장음표시 사용
41쪽
addicat, cum legitima natillitas meri fit iuris ciuilis tot. ii A. IO , fib. despousalib. Unuptiis, Φ ciuilia quiden iura corrumpere atq; immutare potest, iratur:ilia, cro non vi iq; ut dicitum p. Iustin. in s. t. L .delegit.agnat tui Vix est certe firma in promptu hic quam reddere possis rationcm,ncc ego ficile credo, paretes liberos suos qua-uis illegitimos a latere cognatis in successionibus suis praeposituros, s perleges aliter disponere liceret S illi sine rubore tum turpitudinis suae praecones fiatres sorores, alios te cognatos serre possent: sed alia est causa,qua haec iniquitatis suspicio iuris erga quirios diluitur, i ad aequitatem manifestam redigitur, de qua alibi videre potes.Atq; haec de secunda quoq; ratione lassiciant, cquitur tertia.
Tertio ex eiusdem Imperatoris sententia plane inhumanum ess non aequo iure ista minas cum masculis in succcstionibus admitti, inde arguitur, quod uterq3s Xus in cncris humani conseruation rim ili naturi; inficio fungitur, nec minorem tilici quam Vir, imo haec praecipuam 5 ma imo cum periculo coniundi an in homin Is generati
Inhumanum videtur,potiori iure in successisnibi fit mascusesqua inmino, cum uteri .sexus simili naturae os cis in humiini
generis conseruation ungiat: r.
Ad constituendam clivitatem primum si requi situm maris Ufα-
Sine femina totumgem humanum deperire necesse essa. Secundum Galenum ingeneratione hominis,praestantior est opera matris quam patris. Aruliebres me est materiasnutrimen tu ortus ecun is eunde. Hinc plerum' liberi matribus,non patribi sunt ileia Natura iistud suum arguit, sicut dissimilitudo non sevum. uandopatri limi milior, ex iuspraecipuesemine naim prα-
42쪽
Similitudopatris inprose testis est maternae pudicitia feci dum Aia
1 Laudantur miltprolepuerpereae, Horat. I De eadem re insignis I irgi lcus. 32 Amor maternin quos erga liberos eos arguit ex sopolim,quam ex patris sanguine natos. Coniectura Salomonis./ Liberi quos plus diligunt matres quampatres. Is Plerums matresplus indulgent liberis quam patros. r Amoris naturalis erga libreos maxima is est in matribus,quoniamta magno constitit A ,scertior artus est.
II Matres amant vehementius,patrs iantem constantiis. ι Matresplerumgs is inpeccatu adiutricta. I Amor maternetu etiam in auiit derivatur, a Formina insuccessionibm veletiampropterpartiespericulum mari bu magispraeferendae quam postponendae videntur. 2 Secundum naturam quisentit onm,idemsentit ex eo commodum.
TErtior inhumanum plane videbatur Imp.Iustin. meliori mares rquam foemin is in successionil, iure potiri,cl, itaq; persena de&mas&scimina simili natura octicio in iominum procreatione, ac proinde in generis humani coiri seruatione dc propagatione sungatur,d. Pen. C. elegit.hared. d.*φed h. ecquidem vetustas,/s.insit. de exhaered ι;.dama.ximi vitin, delibpraeter Nam ita ut est dictum,
natura est comparatum,ut 'as semina aeque atq; foemina mare hoc in opere indigeat, neq; ., i u seinde,neq; scemina tu ad nativitatis propagatione susticiens in possit, et loquitur idem Imp. Gm Nou.Iy. . . Apr. Qi imobrem ut ad constituendam ciuitate siue ciuile aliquam inter homines comunitatem hominu proceandorum causa, primu atq; praecipula est requisitum, maris sormina a copulatio,ut docet Philosoph. t. Pol i ita quoq; mare foemina destituto,5 contra emina destituta mare, non ipsum marem tantii vel foemina him corrumpi atq; tolli,sed consequente retia toti genus humanu deperire atq; extingui necessie isset,aellen. cumsimilHanc porro sic minae operam in generis humani propagatione . necellariam adeo Galenus extollit,ut plus silium in procuratione amatre quam a patre acciper nec aliter perma hominis ut ipsi aiunt
43쪽
si Certamen Masculo mi ei, Ic. iunt quam fidem a scitharam hoc est , quam instru;Σentiam ad ma-
te iam es e existimet, etet refert Soc. inconsi .col l .ve .cum er o vos. l. Quin timo, ut idem Gallenus a.dsermate voluiis videt: 'r, iu-liebre semen est materia&nutrimetum scutus,viri autem minitiae.
