장음표시 사용
251쪽
ne possum, quia boni homine michi esse uidentur. Iterum fecimus uenire oseph castaldium ipsius ciuitatis reatinae et alios bonos et aeraces homines in eadem ciuitate commanentes, et interrogauimUS OS per ipsum sacramentum quod domno imperatori factum habebant, si ipsi teSte suum testimonium amrmare potuissent, aut non in respondente diXerunt Per ipsum sacramentiam quod domno imperatori factum habemus, quia Sti homines boni et aeraciores sunt, et suum testimonium ante domnum imperatorem et ante os amrmare possunt. Tunc nos iamdicti missi et iudices talia audientes fecimus eos secundum legem separare, et euangeliis positis iurauerunt. Primus ita dixit Via ego scio et bene memoror, quoniam tempore langobardorum, et postea tempore Omni Karoli imperatoris, ipsas praedictas curtes ad partem monaSterii sanctae ARIAE tenere, et memoror ibi praepositos ohannem et petrum et christianUm monachos de ipso monasterio usque dum per fortia adrianus papa et leo ipsas curtes de ipso monasterio tollere fecerunt. Gradolitis similiter dixit Gauspertus similiter dixit. Deinde fecimus uenire homines bonos et uaeraciores ij. Et haec SUnt nomina eorum Iohannes, clarissimus, musio, leuto, castinus, audacius, alboin mediCUS, SUalipertUS, constantinus notarius, petrUS, Datellus, hildericus scauinus, et fecimus eo iurare. Et interrogauimus eos, quod de ipsa causa scirent. Et ipsi Similiter dixerunt. Postea audoiphus aduocatus ipsius monasterii iurauit dicens Per ista Sancta iiij. V euangelia, quia sicut isti testes dixerunt, sic fuit uaerum. Nos qui supra missi et iudices talia audientes, rectum com paruit et iudicauimus, ut ipse regorius aduocatus omni apostolici seu sanctae romanae ecclesiae retradere debuisset ipsas curtes avdulfo aduocato ad partem ipsius monasterii Sanctae MARIAE. Quod facere noluit. Vaerum etiam et ipse domnus apostolicus dixit, nostr iudici se minime credere, usque dum in praesentia omnjimperatoris nobiscum simul eniret. Cum talia nobis Omnus apostolicus renuntiasset, pro firmitate iam dicti monasterii breuem exinde facere iussimus, ut in futuris temporibus per Ossessionem ipsum Sanctum monasterium easdem curtes minime perdere debuisset. Haec autem inquisitio facta est per oseph episcopum et leonem comitem misso imperiales. tiam quidem et ego paulus notarius scripsi.
Anno imperi domni ludoVici Vi., ense ianuarii, per indictionem vij. Romae. Feliciter o Ego oseph episcopus et missus Omn imperatoris in his actis interfui et manu mea. Θ Ego te missu domn imperatoris concordans subscripsi.
E, Ego eleutherius assus omn imperatoris ibi fui. O Ego probatus ibi fui. Ego immo assus omn imperatoris ibi fui Q Ego anfridus assus omnj regis ibi fui. O Ego acerisius abbas interfui Ego runipertus ibi fui. O Ego
l Nouerim DOMINI DEI ALVATORI NOSTRI IHESU CHRISΤI. LUDOVICULE HLOΤΗΑRIUs diuina ordinante prouidentia imperatores augustj. Cum locis diuino cultui mancipatis, largitioni noStrae munere, quippiam conferimus, id nobis ad stabilitatem imperii nostri et ad aeternae ita praemium cape SSendum profuturum liquido credimus. Proinde notum esse uolumus omnium fidelium no strorum, praesentium Scilicet et UtUrorum Sagacitati, quia nos Superno amore accensi, pro remedio animae nostrae concedimu quoddam monasteriolum quod est situm in finibus eatinae iue uocitanae, in loco cuius Vocabulum est lucana, quod est constructum in honore Sancti Stephani protomartyriS, sub omni integritate ad monasterium nostrum Sanctae MARIAE Semper Uirginis, quod est situm in pago
DocUMENTO 27 i. An. 29. Ludovico Pio e Lotario imperatori concedono a Monastero di Farfacit iccolo Monastero di Santo Stesano.
252쪽
sabinensi, ubi praesenti tempore ingoaldUS abba S praeeSSe dinoscitur. Memoratum uero monasteriolum sicut SVpra dictum est, cum omni integritate, cum aecclesiis, cellulis territoriis, aedificiis, familiis iuste pertinentibus, casis, massariciis, at diariciis, ouulcariis, accariciis, alpibus, ais, molendiniS, aquis, decursibus, pascuis paludibus uel quicquid praeSenti tempore ad praedictum monasterium iuste et legaliter pertinere inoScitur, et nostri iuri atque possessionis iure proprietatis est, totum et ad integritatem uel inexqUisitum, praedicto monasterio nostro Sanctae MARIAE tradimus, et de noStro iure in ius et dominationem illius transferimus. Ita uidelicet, ut quicquid rectores et ministri saepe dicti monasterii sanctae MAR1ΑΕ semper uirginis de Saepe dicto monasterio sancti Stephani, Secundum auctoritatem canonicam atque regularem facere, ordinare atque disponere uoluerint, libero in omnibus potiantur arbitrio faciendi quicquid elegerint. Et ut haec auctoritas largitionis
per futura tempora meliUS OnSerVetUr, firmauimus, et anuli nostri impressiones HLunovici sΕRΕΝ1SSIMI IMPERATORIS SIGNUM imperatoris iurandus diaconus ad Ui-
ih DAta X. Kalendas tulit, anno, christo
HLOTHΑRii gloriosissimi, Icem Didugis RECOGNOVI.
