장음표시 사용
181쪽
distulit actuetis gaudens Hyss ora bellis. obstupuit gemuitq. simia mavortia ealpe
Ingentes velarum alas, erepitantiaq. arma
Oceano ct freta lata eitis spumantia remis. 2 'x Tingitanis saeuire incendia rectis,
Atque amnis. Tabosqualore , , ct Ianguine eampos . Coeterum non decernit bella, ut est author Pontanus Cometes nisi in matutino crinite ortus sit, & in declinante, hoc est duodecimo loco. tunc morbos, mortesq. ignobilium hominum decem it,ae bella, bellorumq. caussas. sed bella ab externo mouebuntur hoste, si crinita, ita in coelo mouebitur, ut appareat in ortu ab occasu serri. Jc in Oriente crinite malorum celeritate, in Occidente tarditatem denotant. sic priusquam Tamyris, ueIsi mauis Tam orianus Scytharum ac Parthorum ReX, cum innumerabili manu serunt eundem numerum militum cu Xerse habui sie.) Asiam inuaderet longinquis e terris mouens: in orientis coeli cardine ingens cometes conspectus est: qui oriuuersus serretur: hunc haud multo post ingens Asiae pene totius clades est sequuta, & antequam V sumnus Cassanus Parthiae,ae Armeniae Rex, ad Eufratem proficiscererur, eo consilio ut Asiam inuaderet, apparuit cometes, & per multos dies,mesesq. visus est. At Usumnus Cassanus collatis signis ita cum Maumetto Thurcarum Rege dimicauit, ut ingentem, & inferret, & cladem acciperet . nam duo potentissimi eκercitus, duo Maximi Duces paucis interpositis diebus bis confixere. Eodem tepore Alphon sus Lusitanorum Rex satis magna classe in Aphricam Tralliciens, duas nobilissimas urbes Tigiti & Argilla ui coepiti& Tigitanam armis subactam imperio suo adiecit, temporibus uniuersa HVspania bello quassata est: & Charolus Burgundiorum Dux, aduersus finitimos quosdam populos Regulosque bellum mouit; & adeo mouit, ut per multos etiam annos maκimum bellorum tumultum excitauerit, & ita eκcitauit ut uix eius morte sit sedatus. sic etiam antequam Ban ducar Babiloniae, atque Asyriorum Rex Armeniam ingentibus copiis inuasisset, Anthiochiam expugnasset Christianorum stragem ingentem secisset Cincinnata comparuit. & anno post Corradinus uictus, & a Charolo Rege securi percussus est. & anno se-κto a Cometae apparitione cne quis putet nos ruinam a crinito
182쪽
sedere ui , euasisse) Ludovicus Galloruni Rex, in ApEricam
traiiciens Chatthaginem ui coepit. quare recte dixit Maiulius. Numquam futilibus exeandin Quibus aether.& hoc anno, multa mala, dc clades accepit Thurcam Rex, qu. a Persiae Rege, turn & a Prisbitero Ioanne uocato Indiarii potentisinio Rege . dc satis in Delici successu Lusitanorum Rex in Aphricam traiecit, ubi cum conflixisset cum Marocchi de ΩκEae Rege dc ipse, dc uniuersus exercitus deletus est, maximo Christianorum damno. ideo bene dicebat Virgilius. Numquam cor os ectatum impune comcum.
QV inuis omnibus sit commune mori, & ut Horatius ait,
Mors aequo pede pulset pauperum tabernas , Regumlturres . nihilominus Regibus, Principibusq. ut pote in deliciis uiuentibus, adeo ipsa est odiosa,ut uel ipsius nomen audire non possint. nihilq. terribilius ipsis accidere posse demonstrante dc tamen ualde decipiuntur. siquidem ut primo diximus libro fieri non potest, ut hic quis sceliκ sit, cum anima in hoc corpore, uti in carcere consistat. & Mors nihil aliud sit ut est etiam Clemens Alexandrinus author, quam animae ab ipsa corpore separatio: illeq. solus mortem timet, qui eius seruus est ut apud Clementem Heraclitus est authoricum dicit.
mortis est eruus timore is haud vacat. ΝVnde quum nulli sit concessum, ut morte euitare queat, summo applausu, cum uenit eκcipienda est: nam ut Theopompus apud eundem Clementem dicit. si cum praesens quidem uitas. femus periculum, liceret reliquum tempus secure transigere, non esset mirandum si uitae essemus cupidi . nuc autem uitae nostrae tot sunt ingenerata, imminentq. pericula satalia, ut morte
in praelio oppetere uideatur magis optandi . dc Chilo apud eundem dicebat sponde, noxa praesto est: quonia Parcae caueri nullo modo possunt ut ait Phanocles. Sed nee eaueri ullo modo parca queunt , ' mad quibuscunque terra depascitui . di ideo dixit Homerus.