quod illi quodammodo, e accidens substantiae ingrediatur. Quae quid enim Aleni sententia non simili tu duris tantum, scda moris etiam conteistura non nihil probari videtur. Nam primo cum plurimi liberi matribus, patribus vero perpauci sint similes, plerumque etiam praecipuum matris&munus atq; semen in generatione esse non sine ratione coni, citur. Ita namq; naturali lege comparatum videtur,ut similes bi unumquodque generet, simile natura exigat, suumque arguat sin illitudo, Dcut disssimilitudo non suum arguit quemadmodum hoc in animalibus omnibus atque plantis ea accidere videmus, ut ita non immerito Favorinus insignis Philo pus apud Gellium, lib. O .ca. . existimauerit ad fingendas formas animi similitudinem naturam vim seminis plurimum valere. Cui ergo similius est generatum, ex eius
quoque sanguine siue semine potissimum conflatum esse,vero non adeo est diuimile. Quapropter cum plerumq; matribus filii raro patribus similes sint,etiam ex matris potissimum semine eos nasci coniecturatim colligitur. Gemadmodum etiam ex aduerso, cum patri filius similis est,
ille eius genitor praecipuus praesumitur,quam cones usionem plures D D sequuntur,racob deae sing. I. Qquor bon quem refert Barci LGazus,prss. de lib. Spoth. equitur Franc Marc.in deci . 17.n. 6. voLa.d eandetene tin quod nolit,ssimanci=.de aediLedi 2 Lι ait:
Suesio est simitu esse patri. uin etiam lepide Martialis succinit,
Et tibiqua patrissignantur imagine vult-, Testis materna nota pudicitiae. Et Horatius in Odis ad Augustum. Culpam matri des Nulli polluitur casta domi upris. Mos, lex massalsum edomuit, is, Laudantur iliprole puerpera.
io Nec t minus elegans illa Didonis apud Virgil querela Eneid. .
44쪽
Certaminis Masculo minet. 33Saltems qua mihi de tesusceptrifuisset. Antefugam soboles .s qui mihiparuultu auia.
Ludereti Enea qui te tantum ore res Y e.
Deinde rvero etia ex amoris coniectura ex materno potissimum rasanguine suetum confluere atque coalescere videtur. Qu'magis enim suum in prole sanguinem quisque sentit, eo niagis etiam amat.&quo magis quisque amat, eo magis ipsius sanguinis quoque proles praesumitur,vii perplura deducit Ioan Baptista Asinius inpraxi
Qu et coniectura sipientissimi Salomonis est cora quo cum a 3 nulla partium arrogatae sibi filiationis ius probari poterat, atque ille diuidendae prolis arbitrium tulisset, ea demum mulier vera ac naturalis mater, quae diuisionem recusauit,deprehensa sint,capiatis ne ex Gprasumptis Sed i cecie,ut liberi quique plus in matres quam in patres affecti, I
ac patrem quidem diligere, matrem vero solam amare videntur, ita quoque matres plerumque delicatius liberos tractant,plus a quotlos lis indulgent, atoue unicos in delicij habent,non ex fauoris necessitate,sed pio amore naturae circa filios ut testatur Imp. Iustinianus in Noat.ρ cap.r. Cuiust quidem amoris naturalis maximam vim esse in matribus B Bernhardus ait, quoniam nimiciamri magno constitit illis&certior partus est. Cuin etiam ex nostris multi subscribui, i qui vehementius matres diligere,patres vero constantius arbitrantur,vii Ioan.de Lignano, in ιιello de amicitia quast qui magis disigat'fo Iaa eLI. Anton Vacun in L3. ad .F. de his quisunt huctam
sequitur Petrin God redin in dialogo de amoriam lib.δ.c. 8 DL p. Atque t huc pertinet quod Terentius in Heauton: dicit 8Mat ei omnessiis In peccato adiutricas,auxilio in paterna iniuria solint esse. Tantat vero huius amoris materni vis est erga filios, vi non luci iin matribus ille se contineat, sed latius etiam in aulas vigorem suum extendat. Nam ut Erasinus scribit auiae quoque indulgentius nepotes habere,atque interdum plusquam ipse matres amare solent, τ etiam innuit Satyricus,quando inquit.