Ludovico Pio e Lotario imperatori confermando i privilegi dei re longobardi edegi imperatori Cario Ludovico, dichiarano i Monastero esse post solio a dilasa immunit imperiale, ei ponteiici non averdiritio 'imporre adesso tributi. o sottrariae beni, o diminutriae laliberta.
LUDOVICUS Druis onD1ΝΑΝΤ PROUidentia imperator UgustUS. SI, praeUeniente gratia dei, nostrae deuotionis assectum diuinis hominibus satagimus aptare obsequii S, et Uenerabilibu deoqUe sacratis locis atque dei famulis supernae maiestati famulantibus imperiali munificentia opem et solacium nostrae defensionis impendimus, Si deniqUe praeiudiciis uariis atque calamitatibus oppressis, patulUm ac benignum accomodamUS auditum, his exercitiis piisque studiis, credimus supernum Ubique auxiliUm promereri et prosperis pollere successibus atque in bellis glorioSi gaudere triumphis. Sed et post temporalis infulas imperii, siderea feliciter consequi regna. Quapropter cum plurimarum ecclesiarum enerabiliumque custode locorum, diUerSorumque hominum de finibus italiae multiplex querela nostrum UlSaSSet auditUm, eorum lacrimoSis Vocibus, pietate cogente, moti, cariSSimum atqUe dulcisSimum silium no strum Hlotharium augustum direximu pro Unimine atqUe defensione sacrorum Uenerabiliumque locorum, et pro iuStitiis cunctae plebi qUae molestis querelis,
perans USSiS, Um, protegente deo, quieta proSperitate ad limina beati petri principis apostolorum orationis atqUe exaltationi.eiUSdem Sanctae dei aecclesiae gratia uenissemus, inter reliquo qui Ut diximUS, plurima Proclamabant quaerelas, uenit ingoaldus uenerabilis abbas monasterii beatae et glorioSae Semper uirginis MAR11ς constituti in sinibus sabin ensibus, asSeren SUUm monaSterium, ablata pristina libertate, sub tributo ac pensione a romani pontificibUS conStrictum, multasque possessiones eidem monasterio iolenter ablatas Vnde Sciscitantes studiose in
uesio diploma dato a Roma manca elle notecronologiche, maioSSiam determinarne approssi maliv mente a data, polch sappiam cheiotario venne in Italia sulla fine deli 820 e ne riparti sui principio deli 83o. V. MUR Toni Annali 'Italia, agi anni et e 3o.
253쪽
terrogauimus, qua ratione, aut perditas res acquirere, aut praedictae potestatis dominium speraret euadere. Qui ilico nostris optulit aspectibus antiqua langobardorUm regum praecepta continentia, quemadmodum ipsum Sanctum locum regali auctoritate sub sua defensione atque immUnitate omni tempore perSeUerare Sta tuerunt. PraecipUe itaque Stendit et praeceptum confirmationi piae memoriae do in aui nostri aroli serenisSimi augusti Praeceptum Uoque domn et genitoris nostri ludovici inuictissimi imperatoris, quae eidem monaSterio beneficii et puritatis UDUS, pro mercedi suae augmento, miserunt. In quibus continebatur, qualiter praedictum monasterium sub suae defensionis priuilegio cunctis diebus permanere decreuerunt, sicut caetera monasteria quae in regno ac sinibus francorum consistunt. Scilicet Ut nulli unquam pontificum, episcoporum, U- cum uel cuicumque principum liceat saepe dictum monasterium sub tributo aut Uacumque en Sione ponere, aut de eo aliquid auferre, uel de rebus eidem loco Subditis quicquam minuere. Quibus inspectis, iustum et rationabile nobis nostriS-que optimatibus atque etiam romani primatibus uisum est, ut, et priorUm regUm Scripta, et maxime omni KAROL atque genitoris nostri omni HLUDOVICI augUStorum praecepta, perpetua stabilitate firmissimum roborem optineant. Res quoque eidem monasterio uiolenter ablataS, omni excusatione postposita, iussimUS red
dere. Vnde placuit nobis genitori atque genito utriusque praedicti principibus,
concordi atque communi uoluntate, ut iam dictus almus locus sub noStra SucceSSorumque nostrorum defensione atque immunitate perpetui perSeuere temporibus, atque ad petitionem praedicti ingoaldi uenerandi eiusdem monasterii abbatis, ipsa aliasque res in finibus sabinensibus uel ubicumque sitas eidem monasterio iuste pertinentes, inconcussa stabilitate ibidem praesenti praeceptione, O Stri futurisque temporibus, Sine cuiusquam uiolenti inquietitudine firma Semper conStituimus permanere.
