장음표시 사용
241쪽
vico a de coronato magno imperatore anno in dei Nomine xiij atque omnjHlothari eius silii anno x Seu Omn eugeni summi pontificis et uniuersalis papae in sacratissima beati petri apostolorum principis sede anno ij mense martii, Indictione iij. PLacuit igitur atque conuenit inter ingoaldum Virum Venerabilem abbatem monasterii sanctae MARIA siti in acutiano territori sabinensis, nec non et petrum silium bonae memoriae Didonis habitatorem uici fontis prope uicum palentianae. Ego in dei nomine suprascriptus petrus dedi ad partem monasterii
sanctae MARIAE in committationi nomine, duas petias uinearum mearum quae Ositae sunt Una ex ipsis in loco qui dicitur uallis prope uicum palentianae, Abuna parte uinea leonis, Ab alia parte uinea sancti heliae, A tertia parte est ripa quae dicitur iugum, A quarta parte est uinea cauculi et agni auruli et de suis consortibus. Et alia petia est posita in loco qui dicitur m aucupa, ubi est sint. Ab
una parte terra dominae reginae Ab alia parte uinea tripertulae et aurontis et de suis consortibus, A tertia parte in ea suprascripti aurontis et placimundi, quarta parte est semita pedania. Ante posita in suprascripta aucupa una peti uineae, quam crispulus libellarius meus ad suam tenet manum et quam meae reseruo potestati. Nam illas duas petias superius nominatas ad partem suprascripti monasterii sanctae MARIA una cum terris Ubi positae sunt, et pomiferis uel accessionibus suis in integrum tradidi in commutationis nomine. Et ipsae ambo petiae uinearum sunt mensuratae totae insimul perticarum xxxj, ad perticam legitimam pedum xij. Vnde in uice recepi ego supra scriptus petrus in commutationis nominea te ingoalde uir uenerabilis abbas, tres petias uinearum monasterii sanctae MARIAE, quae sunt positae duae in casale fossiano, Oc qui dicitur fontis Tertia uero posita est in casal gragano. Et sunt mensuratae totae insimul perticarum xxx ad
perticam legitimam pedum ij. Vbi est sinis a duabus partibus uinea mea petri,
tertia parte uinea hildiprandi et de suis consortibus. A quarta parte terra mea et de meis consortibus. Et illa alia petia habet fines Ab una parte uinea mea, a duabus partibus uinea hildeprandi et de suis consortibus, a quarta parte est Uia publica. Et illa tertia petia habet sines Ab una parte uinea mea et cuiusdam benedicti Ab alia parte uinea adiic ausi et Didonis germanorum, A tertia parte uinea picconis et de suis consortibus, A quarta parte est uia publica. Et professus sum ego suprascriptu petrus, quia ad ambas parte conduximus super ipsas commutationes bonos et idoneos, quorum fides admittitur. dest leo cuidahis et pulcher germani, eupertus et petrus, et ei secundum legem apparuit meliorata ipsa commutatio quam ego petrus ad partem monasterii dedi, ab illa quam a parte monasterii recepi. Simul et dedi tibi, ingoalde uir uenerabilis abbas, pro ipsa melioratione solidos xij et pro firmitate commutationis, secundum quod legis aedictum continet, pro eo quod par locorum uenerabilium melioratam rem suscipere debet. ab hac die ipsae suprascriptae duo petiae uinearum in tua, ingOalde abbas commutator, si potestate, una cum terris ubi positae sunt, Vel omnibus super se manentibus, et accessione sua in integrum, faciendi et iudicandi qualiter uolueris liberam in omnibus habeatis potestatem et a me plenissimam largitatem, tam tu, Suprascript abbaS, quam et posteri tui, ad partem suprascripti monasterii. Et ipsam suprascriptam commutationem ego qui supra petrus uel me haeredes, uobis uestrisque posteris defendere
done cede a Monastero alc uni terreni siluati presso it Vico I alen-giana in ambio di al- cuni altri siluati ei casal Eoisiano e Ga-
i Diamo questa data chelai sembracia pili probabile, a facciam osservare che non tulte te note ronologiche deldocumento Sono concordi fra loro.
242쪽
promittimus. Quod si minime ab Omni homine defendere non potuerimus, tunc componamus uobis ad partem monasterii Vestri paenae nomine ipsam suprascriptam commutationem duplo Vel quantum meliorata fuerit, sub iusta estimatione Actum uico fonti Signum o manus petri commutatoris qui hanc artulam commutationis
scribere rogauit Signum manuum leonis sculdaliis et pulchri germanorum, seu teuperti et Petri, qui Uper ipsam commutationes ierunt et, qualiter superius legitur, conSiderauerUnt, et testes sunt. Signum o manus hildeprandi filii cuiusdam hildonis testis Signum o manus ardimanni nepotis eius testis. Si gnum manus luponis magistri testis Signum o manus salemonis filii cuiusdam raginaldi transpadini testis Signum O manus ueneri silii cuiusdam iohannis testis. Θ Ego donatus notarius hanc artulam commutationis scripsi.
patiuisce intortio altestamento paterno col lonastero a cui anchecede alc uni terreni in valle Tiba.