Ecce auia,ai t metuens diuum matertera,cu .
45쪽
Expiat,vrentes oculos inhibereperita.
Tune mani in quatit, 'em maeram supplice isto. Nune siciniis campos,nune Grassimittit in ades. Hunc opten enerum Rex ta Regina,puella Hunc rapiant,quicquid calcauerit hic rosasiat. Videtur itaq; ex hactenus dictis praecipuamri operasmateriainingeneratione hominis communicare non virum sed mulierem.
ao Huic porro accedit quod mirum est Iustiniamim silentio prγε terque quod nimirum non tantum simili naturae offici, mares&Reminae,vel potius hae praecipue in ipsa generatione fungantur, sed
etiam,cum iam edi maturus urget in utero scelus, matri pariendi onus, omnium maximo cum dollare,&cum praesenti vitae periculo coniunctum incumbat. Quam tamen rationem ponderauit idem Iustinianus alibi, quando inquit, quis enim non misereatur earum, propter obsequia, quae maritis praeitant,propter partus periculum, se ipsam liberorum procreationem, pro quibus multa legibus nostiis inuenta sunt priuilegia,ut in Lassi is, a. C. quipot.inpign. ceo summam in educatione sobolis matris anxiam, curam M lis tudinem laboresvi molestias gravamina plurima, quibus omnibus pater est exoneratus suumque in generis humani conseruatione, ne prope munus non nisi mera cum voluptatevi sorte cum voluptate omnium iucundissima subit. Quocirca si ut Iustiniano videtur ratione naturali in hominis procreatione utriusque sexus aequalis aut inaequalis ossici in succes.sionibus vel aequale utrique. Melei cuius praestantissimum opus est, praecipuum ius est decernendum, est sane tamineo, si non ampliusquam masculino,aequale tamen omni proculdubio concedendum. Nam secundum naturam est, ut qui sentit onus,idem commodum a quoque t ssentiat. secundum naturam, Io ibi Dec.= de R. I. c. qui pentis 11.2 ibi μηπι in postperse tam Cod depericul e commod. rei venaehid quo ostst eod. g.cum autem et .vers. nam es commodum, Inst.de e t. svend.tit.In se sibi DP.de legitima patron tutela. Vt igitur Deus utrumque masculum foeminam copulauit, ita etiam eandem utrisque qualitatem seruandam Iustiniani sententia fui in aenouaΤ.c. .insineris. Haec de ratione tertia.
46쪽
Qinitio eius in Imperatoris ratione, velut iniquum tractatur, masculos quidem succedere eminis, foeminas autem in succes .