N Obii NE SANCTAE ET NDlVIDUAE TRINITATIS. AROLV DIUINA ORDINANTE PROUIDENTIA imperator augustus Comperiat uolumus omnium Sanctae de aecclesiae nostrorUmqUe tum praesentium quam et futurorum sollertia. Idest notum fieri
uolumus omnibus delibus sanctae dei ecclesiae, quia quidam uenerabilis in-goaldus abbas ex monasterio sanctae de genitricis semperque Virgini MARIAE, quod in italia situm est, in loco qui dicitur acutianus, ad nostram ueniens praeSentiam, Ostendit nobis praecepta langobardorum aistulphi ac desiderii, in quibus continebatur, quomodo ipsi et antecessores eorum praedictum monasterium, propter diuinum amorem et reuerentiam Sanctae de genitricis semperque Virgini MARIAE, Semper sub sua uitione ac defensione tenuissent. Ob firmitatem tamen rei, postulauit praedictus Uenerabilis abbas, ut eorundem regum praeceptiones nostra auctoritate confirmaremus et immunitatis praeceptum monasterio suo dare iuberemus. Cuius petitioni propter
DocuMENTO 273. Aii. O I. ii Privilegio deli 'imperatore Cario Magno in favore de Monastero.
i Le note ronologiche di questo documento non possono conciliarSi tra loro. otiam con molia peritangal anno o che corrisponde a primo ella incoronagione di Cario Magno, a questa data non corrisponde alia in digione decimaquarta notata et privilegio, ne 'abat In-goaldo nominato in esso ebberal overno i Farsa innangiali' anno 81 6 quando gili Cario Magno era morio. Inoliret documento E dato in Aquisgrana mentre ne margo 8or Cario era ancora in Italia e neli' aprile Seguente era proprio a Spoleto. Certo questo privilegio non genuino macie molle conferme fati dat pili recenti imperatori alle concessioni di Cario inducono ad ammet terne a veracita se non nulla forma almen nella sostanga, e i tempo ella fermata deli'Imperatore a Spoleto avvalor atquanto ladubbiosa nostra indugione intorno alla data et documento. II quale, rifatio fors da antichi fram menti, o da una copia errata, per 'ignoranga di chi labi fece ebbe confusa tuitala ronologia. iudichino gli studiosi a cui iover os- servare particolarmente ii privilegio, a no hasta avere accennata a vidente contraddigione.
254쪽
amorem dei et reuerentiam atque honorem sanctissimae genitricis illius libenter acquietauimus, et sicut postulauit, ita in omnibus concedendum atque confirmandum de crevimus. Quapropter praecipiente iubemus, Ut nullus fidelium nostrorum, uel missi discurrentes, aut qualibet ex iudiciaria potestate, in aecclesias, uel cellulas, aut loca, uillas, curtes, uel agrOS, campOS, Seu reliqUa possessiones memorati uenerabilis monasterii, quas olim et moderno tempore, tam in longobardia, quam in romania, siue in tuscia et in ducat spoletano, seu in quibuslibet aliis locis possedit, Uel nunc in praesenti possidet, et quas deinceps ex quorumlibet datione fidelium
acquisierit ac possederit, ad causas audiendas, uel laeda seu tributa undecumque exigenda, aut mansiones uel parata faciendas, uel fideiussores tollendos, aut homines eiusdem monasterii tam ingenuos quam seruos, libellarios, aldiones et aldianas, seu claericos, Vel cartulatos, aut Osfertos, super terram ipsius monasterii commanentes distringendos, uel ad publicas excubias compellendos, aut ullas reddibitiones uel quaslibet occasiones requirendas, nostris uel futuris temporibus ingredi audeat, uel ea QUI SUPra memorata sunt paenitus facere praesumat. Confirmamus etiam eidem monasterio omnes res quae pertinent de curte sancti gethulii, seu de curte sancti benedicti. Et curtem sancta MARIAE in turano. uae sunt in comitatu sabinensi, cum omnibus illarum pertinentiis uel subiacentiis. Et in comitatu reatino curtem sancti angeli. Et in ducato poletan monasterium sancti marci suptus muros ciuitatis poletanae. Nec non et in castro Uiterben se infra ipsum castrum cellam sanctae MARIAE. Seu et cellam sanctae MARIAE de minione cum ipso monte Osberti. Et cum ipso ualdo. Seu et ripa albella. Et cum ipso portu de mari cum seruis uel ancillis, cum at diis uel idiabus et cum Omnibus illarum partinentiis uel subiacentiis. Et liceat quiete memorat Venerabili abbati, et successoribus eius, res et Ossessiones praedicti monasterii, sub immunitati nostrae defensione, quieto Ordine possidere. Si quis uero usu temerario contra hanc nostrae auctoritatis iussionem uenire praesumpserit, et eorum quae sieri prohibuimus contra praedictum uenerabile monasterium facere temptauerit, Sciat se compositurum auri obrigi libras d summa ad partem praefati monasterii esse multandum. Quicquid uero de praedictis monasterii possessionibus schis noster Sperare poterat, OtUm nos pro aeterna remuneratione adipiscenda monasterio concedimus, ut in alimonia pauperum et stipendia monachorum ibidem deo