Historia principum Langobardorum quae continet antiqua aliquot opuscula de rebus Langobardorum Beneventanae olim provinciae quae modo regnum fere est Neapolitanum. Camillus Peregrinius ... recensuit atque carptim illustravit 1

발행: 1749년

분량: 381페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

111쪽

cium Sesualdum ad muros duci praecepit, mortem eidem minatus, si aliquid Rom Ido, aut civibus de Grimoaldi adventu nunciaret, tal potius asseveraret , eundem minime venire posse. Quod ille ita se facturum, ut ei pra cipiebatur, promisit; sed quum prope muros ad Uenisset, velle se Romoaldum videre dixit A qui Romoaldus quum citius advenistet, sic ad eum locutus est e se Constans esto, ,, Domine Romoald, ct habens fiduciam noli turbari, quia is tuus genitor citius tibi auxilium Praebiturus aderit: nam, scias eum hac noete juxta e Sangrum fluvium cum vari. h lido exercitu manere ς tantum obsecro , ut misericordiam is exhibeas meae uxori, & filiis, quia gens ista perfida meis vivere non sinet. A Cumque hoc dixisset, iussu Imperat ris caput ejus abscissum est, atque cum belli machina , quam Petrariam ca) vocant , in urbem Projectum est . .Quod eaput Romoaldus sibi deserri iussit , idque lacrymans osculatus est , dignoque in lociari tumulari praeci

Pugnantia haec invicem sibi noead Peregrinius in cit. disserta de Enita Princip. Beneυ. traditam nempe a Duce Romualdo Imperatori obsidem Gisam post aeceptum nuncium praesto iam sibi adesse cum Valido evrcita patrem , Reeemque Grisoaldum , at non bene Pauli

. in men

strum Saneri appellatum est , quod rue huic de Sange .illustri, antiquis maeque familiae omen nomenque dedit, de quo alibi suse prodibit se moὶ Aprurii citerioris regionem Praeterlabitur. Unde patet νGrimoaldum Regem, ut quam citissime filio su veniret . per Spoletanum Uucatum Vexiisei, perque Sangrum fluviumne eritum rem per Bovianensis hae Telesiai Gastalda os fines Ner per isse , nullis laborum, , arduiqne itineris difficultatibus parceris. α Machinam hane, quam mine artum vocat Paulus, ea fuisse videtur, qua tapides, in obsessam urbem,

aut . in hostium exercitum iaciebantur ἔ imo nulli dubium, quam e iam Ugutio , Wilelm. Tyr. Λnastas. in

Gre . IV. aliaque memorant. QRm

se Guil App. l. a. de Gest. Norm. d scribit: ... Turrim fabrima, quae ιυgnea muris Prominet , ac iuxta de quaque Petraria γπte Ponit, & adiuncto muros', quo , evertere possit Diversi generis tormento . Uid. cane. & P. Car. de Aquino in Lex. Misit. v. Petrinis , quam Lith bolam, idest, saxa excutientem adpe,

112쪽

- PAULI DIACONIC A P. IX.

Quomodo Imperatoris exertitum Mitora Capuanus Comes inirit .

ΜΕtuens igitur Imperator subitum Grim Idi Regis

adventum , dimissa Beneventi obsidione, Neapolimari Onciscitur. Cujus tamen exercitum Mitola Capuanus C.

. Comes mentem vir doct mr s est assecutus. E contra etenim noster post da eam obsidem narrat. Selualdum , qui a Rege praemissus fuerat, ut illius adventum nunciaret , ad moeuia luctum fuisse, ut Roinualdo spem auxilii tollerbi r subodoro enim ita inter Graecos , 2 Langobardos pa Ebim initum fuisse . ut nisi post certum tempus Grimoaldus opem serret . se suosque daret Romoaldus 3 ideoque Graeci, qui Sesualdum ceperant, solita fraude mortem minati, virum ad moenia duxerunt , ut suis notus asseveraret, Regem minime venire posse . quod mirabili Virtutis exemplo aeterna dignus laude Sesualdus sacere recusavit. b Trasemundus , qui Capuae licet nisi ab amicis. aut foedere sibi

