장음표시 사용
221쪽
acerisini germani eius consentientis. I Ego aide pertus manu mea. I Ego gaide marius manu mea. Ego aut man mea. O Ego achiprandu manu mea. Q Ego audolis teSti Sum. Ego hise mundus notarius scriptor huius cartulae post teStium roborationem complevi et dedj. Ν ΟΜINE DOMINI DEI SALVATORIS NOSTRI IHESU CHRISTI. Ludovicus diuina ordi nante providentia imperator augustus, anno imperi in christi Nomine iiij. Seu et anno regni hernardi regis langobardorum in dei omine v. Mense decembris. Die vij. per indictionem x. EG hildericus castaldius filius cuiusdam euderici pro mercede et absolutione animae meae dono, trado atque concedo in aeterna traditione pro remedio animae meae in monasterio Sanctae de genitricis semperque uirginis Anta sit sabinis, in loco qui dicitur acutianus, ubi et vir venerabilisingoaldus abbas praeSen esse Uidetur, Vel ad Unctam Sanctam congregationem ipsius monasterii portionem meam quam habeo in loco qui dicitur ilice, et in
tum uel incultum, omnia et in omnibus quantum in ipsis praedictis a salibus habeo et michi in comparatione a martino et septem in germanis filiis cuiusdam ualerint euenit, qui michi per artulam confirmauerunt, omnia in integrum in ipso sancto monasterio a die praesenti tradimus poSSidenda pro remedio animae meae. Quatinus ab hac die firmum et stabile sit in ipso sancto loco donum no-Strum. Et neque a nobis, neque ab ullo haerede posteroqiae no Stro aliqUando contradicatur, sed omni tempore stabile permaneat. ActUm in reate, mense et
indictione supra scripta. O Ego hildericus in hac artula a me facta manu mea propria subscripsi. Ego hildericus te Sti S. si Ego anses ridus testis Q Ego
probatus testis o Ego eo testis o Ego pleramu notarius Scriptor huius cartulae post testium roborationem complevi et dedj. I NOMINE DOMINI DEI SALVATORIS NOSTRI HESU CHRISTI. LUDOVICU DIUINA Ordi nante prouidentia imperator augustus. Omnibus aepi Scopis, abbatibus, ducibus, comitibus, Uicariis, centenariis, castaldiis actionariis seu reliquis fidelibus nostris partibus longobardiae, poletanis, tusciae atqUe romaniae con Sistentibus. Nouerit omnium uestrum fidelitas atque sollertia, quia no pro mercedis nostrae augmento conce8simus ingoald abbati religioso et congregationi monachorum sub illius regimine in monasterio beatae, ni A uirginis et dominae nostrae constitutae, quod est constructum in territorio sabinensi, et ubicumque contentio de rebus ad ipsum monasterium pertinentibus exorta fuerit, uos qui iudiciariam potestatem habetis, sic illam inquiratis sicuti nostram regiam et imperialem causam inquirere deberetis, et hoc semper per meliores et uaeracissimos qui in illis uicinioribus locis fuerint, inuestigetur. Et ubicumque per bonorum hominum teStimonium rei uaeritas inuenta fuerit, neque ulla hoc dissicultas impedierit, statim pars praedicti monasterii suam recipiat iustitiam. Et ea tantum disserantUr quae propter conuiguitatem diuiniri non possunt. Et ut hoc certiu credatis nostram hanc esse iussionem, de anulo nostro eam supter iussimus sigillari. Durandus diaconus ad uicem heli Sachar recognoui. 1GNUM HLUDOVICI ERENISSIMI IMPERATORIs. Datum idibus februari j anno christo, I propitio v. imperii omni ludovici serenissimi augusti, indictione Xj. Actum aquisgrani palatio regio in dei nomine. FELICITER. Amen.
DOCUMENTO 236. An. 18. Privilegio deli 'imperatore Ludovico Pio pelquale e cause relative a Monastero debbonoessere considerate algiudici come cauSe imperiali.
