장음표시 사용
141쪽
Molineus,Boerius. Thcsaurus, & nonnulli alii paulo consideratius loquantur. Non enim h se confundenda recte antea admonuit Peregrinus intract. des
& euidenter hoc ipsum colligi potest ex l. quiuem Ho-bm g. r.quem textum post Bariolum, Comen siem, ScPaulum de Castro magnopere extollitBartholomeus. Socinus ibidem. Nu.t. Η e vera interpretatio legis otidomin est, quam-i, uistCuiatius lib. ob iS.c.38. dum in Andium, quem Bodinum esse existimamus inuehitur, insectandi studio, ut credere licet lacessitus anteao prouectus, aetatis verbo illam significationem attribuit, ut idem, Pstatus, aut quantitas designet. Quae verba explicando postea Godesaddit spectandum esse, ah aedes lateritiae,caementitiae, an marmoreae sint. Non imus inficias circa aestimationem, ad quam aedes rescribi debent, haec omnia in consideratione versari. Quinetiam quis habitus ,'sonditio nedum principalium sit partium,ut fundamenti, murorum, tecti, sed etiam ostiorum, senestrarum, granarii, operis intestini,scalarum, instrumenti, in summa omnium,quq ad aedes pertinent,sint, perpendendum esse, maxime cum de utilibus impensis agitur, ut tandem , quantum explicandum sit . sciri possit. Unde non putamus recte illum facere, qui exemplum de edibus, quod annorum aetatem ferant ex Vitruvio relatum, reiiciat contendes hoc modo futurum, ut fideicommissarius plus soluere cogatur, Terogatum sit,aestimatione eius,quod iam saluum est facta. Assentimur enim eidem Culatio,hane ipsam subductionem
pretii iniquam lare, di hoc casu siue de necessariis.. sive
142쪽
siue de utilibus impensis quaeratur, non bene rem in tellexisse Andium, siue quem alium,cum C Odem, quo ceteri, errore teneatur , sed tamen exemplum fuit conuenientissimum, si ad illam formam, quam pro-l posuimus res fuisset reuocata.
Aliud ' exemplum proponi potest in vineis: fin- , i
gamus bonae fidei possessorem in vinea, quam emerat,desecta , vel flumine ita oblimata, ut nouam culini turam necessario requirat,eo translatis malleolis aut
vini radicibus, illam instaurasse, dedisse autem in sin. gula palmitum centena, unum aureorum , &cumi decem iugera haberet,iingula iugera duobus milli- bus huiusmodi surculorum conseruisse, siue Iesecessive vini radices, vel denique alios malleolos esse ponamus: licet enim inter pretia horum generum in- tersit, nos tamen doctrinae uberioris ergo nihil interi esse constituimus. Deinde obtineat ex concesso host ipsos pal mites 6 o. annorum aut circiter aetatem sesere , si is bonae fidei possessor per is annos sine in te pellatione eadem iugera possederit, & deinde ad restitutionem compellatur, ac desideret restitutionem impensarum,quantitas i malleolorum, qui vineae Acommissi sunt, inserenda est, non quae iam sit,cum agitur, sed quae tunc fuit, cum illis opus esset ad vineam ornandam atque eXplendam. Sm autem spe- Dctare velimus quanti plus ob eos denti malleolos vinea valeat, id iniquum foret, quod care, di tamen necessario emptos, vilitate pretii uialleolorum postea
insecuta temere proiicere cogeretur. Unde res omnis ita distribuenda est, ut deducta quarta parte X p rq 31 scripto relandatur. Haec autem sipputatio, cum in necessariis impensis locum', habeat, multo iustiori ex causa inutilibus admittetur, cum generalis ad omnes impensasque restituendae veniunt, sit moderatio. Unde erroris conuinditur Menochius qui impensas uecessarias . quod ad
143쪽
legis 6 .rim με, temperamentum attinet, ab utilibus etiam hoc casu secreuit.