N NOMINE DOMINI DEI SALVATORI NOSTRI HEs CHRlsΤ1. ludovici diuina ordi
nante prouidentia imperatoris augusti anno in christi nomine xj. Simul et imperantis Hlotharii filii eius serenissimi augusti anno in dei nomine ij. iiij. die mensis iunii, per indictionem ij. Anifestus sum ego avdolis filiuscuiusdam hilderici, quia habui tecum, vir Venerabilis ingoalde abbas ex mona-
Sterio sanctae ΑΗ1Α sit acutiano, itidium uel altercationem de testamento illo quod quondam supraScriptus hildericus genitor meus in ipso monasterio sanctae MARIAE, uel guttae matris meae, Seu filiae eius emisit, eo quod ipse genitor meus in eodem monasterio sanctae MARIAE clericUS factus fecit ipsum testamentum, et dedit sic tradidit a die praesenti in ipso monasterio Sanctae MARIAE pro Uu portione colonos cum colonabus uel coloniis suis, et cum casiS, terris, in eis, cultis uel incultis, pomis, arboribus, pratis, pascui omnibus in integrum, sicut in ipso continetur testamento. De ecclesia ero sanctae agathes, quae sita est ad arci iuxta ciuitatem reatinam cum omni pertinentia sua, constituit, Ut eam haberet gutta mater mea et filia eius diebus uitae illarum usu fruendi. Post earum uero discessum, ipsa aecclesia cum omni pertinentia eius in integrum reuerteretur in potestate ipsius monasterii sanctae MARIAE. Et dum exinde ego tecum diu altercarer, et multas causationes per plures dies habuisSem uolens testamentUm pSum corrumpere pro eo quod o Stea ipse genitor meus Xiuit de ipso monasterio Modo quidem conuenimus inter nos amica pactuatione et laxaui tibi, ingoalde abbas, ad partem suprascripti monasterii in antea res ipsas I dest colonos cum coloniis suis sicut in ipso testamento patris mei habetur. Simul et terras in ualle tyba modiorum centum plus minus meam portionem in integrum.
Frammento di una carta ita cui Audolfo se dono a Monasterodi alciani beni sit uatine luogo det to Cordaleqotto i monte di an
TE IN ALIA CARTULA INDICTios vij. E adiungo pro remedio animae meae in ipso suprascripto monasterio terras et uineas nostras seu casam quas habemus in loco ubi dicitur cordale, suptus monte sancti marOti, cum pomis et arboribus, et Omnia quaecumque ibidem a quodam captolfo germano meo in portionem Uenit.
243쪽
terra in orniano, quae ad eccleSiam Sanctae agathes pertinet. Et portionem An meam de terra in caneria, in loco qui dicitur campum gelatum. Iterum si ubis. '. 'ἡὸ portionem meam de ipsa ecclesia Sanctae agathes, quam prius per ipsius conuenientiam pactuationis inter nos per medietatem diuidere conuenimus, dimisi uobis cum omni pertinentia eius, et de casis, et uineis, et hortis, et curte. Et portionem meam de terra in Seturiano, quae ad ipsam ecclesiam pertinet. Et pratum in lingia. Ista suprascripta qualiter ipsum continet testamentum. Seu et dimisi uobis ad partem monasterii sanctae MARIAE Ortionem de casis massariciis in amiterno, quae posita sunt in scibilian post collem, quae ad ipsam aecclesiam sanctae agathes pertinent. Casa una quae regere uidetur per oti annulum cum filio suo petro et nepote suo teudone. Et alia casa quae fuit auroaldi et modo regere uidetur per filium eius adepertum, et benedictulum, formosolum, et forculum. Et alia caSa quae regere uidetur per ausiolum cum filio suo causiperto et uiro mainulo. Et alia casa quae regere uidetur per decoratulum cum filio suo salectianulo. Et alia casa quae regere uidetur per gaipulum cum silio suo galprando, baruncello et iohannulo. Ista suprascripta casa cum terris, et Uineis, et siluis, et cum omni portione illarum in integrum. Et in falagrine Oloniam unam quae fuit recta per quendam graZOlum colonum in integrum et quae pertinet ad ipsam aecclesiam sanctae agathes quidem, ingoalde uir Uenerabili abbas, Una cum monachis congregationis uestrae dimisisti nobis avdulfo in ipsa actuatione uel conuenientia casam massariciam unam in interocro, quae posita est in loco qui dicitur campum ad pontem lapideum, quae regere uidetur per odoriculum et helmericulum germanos. Ipsa casa cum omni integritate sua qualiter ipSi modo ad sUas tenent manu S, cUm casis, uineis, terris, et mobilibus uel immobilibus, et omnia integrum. Et dimisisti nobis a sam unam massariciam in amiterno, quae posita est in scibiliano post collem, cum terris et uineis et arboribus, quae fuit recta per quondam sindolfum colonum, qualiter ad suam tenuit manum, omnia in integrum. Seu et dimisisti nobis quartam partem de casale qui dicitur casali margaritae, qui et positus est prope collem ueneni, qui ad ipsam ecclesiam Sanctae agathes pertinet. Et dedisti nobis in amica pactuatione uel conuenientia, de iure monasterii uestri, ibidem in casale margaritae aliam quartam partem de ipso caSale margaritae, cum terris, uineis, siluis et casa colonicia, quam ad ipsam quartam partem pertinet, et quae regere uidetur per ali- pergam quae fuit relicta cuiusdam auduli, cum sili suo, et cum ancillis et seruis manualibus, qui ad ipsam aeccleSiam Sanctae agathes pertinent. ualiter iam antea inter nos conuenientia stetit uel actuatio. In tali uero tenore, ut si aliquo tempore ego suprascriptus Udollas, aut haerede mei, contra te, iam dicte ingoalde abbas, uel
successores tuos, Seu contra PSUm Ona SteriUm, uel contra ipsam sanctam congregationem monachorum, de ipsis suprascriptis rebus quae uobis in isto pacto laxaui, sicut superius legitur, causare, aut aliquid uobis exinde requirere praesumpserimus, aut istam conuenientiam quam inter nos fecimus, corrumpere Oluerimus, promittimus uobis componere auri mancustos d et haec conuentio atque actuatio in sua permaneat firmitate. Vnde agiprandum notarium scribendam rogauimus. ACtum in amiterno mense et indictione suprascripta. Ego audulfus in hac pactuatione a me facta manu mea. Ego statius manu mea. P Ego Ohannes manu mea. IN ALIA CARTULA. Ego tacti USUS manu mea. Ego tachiprandus manu mea. o Ego hildericus manu mea. IN ALI CARTULA. Ego tetidi pertus manu mea. Egogodelprandus manu. Ego lupo manu mea. go albuni manu mea. E Ego
constantinus notarius scripsi, complevi et dedi.