222쪽
DOCUMENTO 237. An. I 8. 'imperatore Ludovico Pio concede a Monaster i gualdo nominato Rivo Curvo sui confinita Rieti. DOCUMENTO 238. An. 8i8. L imperatore Ludovico Pio concede a Monastero la quarta porgione riserbata prima ali'Ιm
pero de beni gia confiscat a ribelle God baldo e pol dati al
NOMINE DOMINI DEI S u.VATORIS NOSTRI IHESU CHRISTI HLUDOVICUS DIVIN ordinante
prouidentia imperator augustus. Um loci diuino cultui mancipatis largitionis nostrae munere quippiam conferimus, id nobis ad stabilitatem imperii nostri et ad aeternae ita praemium capessendum profuturum liquido credimus. Proinde notum esse olUmus omnium fidelium nostrorum praesentium scilicet et futurorum sagacitati, Ut no petenti uiro uenerabili ingoald abbat Monasterii sanctae dei genitrici Semperque uirginis 311R1AE, quod situm est in territorio sabinensi, in loco qui dicitur acutianus, concedimus ad opus et utilitatem ipsius monasterii ualdum nostrum in finibus reatinae ciuitatis, qui nuncupatur riuus curUUS pro mercedi nOStrae augmento, solemni traditione contulimus i) scilicet ut amissi no Stris et donato uasso nostro termini eiusdem gualdi indagatione simili scripta uel designata sunt. Idest de silua eiusdem gualdi et inde recto aeterana Sassoli. Deinde ad collem altum et per collem altum recto limite ad illos titulos. Deinde ad pratum barosi Deinde ad acie-gia Deinde super illam serram suptus rugiani. Deinde recta linea ad rivum. Et inde per ipsum rivum recto itinere ad trissile Deinde ad confinium. Hunc gualdum quod ad liberum et exercitatem populum pertinet, uel quicquid ibidem liberi homines ad proprium suum habere uidentiar. Caeterum Sicut praefati sumus, in memorato uenerabili monasterio et deo seruienti in eo Sanctae congregationi ad preces et Suggessionem praedicti viri venerabilis ingoaldi abbatis, plenissima nostra largitate donamus et concedimus. Et per hoc nostrae imperialis auctoritati praeceptum confirmamus. Ita uidelicet ut quicquid in eo pars praedicti monasterii ad proprias utilitates facere uoluerit, in omnibus habeat potestatem. Praecipimus etiam atque iubemus ut nullus quislibet praedicto uenerabili monasterio de memorato gualdo ullam calumniam aut infestationem facere Ullo tempore praesumat. Sed liceat eidem monasterio et rectoribus eius per hanc nostrae auctoritatis praeceptionem Unde m UaldUm Uieto ordine tenere et os Sidere. Haec uero praeceptio largitionis nostrae, Ut firmitor habeatur et per futura tempora melius a sidelibus sanctae dei ecclesiae et nostris conseruetur
manu propria supter signauimus et de anuli nostri impressione signari
L. I g recognoui Datum . . . Nonas iunii, anno christo domn Hludovici piissimi augusti Indictione Xj. AC- ad uicem helisachar propitio v. imperi j tum aquiSgrani palatio regio I dei nomine. FELICITER. 2
N NOMINE DOMINI DEI ALVATORIS OsTRI IHESU CHRISTI. LUDOVICUS DIUINA Ordinante
prouidentia imperator augustus. Cum locis diuino cultui mancipatis ob diuinae seruitutis amorem quiddam beneficii conferimus, et imperialem morem decenter implemus et id nobis profuturum ad aeternae remunerationis praemia capessenda Ueraciter credimus. Iccirco notum fieri uolumus omnibus fidelibus sanctae de aec clesiae nostrisque, praesentibus scilicet et futuris, quia cum nos ad suggessionem uenerabilis benedicti abbatis monasterii sanctae dei genitricis semperque uirginis MARIAE quod situm est in territorio sabinensi in loco qui dicitur acutianus, nec non et in
i Questo diploma biferito et modice con parecchi lacune No indicheremo con alti etianti puntiit numero delle lettere che ci embrano mancare.
223쪽
goald abbat successoris eius petitionem, quorundam hominum, majoriani uidelicet et filiorum eius romani et hunaldi, possessionem per nostrae auctoritatis praeceptum confirmassemus, remanSit de eadem portione pars quarta quam Odoaldus predicti majoriani filius quondam tenebat et iam nunc in potestatem fisci redacta erat, eo quod idem odoaldus instinctu diaboli post posita fidelitate sua ad bene uentanos, qui tunc temporis Omno et genitori nostro Karolo imperatori rebelles erant, fiagiendo se contulit, ac propter hoc praedictae possessionis partem quae ad eundem pertinebat, amiserat. Pr qua cum iterum praedictus uir uenerabilis ingoaldus abba nobis suggessisset et patefaceret illas tres partes a se sine magna intentione atque incommoditate teneri non posse, nisi haec quarta pars quae his tribus permixta erat, praedicti monasterii poteStati permitteretur. Placuit nobis rem diligentius cognoscere atque ab hoc misso nostros direximus, qui nobis exinde rei uaeritatem afferrent. Comperta igitur,aeraciter causa, utSum est nobis eandem quartam praedictae possessionis Ortionem quam supradictus Odoaldus habebat, ad praefatum monasterium pro mercedis OStrae augmento sollemni traditione conferre. Quod praesentis nostrae auctoritatis praecepto fidelium nostrorum industria nos fecisse cognoscat. Praecipiente ergo iubemUS, Ut SicUt supra nominatas possessiones majOriani et duorum filiorum eius romani et hunaldi pars praedicti monasterii uenerabilisper nostram confirmationem tenet ac possidet, ita et quartam eiusdem possessionis