An autem 're iste & iudicio ab illo sit factum,quod
circa utiles impensas inter eos qui iure dominii temporalis,aut possessionis, de iusti tituli quid haberent distinxerit, nunc excutiendum est. Nam in utilibus impensis, si agatur de pol sessore bonae fidei, constituit duo tempora inspicienda, quo sumptus in rem conuersi sunt, & restitutionis :.&recte, ut supra pro bauimus. sed virum egregium , dc in suis lucubrationibus laboriosissimum illud fugisse videtur,quod praeter horum temporum considerationem , res ad illum calculum reuocanda sit. quem supra complexi sumus , ut scilicet deducatur de aestimatione illud, quod pro rata temporis decidi debere ostendimus. Vnde insuperiori exemplo dimidium pretii, & ni teriae & mercedum fabris debitarum pro quantitate ad quam praesenti tempore reuocari poterant osse rendo audiendum in sua replicatione fuisse costat, si . de utilibus impensis actum fuisset, soluendo itaque 3 oo.aureos pro materia & l . pro fabrorum merce de defungi potuisset. Contra,si materiae pretia. dc pers mercedes, in immensium postea se intendissent, dsoluendo dimidium eius, quod impensum est, secfuisIent. Sin autem iure dominii temporalis, ut fidei commissarius aut Emphyleuta rei compendi sensissent, tam in necessariis, de quibus supra, quam
in utilibus tempus restitutionis intueri debere constituit eodem errore d uctus, qui antea illum irretitum habuit, & quo infinitos interpreteS occoecat
animaduertimus, quos tam inexplicatione dict. te ex dom-, quam apud eundem Menoch. d. Munum. 1r.Buriatum ita consi M. num. o. ns. 7 . num. 2item Cephalum tib.3. confm. num. 2AOl. cous 2 S. 3 .m uentre est.
144쪽
Repetita igitur superiori definitione in lineces ,rsariis impentis, idem plane in his perῆnis, quod in bonae fidei posses re pronunciamus,
mittatur calculo , quem supra designauimus ocquem necdum inter dominum & bonae fidei posse ses rem . aut haeredem & fideicommissarium, sed etiam proprietarium , & fructuarium versari animaduertimus,leg. eum Grivs vct. l. 8.Fabsentes f eod. Di. ut pro rata scilicet fiat dispartitio, Laase proprietarius .ae damn.iinct.
In utilibus quoque, si agatur de his, qui domini
ad tempus fuerunt, idem, sed cum certa distincti ne, admittimus, leg. aa. mulier. g. sed emm f. adi Senisti sconsultum Trebestian. qui generaliter deo- η mnibus sumptibus loquitur, ratio est, quod uti isi in usu fructu expressum est , videatur facere animo negotium gerendi, d. l. si absente ae tit. de υ- Iustuci. Idem in cohaeredibus, & illis, qui rem communem habent, hic ob eandem rationem obtinet, ut sumptus, qui facti sunt, ut cro.*M S. D. C. fami ercisic. item l. pr. si quis procuratorro f. de procurat. Io.his consequenter,*. /Aumptum L ossaeomm.diuid. ct s. a. U.LM.tnsummast .coaetit. 2a.Auehareditari f.de neges.
. Diximus , cum distinctione, ' nam hare in- telligimus de sumptibus, quos quilibet bonus paterfamilias faceret , & verisimile est , fideicommissarium , aut dominum, etiam facturum fuis se , alioqui si quid noui aggrediatur, aut rem nimis sumptuosiam, non idem obtinebit, leg sine- rot/a f. de neg. ges. leg. sed an ultro. Midem titui. O
145쪽
dum erit ad moderationem L 3S.νn fundo Is de rei Oind. aut etiam ad ea, quae tradunt Dd. in f si V ablus, hic sinit. lex O incipiunt conss. seudorum. Βιfudis. t Non mutant ea, ' quae supra de bonae fidei po
sessore commemorata sunt, quod is non aliter sumptus reserat, nisi tantum impenderit, & res etiam pro illa quantitate melior sit facta : infundo. Ratio enim ex his quae supra cotta prehensia sunt, statim se offert,quod scilicet liuic iure actionis. nimirum condictionis incerti Loo.quo sinu o. g. i. aut negintiorum Rest. Org. d. l. flabsente de usust. subueniatur. quod scilicet habuerit animum sibi obligandi quod hoc casu requiritur l. r .rn hoc iudicium e. comm.dia Diri Bonae autem fidei possessor non ipse iure subnixus est, neque actionem habet secundum disce-ltationem superioli loco fatis enucleatam, sed G-lum aequitatis ratione, receptione doli posita ossicio Iudicis hunc sumptum in tuto collocat. l. S. sumptus. F. de rei vindicat. maxime considerata illa ratione, quod nemo cum aliena iactura debeat Iocupletari, inde siumptus utiles ad fines huius rationis ita exegerunt, ut utrumque requirant, quod tanto iustiori ex causa facere potuerunt, quod bonae fidei possessor laudando suum auctorem , reliquas impenses recuperare possit, sicontrouersia. C. euictionisin, quod sane in fidei commissario em phyleuta, & ii milibus locum non habet. Caete rum, quod iupta diximus, hoc loco repetitum esse. Is desideramus, in his i impensis semper illam moderationem adhibendam, quam ex praescriptolet. S .r.domin circa impensas generaliter versari osten-dimus
146쪽
PAR T. III. C A P. I 1.3 VM MARIA. t Prima declarario proposita rogula. a Secunda deflaratio, regulam locum non habere in domino pavcre. 3 Dommu pnuper in quatuor casibin hic enumeratu, non poterii impensita vi/les recusare. Irems rei promi uum commercium habeat. s Pluribus ad dispositionem requisitis,non licet absena
o Exempla legem non restringunt. Singulare interesse tem adfectionis id impetrare ρομsunt,ut declaratio de paupere Deum habeat. 8 An arbores plantata evelli possint. 9 An sine di sinctione,dives an pauper dominussit,haimpense domιno cedant, sicundum Bassium. ro Castrensis,cti adsequiatium sententia i uti in distinctesolvendata. at Sententia auctoris disinctionem introducentis. ra. Ais inter impensus,qua tolli possint,ct qua non possent omino inopia laborante , magna sit disse
a; inter nihil se parum non magnum esse disirimen. ι- Si impensi tsi nequeant, pauperem non fraudari
restitutione rei,aut necessitatem ιEasolvendisvis sinere. rs Pictura, ct marmora, tem tectorias e intra utiles impensim reseruuntur. ε6 Cum restonsio ambigua ess, apraeerinis quasione interpretationem accipit. II Nart. ct Alberico non recte adscribi, cuius coor rium constituant rS Excusatur Menochitas.