Comes fuerat, alterius interim Dy- iunctis auxilium aliquod afferretur , Diniae locum occupare debuit, cum ut ipse asserit. Fortasse ad rem pr illi Mitolam, sive Mictulam substitu pius attingendam, dicere mallem, Gi-- Romoaldus, aut ejus fortasse pater sam Imperatori obsidem traditam Grim idus . Coniiciendum hinc suisse, nondum aliis expletis , aut o posse autumo , Capuae Comitatum firmatis pacis conditionibus ἔ quae adsignate Beneventi Regulos sis quoniam ab Augusto aut nimis rigi-ptimatibus , qui militia praecelle- gae, aut Beneventano Duci indec rent ἐ nee alio tunc munere , si- me praescriptae fuerant, adhuz indeinve dignitate Comites praesulsisse , tisae in Sesualdi adventu erant i a quam militaris Praesecti, seu Gallaidi que ut Romoaldus licet invitus ea nomine , qui etiam Comites prae- aeceptare cogeretur , spem auxilii eieelsioris tituli honore insigniti erant, nullam suisse a Sesualdo sibi expode quo alibi opportunius . . . clandam occultari curavit Imperator. θὶ Tametu pro nostri Histories Aut dicendum, Gisam soriaste tradia apologia iterum Peregrinium offen- dit , tempori consulens , quo expe-dere tentaverit Blancus , non video ctatum auxilium ei praeuari posset , tamen, qua se ratione muniat. Com inducias interim hostilibus Graecorum lectio , quam ipse in medium pro- aggressionibus praebendo, quibus di tulit , probatione rosecto , atque praesentibus occurrere malis potIet , exemplo aliquo confirmari indigebat: ae suturis . Quae si vera etiam, aut nec illa quidem aetate , quod nunc saltem verisimilia sere dixerimus , moris est, urbium , aut castrorum deis adhuc Paulus asserens Parem 1am pem ditionem sub praescripta illa dierum actam Graecos inter & Langobardos. conditione obsidentes accipiebant , Ria aut mendacii reus hisendas erit, aut

salis

113쪽

. Comes iuxta fluenta Caloris μῆ fluminis , in focs, qui usque hodie Pugna dicitur, vehementer attrivit. r

Quomodo Romoauus Saburrum ab Imperatore missum

a vicit.

eam vigini millitasPλstquam vero imperator Neapolim pervenit, unus ex

ejus optimatibus , cui nomen Saburrus erat, ab Augusto, ut fiertur, viginti millia militum expetiit , seque cum Romoaldo pugnaturum , victoremque spopondit. Quicum accepto exercitu, ad Iocum, cui Forinus ce) nomen est, advenisset, ibique cassi a positisset , Grimoaldus. qui jam Beneventum advenerat , haec audiens , contra eum proficisci voluit. Cui filius Rom Idus r se Non est opus, inis,, quit, sed tantum partem nobis de exercitu vestro tribu

. te. Ego, Deo favente, cum eo pugnabo, di cum vi ἡ-

μω Αd hune Pauli locum Camill. Peregr. loco cit. fluvium Cain larem a Paulo pro Sabato dictum Don dubita ν quem prope Petrus Draconus in Auct. ad O ensem lib. 4. cap. 36. agnoscit hunc locum appellatum Pugna. Laudabili sane argumentor nimis acri tamen centura haec addit i sed eo Constantium recta , 2 festinato , ut Paulus perhibet, Neapolim recedentem e recta via divertisse , locorum . & gestorum conlueta est confusio . Praecipitem sane hunc Imperatoris recessum, rectumque iter Neapolim versus non video, unde arguere potuerit P regrinius nisi ex propria coniectura , quam probabilem licet, tanti non fecerim , ut Paulo fidem sit abrosatura . notata potissimum utriusquafluminis positione, ni praesens olim aspexi, ob quam nemo dixerit . Constantem Benevento Neapolim recedentem enormiter diortisse. rasaltem , memoriae lapis , sibi in

tradicit . non enim bene congruit, quod ipse Gisam hosti obsidem datam affirmat in pacis conelusione cum iis, quae hoc capite idem paulus addit , ut recte Peregrinius adverterat maiea Cl. Blanco ampetitus. 0 Forinus Cailrum MIernum

inter, atque Avellinum, nee nimium. Nuceria. Sarnoque urbibus distans anum etiam Formo adpellatum. ιοὶ Disertisse tui dubium est ἱ Peregrinii in Paulum Diae non a solens accusatio etiam hela patet , i Iam tamen minime arguere,viam,