sionibus masculorum non eodem similique
Iniquum est massulos quidemsucederes aeminis, at non aeque'-
Praetor tanquam aquitatis custos, tam masculis quamDeminis bonorum possesson deHLn Summa equitate dicit Praetor,m quod quisci, in alterimpersena α- quum esse crediderat, id etiam in sua persona ut aequum valere
o Lex talionis coseruat ciuitates,amicos amisis,urbes Gib. cociliat. OVarta&vltima ratio qua Iustinianus Imperator differentias se ius in successionibus tanqtiam iniquas, existimauit aequiparandas fuit nimirum, quod maxima iniuria pereas mulieribus infer ri r,dum non permittitur eodem illis iure in masculorum haereditatibus tali quo ipsis in suis sine illarum impedintento libere finii co- ceditur. Cum enim inquit 'cad ipsarum mulierum successionem masculi iure agnationis vocentur, quis patiatur earum quidem ha reditatem ad eos legitimo iure deferri, ipsis vero nec inuicem sibi, nec masculis eodem iure posse saccedere,dipen. zdelegit hared. Qua ratione etiam Praetor strenuus equitatis custos commo-2tus non tantum bonorum possessonem contra tabulas, sed etiam quam ab intestato venientibus dare selebat foeminis atq; masculis&in superiori inferiori ordine, quin etiam ex transueris cognatis dedu,tot tit)f. de ban possconi.tab.ra tot. tityiab. U.nm extabae ldfdegradib. La. f. hac autem,ibi nec tantum masculi hane bonorumpossessianem accipere usuntsed etiamfoeminast unde legitimi stestaturi e Iustinianus,l d. l. maximum vitium,esu. .sed hac quidem vetu- έ,d uen.d. 6.ceterum. Eo AEquum Disitiro b Cooste
47쪽
s Og remuliario AEquum enim esse putauit Praetor, quod in sceminarum haereditatibus iuris habent masculi,idem in masculorum4 reditatibus 5- cedere quoque neminis, iuxta quod statuit etiam alibi quando ediacit,ut quod quisque in alterius per sena aequum credidisset,id quandoque etiam in uia petis in aequum esse credat, patiaturque valere, L .is tot.tit.f. qtuod ruisique iuras,csc. Quod quidem edictum Vlpiano teste, summam habet aequitatem,&sine cuiusquam iustalin dignatione toleratur. Quis enim aspernabitur idem ius sibi dici,quod
ipse dixit alijs aut dici effecit d l. i. Aut quis iniuria se pati putet, quod fecerit prior,ut inquit Seneca ika. de ira Aut quae te obsecro ista acerbitas est, si idem fiat in
te,quod tute in alio feceris,ut ait Sextus Caecilius apud Gell. lib. ao. Aut quis denique iustissimam illam a natura prosellam rationis legem,& a veteribus ob aequalitatem congruentur uno verbulo, spari
han inquam, quis iuste deprecari poterita cum haec analogia retineat S conseruet ciuitates teste PHilosopho, a.& .de morib-,capa. ac ut est apud Euripide in Phoenissis amicos amicis. rvrbes urbibus, summos deniq; eum infimis sine cuiusquam querela pari iure coim iungat cietque. Cum itaque ita sicere alijs debeamus, quemadmodum fieri nobismetipsis quoque velimus,ipso etiam Christo admonente,Agath. y utique viri succedentes scidiminis inuicem quoque taminas succedere sibi non debent prohibere, illo Cis legit.hareae Atque his praecipue rationibus velut ex aequitate naturali depromptis differentias sexus,agnationis cognationis in successionibus,tanquam iniquas m piravi maximo vitio nimiaque subtilitate a veteribus inductas Iustinianus Imperator aboleuit, d. l. maximum vitium . pen. d. s.sed hae quidem vetustas .de exharedata. dict. Ditem vetustas, test. de hared. quae defor. ab intest.d. . coelorMm, L .desucce gnat.
Absolutis Iustinianeis rationibus , nunc quinto deteriorem sexus muliebris conditionem in successionibus nulla iusta rati ne et
48쪽
ne esse constitutam, ex eo infertur quod videlicet, neque ipsa natura deteriorem alterius, sed utriusque sexus corporis animi dignitate atque praestantis conditionem per omnia parem, imo in quibusdam mulierum etiam nobiliorem produxisse appareat: quod insequentibus per singulas natu
rae dotes, omnesque Virtutes transeundo late pertractatur.