147쪽
ai Castrensis sibi contrarim,ct qua sententia cui pri.
serenda. aa Impense, q te Et non possunt,quo eas in aliis Diade pactio Deum habet,soluen da nensunt. as Impensa non erit inferenda. ns habita ratione δε-
a modiuris eia in toto idem probatur etiam in par-
HAEC de stimationis iure dixisse sufficiat,con
sequens est, ut propositum a nobis thema aliis quibusdam declarationibus illustratum ad E mites iustitis,& rationis, quas, si pleniorem sermo nem,atque eius Vires urgeamus. negligere videretur. ι revocemus .Principio igitur constituimus,traditas a nobis ampliationes Vt interpretes has vocant hactenus scilicet quatenus applicari utilibus expensis possunt,omnes deinde exceptiones,quas in necessariis impensis locum habere proposuimus hic repete das esse. Idque eo iustiori ex causa, quod favorabilior causa impetarum necessariarum sit,quam utilium , c
lam , de qua agitur. locum non habere in domino paupere, qui impensas factas solvere non possit. l. 38. infund cf. de rei viniuis enim satis praestare videtur, si patiatur. quae posita sunt, sine laesione prioris status p tolli de asportari. Quod tamentsine convenienti disti actione non putamus admittendum : nam si do. minus has impentis facturus erat,aut accepta praedia mox venditii rus stit,ael 3 s. aut cum ipsi denunciatu inesset,ut impensam solverer,dissimularit: l. yσ. auin, cod. Ist. Denique si illo sciente, di nihil contradicente sumptus facti sint,l.pure,f. r.de δε excaept. his casibus
per exceptionem doli mali se defendςre ae sumptus l officioJudicis servare poterit. Imo si res' commercium , piniscuum recipiat aut sine dedecore dc ullo domini detrimento commutationem recipiat,illum s
148쪽
lam inopiam suam praetexentem sustinendum noti
putamus, qui hoc com mento cum aliena, nedum iactura, sed iniuria etiam loquimur enim de bonς fidei possesso te) suum compendium sectetur. l. aob. rure naturae. .deret rur. L iverse ratio esset s illius aliquo alio mod' inici esset, puta affectionis, stilicet si paterna. dc avita praedia esse ponamus, aut castrui vel aedes, in quibus quis alitus di educatus esset, vel quas maio- tum stemmata & imagines excolerent, & decoraret, qui biis si explicare summam petitam cogeretur, haec ipsis nece istas, illum exuere posset. Hoc enim casu id J. C. admittit d. 38.tisunao.Unde illud axioma j vi- stiosam collectionem esse, si ubi plura ad rem aliquat exiguntur , quis ab una solum ratione argumentari velit, i. .f.dccere. f. do vi bon.rapi. Nec mutat quod de paternis & avitis laribus exempli causa J. Ctum mentionem fecisse multi interpretum contendant.& iuris sit indubitati texempla non restringere, l. f. 6quod vulgo, Τ de vi , vi arm. item ιι. σn prisc. g. vispumetis,quia tantum abest,Vt hoc improbemus, ut id tanquam verissimum amplectamur. Evincere solum voluimus , non sum cere nudam inopiae allegationem, si quid praeterea ipsius non interesset, quodi praeter exeiqum J.Cti multis modis accidere potest. veluti quod propter singularem ipsius industriam interesset.Sit ager,cuius vires t & merita, quid scilicet γε erat, quid contra recuset, ipse sta comperta habeat,ut ex hac causa duplo maiores fructus ipse inde referre possit, quam sius. DGAn. C. de eo quod interest, dum disceptatur,quid sit singulare interesse. Fingamus de itide eius interesse ratione vicinitatis, opportuni- . tatis, coeli&c.putarim adhuc illum audiendum esse. Ωria vis enim haec allegatio alias no facile admitti de seat, tamen quod & in his affectio,imo aliquando v-tilitas versetur rit .f.rs.ctabas videamu e.siquidi
se aud patro ct sit.non videat' quomodo in his casi-
149쪽