183쪽
i Dira tri bominum mortem vitare licere. Ideo S si in qualibet domuncula te occultaueris, mors adess,
ct propinquior est quadoq. magis quam quisque putat: quo.
est & a Propertio dictum. Quidginus, aut virtus, aut optima promtissi,1ater, amplexum c aris esse focos, iAia modὸ tam pleno flicitantia vela Theatro,
Et per maternas on age lamantu.
Occidit, omisero steterat vigesimis amius, t bona tam pareo clausit in orbe dies. . Ininae tolla animos, ct tecum finge triumpias, Stantiaq. in plausum tota Theatra iuuent. Attalicassupera vestes, atq omnia musis Gemmea sint ludis, ignibus ista dabis. Sed tamen hue omnes, huc primus ct vltimus ordo, Est mala, sed eunctis illa terenda via est. Exoranda earis tria sunt latrantia cesti,
Madenda est Tomi publica Cymba senis.
Ille licet serra cautus se condat, ne, Mors tamen inclubum protrabit inde eaput. 2 Qerea non facies, non uis exemit Achillem,
craesum aut parcoli, quas parit bumor opes. inrae mors non solum quia anima ad lucem illam maxImama a est affigiata, ut Tris egistus ait, redire cupiat;ideo venit de corporis animaeq. neXus dissoluitur: sed quoniam animantium
corpora,cu ex tribus principiis constentii Hateria,forma, ct priuatione, ut dissoluantur est necesse. na materiae primet proPNu, peculiare, ac perpetuum est aliam forman appetere ac requirere,hincque semper ut Averr. est author corporum dissolutione machinatur. Et cum ista tria rerum primordia; ignis,aer, aqua, ct tellus, quantur ; & cum ipss misceantur, ac uniantur: fieri etiam hac de caussa non potest, ut corpora non dissoluantur rnam elementa in composito uiolenter detinentur: non est enim eorum naturalis locus compositum; unde dissolutionem appetunt; ac tandem leui nacta occasione, moliuntur: & sic ut magnus dicebat Hypp. terra, aqua,aer & ignis ad suas spheras, sodesq. conuolant. hκ quibui iam Thomae de Garbo error manifestus euadit, ut dicit Marcus Antorius Zimara. qui putabat
184쪽
hominem Immortalem futurum sore, si sumidum radicate uocant medici) restaurari posset. similis fere sententia Medici trulius Afri apud Galenum extat: qui immortalitatem promittebat, in quodam suo libello multa ne homines senio assiceretur, in medium promebat. qui nec consequi immortalitate potuit , nec minus quin senio afficeretur euitare potuit: & dentixe mortem. Nam cum nostra natura, ut Medici aiunt consiat ex naturali, siue radicati humido; quod continuo ab innato ealore, depascitur, ac consumitur: qui quottidie ob aetatemni utatur,acriori. euadit, uocant eum medici calorem adquistitium quo tu ueti es ab undant i dc natiuo pueri; utpotEprincipio humido venientes: fit ut natura humiditas ad cosum Ptionem tendat, non secus quam oleum, dum in lucerna a flamma consumitur: si quidem humiditas illas, est caloris innati pabulum. & cum humiditas illa,&quantitate,&qualitate consumatur reseruari non possit ; eo quia calor in dics diminuitur, ae deficit, de etiam partes, quae ipsum humorem contineteXiceantur: neque possunt suo fungi munere, eo modo quo prius sungebantur. indicat puerorum voracitas, & senum inapetentia. ut ut conlapto pabulo calor deficiat, qui desectus mors adi Pellatur . neque ob aliam caussam a natura institutus est cibus; nisi ut animalia eκ ipso humidum, caloris pabulum restaurent. quae mors non omnibus eadem est, quando uarii sint modi, quiab is homo e uita migrat, nimis tritae passim hystoriae sunt, sed lubet aliquas receniere; ferro occubuit Lucretia, Portia igne, Cleopatra venenata ferar apud indos orientales, BrammanoruuXores, uiuas se apsas, post mariti mortem, in ardentes rogos Praecipites dant. Seruus fuit apud Galenum, qui cum ab haerouerberibus esset assectus, in terra prostratus tam diu respiratiomem compressit, quousque eXanimatus est. Marcus Portius