244쪽
DOCUMENTO 263. An. 827. Teutone figlio di Liuderisino dona alMonaster alcuni benisiluati ella massa Nautona e in Cassiano.
N NOMINE DOMINI DEI SALVATORIS NOSTRI HESU CHRIsΤI. ludovici diuina ordita
n ante prouidentia imperatoris augusti anno in christi nomine xiiij. Simulque et imperantis domit nostri Hlothari inuictissimi filii eius serenissimi augusti anno imperii in dei Nomine V. xxviij die mensis ulli per indictionem . Ego teuto
filius cuiusdam iuderisini dono, trado atque concedo in aeterna traditione pro remedio animae meae in monasteri sanctae dei genitrici MARIAE, sit territorio sabi-nensi ubi dicitur acutianus et ubi uir uenerabilis ingoaldus abbas praeesse uidetur, donamus substantiam nostram quam habeo in massa nautona ubi dicitur arcus, et in cassiano Excepto coloniciam inuli, ibidem in cassiano, quam in mea reseruaui potestate. Nam aliam omnem substantiam in suprascriptis locis, cum uineis et casis, terris, pomis et arboribus, in integrum in ipso monasterio pro anima mea dono possidendam. uatinus ab hac die firma et stabilis sit nostra donatio in ipso pio loco. Et neque a nobis, neque ab ullo haerede posteroque me uobis aliquando contradicatur, et nullo in tempore liceat nosse quod semel uolui, sed perennis temporibus stabilis permaneat. Actum in reate, mense et indictione suprascripta Signum I manus leutonis qui hanc artulam et rogauit. Ο Ego auto manu mea. o Ego Ohannes manu mea. O Ego unlei manu mea. O Ego autelmi notarius scriptor huius artulae post testium roborationem complevi et dedi.
DocUMENTO 26 An. 25. L imperatore Lotario conferma a concessione fati ai Monastero dat pontefice Eugenio II, di due asse de monastero romano di Santa Bibiana nominate Pompeiana e Balagai.
simi omni imperatoris Hludovici filius. Decet imperialem celsitudinem ea facta Sollemniter roborare, quae summa atque apostolica auctoritas locis diuino cultui mancipatis praevidit pio sanctitatis affectu pro futuris utilitatibus, ad preces prelatorum et Opportunitates seruorum dei esse conferenda. uapropter Volumus Ut omnium fidelium sanctae de aecclesiae seu nostrorum praesentium scilicet et futurorum, comperiat magnitudo, quia ingOaldus reuerentissimus abba ex monasterio quod est situm in territorio sabinensi, atque in honore beatissimae de genitricis semperque Virginis ARIA fundatum, Serenitatem culminis nostri adiens, optulit laementiae nostrae quandam auctoritatem, a domno et spirituali patre nostro eugenio summo pontifice praelat monasterio, ibique ac successoribus suis fuisse emissam, de duabus massis iuris monasterii sancta Bibianae, quod est positum infra nobilissimam urbem romanam, uel quae ad easdem massas pertinere dinoscitur, quarum una pompeiana et alia balaga nuncupatur. Quas etiam massas multo tempore a praedecessoribus scilicet pontificibus sanctae romanae sedis, praefato monasterio eiusque rectoribus, sub statuta annuali penSione fuisse perpetualiter concessas, quousque statutae pensionis quantitatem ipsius monasterii rectores ad partem iam dicti monasterii sancta Bibianae soluere non negligerent. Qua de re postulauit nos idem sanctissimus ingoaldus abbas humili assectu, ut tanti pontificis auctoritatem praefato monasterio sibi successoribusque suis collatam nostra auctoritate roboraremus. Cuius petitionem iustam ac rationabilem libenter suscepimus, atque ad preces eius ita nos concessisse atque confirmasSe cunctorum fidelium nostrorum incorrupta non dubitet sidelitas. Statuimus nanque atque per hanc nostrae dignitatis confirmationem decernimus, ut sicut a domno et spirituali patre eugeni summo pontifice atque uni- Uersali papa, memoratae massae, scilicet pompeiana atque balagat, cum uniuersis adiacentiis atque oportunitatibus suis, monasteri sanctae atque perpetuae uirginis MARIAE territorio sabinensi constructo prefatoque inguald abbati, suisque in posterum
245쪽