Diximus bonae fidei possessori esse facultatem demoliendae materiae,aut eius, quod instituit. Ex hoe fonte manat,&eius occasione existit mox alia discos piatio, an si arbores plantaverimus,&prae inopia dominus impensias ferre nequeat, sit ipsi potestas arbores eruendi,& si non sit, an universa impensa fraudetur. Quod ad primum ergo motae contio versae membrum attinet, iuris haud ambigui est. arbores e velli non posse,is3. reliquum membrum dises ficultate non caret. Enimvero' Bossus in tract. de Principe n.3I . Bariolus & A lbericus in ael. S. in fundo. θ .de rei seind. vi illos idem Bossius, item Menoch. re-
bita, diues,an pauper sit,dominum frustra has impeio fas desiderare existunant. Contra J Castrens sconsa FO. incipient e, viso puncto. n. 7 .ub. a. Praepositus, in s. si Vasa l. n. r..es M. hic. Bal aianus d. g. V al. V. 3. Expressius autem Schra de r. in a. pura. 9 partisprse' a. n. op .astigans prater hos etiam Ruinhm const3s.nu. Io. lib. p. Rotandus a Ualle consa S. num. 27 lib. . illis harum impensarum reputationem decernunt, nihil mutantes, etiamsi dominus pauper sit. In quam sententiam etiam inclinare videtur idem Menoch. remedia .n. say.e Ios Lodo. decis Perusiua 3S. nu. Ig. dum concedunt contra pauperem det ractionem, vel
νε quamvis itaque ' in utramque partem, ut videre
licet, lint autores. tamen, re ipse accuratius considerata neutram lententiam veram esse constituimus. Cuenim ratio legis sit tacita lex, l. cum ratio O. ebon damnus. item mens & voluntas legis. s. cum mulier s. sol. mair. l. non dubium C.ia leg. O S. C. & hinc ea officia praestare,quae anima in corpore dicatur,dc 1. C.
Celsus in deliberationem propositae quaestionis diserto te illam rationem in consilium adlubuisse prositeQU
150쪽
PAR T. III. CAP. H. I; Isiteatur, nequis ob impensae praestationem, laribus Scpraediis avitis carere cogatur,&eadem ratio in arborum consitione, piscinae, sos Iarum, agger uiri, quae Omnia detractionem non admittunt. interveniat, ne
propter dissicultatem hos sumptus sarciendi ipse p0ssessione hoc modo vita,pellatur, qua fronte sine inaniscita auctoritate iuris.contrarium statuimus : Rei scilicet i dissimilitudo & rationis diversitas scilicet it hanc sententiam commendat, & talem decisionem vel ab invitis extorsit,cum hic curri iactura aliena locupletetur, ibi refixis , quae posita erant bonae fidcipossessior impensae sectae saltem aliquod solatium t beat,& domini res nullo modo cumulatiores reddatur. Quod si ostendamus. ficultates ipsius, accessione
materiae nedum augeri,sed ne mediocre quidem in- crementum accipere: quid si evincamus nullum lo-
latium bonae fidei poliessorem pro sua impensa recipere: ecquid tela,quae ab illis mota sunt, retundem us si dominus tantum tuere paratus sit, quantum O mnibus coactis bonae fidei possietar esset habiturus, fit ipsi potestas,d. 38 infuudo . de rei vini. Qui S ne 'gare potest, hac computatione inita, dominum cum aliena iactura locupletari, bonae fidei pomessorem ni hil, aut pcne nihil consequi, cum rudera serpe ut recte Molineus annotatum reliquit, vix vicesimam stantis materie partem adsequantur,& nihili ac parum non longo intervallo distent. sero. f. de restit. in integr.
Quid Z dum Celsus J. C. sussicere decernit quod ipsi
potestas fiat tollere ex his rebus quae possit, dum ita, ne deterior fiat fundus, quam si initio non foret aedificatum, num aperte ostendit nihil deberi, si res sine laesione prioris status amoveri nequeat, di per consequens omnia domino cedere3Sed quid haec urgem', et ecquid, dum sancit, non esse malitiis indulgendum, r si sorte tectorium,aut pictura, quisvelit corradere,di