portionem, quam odoaldus praedicti maioriani filius et romani atque hianaidi frater
tenebat, et persidia Ua, sicut Superius comprehensum est, amiSerat, memoratUs in-goaldus abbas et successores eius per hanc nostrae auctoritatis donationem atque confirmationem deinceps teneant atque possideant. Et quicquid exinde pro utilitate memorati uenerabilis monasterii facere Oluerint, liberam in omnibus habeant potestatem. Et nullus ex fidelibus nostris, presentibus scilicet et futuris, ipsum ingoaldum abbatem et successores eius, aut ministros eiusdem monasterii, de praedicta quarta memoratae possessionis portione inquietare aut aliquam calumniam ullo unquam tempore eis ingerere aut facere praeSumat, sed quemadmodum a nobis concessum est et confirmatum est, perpetualiter stabilitum atque inconuulsum ordine quieto permaneat. Et ut haec auctoritas largitionis nostrae per curricula annorum inuiolabilem atque inconuulsam optineat firmitatem, et a fidelibus sanctae deiaecclesiae et nostris aerius credatur, et diligentius conseruetUr manu pro pi pria supter firmauimus et anuli nostri impressione signari iussimus. 1GNUM sHLUDOVICI SERENISSIMI IMPERATORis. Vrandus diaconus ad uicem elisa I echar recognoui. Datum Nonis iunii Anno christo propitio v. Imperii
domn Hludovici piissimi augusti, Indictione M. Actum aquisgrani palati regio, in dei nomine, feliciter. AMEN. 4
I NOMINE DOMINI DEI SALVATORIS NOSTRI IHESU CHRIATI. Ludovico diuina ordinante prouidentia imperatore augusto, anno imperii in christi nomine vi. Mense mali, Di ij. per indictionem xij. Eso ohannes sculdaliis de spoleto, filius cuiusdam teudati sculdaliis Manifestum est quia feci cartulam pro anima mea, et pro remedio animae bonae memoriae leonis cognati mei, seu totae coniugis eius Sororis meae, in monasterio sanctae dei genitricis 1R1ΑΕ, sit sabinis, in loco qui dicitur acu tianus, ubi uir uenerabilis domnus ingoaldus abbas praeesse uidetur, siue ad cunctam congregationem eiusdem monasterii. rides de rebus illis quae fuerunt cuiusdam
Do UMENTO 239. An. I9. Giovanni sculdaliis da Spoleto domanda in usustulto edittiene dat Monastero leni appar-
tenenti a suo cognato Leone e a sua Orella Tota.
224쪽
leonis in sera super iam publicam. In primis ecclesiam sancti ohannis, quae est posita super salariam publicam, cum cella sua in sinibus reatinis in loco qui dicitur sera. Hoc St casaS, terraS, ineaS, Prata, PaSCUI, SilUaS, Salicta, tuos, ripas, limites, cultum et incultum casa colonicias, Seu colonos uel colonas, seruos uel ancillas, mobilia et immobilia, Omnia in integrum, quanta ibidem hoc tempore habemus. Nam omnia super Salaria publica siue de comparatione, siue de concambiatione, uel assiliatione se donatione, uel de UOlibet attractu ad eum dinoscitur peruenisse, super salariam publicam et ad ipsam curtem in asera pertinet, et michia teudiperto per artulam comparationis euenit, et qualiter michi pertinet, omnia in integrum in ipso sancto monaSteri concedimus possidenda. Excepto constantiolum et sindolum et probacciolum cum famulis Suis solis personis illorum, quas in mea reseruaui potestate. Od quidem ego qui supra Ohannes Sculdaliis habeo petitionem ad te, domne ingoalde abbas, et ad tuos monachos, ut ipsas res quas uobis uel monasterio uestro per artulam a die praesenti emisi michi sub beneficiali ordine prestare dignaretis, quod ita obaudistis petitionem meam et concessistis michi ohannisculdaliis ipsas res in sera quas in monasterio uestro per artulam delegaui ut ipsas res habeam diebus uitae meae in nostra potestate tantum usu fruendi laborandi, cultandi et meliorandi. Nam nullo ingenio in alterius potestatem alienandi, sed annualiter pro ipsis suprascriptis rebus debeam persoluere tibi, domne ingoalde abbas, uel tuis successoribus ad missas sanctae de genitricis MARIA quae euenit xviij. Kalendas septembris, pro pensionis nomine, denarios vj. Et si ego Ohannes scul-daliis haec omnia superius nominata non adimpleuero diebus uitae meae, componam uobis solidos ranciscos cc. et haec precaria in sua permaneat firmitate. Et post meum quandoque deo Volente discessum, Omnes ipsae res in integrum, sicut in uestra cartula continetur, sine ulla compellatione Seu Xpectata traditione in uestram uel
successorum Uestrorum faciati reuocure potestatem. Actum in reate, mense et in
dictione suprascripta. Ego Ohannes Sculdaliis in hac precaria a me facta manu mea. O Ego probatus manu. Ο Ego halaricus testis. Ego campo manu mea. Ego uidernarius manu mea. O Ego fraupertus testis o Ego pleramus notarius scriptor huius artulae post testium roborationem Ompleui et dedj.
rualdo dona a Monastero alciani suo beni siluati in Vico quarano, riserbando risufruttodella meta di essi perfle per sua moglie Teuda.