Cato, qui Uticentis est appellatus quum nimis sortiter Pompeium adamaret, & eundem a Caesare superatum rescisset ue te hoprius Platonis Phedone, sibi mortem ense consciuit: qua non peracta, dc uulneribus a Medicis laqueo obstrictis, en seq. ablator cum iam uigiles dormire coepissent, ipse manibus vulneri admotis,& laqueos disiumpit, &extractis intestinis, propriis manibus lactes lacerauit: nee prius ab opere destitit . qua morte praeoccupatus esset. Insoelix Dementia, ut ait Lactantius
185쪽
i iriniantis. taceo multa alia mortis genera, quae passim apud Plinium , & Valerium Maximum te litur. At mors quocu- que Paretur modo, esse non potest,nisi cor refrigeretur. quod est caloris fons: ideo primum uiuens, & ultimum moriens ab Aristo. dicitur. ideo ipse dicebat omnibus interitum aduenire
Qb calidi desectum; persectis in quo substantiae est principium
ςum quo & superna, & inferna copulantur, & communicant. Stirpibus autem medium caudicis, dc radicis: animalibus uero
sanguine praeditis cor; sanguine uero caretibus id quod cordi .
Proportione respondet. unde sit, ut multa animalia quae insecta dicuntur, si praecidantur uiuant, Sc partes illae abscissae ino areantur. sunt etiam aliqua animalia quae sanguinem habet gidum, & non multum uiuacia sunt; quibus si adimatur cor, etiam diu uiuunt, ut testudines,ur est idem Arist.author.&haec est caussa cur senes ita lacile moriantur, & absque noxa. siquido calor ipsorum, iam penε reseigeratus est, ut sit restinctus. quod etiam Talbdis usu uenit: nam cum a febre consumantur, Sc refrigeratur, & restinguitur calonideo prope mortem frigidae eκ tremitates fiunt: recurrente paruulo calore ad cor suum princirium. sed illud non est silentio obuolue dum, quod idem docet
Arist. Calorem natiuum, quandoq. non restigerari; sed coni bescere . idq. sit, cum non refrigeratur; ut in 1eruo illo accidit, de quo ex Gal. uerba secimus . nam si non refrigeretur, quod sit respiratione mediante,luel perspiratione,quae insensibiliterst; ut in animantibus , quae hyeme in cauernis uitam ducunt alioquin in ipsis non staret uita tabescit. huius autem rei si-Enum est,ignis qui commoritur m perspirationem habeat:'uaest ab aere, dum uel per cineris partes ingreditur, si sub ipsis cineribus tegatur. at illis, qui morbo aliquo detinentur mors accidit, prout morbus ipsim pariti nam aliquibus contabescit, aliquibus uerb refrigeratur calor. quae duo possunt uel facile a Comete fieri: quoniam ipsius temperies ualde a nostra dissidet: nam ut alias dictum eli, calor noster nativus, habet humidam substantiam, & aeream, Crinitum uero sydus,est igneum, inde consumitur, & contabescit . uel etiam ab illo truci calore
dissipatur humor ille substantificus. At Principibus eo caussatur morsa Comete, quoniam eorum temperies,uel est temperara, uel ad temperatam accς . uel potius ut est author Iacob
186쪽
sprenger, quoniam Principum corpora, nuntriuntur calidis de Decis: ut & alii diuites saciunt, se ipsos calidis rebus nutrientes. ideo in eis sanguis gignitur calidus, a quo humidum naturalereuauratur, dc calor insitus , qui ab eo pabulum capit. idcircoficile inflammari potest sanguis, & omnes accendi humores possunt, dc putredinem contrahere, & sic ipsis mortem accidere. Ioannes uero Damascenus uult immediate a Deo optimo