Successoribus, per Scripturam fuerunt sub statuta pensione confirmatae, ita per hanc nostram mansuram atque inuiolabilem auctoritatem maneant ad ius praefati monasterii seu memorati abbatis eiusque si iturorum successorum pleniter in dei nomine cum omni integritate perpetualiter confirmatae. Ita ut apostolica scilicet ac imperialis ostensa confirmatio sibi inuicem suffragantes, malorum hominum inquietudinem atque illicitam interpellationem refutent, qualiter pars monasterii saepe dicti oportunitate quam tantarum personarum confirmatione promeruit, inconcusse mereatur nostris et futuris temporibus cum iustitia perfrui, atque pro stabilitate nostra rectores qui ibi fuerint, una cum congregatione ibidem deum degente, seu pro stabilitate regni nostri dei misericordiam ualeant attentius puro animo exorare. Ut autem huius nostrae confirmationis auctoritas uigorem in dei nomine optineat perpetuUm, et a cunctis praesentibus et futuris fidelibus nostris inuiolabiliter conseruetur, manus propriae signo et anuli nostri impressione Upter, Ut roboretUr, cen-- HLOTHARII GLORIOSISSIMI IMPERATORis. LIuthardus ad uicem
V Datum ij. Kalendas iunii, anno christo i' propitio imperii domnj ludovici serenissimi augusti xij. Regnique Hlotharii gloriosissimi imperatoris in italia iij. Indictione iij. Actum lonnam, palatio regio, in de No-MINE. FELICITER. Amen. SUImUS. SIGNUM
I NOMINE DOΜiNI DEI SALVATORIS NOSTRI HESU CHRIsΤ1. Hlotharius augustus inuictissimi domn imperatoris ludovici filius. Omnibus epigcopis, abbatibus, ducibus, comitibus, uicariis, centenariis, telariis, actionariis uel omnibus rempublicam administrantibus, seu caeteris fidelibus sanctae dei aecclesiae et nostris, tam praesentibus quam et futuris Notum sit quia uir uenerabilis ingoaldus abbas
uel omnis congregati ex monasterio sanctae MARIAE Sabinensi, nostram postulauit imperialem celsitudinem, ut eidem monasteri teloneum de Una naui, quae per maritima seu per reliqua flumina regni nostri causa mercimonii discurrendam esse necessariam duxit, concederemUS. Cuius petitioni libenter annuimus, et ad necessitates memorati monasterii consulendas, nam naui concessimus. Quae ab omni sit immunis teloneo per cuncta flumina nostrae ditionis seu per maritima negotiandi gratia discurrat. Vnde iubemus atque praecipimus, ut haec nauis quae ob utilitatem atque necessitatem praedicti monasterii seu congregationis ibidem deo famulantis, iugiter discurrere debet ad quascUmque ciuitates, Se castella aut portus, Vel caetera loca accessum habuerit, nemo fidelium nostrorum, nec quislibet exactor iudiciariae potestatis, nec non et quilibet telonarius, de ea ullum teloneum, aut ripaticum, aut porta ticum, aut pontaticum, aut Salutaticum, aut cespitalicum, aut cenaticUm, aut pastionem, aut laudaticum, aut rauaticum, aut pulueraticUm, aut ullum occursum, uel ullum censum, aut ullam redibitionem accipere uel exigere audeat. Sed licitum sit absque alicuius illicita contrarietate aut detentione, per hanc nostram auctoritatem, praescriptam nauim
cum hoc quod defert, libere ire ac redire. Et si aliquas in quolibet moras fecerit, aut aliquid mercata fuerit aut uendiderit, nichil ab ea prorsus, ut dictum est, Xigatur. Stationem uaero nauis uel areas ad velum figendum ubicumque oportuerit absque alicuius insestatione, aut contradictione, uel expulsione teneant. Et nichil de his quae superius comprehensa sunt, a quoquam exigi praesumatur. Et quicquid exinde fiscus sperare poterat, aut ad ministros mundanae actionis peruenire, totum in haelimosina nostra praefato concessimus monasterio. Et si aliquis temere hanc
DocUMENTO 266. An. 23. Lottario concede aluonastero una nave ela muniscera privilegi.
246쪽
nostram auctoritatem irrumpere aut uiolare praesumpserit, praecipimus ut magistri locorum illorum qui rem publicam procurare noscuntur, illud quantocius emendare compellant. Et ut haec auctoritas nostris futurisque temporibus inuiolabiliter a fidelibus sanctae de aecclesia et nostris melius atque decentius Observetur, manu propria supter eam decrevimus roborandam et anuli nostri impres-
alendas ianuarii, anno deo propitio viiij imperii
domni ludovici piissimi augusti. Et primo omni Hlotharii piissimi imperatoris regni in italia si Actum curtem aureola palatio, in dei nomine. Feliciter. Amen. Indictione .