N NOMINE DOMINI DEI SALVATORI NOsTRI HESU CHRISTI. Imperante domno piis
simo perpetuo augusto et a deo coronato HLudovico magno et pacisco imperaratore in dei Nomine anno vj. Seu domno lothario magno imperatore eiusque filio, in dei Nomine anno iij. Atque domno Nostro paschali summo pontifice et uniuersali papa, in sacratissima beati petri apostolorum principis sede, anno iij. Mense augusti Indictione ij. Constat me attimum filium cuiusdam atrualdi natione transpadinum et habitatorem uici squarani, uirum deVOtUm praeSentem praesentibus 4 dixisses quia quisquis homo in hoc seculo positus iuxta tempus facultatis uel opes quas habere uidetur, diuidat salubriter tractare atque in praesenti dispertire consilio, ut dum de hoc corruptibili corpore fuerit sublatus, non iudicetur de negligentia, sed quantulumcumque de bona prouidentia consoletur, quoniam aeternae uitae salutem et animae suae remedium cogitat, qui in locis uenerabilibus de suis rebus confert terrena, ut a christo recipiat aeterna atque caelestia, ut de illis peccatis quae de adam protoplast suptraximus, aliquantulum apud deum abicere possimus. Et ideo ego qui
si Il Codice ham en Spieglaiamo praesentem praesentibus a seconda sigi app. V. ARi Ni Pap. Dipl. p. XXXI
225쪽
supra attimus cogitaui, quomodo dicit diuina scriptura, quia qua hora peccator
conuersus fuerit, omnia eius dimittuntur peccata, et modo ordino et dispono propter luminaria emissa mea, uel remedium animae meae, uel parentum meorum, in monasterio sanctae dei genitricis MARIAE territorii sabinensis loci ubi uocitatur acutianus, seu et tibi, omne ingoalde uir uenerabilis abbas, uel ad ipsam sanctam congregationem quae ibidem modo esse uidetur, et qui pro tempore fuerit rector monachOrum. Idest medietatem de casa mea et quicquid michi ex comparatione uenit depacciolo in uico uel casal squarano, Omnes in integrum res meas infra suprascriptum uicum quaranum ordino et dispono ad partem suprascripti monasterii, ineas, campos, prata, territoria, Um medietate omnium rerum mearum, anteposita casa mea infra suprascripto uico quaran cum curte et horto, campum tenentem ipsum pastinum, quae in mea qui Supra attimus et meorum haeredum reseruaui potestate. Nam aliam omnem medietatem rerum meorum in integrum iudicaui in ipso sancto monasterio, Una cum territorii seu singulos casales, uel uocabula, siue de comparatione, aut de donatione, et una cum arboribus fructuosis uel infructuosis,
et aquis aquarumque decurSibus ripis, paludibus, gurgitibus et accessionibus suis, et omni pertinentia sua per singulos casales quos habere uisus sum in finibus uel territoriis uiterhensibus, antepositis rebus mobilibus omnibus, quas in mea ratiimus,
et in mulieris meae, nomine teuda reseruaui potestate pro anima mea uel sua dandas. Et quaecumque de rebus mobilibus dederimus stabilia permaneant. Nam dum mulier me teuda aduixerit et lectum meum caste custodierit, Omne supra scriptae res in sua maneant potestate ad usum fructuarii nomen. Et per omnes circulos annorum dum ad uixerit dare debeat pro anima mea denarios viiij in cera, aut in oleo ualente, in ipso sancto monasteri in natalicio sanctae MARIAE. Nam post ipsius mulieris meae discessum, omni medietas rerum mearum, qualiter superius legitur, reuertatur in ius et potestatem ipsius monasterii uel eius abbatis aut ipsius sanctae congregationis, Sine cuiusquam iudicis dictione Omnisque meae haeredis et pro haeredis in posterum repetitione damnata. Hanc uero artulam iudicati seu dispositionis, benedictum notarium scribendam rogauimus et supter coram testibus a me rogatis optuli roborandam. Actum uic squaran curte suprascripti
ratilmi egralmi Signum O manus petri sindonis filii cuiusdam iohannaci testis. Φ Ego arnifridus me testem subscripsi Signum e manus isonis filii cuiusdam iccionis testis Signum manus eupuli magistri ferrarii testis Signum o manus grima-cionis filii magistri ferrarii testis Signum manus ualiperti silii cuiusdam eu- perti testis Signum manus gaidoaldi transpadini de uic squarano testis. Φ Ego benedictus notarius scripsi, complevi et dedi.
I NOMINE DOMINI DEI AI VATORIS NOSTRI IHESU CARIsΤ1. Ludovico diuina ordinante prouidentia imperatore augusto, anno imperii eius in christi nomine vj. mense septembris, Die xviiij. per indictionem xij. Eso opteramus notarius filius cuiusdam magnoisi uendidi et tradidi tibi omne ingualde uir uenerabilis abbas monasterii sanctae dei genitricis semperque uirginis Αν14 siti sabinis in loco qui dicitur acutianus, Ortionem meam de casale nostro qui dicitur Oletus, quem habemus in massa
interocrina super sextunum. Seu et portionem meam de ecclesia sanctae iustae, quae in ipso casale aedificata est. Terras, siluas, poma, cultum et incultum,
omnia in integrum, quanta in ipso casale habemus meae portionis quae michi a fratribus meis in partem competit, Omnia uobis in integrum uendidi possidenda, unde michi in eodem loco nichil reseruaui, ad pretium placitum et desinitum, et in bo
226쪽
praesenti acceptum boum parium . umenta . Pecora X. Orcos v. Argenti libras . Tunica . Quod apud me habere testor. uatenus ab hac die in uestra
uel successorum Uestrorum permaneat poteState. Et neque a nobis, neque ab ullo haerede posteroque nostro Vobis et Uccessoribus Vestris contradicatur aliquando.