Maκ. Cometem fieri: nec aliud esse quam praesagium, & prognosticum mortis Regum, de Principum . quae non potest accidere, nisi refrigerato, uel tabescente calore. de hoc non repugnae Damasceno. siquidem fieri potest, ut exhalationum illarum con gregatio, ut Iacobus Sprenger tenet, & nos no negamus ab Angelis fiat,&hoc Dei benedicti iussit, deinde accendatur exhalationum illa congeries a stellis ut diximus ; & sic effectus producere; uel si hoc solum supra naturam fiat, tantum pretesagium &lirognosticum sit Cometes, non uero caussa, sed si naturaliteroquamur, Principes opipare vivunt ό & adeo calidis utuntur cibariis, ut misere etiam uitam ducant non enim hyeme aliqui Glaciem-niuem potarent, nisi & maiori ciborum copia, α' apparatu, & diuersitate,& aromatibus omnibus uescerentur. eae quibus manifestum est,no gigni nisi sanguinem calidu. ideo l. morbis acutis tentari. si uero aliqui reperiantur, qui podagra, nephritide, paratisi, & sideratione tententur. haec a ciborum copia, uela Venere, quo maxime delectantur habent: neque alia de caussa ipsis Podagra aduenit: quae Veneris, Bacchi filia est . aliis etiamnum morbis tentantur, dc illis Dotissimu qui' a calidis cruditatibus ortum habent, magis quam a frigidis: quae ct caput replent; ciuando Principes maκime curis assiciantur, es ob corporum cultodiam, & Regnorum. hincq. sideratio accidit, paratisis, & si uera est Fernelii opinio, ut a capite humor podagram faciens descendat; Podagra etiam fit. qui morbi a plenitudine fiunt; qua solent persaepe Principes redundare. sunt enim aliqui ex ipsis voraces. Caldius Biberius Mero, opti me vorabat. Ingurgitabat per belle Vitellius: qui Suetonio referente epulas quadrifariam partiebatur, in ientacula, prandia, coenas, ct comessationes: & omnibus his sum ciebat, uomendi consuetudine. isque fuit, non profundae modo, sed intempesti-
187쪽
Gcrificiis , ante aras absumeret. Clodius albinus, tam profunda
fuit uentris ingluvie, ut quingentas ficus, cetum campana persca, melones Ostienses decem, uuarum labicanarum pondo uiginti, scedulas centum, ostrea quadraginta, una deuoraret cmna. Caligula maximam partem a Tiberio relicti thesauri coe-Dis, comeissationibus i. cum lenonibus, Sc scortis deuorauit. nec
etiam minor in Aurelio Comodo, uel tis ingluuies,& voracitas desiderata est . qui dum adolescens esset, mire continens, & sobrius fuit: nam cum acuta laboraret sebre, & Ωκta esset soluta febris; praediκit Galenus cuius curatio, ei demandata erat, deci-rna quarta febrem redituram; id quod eueniens, rea febre cum Iiber a sexta usque ad decima quartam diem fuisset, Galeni ius.
fu, uitium non bibit. postea adeo ebrius fuit, ut multa mala ab ipso fierent. quare cum esset a coniuratis veneno Petitus: Martia eius pellice, uinum in quo uenenu erat, Sc quo maximE oblectabatur; porrigente. dc cum uomitu uenenum reiceret, Narcisus Comodum e uiuis mucrone substulit. at ad externos pergo
est author Herodotus Halicarnaseus: Cambysem ciborum gur' gitem ebrium ve suisse. hinc multa praua iacinora ab ipso sunt Patrata. nam & Sinerdim fratrem salii Merigidem dicunt & sororem, quam in matrimoni uua duXerat, necauit. nec minus in
exaspem quem Iustinus Comarim uocat insanivit. na cum eum esset Cambyses percontatus,quid de ipso sentirent Persae. ille libere respondit dicens. Here coetera omnia in te qui de magnis laudibus serunt Persae, sed nimis te uino deditu aiunt esse. Qui ibus Cambyses indignatus uerbis. siccine inquit Perset me aiunt uino deditum desipere, nec mentis esse compote t ex quibus, si fili j tui qui in uellibulo stat, medium cor non Austrato ictu percussero, constabit nihil esse ouod Persae dicunt,sin aberrauero, uera dicere loquiq. persas. hoc loquutus arcum intendens Puerum percussit,atque eum collapsum discindi iussit,inspiciq. ictum. cumque in corde esset inuenta sagitta laetabudus iob id ac cachinnans, diriit ad pueri genitorem. Prexaspes secta est tibi fides,non me sed Persas insanire. Verum nunc mihi dicito,quem nam eκ omnibus hominibus iam nolli ita ad destinatum emittere sagittas e Pregaspes aduertens hominis dementia,