famulantium, OStris futurisqUe temporibus semper prosiciat in augmentis. Quatenus memoratos seruos dei, qui ibidem deo famulantur, pro nobis et coniuge pro eque nostra, ac pro stabilitate totius imperii a deo nobis commissi, iugiter domini misericordiam exorare delectet. Et ut haec auctoritas firmior habeatur, ac per futura tempora melius con Seritetur, manu propria eidem subscribere, et de anulo nostr supter eam iussimus Sigillari. SiGNUM VDΟΜΝ KAROLI SERENISSIMI IMPERATORis. Inquirinus notarius ad uicem iuui γguard archi cancellarii recognouit. Data iiij. Kalendas martii, anno christo propitio imperi domni aroli perpetui augusti anno . Vnctionis suae. Indictione xiiij. ACtum aquis palati i DEI NOMiΝE FELiCiTER Amen. I)
l NOΜiNE DOMINI NOSTR IHEs CHRISTI. mperante domno nostro piissimo perpetu augusto et a deo coronato Hludovico magno, pacisic imperatore, in dei nomine, anno xj. Atque domno nostro Hlothari magno paci sic imperatore eiusque silio, anno viij. Seu domno nostro eugenio summo pontifice et uniuersali para
Gulido dona a Monasterori suo beni sit uatia Materna ne territorio di iterbo, serbaΠ-d sene Piso durante
255쪽
i sacratissima beati petri apostolorum principis sede, anno . mense decembris, Indictione iij. visquis homo in hoc saeculo positus est, iuxta tempus et facultates
quas habere uidetur, debet ea salubriter tractare atque prudenti dispertiri consilio, ut dum eius animo de hoc corruptibili saeculo fuerit sublata, non iudicetur de negligentia, sed quantulumcumque de bona prouidentia consoletur, quoniam aeternae Uitae salutem, et animae suae Vel parentum suorum requiem acquirit, qui in locis uenerabilibus de suis rebus confert terrena, ut a christo recipiet aeterna et caelestia. Modo enim ego gumphilus filius cuiusdam gundonis, et habitator maternae, uir deuotus 1 et donator, cogitans de peccatis meis, et quomodo dicit diuina scriptura qua hora peccator conuersus fuerit, Omnia ei remittuntur peccata a praesenti die ordino et dispono atque uolo, ut habeat Omnem rationem meam de rebus uel substantiis meis, quas habere uisus sum in materna territori Viterbensi, et teneat monasterium sanctae dei genitricis MARIAE territorii Sabinensis loci ubi dicitur acutianus, et domnus ingoaldus uir uenerabilis abbas, et posteris eius. Hoc est casam in suprascripto casale maternae, Una cum omni aedificio SUO et curte OrtiS, Uineis, campis, pratis, siluis et territoriis tam in caSale camiliano, pira gnana, petra pertUSa, qUabibula. Ipsos suprascriptos casales una cum territoriis, culti uel incultis pascuis, arboribus fructuosis uel infructuosis, et cum adiacentiis, ripariis coronis cespitibus, et aquis aquarumque decursibus, Omnibusque accesSionibus suis in integrum do atque trado in ipso praedicto monasterio, meam rationem de rebus meis, quae michi legibus pertinent a filiis meis. Antepositam unam etiam de terra quam filius meus andreas conquisiuit In tali uero ratione, ut dum ego gum pulus et mulier mea ad uixerimus, nomen decibile, in nostra sit potestate fruendi. Et per omnes annos in natale sancti ualentini, mense nouembris, dare debeamus denarios viiij. Incaera, aut in oleo, qualiter potuerimus Nam post nostrum discessum omnes meae rationes de rebus uel substantiis meis, qualiter superius legitur, in ius et potestatem deueniant ipsius sancti monasterii, uel eius abbatis aut ipsius sanctae congregationis, qui ibidem modo esse uidentur, aut qui pro tempore fuerint, faciendi et iudicandi recto ordine et canonice sicut et alias proprietates, liberam in omnibus habeatis potestatem, et a me plenissimam largitatem. Et adiuro Omnes homines, inuocata maiestate domini nostri thes christi, per patrem et silium et Spiritum sanctum, et Per omnes martyres et prophetas, Ut nullus homo contra hoc iudicatum seu dispo- Sitionem meam, agere aut causare audeat, uel in iudiciariam potestatem mittere. Et qui fecerit, in primis omnium incidat in iram dei omnipotentis et in omnium martyrum et prophetarum, et cum ipsa domina mea sancta dei genitrice. Et cum
iuda habeat damnationis in die tremendi iudicii. Actum uiterbit Signum o manus gumpuli qui hoc iudicatum seu dispositionem sieri rogauit Signum e manus gum puli germani ualiperti testis. Signum e manus agiperti transpadini de uico squa-rano testis. Signum manus petronis filii cuiusdam iohannaci testis. Signum se manus siluestri transpadini testis. Tignum o manus ualiperti filii cuiusdam eu- perti. Signum manus luponis filii cuiusdam rima coli testis. Signum e manus gaipertuli ferrarii testis. Signum manus agi fridi transpadini testis Ego benedictus notarius scripsi et post quam tradita est fratello presbiter et praeposito sancti ualentini ad partem monasterii, complevi et dedi.