Sed quicquid de ipsa mea portione in ipso praedicto loco facere uolueritis, uendendi, donandi, commutandi, in omnibus firmissimam habeatis potestatem. Et si ego opteramus, aut haeredes mei Contra te iam dicte omne ingoalde abbas, aut
contra tuos successore de ipsa Vprascripta mea portione causare uoluerimus, aut
ab alio homine minime defendere potuerimus, dupla condicione uobis promittimus subiacere, de ipsa supraScripta mea Ortione meliorata, de qua agitur. Actum in reate, mense et indictione Uprascripta. O Ego pleramus notarius in hac cartula a me facta manu mea. Θ Ego constantinus testem me subscripsi. Q gai demarius manu mea. O g trasipertus testis Q Ego ansefridus testem me, subscripsi. Q Ego agemundus testis Sum Q Ego pleramus notarius scriptor huius artulae, post testium roborationem complevi et dedi.
N NOMINE DOMINI DEI SALVATORIS NOSTRI HESU CHRISTI. LUDOVICUS DIUINA ORDI
NANTE prouidentia imperator augustus. Si Sacerdotum ac seruorum dei petitionibus quas nobis insinuaverint, aurem libenter accomodamus et eas ad effectum peruenire facimus, non solum imperialem in hoc conSuetudinem exercemus, uerum etiam ad salutem animae nostrae ac stabilitatem regni a deo nobis commissi, huiusmodi factum firmiter pertinere considimus. Gitur notum sit omnibus fidelibus nostris, praesentibus scilicet et futuris, qualiter Uir Uenerabilis ingoaldus abbas, rector uenerabilis monasterii sanctae de genitricis semperque Virginis ARIAE, quod situm est territorio sabinensi, in loco qui Vocatur acutianus, ad nostram Ueniens praesentiam, ostendit nobis praecepta et confirmationes regum langobardorum algis et aistulit ac desiderij, nec non et praeceptum omni et genitoris nostri aroli serenissimi imperatoris, per quem res praefato monasteri a deuotis et religiosis hominibus legaliter collatae et confirmatae sunt. Cuius petitioni pro diuino respectu uel mercede animae nostrae, quia iusta et rationabilis esse uidebatur, annuendum esse iudica uimus. Et res quas praedicti reges et pontifices praeceptis et priuilegiis suis confirmauerunt, Simili Odo ad praedictum monasterium confirmare decrevimus. Insuper et res quas deuot homines ac deuotae feminae pro salute animarum suarum praedicto monasterio solemni donatione contulerat. De quibus idem uenerabilis abbas nobis munimina ostendit. Res uidelicet maioriani et uxoris ac filiorum eius quas ille possedit uel ei datae sunt ex concessione regum, reginarum, et ducum, uel quae assiliationem, uel comparationem, uel alium quemlibet attractum ad eum per uenerunt et ab eo possessae sunt. Vel quas ei hildepran dux per sua praecepta donauit, et domnus ac genitor noster arolus imperator idem maioriano confirmauit, uel quae a nobi postea possessae Sunt, et e nostra donatione atque confirmatione ad praedictum monasterium peruenerunt. Similiter et res benedicti presbiter et magnonis et hildeprandi et benedicti nepotum eius. Et res gaidualdi. Et res anicisi, siue pippini presbiter filii eius. Et res helinae ancillae dei. Et res gualtarii filii rimonis. Et res camarae et camperti filii eius. Et res gumperti clerici Et res alberici presbiteri et ualeperti et hildonis germanorum fratrum filiorum
si Vedi a nota a documento 246.