DocuMENTO 267. An. 822. L imperatore Ludovico Pio conferma due iudicati pronunciati in favore de Monasterodat messi imperiali Aledramno, Adalardo
N NOMINE DOMINI DEI SALVATORIS NOSΤRI HESU CHRISΤI. LUDOVICU DIUINA Ordi
nante prouidentia imperator augustus. Cum petitionibus seruorum dei iustis et rationabilibus diuini cultus amore favemus et eos ad perfectum perducimus, Superni muneris donum nobis a domino pro uicissitudine impertiri credimus. Proinde comperiat omnium fidelium nostrorum praesentium scilicet et futurorum industria, qualiter uir uenerabilis ingoaldus abba ex monasterio sanctae MARIAE semper uirginis, quod est situm in territorio sabinensi detulit serenitati nostrae duo iudicia euindicata, quae ante aledramnum et adalardum seu et leonem missos nostros facta fuerunt, et eorum manibus roborata erant. Continebatur in uno, qualiter aduocatus ipsius monasterii interpellasset guinegisum ducem de rebus quas quidam homo nomine paulus et coniux sua eidem monasterio contulerant, et ipse guinigisus easdem res de potestate ipsius monasterii abstraxisset, et ad partem publicam eas reuocasset. Continebatur etiam in alio, qualiter idem aduocatus eundem uinigisum ante praedictos missos interpellauerat de rebus quas quidam homines, gemmotus uidelicet et maurica, ad ipsum delegauerat monasterium, et idem guinigisus eas exinde abstraxerat et iniuste parti publicae sociasset. Sed cum idem missi hanc causam uaeraciter inquisissent, et praedictus guinigisus coram illis astans nullam aeram auctoritatem ostendere potuisset, qualiter illas legibus defendere posset, iudicatum est illi, ut eas idem aduocato ad partem praedicti monasterii secundum legem redderet. Quod ita et fecit. Vnde idem abba nostram postulauit Serenitatem, ut super ipsa iudicia nostrum praeceptum firmitatis gratia fieri iuberemus, per quod modernis et futuris temporibus pars praedicti monasterii possideret. Cuius petitioni, quia iustam et rationabilem esse iudicauimus, assensum praebentes, hanc nostrae auctoritatis confirmationem ei sieri iussimus, per quam praecipimus atque iubemus, ut memoratas res quas idem guinigisus de potestate praedicti monasterii abstraxerat, et per legem et iudicium ipse abba uel eius aduocatus super eum conquisierunt, pars praedicti monasterii ab hodierno die et tempore quiete atque secure teneant atque possideant, absque cuiuslibet contrarietate aut praeiudicio. Et ut haec auctoritas confirmationis nostrae inuiolabilem atque inconuulsam Optineat firmitatem, et a fidelibus nostris uaerius certiusque credatur et diligentius conseruetur, de anulo nostro supter iussimus sigillari. Durandus diaconus ad uicem fridugis recognoui.
Datum viij idus nouembris. Anno christo propitio viiij. imperii domn Hludovicipiissimi Augusti, 2 Indictione . Actum in guarmati ciuitate, in dei nomine. FE
247쪽
placito in curte mea intus ciuitatem camertulam ad singulorum hominum causaSaudiendas uel deliberandas, et adessent ibi nobiscum insarius, gualdepertus Sca-
uini de firmo, Arvinus castaldius, albuinus, grimaldus mdefredus, alaeduS Sca- uini, taxilo, gumpertus, Sicelaedus, magenarius, aco et reliquis plurimis ibidem astantibus, uenientes in nostra praesentia guilderadus filius cuiusdam eudelapi, et isemundus filius cuiusdam indoci, et gaiderisius filius cuiusdam altarent, reddi derunt quaerelas aduersus ingoaldum abbatem de monasterio sanctae ΑR1ΑΕ territorio sabinensi loco qui dicitur acutianus, et dixerunt Facite nobis iustitiam de parte monasterii et istius domni ingoald abbatis, qui tenet ad partem monasterii curtem sancti abundii, cum casis, terris, seu Uineis, et omnes in integrum pSas res in praedicto loco qui fuit de romualdo et de hildeperga filia eius, cuius haereditates nobis legibus peruenire debent, quia ipsas omnes res in praedicto loco tenet ad partem monasterii contra legem, pro qua re nescimus Ad haec respondebat ipse ingoaldus abbas, una cum iidebaldo aduocato suo, et dicebat: aerum est quia ad partem praedicti monasterii tenemus casas et omnes ipsas res de curte sancti abundi et eius uocabulis, ipsas quae fuerunt romualdi et hildepergae filiae ipsius, quas O quaeritis et nos tenemus ad partem monasterii cum lege, non contra legem, quia ipse romualdus, cuius haereditatem uos quaeritis, omnia ad partem monasterii dedit pro anima sua, et inde in ipso monasterio cartulam emisit. Et ecce ipsam cartulam hic in manibus habemus in uestra praesentia. Et nos qui supra iudices ipsam cartulam testamenti in nostra praesentia relegi fecimus. Et continebatur in ea, quomodo romualdus per artulam testamenti dedisset omnes res suas in territori camertulo et in eius uocabulis, in monasterio sanctae MARIA territorii sabinensis loci