256쪽
N NOMINE DOMINI DEI SALVATORI NOSTRI HESU CHRIsΤI. ludovici diuina ordi
nante prouidentia imperatoris augusti anno in christi nomine iiij. Seu et regnante domno bernardo rege langobardorum, anno in dei nomine V. Mense decembris, per indictione X. Ego hildericus castaldius filius cuiusdam euderici dono, trado atque concedo in aeterna traditione pro remedi animae meae a die praesenti in monasteri sanctae dei genitricis semperque Virginis MARIAE sito sabinis in loco qui dicitur acutianus, ubi et ingoaldus abbas praesens esse uidetur, substantiam meam quam habeo in massa ciculana, loco qui dicitur garifus sub integritate, quam theudualdus scario noster ad suam tenuit manum in integrum casas, Uineas, terras, SiluaS, prata, pascua, ripas Salicta, arbores fructiferos uel infructuosos, cultum uel incultum, et omnia in integrum, quanta in ipso praedicto casale gariso habeo, in ipso sancto loco concedo possidenda, pro redemptione animae meae. Quatinus ab hac die firmum et stabile sit donum nostrum in ipso suprascripto sancto monaSterio Actum in reate, mense et indictione suprascripta. O Ego hildericus in hac artula a me facta manu mea. O Ego statius manu mea. Q Ego albuinus manu. Q Ego avduabus testis. I Ego moasus testis. Ego lupo manu. Ego leo manu. Ο Ego hildericus testis o Ego constantinus notarius hanc artulam
B. ERTIUS DECIMus nempe huic monasterio in regimine sancto praefuit abbas SiCHARDUS. vi uenerabilis pater hanc rexit congregationem annis xiiij ac mensibus vj. diebusque X. Hii uero xiiij. Kalendas octobris. ccXcl.
notato pteram vendea Monastero una Suasost anga siluata sulconfine reatino.
nante prouidentia imperatoris augusti in christi nomine anno xviiij. Simulque et imperantis lotharii inuictissimi silii eius serenissimi augusti, in dei nomine, anno X. XXViij. die mensis nouembris, per indictionem x. EGO eudericus filiuscuiusdam opteram notarii uendidi et tradidi in monasterio sanctae dei genitricis Semperque Virginis ΑRiΑΕ, sit sabinis in loco qui dicitur acutianus, seu tibi, vir venerabilis sichard abbas ipsius monasterii, omnem meam substantiam quam habere uisus sum in sinibus reatinis per singula loca se uocabula CaSaS, ineaS, terraS, SiluaS, Prata, pascua, ripas, salicta, cultum et incultum, casas colonicias seu aldiaricias, Olonos Uel colonas, idianos seu aldianas, seruos et ancillas, et omnia in integrum, quanta ad omnes res meas pertinent, a praesenti die uobis uendidi atque tradidi possidenda, ad praetium placitum et diffinitum, et in praesenti acceptum, libras ij quod apud me habere testor. uatinus ab hac die firma et stabilis permaneat nostra uenditio uobis, et in ipso sancto monasterio, VestrisqU Successoribus. Et neque a nobis, neque ab ullo haerede, posteroque nostro uobis aliquando con-
i Qui et Codice ' una lacuna per o spagio di
et Effigie deli' Ahate Sicardo. 3 Ricordiam che incerta assai h a ronologia ei pili antichi bati Farfensi, e che, come osservo iustamente i BETHMANN Mon Germ. Hist. Script XI, p. 27 528 in nota , essa non pu fondarsi sui numeri deglianni di governo egit Abati che Gregorio segno traendolidalia Constructio Farfensis, si molio men Sugii Annali arsensi compilati a Gregorio stesso e premessi al
257쪽
tradicatur, sed quicquid de ipsa suprascripta uenditione facere uolueritis, in omnibus
firmissimam habeatis potestatem. Et si ego eudericus, aut haeredes mei contra UOS, Vestrosqhae successores de hac Venditione causare uoluerimus, aut ab alio homine minime defendere potuerimus, dupla condicione uobis subiaceamus, et ipsam uenditionem melioratam in eodem loco Obi componamus. Actum in reate, mense et indictione suprascripta. si Ego eudericus in hac cartula a me facta manu mea. Ego audOlfus manu mea. Ego autelmus notarius manu mea. Q Ego tephanus testis si Ego albunus manu mea. Q Ego constantinus notarius scriptor huius artulae post traditam et a testibus roboratam complevi et dedi.