227쪽
philiperti. Et res asselli Et res palumbi. Et res theudelasii. Et res autonis et attonis filii eius et rodet indae uxoris eius. Res uidelicet hilderici et taci perga genitricis eius et hilcipergae coniugis eius. Mas res cum Omnibus ad se pertinentibus, idest mobilibus et immobilibus, ac se se mouentibus, sicut eos praefati homines possederunt Nec non et ipsa aecclesia. Et cella sanctae MAR1AE in apinianici Et curte sancti leuci prope ipsam iam dictam ecclesiam sanctae MARIAE. Et curte Sanctae MARIAE traSac Vae, qUae sunt in territori marsicano, cum cellis et dotis, seruis uel ancillis, et piscariis, et cum Omnibus eis pertinentibus. Proinde praecipimus atque iubemus, Ut nullus episcopus aut abbas, dux uel castaldius, uel actionarius, et quislibet de fidelibus nostris, siue de iunioribus aut successoribus eorum, memoratoingoaldo uenerabili abbati aut successoribus eius, uel agentibus ipsius monasterii, aut monachis sub eodem deo militantibus de Omnibus rebus superius denominatis, quas deuot homines eidem monasterio, sicut iam dictum est, per instrumenta cartharum contulerant, calumniam facere et inquietare ullo unquam tempore praesumat. Sed liceat eis easdem res quieto ordine tenere ac possidere. Similiter tu hemus atque praecipimus, Ut nullus eos de quibuscumque rebus sine publici allicompellatione despoliare, uel de rebus monasterii inuasiones facere praesumat. Et si de qualicunque causa contra eos fuerit exorta contentio, non per uiliores quasque personas, sed per nobiliores et aeraciores rei Vaeritas inquiratur. Et insuper concedimus eis secundum tenorem antiquorum praeceptorum quae reges langobardorum eidem monasterio dederunt, ut de arimannis feminis, quae sibi pertinentes de ipso
monasterio in coniugio sociauerunt uel sociaUerint, ut post transactum annuale spatium secundum edicti tenorem, sic eos easque OsSideant, ibique proprio nomine uendicent atque defendant. Nec non et de Omnibus animalibus monasterii in finibus ducatus spoletani, ita desinimus atque iubemus, Ut per pascua publica omni tempore debeant pabulare, uel nutrire, siue illi uidelicet homines illorum, sine omni datico et herbalico, scatico uel glandatico, et nullam moleStiam, neque in ponte, neque in uia neque in qualicumque Oc patiantur, sed semper illibata ipsorum animalia ambulent, ubi et publica animalia consueta sunt pabulare. Et liceat illis proprias monasterii terras omni tempore defendere, atque animalia illorum ad pabulandum mittere absque cuiuslibet personae uel potestatis contrarietate. Insuper et omnia quae praedicti reges langobardorum et duces, Sive Omnus et genitor noster per suum praeceptum praedicto Uenerabili monasterio propter amorem et honorem dei et domini nostri thes christi, et sanctae atque intemeratae genitricis eius, in cuius nomine ipsum monasterium dedicatum esse cognoscitur, uel pro sua helymosina eidem monasterio concesserunt et confirmauerunt, per hoc nostrae auctoritatis praeceptum similiter confirmamus atque concedimus, quatenus ipsam Sanctam congregationem melius delectet pro nobis uel stabilitate regni nostri domini misericordiam attentius exorare. Et ut haec nostrae auctoritas praeceptionis firmior habeatur, uel per futura tempora meliUs conseruetur, eam manu propria subscri P ehendo roborauimus et de anulo nostro supter sigillari iussimus. 1GNUMHLUDOVICI SERENISSIMI IMPERATORIS Macedo ad uicem Didiagis recognoui.
Datum iiii Kalendas mali, anno christo propitio imperii domn Hludovicipiissimi augusti, Indictione xij. Actum aquisgrani, palatio, in dei nomine feliciter. Amen si)
228쪽
G in dei nomine ingoaldus uir uenerabilis abbas monasterii sanctae dei genitricis semperque uirgini MARiAE. quod situm est in territorio sabinensi,
loco qui dicitur acutianus, Una cum monachis congregationi nostrae pro
fiteor, quia quidam hildericus de ciuitate reatina filius cuiusdam audoisi fecit
cartulam in monasterio sanctae dei genitricis AR1AE pro anima sua de ecclesia Sanctae agathes, quae posita est ad arces et aliquas res proprietatis suae. De quibus iudicauit ut dum uiueret gutta coniux eius et filia eius, ipsas haberent usu fruendi tantum diebus uitae suae. Et post discessum eorum reuerteretur ipsa aecclesia et res in ipso monasteri sanctae MARIAE. Modo quidem uenit guisperga sanctimonialis femina filia cuiusdam hilderici, et sua bona uoluntate retradidit ipsam ecclesiam sanctae agathes et ipsas res et suffructus ad partem monasterii sanctae MARIAE et nobis ingoald abbati pro redemptione animae suae et parentum suorum. Postea uero habuit ad nos petitionem suam ipsa guisperga sanctimonialis femina, ut ipsamaecclesiam sanctae agathes et ipsas res et suffructus quos nobis retradiderat pro anima sua, et repraestare iuberemus diebus uitae suae tantum usufruendi, et ita noluimus eius petitionem denegare, sed represtauimus ei ipsam ecclesiam et res et usus fructus diebus uitae suae tantum usufruendi laborandi, cultandi, nam non endendi, neque donandi, nec commutandi, nec per quodlibet ingenium in alium hominem alienandi, nisi usustuendi tantum diebus uitae suae emphiteusion. Et de beat nobis uel successoribus nostris eadem uisperga annualiter persoluere pro pensionis nomine, pro ipsis rebus, ad missas sanctae dei genitrici MARIAE, quae euenit viij. Kalendas septembris, denario xij. Et post eius quandoque de uolente discessum, ipsam ecclesiam sanctae agathes et res et Usus fructus sine ulla repetitione, Seu expectata retraditione, in nostram faciamus reuocare potestatem. Et hoc repromitto ego ingoaldus uir uenerabilis abbas, una cum monachis congregationis nostrae tibiguisperga sanctimoniali faeminae, ut si ipsam aecclesiam sanctae agathes et res et ususfructus retollere quaesierimus diebus uitae tuae, aut si aliquid tibi super imposuerimus, Si tu omnia suprascripta adimpleueris, et ipsam pensionem nobis uel successoribus nostris annualiter persolvis, componamus tibi auri solidos mancosos D. Et si tu ipsas res non laboraueris, aut ipsam ecclesiam sanctae agathes et res et usus fructus quos tu nobis retradidisti, quosque nos tibi represtamus alienare praesumpseri per qualecumque ingenium in alium hominem, aut ipsam pensionem nobis, uel successoribus nostris annualiter persoluere uolueris, exeas de ipsa aecclesia sanctae agathes et de ipsis rebus uacua et inanis, et omnis ipsa res in nostram, uel
SUCCOSSorum OStrorum reuertantur potestatem, et ista praestaria sit tibi uacua et
irrita uam quoque praestariam. Ego 2) scripsi in mense iunii, per indictionem xiij. anno domn HLudovici Imperatoris vj. Ego in christi nomine in
goaldus peccator etsi indignus presbiter et abbas in hac praestari a me facta manu mea subscripsi. Ego unsibertus indignus monachus manu mea. O Ego hildericus clericus per iussionem omni mei abbatis consensi et scripsi. Q Ego el- mundus presbiter et monachus manu mea. O Ego eniamin monachus et presbiter manu mea. Ego te monachus et presbiter manu mea. se Ego hildeprandus monachus consensi et man mea. 3) Ego iohannes
monachus consensi et manu mea subscripsi.