ne sibi id quod filio, accideret respondit. Here ego ne deu qui- arbitror tam probe percutere . Est mihi author Rauisiva
188쪽
Camblem lydorum Regem eo uoracitatis, ebrietatis l. potet iesse euectum, ut nocte quadam Sc uκorem absumpserit. Mitridates praemia iis, qui gulae irritamenta inuenissent constituit. Alexader Macedo bene potus multa dira faciebat. scribit Chrispus apud Atheneum, se habere Clarum Gulonem; qui calida ore aquam gargari Zabar, dc manus etiam intra calidissima aqua demittebat, ut assuefieret ad cibos etiam calidissimos deuorandos, nec solus iste suit,suere es alii coplures. unde quida apud Crobylum Comicum sic dicebat. ., d haec ego ceres nimis calentia Pone frigidas babeo manus, piscium Incendo guttur carnibus suam sivicaminus baad homo. Phyloxenum prius lotum, narrat Clearchus apud eunde Atheneum domos circuire solitum fuisse, pueris illum sequentibus ac oleum, uinum, acetum, dc alia condimenta serentibus; postea domum alienam ingressum, cocta, aliis condunentis condire, Mea, quibus opus erat iniicere, deinde decumbentem comedere . Is Pityloxenus cum aliquando Ephesum nauigasset, tabernaq. obsonioru uacuam reperisset, caussam rei prius est percuctatus: cum uero omnia in nuptias uendita esse audiuisset, lotus; deinde uel n5 uocatus accessit ad nuptias, ct post epulas Hymeneia cecinit, erat enim Poeta dithyrambicus; Sc cum omnes magnopere delectasset, ei sponsus dixit, ct cras o Phy loxene hic na- his. respondit, si quidem obsonium quis non vendet. est & ide Atheneus author Apicium virum praediuitem, & nobilem Tyber j temporibus fuisse, a quo& Placentarum nonnullae
nera apicia sunt dicta. qui multa nummorum milia ligurisset: Minturnis versabatur, eo. quia hic multo prestantiores Sini ne is Squillae nascebatur, Sc Alexandrinis astacibus. is cum audiuisset maioris magnitudinis squillas in lybia nasci, statimne die quidem interposito enauigauit, ct multa in itinere perpensus, antequam e naui egredereturilui aduentus utpote insio nissulonis cum esset apud Piscatores lybicos fima, et pulcherrimas squillas ad nauigantes detulere; quas cum conspeκilset, de maiores esse minturnenses recordatus, Sc esset eos per contatus, utrum nascerentur maiores ac praestantiones in lybia. illis respo dentibus non reperiri: priusquaui terram attigisset iussit nauis Gubc
189쪽
Gubernatori ut Italiam versus iter arriperet. igitur si in hoe gulonum; edaciumq. hominum coetu reperiantur& Principes, de homines cuius vis condictionis, ac fortunae, sacillime a morbis capiuntur. oborta in eis vel ex qualibet leui occasione, putredine. alterantur enim facillimE Regum corpora, ct illorum praesertim, qui nimis ociose vitam degunt, ut non sit mirum si ab alterato aere, & mala qualitate eκ Comete, onusto; interficiuntur. vel alii excitati & ira perciti, ob sanguinis alterationem, a quo spiritus alterantur & corpora, dc etiam animus, si quidemutauinores sunt Arist. Sc Gal. animi mores sequuntur corporis temperiem: tunc in eis, dc morbi si ut, ct mors, ct etiam irealijs dira cupiditas eos occidendi nascitur, in naturam bilis atrae, re exustae, alii humores conuersi. hinc ante Agrippae mortem, ut scribit Dion Cometes visus est, dc eius mortem significauit ideest author ante Ciceronis obitum, dc Cometam visu in suisse. est Platina author quod ante Mares primi Pont. MaX. mortem, visa fuerit crinita stella. sic ante Ioannis Iti. Pont. Mis. obitum apparuit. quo tempore obijt dc Narses eunuchus. qui cum a Sophya Iustini Imperatoris uxore, contumeliosis verbis eκ