IN NOMrs DOΜim osTRI HESU CHRisTI DE AETERNI HLOTARIU REX InUictisSimi Doeutiquio 2; . domni imperatoris ludovici filius. Cum locis diuino cultui mancipatis, lar An 83ρ gitionis nostrae munere quippiam conferimus, id nobi ad Stabilitatem imperi ubita
dimus. Isitur notum sit omnium fidelium nostrorum, praeSentium scilicet et futurorum, sagacitati, qualiter Uir uenerabilis sicli ardus abba monasterii sanctae Α-RIA semper Uirginis, quod est constructum in territorio sabinensi, per quemdam monachum eiusdem coenobii nomine Dotbaldum detulit optutibus nostris quoddam praeceptum domini et genitori nostri ludovici gloriosissimi imperatoris, in quo continebatur qualiter idem donanus et genitor noster, pro de reuerentia et animae SVae emolumento, Uoddam mona Steriolum quod est situm in finibus eatinis uel uocitanis, in loco cuius Vocabulum est lucana, et est constructum in honore sanctistephani protomartyriS, sub omni integritate ad praefatum monasterium sanctae 311R1AE semper uirginis iampridem condonaUerat, deprecan pietatem nostram, Ut pro de reuerentia et animae nostrae salute eundem praeceptUm per noStrae auctoritatis praeceptionem confirmare deberemus, sicuti et fecimus Huius rei gratia circa eundem sanctum ac Venerabilem locUm hos nostrae auctoritatis apices fieri iuSSimus, per quo decernimus atque iubemus, Ut nullus fidelium saniae de aec clesiae de praefato monasteriolo cum omnibus aecclesiis, cellulis territoriis, aedificiis, familiis iuste ad se pertinentibus casis, massariciis, idiariciis, obulcariis, uaccariis, alpibus, aiS, OlendiniS, QVi aqUarumqUe decurSibUS, a ScUiS, paludibus ad se pertinentibus uel quicquid praesenti tempore ad praefatum mona sterium iuste et legaliter pertinere dinoscitur, et iuris atque possessio omni et
genitoris nostri esse uisum fuit, sicut pippinu avunculus noster, et per eius donationem singarius eum habuit, Ullo Unquam tempore parti praefati monasterii ullam calumniam, aut aliquam infestationem inferre praeSumat. Sed liceat rectores ipsius monasterii, sicut in praefato omni et genitoris nostri continetur praecepto, de praedicto monasteriolo sancti stephani, Secundum auctoritatem canonicam atque regularem facere, ordinare atque disponere quicquid uoluerint. Et ut haec nostrae autoritatis confirmatio firmior habeatur, et per futura tempora meliUs credatur, et diligentius observetur, de anulo nostro supter eam sigillari iussimus. Dructe- marius subdiaconus atque notharius ad uicem Hermensredi scripsi. DΑtum X.
Kalendas martii, anno christo propitio xx. imperii omni Hludovici serenissimi imperatoris. Et Hlotharii X. Indictione X. ACtum mantua, palatio regio, j dei Nomine. Feliciter. Amen si o
258쪽
NOMINE DOMINI DEI ALVATORIS NOSTRI HESU CHRISTI Hludovici diuina ordi
nante prouidentia imperatoris augusti anno in christi nomine xx. Simulque et imperantis omni Hlotharii inuictissimi filii eius serenissimi augusti anno inde nomine xj. iiij die mensis martii, per indictionem Xj. os probatus et
picco germani, filii cuiusdam Ursi, donamus atque concedimus in aeterna traditione pro remedio animae nostrae in monasterio sanctae de genitricis semperque uirginis MARIAE, sit sabinis in loco ubi dicitur acutianus, ubi uir uenerabilis domnus sichardus abbas praesse uidetur, a die praesenti casas colonicias duas quas habemus in massa amiternina in rutiliano Casam goderisii. In rouno casam quae fuit inculi. Et in massa interocrina casas colonicia ij, in illa ad sanctum rusticum casam quae fuit magnualdi et casam decoratuli. Ipsa casa cum Uineis, terris, siluis, mobilibus et immobilibus, cultum et incultum, in integrum cum Omnibus pertinentiis suis, in ipso sancto monasterio pro animabus nostri donauimus possidendas. uatenus ab hac die firma et stabilis sit nostra donatio in ipso sancto monasterio. Actum in reate, mense et indictione suprascripta. O Ego probatus in hac cartula a me facta manu mea. Ego picco in hac artula a me facta manu mea. I Ego tachiprandus manu mea. Φ Ego tachi fusus manu mea. Q g taco manu mea.
Ego hilperimus manu mea. Ego tras manu mea. O Ego autelmu notarius hanc artulam scripsi complevi et dedi.
DocuMENT 279. An. 34. Ratelmo figlio di Ratione cede almonastero due terre poste Pinain Salambone 'altra in Valle Cupa, e ne riceve in ambio attre due una ne fondo triano vn'altra in Meleto.