qui dicitur acutianus, cum casis et terris et siluis et uineis, salictis, pratis, pascuis, pomis, arboribus et cultum uel incultum, seruos uel ancillas, mobilia uel immobilia, et omnia in integrum. Excepto seruos et ancillas. uos liberos dimisit et in monasterio non dedit Nam alias omnes res suas in praedicto loco et in eius uocabulis in ipso monasterio in integrum dedit. Et ipsa cartula scripta erat a diebusteudicii qui fuit dux ducatus spoletani, per fusonem notarium, indictione M. Et ipse praedictus romualdus qui ipsam cartulam testamenti in ipso iam dicto monasterio sieri rogauerat, in ea manu Subscriptum habebat et testes in ipsa cartula testamenti manu subscriptum habebant cides stabilis, cunipertus cuidaliis Auduinus sculdaliis, Tot sculdaliis, uillo, loparius, ex rogatu ipsius romualdi Et postquam ipsa cartula lecta fuit in nostra praesentia, nos iudices interrogauimus ipsum praedictum uil-leradum et hisemundum et gaiderisium, et diximus eis Vultis aliquid contra istam cartulam testamenti de ipsis rebus romualdi et hildepergae filiae eius contendere, an non Et illi dixerunt Certe dicimus uobis aeritatem, quia aduersus istam cartulam testamenti de ipsis rebus rom ualdi et hildepergae filiae eius, cuius haereditatem O quaerimus, OStquam ipsam artulam testamenti uidimus quam ipse ro-mualdus in iam dicto monasterio pro anima sua fieri rogauit, neque de eius substantiis neque de eius rebus, modo quaerimus neque contendimus, quia nos nolumus nec legibus possumus, quia ista cartula bona est quam pro anima sua fecit, nec aduersus partem monasterii, postquam ipsam cartulam uidimus, contendimus, sed uolumus ut omnis res ipsius romualdi sit in ipso iam dicto monasterio, ubi eam pro anima sua iudicauit. Et nos qui supra iudices, postquam ab ipso guillerado et hisemundo et gaiderisio talia audiuimus dicta facientibus renuntium, quod aduersus ipsam cartulam contendere noluissent nec legibus possent, ut paruit nobis recte, iudicauimus
DocuMENTO 268. An. 828. Geriberno castaldoinis placito tenui a Camerino iudica in favore de Monastero intorno a possedimento delia corte di Santo Abbondio.
248쪽
ut omnes ipsas res romualdi, qualiter in ipsa cartula continebatur haberet et os sideret ipsum iam dictum monasterium, et ipse uill eradu et hisemundus et gaide risius sibi exinde quiescerent. Et sinitum est. Actum in Suprascripto loco. In mense maij, per indictionem vij. ciuitate camertulae Temporibus gerardi ducis o Ego ra-gimpertus notarius ex dicto Suprascriptorum iudicum scripsi Signum o manu g riberni castaldii, in cuius praesentia sinitum fuit oransarius interfui. O Gualde-
pertus interfui. O Ego odefredus interfui. O Ego arvinus interfui. O masDedus interfui. grimualdus interfui Ego albuinus interfui. O Ego taxilo ibi H.
DocUMENTO 69. An. I i. si Palluc castaldo inu placito tenui a Camerino iudica in favore de Monastero relativamente ad alcunibent siluati in Aguliano quali suo de diritto, erano tenui dat castaldo Guiscardo.
cito in ciuitate camertula et adessent ibi nobiscum hermestedus, gualtarius, prodo, ursus su) scauini et alii homines boni, plures ibidem astantes. At ubi uenientes in nostram praesentiam aliprandus presbiter et monachus monasterii
sanctae MARIA sabinensis seu audo aduocatUS ipsiUS monasterii sanctae MApIAE, quae-
relati sunt nobis, et dixit ipse audo aduocatus: Facite nCbis iustitiam ad partem ipsius
monasterii sanctae MAR1ΑΕ, quia iste Uichardus castaldius tulit casas et terras et uineas in guliano, quae fuerunt ipsius monasterii Sanctae MARIAE. Idest casam cunuli, casam luparent, casam autuli, cas8m perguli, et casarinum ageleni, et casarinum halonis, et casarinum lupuli, et casarinum magneperti clerici et casarinum luponis clerici, qui fuerunt coloni ipsius monasterii sanctae MARIAE. Ista casas cum Urtibus et hortis suis, et ipsas casarinas cum terris et Uineis, UCmodo ipsae coloniae fuerunt in integrum, cum Omnibus ad Se pertinentibus tulit iste uicti ardus castaldius, et disuestiuit inde Stos monachos, et tenet ea contra legem, pro qua re nescimus. Ad haec respondebat ipse uichardus castaldius dicens: Vaerum est, quia ego teneo casas ipsas et casarinas et terras et uineas in aguliano in meo beneficio, sed nescio quales casas et casarinas, aut terra et uinea uos michi quaeritis. Si
demonstratis michi ipsas res, ego inde uobis postea ponam rationem. Et nos qui supra iudices iudicauimus et fecimus dare uadiam ipsum audonem aduocatum uel aliprandum presbiterum ipsi guichardo castaldio, quod iret cum ipso et demonstra
rent ei ipsas res quas illi quaerebant, et reuenirent am h partes in placitum et poneret uichardus castaldius inde ratiCnem. Et ingua diauerunt se ambo partes et posuerunt fideiussores. Et ierunt super ipsum locum. Et revenerunt in ipso constituto in nostram suprascriptorum iudicum praesentiam, et aruini aepiscopi, et anseram castaldii, et acerisini de spoleto, trepaldi, a Usserti, iitCnis, ichannis scauini, pallarent, astemari et aliorum hominum honorUm plurimorum ibidem astantium. Et sic ipse audo aduocatus suprascripti monasterii Sanctae MARIAE cum ipso aliprando presbitero dixit nobis : Faciat nobis iustitiam iste uichardus castaldius de ipsis rebus de guliano qui est de monasterio sanctae MARIAE, Unde iam in uestra praesentia