Amplis sprator Iustiniani rationes sexus disserentia, tanquam iniqua reprobanda videntur, quiafoemina mari naturas dignitate prae Atiamobilitate, nullaparte inferiora esse,
C AEtenimn hie si diligentius aliquis sexus mulliebris eum Iusti iniano commiseratus eius munitiones circumspexerit , ipsamque nariaram mulierum Muratius consideraueris,non ille eerie seriam saltem faeminas homines aeque atque mares esse editas, non sumillianrum naturae, officio in humanae generis conseruatione&pagatione marem atque sceminam sungi asserere acquieuerit: 'rum,noppinor hoc quoque contendere non dubitauerit, esse delicet sexum muliebrem neque dignitate,praestantia, & nobilitate naturae suae ulla parte masculino interiore, sed aeque hunianum se ma substantiari qualitate utrumq; neque foeminas viris in dignit te naturae,nec in ullis animi vel corporis, dotib.virtutib. actionib. s.cile cedere, imo in omnibus his si foemina viros non praecellant,
49쪽
aequi pollere tamen eas viris quasi certissimum atque indubitatum alicui persuadere tentaverit. Quod si vero dignitatem hominis quis aequiparauerit in sexu utroque , verendum certe videtur,ne tum euacuato illo Ulpiani responso,quo maiorem in ipso sexu virili dignitatem allerit, in L/dfosmat. etiam enervetur atque in nihilum redigatur quod Papinianus scriptum reliquit In multis' iuris articulis deteriorem essὸ condiationem foeminarum quam masculorum multis . de tu hominum,adeoque mulieribus paulatim non in successionibns latum, sed etiam in omnibus alijs, in quibus est earum deterio residitio, casibus, praetextu natura: S aequitatis ad aequalitatem redire patique in om nibus cum masculis iure frui licentia , tanquam pristina atque naturali iured bita restituatur. Hoc enim solo prope sundamento innixi mares causam suam tuentur,ac nimirum quasi secundum naturam magis quam cotra eam, .sceminis r poni setcontendut;cum ipsa quoque natura dignio, res eos, ingenio sensuque praestantiores, corpore validiores diderit prout scribi Fulgos in d.Lmaximum ilium, refert Laur. δε
lam respectu saltem natu talis aequitatis nam de ciuili aequitate separratim dicetur, ipsam quoque causam ruinam minari, atq; per supra dictas Iustiniani rationes plane confundi necesse est
Primbvrriusque sexus conditio atque dignitas par &aequalis in vitali ac diuina animae
uisfoemina non anima forma sed in .m tantumpi ibis quibusdam ita natura exigente disserun3. Animapotis pars est hominis. i Vterquesexin adeundem beatisadini suom iandis
50쪽
Grtaminis Masinissaemineti γαVod autem nec dignitate iraturae, nee animi ercelleritia, nee corporis roborest inferior foemina viro, sed atq; seeminam atque virum ad omnia habilem creare, efiicere ac perficere natura dignarit, primum ecce Deus Opt. Max.leunctorum genitor,pater,ac bonum utriusq; sexus sexcunditate plenissimus hominem ibi similem creauit,masculu foeminam crcauit illos:ut si ra quoque dictum est. Creavit' autem masculum&foeminam non secundum anima Isbrinam distinctos, quam eandem ac indifferetem omnino dedit Mirique,sed in corporis tantum partibus nonnullis, diuersitatem ipsa generandi nece uitate postulante, sexu discretos creauit eos. Anima versi non corporis substantia,potior pars est hominis,4 ex anima ahomo vivit Mest, sine qua nec vivit, nec homo. sed cadauer est. Cum it tureandem ipsa mulierciam viro sortita sit animam Messientia animae intecvirum Sc muliere nulla dari differentia, neutrius altior sexus nobilitas,neque alter dici beatior potest sed respectu caeterarum creaturarum utriusque prae eminentia pardi similis utrique dignitatis innata libertas videtur; Vnde etiam uterque tendit ad eundem beatitudinis finem ubi nulla erit exceptio sexus, sed resergentes in proprio sexu,non sexus, sed angelorum similitudine
C APUT VII. Secundb quibus in corporis lanimi doti bus est foemina viro inapar, in ijs viro foemi . nam esse superior in vestiti pu chritudine, aliis nonnullis peculiaribus in corpore
s. Praeter animam,qua resiquasunt in homise , in ii desidum Agrip. amfoemina an in tum pene excellit c uperat marem.