NOMINE PATRIS ET FILII ET PIRlΤUs ANCTI. ludovico et Hlothario silio eius
diuina ordinante prouidentia imperantibus augustis, annis in dei nomine xxj. et XV. Et temporibus scrotoni et arardi comitum, anno ducatus eorum in dei nomine . Di iij mensis mali, per indictionem xij. ciuitate camerthala. EGOratetmius filius cuiusdam rationis, bona mea uoluntate ambiata tibi, sichard abbas de monasterio sanctae Αν1ΑΕ, quod aedificatum est in pago sabinensi loco qui dicitur acutianus, terram meam modiorum xxij. Inter terra culta si) quam habui in salam bone, meam portionem in integrum. Et quinque modi de terra in ualle cupa in ualle maliticana iuxta terram monasterii a duabus partibus. De super USqUe uiam publicam. De suptus usque flumen. Et ipsum concambium cum primari monachis fecistis, et albuinus missus regis et pontificis cum bonis hominibus ambulauit super ipsum concambium et paruit melioratum, quod ad partem mona-
Sterii receptum est. Unde pro hac commutatione nostra recepi a Vobis terram modiorum XV. Et sunt petiae duae. Illa vj modiorum est in fundo triano iuxta terram cuneprandi, et a duobus partibus Usque terram meam. De UptUS Usque uiam publicam. Et illa nouem modiorum in metet iuxta terram iudeperti. De SVPtUS Usque aquam currentem. Ab alio latere usque terram estram de ipso monasterio. Desuper usque terram cuneprandi. Et illa vi modi cum pomis et arboribus eius. Vnde spopondimus nos et nostri haeredes Vobis Vestrisque SUccessoribus, ut si ipsum concambium uobis non potuerimus a quolibet homine defendere, Vel si ipsum concambium dissipare uoluerimus, paenam componamus solidos XXX mancusos. Vnde factae sunt duae cartulae pari tenore conscriptae per manus hildebaldi notarii. Ego ratelmus in hac artula a me facta manu mea subscripsi. Ego albuinus manu mea. O Ego ordo manu mea. I Ego guiteradus manu mea. Ego qui supra hildebaldus notarius scriptor huius artulae, inclusi et siniui.
i Spagi di due parole uoto ne testo Certo oveva leggersi qui modi xvij.
259쪽
nante prouidentia mperatoris augusti anno in christi Nomine xxiij. Simulque ' a' imperantis omni nostri Hlotharii filii eius augusti anno in dei Nomine iiij. hi visi . . . ,se In ij. die mensis iunii per indictionem xiiij. Ego audolis castaldius filius cuiusdam hilderici de ciuitate reatina, concambiaui uobis, domne sichard uir uenerabilis abbas monasterii sanctae dei genitricis semperque uirginis MARIAE, quod situm est in
sabinis loco qui dicitur acutianus. Seu ad monachos congregationis uestri monasterii, ad partem ipsius monasterii, portionem meam de casale nostro quem habemus in massa nautona loco qui nominatur escurianus, quantum michi a scapiolfo germano me in partem uenit, cum casis terris, siluis, pomis arboribus et cultum uel incultum, Omnia in integrum uobis concambiauimus possidenda. Quod est iuxta congregum UeStrum, Sque ad casalem de amiterninis. De quo casale nichil nobis reseruauimus. Simul et dedimus uobis in ipso concambio clausuram nostram quam habemus in massa interocrina, loco qui nominatur angligi anus, quae nobis a petro filio cuiusdam camarae per comparationem uenit, cum casis, terriS, uineiS, Omis, arboribus et cultum uel incultum in integrum, et est iuxta congregiam Uestrum Super Sanctum martinum. Ista suprascriptas res ad partem ipsius monasterii in integrum concambiauimus uobis possidendas. De quibus nichil nobis reseruauimus in potestate. Vnde in ambium recepi ego audOlfus a uobis, omne sichard uir uenerabilis abbas, seu a monachis congregationis uestrae, terram uestram quam habuiStis in capita, loco qui nominatur ualdus iuxta campum sanctae anatholiae, quae Stpetia una, quantum ibidem pars monasterii habuit, in integrum cum omnibus infra se habitis. Vnum caput tenet in uia publica et aliud in lacu. Ab uno latere est congregum nostrum, ab alia parte decurrit riuus inter terram ipsam et pratum domni regis. Quam apud nos habere testamur. Et directi fuerunt super ipsum concam-hium, secundum legem langobardorum, missus pontificis domnus hisi mundus sanctae reatinae ecclesiae, et gaidepertus archipresbiter, seu et missus trasonis iudicis, hoc est tracifusus, et tres homines boni quorum fides admittitur. Idest benedictus aduocatus episcopi eatini, et lupo aduocatus monasterii domini saluatoris, et godet prandus. Et cum ipsis ambulauerunt pro parte praedicti monasterii aciprandus aduocatus ipsius monasterii una cum beniamin monacho et praeposito de sancto angelo. Et dum reuersi fuissent renuntiauerunt nobis, eo quod ipsum Suprascriptum cambium quod ego avdolis dedi ad partem ipsius monasterii, melioratum eis illa die esse apparuit, quia in eodem cambio casae et uineae habebantur, et plus erat melioratum ipsa die quando commutatio facta est. Quatenus ab hac die firmum et stabile sit in ipso sancto monasterio ambium nostrum, faciendi quaecumque Olueritis. Et hoc repromitto ego avdolis una cum meis haeredibus obis, Omne sichard uir uenerabilis abbas, tuisque successoribus, ut si nos contra O de ipso concambi causare aut retollere quaesierimus, et ab alio homine minime defendere potuerimus, uel si ipSum concambium alio remouere quaesierimus, paenam inter nOS colligatam componamus. Idest auri mancusos cc. et cartula ista in sua constet firmitate. A UiUS parte remota fuerit, aenam colligatam componat Actum in reate,
mense et indictione suprascripta. Q Ego audolfus castaldius in hoc artula a me facta manu mea. fg gaidepertus presbiter mi.sus pontificis manu mea. I Ego benedictus testis sum. Igo godelprandus manu mea. O Ego tachiprandus manu mea. O Ego tachi fusus manu mea si Ego lupo manu mea . . O g gris notarius scriptor huius artulae post testium roborationem complevi et dedi
260쪽
DocUMENTO 28 I. An. 37. Massimo fa obtagione de figliuo suo uale-perto at Monastero eaggiunge alia obtagionei dono di una terra uel λndo Castigii oue.