i La sola memoria olire questa che no troviam et Regesto diis Eccide o Accide duca, si legge ne documento et o ccxxiiij che a attribuito ait 'anno 814. uando cominciasse i suo governo et ducato di amerino ira ignoto, a sembra certo che non debba essersi prolungat olire 'anno i 6. Acci deo fu involio nella co- spiragione deli'8i per a quale Bernardo re 'Italia siri bello contro Ludovico e narrano che ne offera' anima. M pc non sci det egesto notiam cho et ocumento 254 cclxx C. E critior . temporibus gerardi ducis anno ducattis eitis in christi nomine vj, n e I cumento su deitato ne settembre et a Camerino. Diquesto Gerardo duca talatia mengione anche ali' anno 828 ne documento ches pubblicato qui Sopra immediatamente prima di questo. Dat nometa Eccideo e alia quarta indi-gione che troviano notata stimiam Sicuro attribuire questo placito ait 'annoIII. Diiccideo sanno menalones cronisti contemporanei e iova consultare intorno a ui lamonografia su Bernardo Rei'Italia pubblicata dat Malisitii pili dotio che si ora in Italia tra gl' indagatori dei templcarolingi. ab Lacuna per I sp i di otio lettere ne testo
249쪽
DI FAR FArar iudicium habuimus. Tunc ipse uichardus castaldius dixit: Qualem iustitiam ego
inde uobis facere habeo, qui ipsas casas et casarinas et uineas in guliano, quas iste audo et ali prandus presbiter michi demonstrauerunt et ego habeo, sicut dedit michi rado, qui fuit castaldius in beneficium pro publica causa. At ubi respondebat ipse audo aduocatus ipsius monasterii sanctae ΑΗ1Α dicens Quomodo potuit adocastaldius et investire de rebus istorum monachorum ipsius iam dicti monasteriit De quibus cum ipsis monachis nullus homo iudicium unquam habuit, nec per iudicium ipsas res ad publicum unquam reconquisiuit, nisi semper ipsi monachi ad partem ipsius monasterii, inde in si) usque in eam diem, quando uos ipsos monachos de ipsis rebus desuestistis. Et dum nos qui supra iudices, tale inter eos audissemus itidium, interrogauimus ipsum uichardum castaldium et diximus ei Potes tu consignare, quomodo ad castaldius uel alter actor publicum iudicium habuisset cum ipsis monachis de ipsis rebus de aguliano quas isti modo uobis quaerunt, et in iudicio ipsas res reconquisisset ab istis monachis ipsius monasterii sanctae MAR1ΑΕ 2) ut uos ipsa re habere possitis ad partem publicam aut per iudicatum, aut per iudicium, qui ipsam causam iudicasset uel testimonia bonorum hominum qui in eo iudicio fuisset, quia tu guichardus castaldius debes legibus defenderes ipsas res quas tu in benefici tenes a parte publica domini regis. Et ipse michardus castaldius dixit Certe dico uobis aeritatem, quia ego inquisiui permultos homines honos et seniores diligenter si potuissem inuenire tales homines qui hoc saperent, quomodo ad castaldius uel alter actor ad publicum ipsas res in guliano, quas isti monachi modo michi quaerunt, reconquisisset per iudicium ad partem publicam, nec iudicem qui hoc iudicasset, nec iudicium uel iudicatum quod inde factum fuisset, nec homine qui in eodem iudicio fuissent, et nunquam potui inuenire, nec tales homines Ut dicerent quomodo publicum fuisse, nec ego inde ullam consignationem facere possum, quomodo ipsa res in aguliano publica fuisset et nunquam potui inuenire, tantum iudicate qualiter uultis. Et dum nos qui supra iudices, talia audissemus renuntiata, qualia ipse guichardus castaldius renuntiauit, sicut supradictum est, quod inde nullam consignationem facere potuisset, iudicauimus, ut ipse uichardus castaldiu retraderet ipsas casas et casarinas, et terras et Uineas, et omnia Sicut SVpradictum est in aguliano, ipsi aliprando presbiter et audoni aduocato ipsius monasterii sanctae ApiΑΕ ad partem eiusdem monasterii. Et retradidit Omnia in nostra suprascriptorum iudicum praesentia. Et finitum est. Actum in camerino, mense aprilis, per indictionem iiij ciuitate camertula Temporibus akkidei ducis o Ego euderisius clericus et notarius ex dictato suprascriptorum iudicum Scripsi. O Ego hermelaedus inter ij. Ο Ego ualcarius intersui. O Ego prod interfui. si Ego ohannes interfui. Ego ursus diaconus his actis interfuj.
DUM a pietate domni et a deo coronat Hludovici magni imperatoris a sinibus
spoletanis, seu romani directi fuissemus nos oseph episcopus et leo comes, missi ipsius augusti singulorum hominum causas audiendas et deliberandas, et coniUnxissemus romae residentibus nobis ibidem in iudicio in palatio lateranensi in praesentiam omni gregorii papae, et una simul nobiscum aderant Leo episcopus et bibliothecarius sanctae romanae aecclesiae, theodorus aepi scopus, cyrinus primicerius, theophilactus numiculator, gregorius filius mercurii, pe-
i Lacuna di nove ettere ne testo. 2 Lacuna di se Iettere.