i Le note cronologiche di questo documento Sembrache si contraddicano. Fors in uogo et festo ne documento originale era notato ii settimo anno deli' impero di Ludovico che risponderebbe alia indigione decimaterga. Contraddigioni ello Stesso genere appariscono in qualchedocumento che precede, ed in alcuni dei eguenti. et Lacuna capace di circa nove lettere ne testo. 3 Qui ne testo e stato lasciato uoto ii post di
229쪽
l NOMINE DOMIN DE SALVATORIS NOSTRI HESU CHRIsTI. ludovicus diuina ordinante prouidentia imperator augustus. Omnibus aepiscopis, abbatibus, abbatissis, ducibus, comitibus, iudicibus, castaldiis, assis nostris, Uicariis actionariis, en tenariis, uel reliquis delibus, seu missis nostris ubique discurrentibus. Cognoscatis quia ingoaldus uir uenerabilis abbas ex monasterio sanctae de genitricis semperque uirginis 3L1RiΑ Sabinensi, in loco qui uocatur acutianus, laementiae regni nostri innotuit, eo quod monachi, uel secundum regulam sancti benedicti offerti Sanctae MARIAE, VOS ipse Ordinaliter praeuidere debet, fugam lapsi, per episcopia et caetera monaSteria, Sive per diuersa loca, aliquotiens appareant. Et retulit quod nullo modo eos recipere ualeat, sed iniustae a quibuslibet hominibus ei aut missis suis contradicti fiant. Vnde petiit celsitudini nostrae, ut ubicumque eos inuenire potuerit tam ipse quam et missi sui atque eius successores, Ut a nemine contradicti siant, sed licentiam habeant eos ubicumque inuenti fuerint, presentaliter reci per eos absque alicuius dilatione uel contrarietate. Propterea hanc auctoritatem eis fieri iussimus, per quam omnino iubemus ut nullus quislibet ex uobis praefato abbati, eiusque Successoribus atque missis eorum, de suis, ut diximus, monachis uel secundum aequitatis regulam offertis, fugitivis, nullum impedimentum uel contradictionem facere praesumatis. Sed ubicianque inuenti fuerint, de praesenti regu lariter huiusmodi recipiantur. Et qui aliter agere uoluerit, sciat se in praesentia nostra pro hac re in rationes aduenire. Et has litteras relectas, eis reddere faciatis. Et ut certius credatis hanc nostram esse iussionem, de anulo nostr supter sigillari
iussimus. Data iiij. Kalendas mali, Anno christo propitio ij imperii domn Hlu douic piissimi augusti, Indictione iij. Actum aquisgrani, palatio regio. In de No
l NOΜINE DOMIN DE SALVATORIS NOSTRI IHESU CHRISTI. Ludovici divina ordinante prouidentia imperatoris augusti, anno eius in christi nomine vij. Mense iunii, Die v. per indictionem xiij. EG iohannes filius cuiusdam scaptolii, nullo me cogente neque uim faciente, nisi bona et Spontanea uoluntate mea, pro mercede et absolutione animae meae dono, trado atque concedo a die praesenti in aeterna traditione in monasterio sanctae dei genitricis semperque uirginis AR14 territorii sabinensis, in loco qui uocatur acutianus, ubi uir uenerabilis domnus ingoaldus abbas praeesse uidetur, terram nostram et uineas in sera, quantum michi in ipso loco iohannes barbanus meus per artulam donationis delegauit in integrum. Et ipsa terra et inea, num caput tenentes in uia publica, et aliud caput tenentes in illis uineis hominum aseranorum, et ab uno latere salaria publica quae vadit ad romam, et ab alio latere uia quae adit ad colles, ab illa parte arrianum cum ipso pratulongo, omnia in integrum in ipso Sancto monasterio donamus atque concedimus Ossidenda. Et neque a nobis, neque ab Lisso haerede posteroque Ostro aliquando contradicatur. uatenus ab hac die firmum et stabile sit in ipso sancto monasterio donum nostrum. Et nullo unquam tempore liceat nosse quod semel uolui, sed semper inuiolabiliter in ipso sancto monasterio permaneat faciendi quicquid uolue ritis Actum in reate, mense et indictione supra scripta. O Ego ohannes in hac cartula a me facta manu mea Subscripsi. Ego Ohannes sculdaliis manu mea.