N DE NOMINE Breue memoratorium in praesentia flodelandi et tetidesindo dilli
et delprandi, et adelfusi silii tacifusi, et assilonis silii luponis, petri filii guilicisi,
Tuscansonis, et romani, et theodori notarii, et Ohannis filii scamperti de furcona, et aliorum plurimorum, qualitur optulit maximus silius cuiusdam gradonis filium suum nomine ualepertum in manibUS Omni Sichardi abbatis monasterii sanctae dei genitricis MARiΑΕ de acutiano, in ecclesia beati Sanctique martini, manu in sindone inuoluta, cum Oblatione in palla altaris, Ut ipse gualepertus esset monachus in suprascripto monasteri Sanctae dei genitricis MARIA de acutiano diebus uitae suae in omnibus sicut alii monachi ipsius monasterii. Et optulit ipse maximus in suprascripto monasteri terram modiorum quadraginta, cum pomis et arboribus suis in fundo castellione sub via et super uia usque in fluuium, ut a praesenti die permaneat in iure et potestate praedicti monasterii, pro ipsius gualeperti portione quam inter fratres suos habere debet. Quam memoratoriam oblationem ex dicto suprascriptorum hominum scripsi ego theodorus notarius temporibus berengarii ducis, anno
eius ij. . mense ulli, per indictionem xv. o Ego delfusus ibi fui Q, Ego odelandus ibi fui. O Ego illo ibi fui Q, Teiadesindus ibi fui. O Ego delprandus ibi fui. Petrus ibi fui. Signum o manus Ohannis. Ego assilo ibi fui. Ego ascauso ibi fui Romanus ibi fui.
DocuMENTO 282. An. 838. Giudicato favorevolea Monastero in una
V I DEI NOMINE Resedessemus nos leo cuidaliis, andreas sculdaliis de Orcie, una cum teudone alperto de balneo regis, euperto, ingone scabinis, pulchro, petro, amilperto gisilprando et aliis plurimis adstantibus. In isto rum iudicum praesentia ueniens domnus ichardus uir uenerabilis abbas
monasterii sanctae dei genitricis MARIAE, Una cum racone aduocat SUO, querelatus
est nobis super ualifredo et iohannace et uillhelmo et aliperto germanis adstantegisilperto tutore ipsius aliperti, et dicebat uia fecit gualipertus cartulam uenditionis de omnibus rebus et substantiis suis ad partem monasterii, et ecce ipSa cartula. Et fecimus legi ipsam artulam, in qua continebatur quomodo ipse gualipertus Uendidisset omnes res uel substantias suas in monasteri sanctae MARIAE. Et ipsi suprascripti germani Ostenderunt artulas. In una continebatur quomodo arnifridus
germanus ualiperti in carpiniano uendidisset suam portionem et gualiperti germani Sui. Et in agella quartam partem, quae fuerat Orti gualiperti. Et ipsae cartulae de suprascriptis germanis non habebant XXX annos. Sic nos judices interrogauimus ipsos germanos et gisilpertum tutorem aliperti infantuli Habetis auctorem de ipsis rebus quae in istis uestris artulis continentur, aut non Sed ipsi suprascripti germani et ipse aduocatus aliperti dixerunt: Quia exinde auctorem non habemus nec habere possumus, qui nobis ipsam portionem gualiperti defendant. Nec nos eandem portionem ipsius gualiperti per aliquem modum defendere OSSUmus. Tunc nos suprascripti iudices, dum talia audissemus eorum altercationis, quod exinde auctorem non haberent, nec per aliquem modum ipsam portionem ualiperti suam probare possent, iudicauimus et ad praesens fecimus retradere et reinvestiri ipsum hermi-fridum praepositum et raconem aduocatum, ad partem monasterii de ipsa terra cum arboribus in carpiniano, medietatem. Et de illa in agella, quartam partem. Et guadiaverunt inter se ut irent super ipsas res et diuiderent ipsam in carpiniano per
medietatem, Et illam in agella per iiij portiones. De parte Suprascriptorum germanorum silius gaudentit, et de parte aliperti infantuli filii gisilperti tutoris eius. Actum