114쪽

- ro, major utiqM glori. Vestrae potentiae adstrihet .a ctumque est ; α accepta aliqua parte de patris Maeriacitu , pariterque cum suis hominibus contra Saburrum proficiscitur , qui prius quam bellum cum eo iniret, aquatuor partibus tubas in nare Praecepit, moxque siuper eos aude Mer irruit . Cumquς utraeque ac sularii intemtione pugnarent, tuuc unus de exercitu Regis nomine Aia malongus, qui Regium 6 contum ferre erat Blitus , quenestam Us-vIuni cω- .consi utrisqtis manibus Brtiter percussit,

C A P. XVI.

- trimoniam tradidit . - .

vero Grimoaldus, ereptis Beneventanis , S eorum Provinciis a Graecis , apud Ticinum ad Palatium suum repedare dismnens , Trastmundum, qui dudum Capuae Comes fuerat, re ei ad percipiendum Regnum strenuissime paruerat, data ei in matrimonium sua filia, R moaldi altera serore, eum post Attonem se , de quo Q- perius diximus, apud Spoletum ductorem mit , indeque Ticinum reversus est .

oti nomine, de qua infra ieries occurret seimo , nihil aliudic designari puto, quam Regalem

hastam, ut apud scriptores sere com- innuet sensitur cum Amalangus emiue illud manu elevare ad per cutiendum debuerit. Neque .lde seur Regalis halla. a milite gregaris . dum pugna effervescit deserri potius debeat, quam a principe Ueneor ne rerumode contum accipiendum sit,& hete pro Regali potius tigno, sive

CAP.

vexilla hisendum sit, vel altero s-mili militati instrumento . Lexic graphos consule, aliosque medii aevi script*es . Nos alitu . a 'Trais mundum hune olim Capuae Comitem strenuissimumque Lanto Medici exemitus Ducem Urimo Hus Rex 'erati animi sui testi monio Ducem Spoleti V. Attoni substituit ;reui etiam propriam filiam conrugem dedit ad ma us praemii , dignitatiique suae argumentum.

115쪽

mmodo Grimoauos filiam Lupi Ducis Romoauo DO Illio sociavit. ΜOrtuo igitur, ut diximus, Lupo Dute, Grimoald

Rex filiam ejus nomine Thetideradam mo filio Romoaldo , qus Beneventum regebat)- in matrimonium tradidit pos . Ex qua tres filios, hoc est Grimoaldum , Gisulfum , necnon & Arichis genuit

C A P. XXIX.

De Bulgarorum Dure Alaetone, s quomodo in B evento cum suis ordinatus est. ', DEr haec tempora Bulgarorum Dux AILecone nomine, lX, incertum quam ob causam a sua gente di restas

. nos Auctor vitae s. Barbus i

dam Romaldo Beneventano Duidinis Histi seribit, eamque , hor ante ab Imperatore obsideretur, marito minime conUeniunt, anno ultem obsidionemnians contractum Mimante. Auctori vitae S. Bartur altet Ahonymus vitae S. Sabini mae' seculo Bnllando in die 9. Februariti Serihil iste cap. V. Langobardorum veni gubernacula obstitiebat Gi um Constantis tra , cum Beneventum' quae cum nostro' stipulari videas Langoystra um riuuι gusternacula Iubsinebat Gis imoau ; qui iam suum 'σ-ald κεκευentI riseipem institu; e . reque Lupo , qui ex mobili prη pia metierat, filiam uomina Theodora2am , quam modo meminimas ψ in matrimoniain dedit. Romoale defunctus eam ad regendum Samnitum populiam eum parvo Aio reliquit. Ex quibus sa-cile colligi potest, quo Geimoaldus filium suum Beneventanoram Ducem instituit, eidem x uxmεm tradidisse . Ceterum laudatur Theodoradae pietas, quae in honorem S. Canusini Episcopi visione , ac miraculo monita templum erexit, eiusque .corpus marmoreo condidie se pulcro, altaris tegmina auro , g minue decoravit . si

m Quam eteiam ob aliam mu- dem ab aliis invitares fuerat , solam , nis ob Italiae delicias . nber- meliorem sequi sortunam nactus est talemque , quibus eadem ainuebat o Et hic etiam, ut vides. Pan 'ProviNC a , exteros ad emissaltem ii seopulus invisendam impellebat Non is quis ' - - -