Scaptolfo dona a MonaStero una terra e dei vigileti siluati in Asera.
230쪽
B Ego statius manu mea. I Ego agem indus manu mea. Q Ego alaricus manu mea. O Ego hisemundus notarius Scriptor huiu cartulae post testium roborationem complevi et dedi.
DOCUMENTO 246. si Anno 2Ο. Ludovico Pio conserma ii Monastero ne lpossesso dei suoi benie de suo privilegi.
NOMINE DOMINI DEI SALVATORIS NOSTRI HESU CHRISTI. LUDOVICUS DIUINA Or
dinante prouidentia imperator augustus. Si sacerdotum ac Seruorum dei petitionibus quas nobis insinuaverint, aurem libenter accomodamus et eas ad effectum peruenire facimus, non solum imperialem in hoc consuetudinem Xercemus, erum etiam ad Salutem animae nostrae ac stabilitatem regni a deo nobis
commissi, huiuscemodi factum firmiter pertinere confidimus . Gitur notum sit omnibus fidelibus nostris, praesentibus scilicet et futuris, qualiter uir uenerabilisingoaldus bbas, rector uenerabilis monasteris sanctae dei genitricis Semperque uirginis ARIAE, QUod situm est territorio sabin ense, in loco qui Vocatur acutianus, ad noStram Ueniens praesentiam, ostendit nobis praecepta et confirmationes regum langobardorum algisi et aistulsi ac desiderii. Nec non et praeceptum domni et genitoris nostri ARO LI serenissimi imperatoris, per quod re praefato monasterio deuotis et religiosis hominibus legaliter collatae et confirmatae sunt. Nec non et priuilegia pontificum sanctae romanae aeccleSiae hadriani, Stephani atque paschalis, per quae ipsi pontifice omnes re in territorio Sabinensi, siue in romania, ad praedictum uenerabile monasterium pertinentes nominatim per singula loca atque
uocabUla confirmaUerVnt , Uggeren et rogans, Ut nos praeceptum auctoritatiS
nostrae de rebus qua praedicti reges et pontifices confirmatae runt, iue Uas monasterium ipsum habere cognoscitur, scribere ac sibi dare iuberemus. Cuius petitioni pro diuino respectu et mercede animae nostrae, quia iusta et rationabilis esse uidebatur, annuendUm SSe UdicaUimUS. Et re quas praedicti reges et pontifices praeceptis et priuilegii Sui confirmauerunt, simili modo ad praedictum monasterium confirmare decreuimUS. Insuper et res quas deuot homines ac deuotae feminae pro salute animarum suarum praedicto monasterio solemni donatione contulerunt, de quibus idem Venerabilis abbas nobis munimina ostendit. Res uidelicet maioriani et Xoris ac siliorum eius, quas ille possedit uel ei datae fuerunt e conceSSione regiam, reginarum Vel ducum, uel quae per assiliationem uel comparationem Uel aliUm quemlibet attractum ad eum peruenerunt et ab eo possessae sunt, et Ua ei hildeprandiu per sua praecepta condonauit et domnus ac genitor noster arolu imperator idem maioriano confirmauit, uel quae a nobis postea poSSeSSae Sunt, X OStra donatione atque confirmatione ad prae dictum monasterium peruenerunt. Similiter et res benedicti presbiteri, et magnonis, et hil deprandi, et benedicti nepotum eius. Et res uidualdi. Et res anicisi siue pippini presbiter filii eius. Et res helenae ancillae dei. Et res ualtari j filii rimonis. Et res camarae et camperti silii eius. Et res gum perti clerici. Et res halarici presbiteri, et ualeperti. Et hildonis germanorum fratrum siliorum philtperti. Et res basselli. Et re palumbi. Et re theudelasi. Et res autonis, et attonis silii eius, et rodit indae uxoris eius. Res uidelicet hilderici et taci pergae genitricis eius, et hilcipergae coniugi eius. Mas res cum omnibus ad se pertinen-
i Il testo reca due volt questo documento vedidoc et et e notis ripetiam la tam pa perch si nostro intendimento ri produrre intero 'autografo di Gregorio, percli questa seconda copia a P anno deli impero di Ludovico Pio, mancante nella prima, e vi si leggono at cuni passi che pure mancano in quella Anche qui comemel documento et 3 e note cronologiche non concordano satia- mente pol ch traci anno settim diiudovico e la indigione duodecima apparisce contraddigione. I documenti clxv e Segg. anno congetturare che 'originale di questa oppia copia notasse 'indigione redicesima che risponde ait 'anno 2O.