co vidi sesterum mpud Generosum Dominum Caresum a D. Audomaro, Ememoriae, virum non modo rei Herbariae peritissimum S: qui plantas ipsas aves, quadrupedesq; insigni artificio siuisque coloribus exprimi ci rabat, sed omnium etiam Naturae miraculorum studiosissimum au . . iterum Uud 'C.V. D. Nicolaum Vestaura Brugensem medicunt: te ti reliquis maioreti crassiore paucos ante meses, apud Generosum Dominum Tomam Redigerum. Erant vero ij recti non enodes: sed nodis quibusda siue ramulorum vestigijs palmum ab inuicem iussitis insigniti. Cortex tenuis, subcineret quc modo coloris, iucunda odoris, suauis gustus, sed qui sua aerimonia aliquantulum linguam vellicet. Lignum certe inodorum est, Minsipidum, non minus quam

Salicis ramus cui perquam similis est. Retinet autem cortex fuauem illam cum craoris tum saporis iucunditatem tametsi totis quadra-ota aut an plius annis a sua niatre reuulsi sint ramuli atque eam etiam maiorem quam nostra Canella,cuires Eum Clinii.vir,D I

annes PIM Medicus ac Professor Valetinus in Hispani j mihi dedit. v Roman lib. 6. cap. 4 similem fere nostio Auctori Cinnamomi siue Canesta deseriptionem tradit At Maximiti Trans epistola de Moluc insul. Cinamomi arborem Punicae mali similem facit Quam recte , nescio Elisa sequutus videtur Franciscus

Gomara in Historia generali, cap. dis

uorquot Peruanam historiam doscripserunt, istius Canellae. quam in Prouincia sumaco nasci tradunt, meminerunt. Est vero, ex eorum descriptione, Canesis arbor vasta admodum stilio laurinoi, fiuctu racematim cohaerente, sed qui calice suberino simili contineatur, ampliore tamenin magis ea ,eolore nigrieante. Huius arboris fiuctui folijs, eoriicivi radicibus laeet Canellae aporem Mod rem nabeant,longe calices praeferuntur quorum duntaxat puluis in usu est. Nam si Canellae modo eum ciHs decoquantur tantum abest Ut suavitatem edullas concilient, quin potius eorum multas dap ris gratia ea decolaione euanescit. Horum pusuere ad plerosque momnos Huntur, sed presettim aduersus coli, intestinorum,in stomachi dolores in potionibus propinant. Et tametsi multae sint huius generis arbores siluestres diligentur tamen & magna cura eas in suis Praedijs colunt, fit enim cui uno ε meliorὶ atquein vicinas regiones de prur alias merces ad vitam humanam necessarias hoc aromate redem

70쪽

stinus Carate lib. . Histor Peruanae, cap. 2. Pectus ciera , parte prima Chronici Peruant, cap. o. meminit etiam Lud Roman. lib.6. uig.cap. 4 ubi' de Insula Zeilan uit. Mem0rant,inquit,incolae diuum Adam, post lapsum illic fletu ac continentia poenitudine ductum culpam redemisisse. Id assequuntur ea coniectura, Quod parentis adhuc visuntur in Presia pedum vestigia, longitudine ieminum palmum excedentia.

-α - pissatur . Ex Arabia quidem adferri potuit , - tamen ex India eo deportatum, Pipis que alia merces . Nam in trabia nasci non puto Cutesne non vestitur sed cor-

substitui debuit, utpote curassemper maior costasuis. DMaxat his emuntur,tamet ex Arabia huc deportetm. Li uni vero Alae iscet bis natum, tres amospendit in singulas bis . PUTANT nonntissi Plinio descriptum essu, rinomine, quod Tarum, libr. ia. naturalis Historiae cap.ro. ex consui Cinnamii yer Nabataos Troglodytas inuehiscribit. Nar allochi Aviceniua duobus diuersis capitibin, alteri ib. 2. cap. 7 2. videlicet, de lasee, astero, lib. 2. cap. q. de Malugen. Solet enim de medicamelo aliquo dubitas, duo, ut ante diximus,capita describere,posteriori plem pleniae ct accuratius omnia de cri--s. Priori lib. 2. cap. 742 orlicet no narecenset,