116쪽

Italiam pacifice introiens cum omni fui Ducatus exerelauta Regem Grimoaldum venit , di sie serviturum , atque in ejus patria habitaturum Promittens. Quem ille ad R moaldum filium suum Beneventum dirigens, ut ei cum sim populo loca ad habitandum concedere deberet, pia cepit et quos Romoaldus gratanter excipiens , eidem issimatiosa ad habitandum loca , quae usque ad illud tempus deserta erant, contribuit , sicilicet Saepianum , Bovianum.& I semiam, & alias eum sivis territoriis civitates ii 8 ipsumque AlZeconem , mutato dignitatis nomine de

i is ma notavit Camillas Peregrinius de Bulgatorum in Iti liam adventu non convenire Historiam Miscellam cum Paulo nostro. Haec in ea libro XIX. leguntur . Temporibur autem constantini . . iis Oecidente regnavit, eum orbarus dominus iam δειε MEOms Eata xriae . seu coaetragorum iram eommutaret. se filias quinque re uaseris, tesatus es, ue His modo a za a G.abitatione separa νεκρών . t Me niali alteri uasioni servirent. st μουν autem -- sis iwηs in dioisionem venientas q-nque Alii ejus altriastosf--- Mari funi, use eum potuis . quem unus Gridinem suas fabre sum habebat ue in primus quidam μαν uur, qua dira tur Rutosas . mandatum proprii fodiens patris tu rogenuorum Dorum serro et mos. Enumeratis inde ceteris quatum . eorumque migrati tus de quinto , cuius nomen retinuit, haec habet 3 Auer vero MadoramI ab urba me a ia natapolim veniens sub tarisianarum imperio factus es. Paulo adstipulatur Ignotus Cassinensis ab eodem Peregriis nio editus . qui continenti serie plures historias narrans n. 3II. haec scribit. Aiseeur rat,ariu3 eum bominibus ad habitandum sesci-νur Graec um R'manorumque Langobardi Gentes fvorantes s amfinia Bomenti postident patriam . Suffcatur ex iis PeregrinIus , cum Ionotus Auctor in unum locum contulerit Algeconis adventum. 2Langobardorum de Graecis , atque Romanis ingentem victoriam , qua scilicet Beneventanam regionem latissime obtinuerunt , Constantis

O Quomodo haec Paulus deserista loca nuncuparit. me penitus ignorasse lateor. Certissimum quippe est, tine urbes Bovianum . Saepinum , Aeserniam suas incolas hahuiue, qua bus Gallat di praeerant. At pro Pauli desensione credere mallem, lac lum deseria intellexisse. eorum MLagros, qui quidem silvis, asperisque

montibus abundabant : a quibus a que camporum sertilitas , ac vitae commodum excludebatur; asperaque proinde ae deserta loca hoc tantummodo sensu adpellari poterant .

I Idest, Bulgarus, sive Bulgari

117쪽

Duce Castaldium tiy) vocitari praecepit , qui usque ho

die . nempe tempore, ut apertissime noster asserit, suspicatur inquam , a Beneventano Duce , atque illius patre Rege Grimoaldo contra Graecos in sublidium arcessitos suisse imo a RaUennae agris , m quibus primum ho itio accepti fuerant , ad novas sedes abductos ibi regia beneficentia consedisse . Non recesserim ego nihilominus a nostr. parum fidens Ignoto, res multas, longoque tempore dissit A , in unum velut sa- sciculum colligenti, utcunque placeat conjectura de Raυenna in Bene Uentanorum Regionem Bulgaros migrasse , desolatam fortasse Graecorum furore Regionem iterum restauraturos.