DO UMENTO 27o. An. 29. Giuseppe vescovo Leone messi imperiali in im placito tenui a Roma in Laterano, presente i pontefice Gregorio IV iniudicano favore de Monastero in una causa tra quest e la Sede Apostolica per alcune corti chei Monastero teneva da Anselberga figlia di te Desiderio. Ι Ρapa non accella a sentenZa est appella a giudigio diretio deli Imperatore.
250쪽
trus dux de rauenna, ingoald et aceris abbates, Alboin, anfrid, Emmo et maximus uassi domn imperatoris Aldo, do ageris, ioseph abbo et Sigestit castaldii, runiperi et madetper germani Iohannes de furcona Trasegio, constantinus et helpianus germani, Hildeprant, ottipert, Otteramus et sinteramus germani Godelprant clericus. Teudipertus, Ohannes, campo, statius, icco, probatus de reat et reliqui plures. Ibique ueniens ipse ingoaldus abbas monasterii sanctae dei genitricis MARin quod situm est sabinis, in loco qui nuncupatur acutianus, cum audulso aduocato suo, retulit nobis, quod omni adrianus et leo pontifices per fortia inuasissent res ipsius monasterii. dest curtem corvianianum. Et curtem sancti uiti, quae est in palmis. Seu et curtem sanctae MARIAE, quae est in uiconovo. Et curtem in baritiano. Et curtem quae dicitur pontiana cum rebus et familiis, et omnibus ad eas pertinentibus. Vnde tempore Stephani, paschalis et eugenii semper reclamauimus, et iustitiam minime inuenire potuimus. Modo si uobis placet, iudicate nobis exinde iustitiam, sicut domnus imperator in uerbis uobis mandauit. Nos autem qui supra missi et iudices, talia audientes, praesente Omno apostolico interrogauimus aduocatum ipsius domni apostolici sanctae romanae ecclesiae, nomine gregorium, quid exinde dicere uoluisset. At ubi respondebat ipse dicendo: Istas praedictas curtes quas uos dicitis, nos tenemus ad partem sanctae romanae ecclesiae, sed non contra legem, sed ad pKrtem monasterii sanctae MARIAE nichil pertinuerunt. Nos uero qui supra missi et iudices, talem responsionem audientes, interrogauimus iam dictum ingoaldum abbatem cum audulfo aduocato suo, si aliqua pertinentia aut testes de ipsis praedictis curtibus haberent. Qui respondentes dixerunt: via et monimina et testes exinde habemus, et praesentialiter ostendimus. Et ipsa monimina prae manibus ostenderunt. Et cum ipsa monimina relegi fecissemus, continebatur in eis, qualiter ansilberga abbatissa monasterii sancti saluatoris de rixia ipsas curtes in ipso monasterio sanctae MARIAE per ipsa monimina delegauerat. Et ostenderunt munimina quae theudicius dux eidem ansilbergae de ipsis curtibus emiserat. Et munimina, qualiter ansa regina curtem sancti uiti a teutone episcopo reatinae ciuitatis in concambium acceperat et postea idem ansilbergae filiae suae donauerat. Et praeceptum desiderii regis. Se domnimaroli imperatoris, qualiter ipsas curtes cum rebus et familiis, et cum omnibus ad eas pertinentibus in ipso sancto monasterio confirmauerant. Vbi respondebat ipse gregorius aduocatus iamdicti pontificis et dicebat: Non est uaerum quod istas praedictas curtes ad partem monasterii sanctae MARIA per ista monimina habuissetis uel tenuissetis. Ad haec respondebat praedictus ingoaldus abbas cum au-dulso aduocato suo et dicebat uia per ista monimina ipsas curtes ad partem sanctae MARIAE tenuimUS, Usque dum praenominati pontifices per sortia eas tollere fecissent. Et testimonia exinde habemus, qui sciunt qualiter ad partem Sanctae MARIAE pertinuerunt et OSSessae fuerunt, et qualiter per fortia nobis ultae sunt. Nos qui supra missi et iudices, dum talem altercationem inter eos audissemus, reguadiare eos fecimus, et fideiussore ponere, uterque secundum suam legem, ut alia die in iudicio ante nos parati essent. Alia uero die, dum simul conuenissemus in supradictum palatium lateranense, in praesentia iam dicti pontiscis, uenit praedictus ingoaldus abbas cum audulfo aduocatu suo et dixit Domini, ecce nos parati in uestris praesentiis cum ipsis testimoniis, sicut inter nos uadiare fecistis. Et cum ipsa testimonia ante nos uenire fecissemus, interrogauimus. Quae sunt nomina eorum Qui dixerunt: Itio, gradOlphus, auspertui de reate. Iterum interrogauimus eos si uoluissent de ipsa causa testimonium reddere, aut non, ut si aliquid de ea scirent. Illi uero dixerunt cistam causam bene scimus et testimonium reddimus. De inde interrogauimus gregorium aduocatum ipsius Ontisicis, si aliquid contra ipsa testimonia dicere uoluisset. Ipse uero Respondit Contra ipsa testimonia nichil contrarium dicere uolo,