Italia est reuocatus, Alboinum Logobardorum Regem eκ Panonia aduocauit, qui cum valida manu Italia petiisset, Medi Ianum,&alias urbes depopulavit. & ipse etiam a Nelmechide est occisus;uel ut Paullus Diaconus ait a Peredeo,cu quo etiam rem habuit Rosmunda, uti cum Nelmelchide, eius pellice . na cum Alboinus Comundum soceru suum occidisset, eκ ipsius caluaria pateram parauit, in qua coegit Rosmunda bibere: siri. iuste sui facinoris pinas dedit. similiter & ante Sabiniani primi, Pontii Max. mortem visus est Cometes. & ante Adeodati primi, Benedicti secundi Ponti diis. & Constantini obitum est obseruata comata stella. qui Constantinus Iustinianum secundum Imperatorem reliquit. Jcante Charoli Alagni mortem,&Adriani primi Pont. MaX. refulsit Cometes. simili modo ante Sergii. iit. Anastasii m. Landi primi. Ioannis XI. Ioannis XVI. XIT dc XX. mortem Cometes apparuit. dc ant quam Gottis edus Hyero limis diem ultimu clauderet visus est Cometa. cuius vita integra, humilita'. ingens fuit, dc erga Christum Dei Opt. Μaκ. unicum filium, Sc nostrum redem-Ptorem in ima Pietas. nam cum Hierosolimis Rex creatus es
190쪽
set,auream eoronam habere noluit: siquidem homo plus di bat, condecens haud esse, in quo loco noster Redemptor *inea
coronam tulisset, ipsum auream capitiaccomodare. dc ante qua Phocas Imperium acciperet visus est Cometa, Mauritii obitu Praemostrans. dc ante quam Galeatius vicecomes apud Mari- anum moreretur, spectatus est Cometes. similiter, dc ante Uii et ii I .Pon. ΜaX. Henrici Gallorum Regis, de Suliniani oetomani obitum; visus est Cometes. sed quid vetustas, aut recentiores hystorias commemoro quado Sc post Cometae apparitionem, Sebastianus Venerius venetorum Dux inclitus, sit mortuus: cuius vitae integritatem, dcfortitudinem, ac prudentiam, omnes uidimus , ct in naualli pugna in Thurins acta; qui de nosolum in aqua vicit, sed in terra, ac aere, dum sua industria Venetihluessestifera domita est, ut Aloysius Grotus Adriensis etcus dicebati dc quid de Ioanna Austriaca Sanctissima Francia sci magni Etruriae Ducis Uxore dicam de qua uere Homeri illud dictum est; quem Deus amat iuuenis moritur.Mortui sunt de Rex Marocchi, dc seetae in Aphrica,ab inuictissimo Sebastiano Emanuello Lusitanorum Rege occisi de ipse etiam mortuus
est . de Ioannes Austriacus etiam ultimum diem clausit. taceo alios nobiles viros, ac sceminas, ut est Christo rus Madrucius
Tridenti Princeps, de amplissimus Card. dc Iulius Festreus de Ruere Sorae Duκ, dc Card. sic Scipio Rebiba, sic sinctiss. in moriae Paulus Aretius Cardinales amplissimi ac maximi, qui mortui sunt de sic ante Iulii Caesaris mortem uisisunt cometes. unde dixerit Virgilius.
on alias caelo ceciderunt plura sereno Fulgura, nee diri toties arsere cometa. Ioannes Iovianus Pontanus significare Regi P in IN. mortem,tunc vult Cometem; quando ipse in V espertinis mattuli-nnq. cardinibus, ortum habuerit, ct hoc solum ob dignitatem , ut supra tetigimus; dc citius mortem cum in oriente, tarde cum in loco occiduo se ostenderit Cometes. At Hyeronimus Cardanus ni luo enere sit cometes conspicuus,haud. Principum aenobilium mortem protendere uult. dicitentin Cardanus . iuxta Saturnum pestem, proditiones, de sterilitatem, circa Iouem l gum mutationem mortem Pontificum. iuxta Martem bella,