ais Al. pro Duce Gastaldum &c. quid sit, jam ab aliis notatum blegitur saepe in legibus Langobardorum Lindebr. Accuratius prae ceteris laudatus Peregrinius in disertat. duc. B neUentanus in antiquas Provincias an tributus, ubi explicata ciuili Gastaldorum potestate do. militari disserens . Jacobum Cujacium libr. I. de nudis q. si vero Ga staldi urbes a nolim memoratas Alge Oni iure Gastaldiao, non perpetuo , & proprie in Feudum 3.sed temporarie , ac quasi Λctoris loco datas asserentem ita castigat: Haud, inquam, viro sana doctissimo consen- , , tiam, nam minime simplex , M una duntaxat, sed multiplex, ac masta, ,, ut dictum est, fuit Gastaldorum praerogati a. Et insuper nec Λlzecus, ,, sicut Ducis dignitatem , & nomen deposuerat, ita vel acceptas ad in-- colendum urbes , & oppida, vel suae gentis , transacto sui castaldatus M anno dimisisse videtur curam , cum Paulus aperte adfirmet. Bulgaros,, susceptas sedes ad suam usque aetatem incoluisse, qui in iis locis nabi- ., tantes , quamquam etiam latine loquerentur , linguae tamen propriae ,, usum minime amiserunt, nec amiserunt sego addam e peculiarem ha- ,, bere ex propria gente Gastaldum . ) Renuit itaque , me arbitro , Ree., Grim aldus nomen Ducis Permittere Λlzeco . non quod perpetuum ei,, nollet dare Gastaldatum , sed quod ille sub Beneventano Duce consti- ,, tuendus primiti Uam retinere non posset dignitatem nui . namqueri quum essit ad Uena, temporaneam in locis perpetuo sibi fuitque inhabi-- tandis accipere debuisset Dynastiam Ego vero etsi a Cujacio minimo discusserim in iis, quae pertinent ad jura Galal datus eius generis , de quibus sermonem habuit , Alete conis variam missa speciem opinor nihilque illi e mmune' cum Ceteris Gastaldis praeter nomen ', euna

Hujus quaestionis redibit ser- quo loco plura hac super re eram,

inci in disserinione to. D. de prio- nanda erunt. ribus Capuae Comitibus & Gastaedis, i . 3. . . i

118쪽

die in iis , ut diximus , locis habitantes , quamquam dilatine loquantur , linguae tamen propriae usium minime

amiserunt.

u modo Romoauus Tarentam cepit , ct quomodo Theuderada Monaperium S. Petri aevis alit. DUm ista apud Langobardos trans Padum geruntur ,

RO-aldus Beneventanorum Dux , congregata eXe

citus multitudine , Tarentum expugnavit , D di cepit; parique modo Brundusium, di omnem illam, quae in circuitu eli , latissimam Regionem suae ditioni subiugavit. Coniux quoque eius Theuderada eodem tempore foras muros Beneventanae civitatis Basilicam inhonorem Beati Petri Apostoli construxit, quo in loco multarum ancillarum Dei Coenobium instituit.

C A P. II.

De morte Romoaui , s quomodo eorpus B. Benedicti ad GaIrias delatum es. Romo Idus quoque postquam sexdecim annos Duca tum gessit, ab hac luce subtractus est 4 , post quem ejus

vi in vero anni bene scribit Bollandus in commentata prae io ad

vitam. Hanc pmpriam Bulgarorum iis, qui nova quadam dialecto, me linguam , tametsi aliquo modo cor- balbutienti fortasse lingua verba e ruptam , illam esse coniicerem , qua mittunt , dicatur et ut Cinganus I nunc exteri ilIi, seu profugi , quos quitur. Tingaros & Cinganos vulgo appe que ad hoc tempus miniamus, loquuntur, a suis solummodo rentum, Brundisium . aliaeque ulte Perce plR. quaeque noli rarum Provin- rioris Apuliae urbes ad Leucas usque, clarum Regni Neapolitani multifor- ut alibi aptius . Graecis parebant rmi dialecto prorsus dissimilis . inem eκinde ex iis aliquae Langobardis. finita , intellectuque pene impossibi- Hoc isne contagit circa anu. Dona. Ieputatur et itaui in proverbium DCLXXX.

119쪽

eius filius Grimoaldus tribus annis Samnitum Populos rexit s . Huic in coniugio stelata fuit vigil incla seror Cuniberti, filia Bertharicli Regis. Defunctoque Grim l-do, Gisiil fias eius germanus Ductor effectus est , praefuitque Benevento annis decem & septem 8 ; huic sociata fuit Wintheria, quae ei Romoaldum peperit.

C A P. XXVII. De Gi ID Beneventanorum Date , qu&modo Suram , sana Cayira imast. ΗAc denique aetate, Gisulsus Beneventanorum Duiactor Suram Romanorum Civitatem, Hirpinin , at

que Arcem pari modo oppida cepit mst . . t Guul-

vitam S. Sabini Episcopi Canusini in a morte patrat , non a sempore, vo is Regnum invasit, uamerandi videntae . Nam si anno demum cam aut DCLXV. pos Gra/eos a Banevenei obsidione deput ον , caesum Hunnorum opera Lupum , bos laser Foro alii uecror , AEata 'moatri es conjux , fecundum jam . aut tertium In Prinerpatu au num πεπιi , qui fet verisimile , filio , qui nonnisi triennium patrι perses fuit . junc am matrimonio Migi indam filiam Berthamar adhuc pene puero s ut infra narrat Paulus J Deiada sequentium Ducum chronologia optime eonstabit ta, Dinoaldi exordium anno DLL I. quo morδuus es pater, vel DCLXXII. fatuamus, aliar Dacillatura. Succesiuitaque GrιmοσUO Utafuncto anno ciri ii DCLXXI. δmperavirque au- sequitur laudatus Bollandus UEi nempe Romoaldo Abra-gatus anno DCLXXXVII. Gνimoaldar filius anue adolescens sub evra Theodorarie matris , ut in vita S. Sabini evcl. 'u' cumque triennio in Ducata vixerit, ejus obitus anno DUA . in alis

S, Geimoaldo Grinoaldi Rεgi, nepoti Gisellas defuncti Dacis frater successit anno dicto DCXC. Congruitque firmata per B dundum Chron laxis cum iis , quae d mi Gisulis seribit Anastasiiu Jne Vl. 2 nos et insta cap. XXVII. unde innis obitus pq GγM.& Dptem Ducatus annos in DCCVII. incidit ; atque haec tae distin

ctius notavi, ut subsequentium rerum chronologia clarIus emergat. mi Restituit Batonius vitiatam horam nominum lacuom ,

120쪽

sus, tempote Iohannis Papae , cum omni sua virtute Cam. paniam venit , incendia, & depraedationes faciens , multos captivorum cepit, & usque in locum , qui Horrea dicitur, castrametatus est, nullusque ei resistet epotuit. Ad hunc Ponti sex , millis Sacerdotibus cum ApΟ- stolicis donariis , universiis captivos de eorum manibus redemit, ipsiamque Ducem cum suo exercitu ad propria repedare fecit.

C A P. XXX. . De morte Trasmundi Spolatani meis, s Ducatullii ejus Faroaui.

IGitur, desuncto Tra semundo Duce Spoletanorum, Fa-roaldus ejus filius in loco patris est suhstitutus . Denique machi labus germanus fuit Τrase mundi , & cum

. fratre Pro Sura, Soram ue pro Hirpinos, Arpinum, di Arcem reponit: Loca . ut ipse patria Soranus ait, parum inter se distantia , 2 adhuc notissima . De hac Cisulfi Dutis depraedatione Anastasius in Johanne VI. Gisulfus

Dux Gentis Langobardorum Benev nti eum in omni sua virtute in campaniam veniret, incendia , θ' depraedationes multas exerceret reumque captivos non paucos cepisset, em usque ad lacum , qui Horrea

dieitu , fissatum fretinet . uultu σε extitisset , qui ei potu et resnpleret denominatur Postfax , missis Sacerdotibus eum Apostolicis do- reariis , universos eaptiυos da eorum manibus redemit, ct illum cum suo solo ad propria repedare fete. Acta haec laudatus Card. anno DCCII. putavit ν nec ego illius chronotaxim , quoad hanc Gisulfi excursionem , loco moUere ausim ex continenti Λ stata narratio

manam intelligit , qui Terracinamulaue protendebatur, ac Soram.

Τὸ Nee peregrinio, neque aliis obsto , qui Horrea . seu Horra , δε

inde Morrea locum trans Lirim, &Sotam positum esse constituunt. Quo quidem loco Ducatus tune Beneventani finis , & Romani initium alibi o ex nostro peregrinio explicatum habebimus .

V Probabilius tamen an.DCCIII aut DCCIV. hare contigisse puto , cum vix anno DCCII. Iohannes VI.

Pontificatum inierit; nec eadem tam brevi intervallo coepta , complerique esse potuere , ut Baronius put vit .

SEARCH

MENU NAVIGATION