Commentarii Petri Gilkenii, clarissimi I.V. doctoris, ac in florentissima Herbipolensis academia, ducatus Franconiae digestorum ordinarij professoris, in L. adeo, &. ex diuerso, ff. de acquirendo rerum dominio, de inaedificatis solo alieno aut propri

31쪽

etioni Iocus erit , l. D. de eos de donat. later hisuissct uxorem. Idem multo magis defendendum erit in D personat pupilli, furiosi, plodigi, minoris,arg. i. obit. gari. F. de auci.tutor. S curat. 32 Sexto benignior interpretatio admissa est ini mdificiis, quibus solum Dublicum distinetur, si enim nemine prosi bente etiam a fundamentis erecta sunt, neque V sum publicum impediant, tantum abis, est ut materiae proprietate , Vt ne possessionis nul-dem uire multentur, ne urbes ruinis deformentur,

sed ad conuenientis solarii prestationem compelli solent, a .f.ἐ7.si quid nemine prohibent essne quid in Deo publico. Quod cum ita sit, facile intelligimus ad causam 3 nostrae enunciationis non pertineret illa aedificia, de opera,quibus quis maris crepidinem exornauit cum littora maris y licet populus Romanus in illa

imperium habeat, l. 3. eod. tit. ne quid in locopub. tamen inter illa recenseantur, quae sunt communia,do

quib- supra, S, ct quidem, hoc rit. a. Septimo subiicio singularem rasum in quo

non solo res in aedificata, sed contra aedificio solumeedit, ut si aedem sacram in alieno solo quis extruxerit,Vt in casu c. l. quot. ιγ. q. q. Quod utrum generaliter etiam in aliis casibus obtineat dubitari potest.& quidem glosia, c. ry. Aposolicos. ra. quasi .a .in I e. Romanus l. l. f. . vide m m. de operis noui Hunc.speculator m rit. de empl. ct vend. g. 3. Baldus L in tam stim s. de rerum diuisionei utantad obtinere. Sed distentit I oannes Andreae 1n reg. Sui prior, extr. deret.turis. Item AleXander ἀ*.viriamin num. γ.quam etiam Opinionem putamus veriorem. In primo

vero casu existimamus nihilominus pretium soli Riuendum, L

32쪽

strat Zc alius casus peculiaris ex edicto' diui Uespasiani, ut apud Suetonim videre licet. Item Α-driani, de quo mentio fit t. s. siis qui contra C. de ἀ- di is priu. ut illud verbosius persequitur Culatius lib.obser. δρ. cap.ao. quo permittebatur post deflagrationem Romae, quae belli cladibus urbem deformarat,vi domino cessante , quicunque Vacuam aream aedificiis occupasset,is dominii iure potiretur. Caeterum cum huiusmodi ' edicta, ut dura & acerbitati 36 proxima, sint antiquata dicta leg. s. C. de ad elis priuat. sufficiet hic obiter de haere mentionem secisse.

De Conciliatione legis s. domum, rei vinae Item Lyδ.plane .ssis petit.haereditatis.

3 Sententia Martim, Maline. . Cuiatis, sodest . Petri Fabνi constituentium,quidnoui adimam

rem non intelligi donare materiam. a P inque argumenra,quorum autoritate MMolianem conatur ad uere., a sententia Culatii existimantis,inter bonae,ct main: ufidei pessessorem, quod ac ν ensus seratis, Oψ' meelsarias attinet. non interesse, nisi in errto

33쪽

recentrores abrigari, non contra.

is Musa fide quid i oriri in rem alienam . sinoas si in t f οαε, non potes meus rim impensu

34쪽

21 Cp utatio impensarum disseilis e K.

a sesterect Reip.ut temerit spuniatur. as 23. fundum aliqvum non iure occupat, tenetur intimarum aditene. as Transferens remDam inpotentiorem malo con bo. AAnsr te rei multatur.

ia Mendax quandoque posse nis damno assicitur. as Ad competentem iudicem aliquem vocans, itemper seim quid occupas,vel extorquens, in eadem ecffa eLI. ao Sensus l. i4.F.dedon.quem Molineus attribuit.

3r Donatio in absientem,ante 'sim silentiam non se. 3a Excolendi verbum quamsignificatisne admittat. 33 IntePectm l. 5.6 pupilli. g. 3. T.de neg. gessi secundum Meli eum. 34 Gad edi interpretatio. 3s Remusior diligentia eiusdem Molinei, in excutiendis aliorum commentariis.

36 Furio', si negotia aliena adminiserarit, non tene tur negotiorumgestorum actione, contra tamen in diuerso casu. 3'SRatio divorsitatis. 33 Intestictus verbi contemplationis. 3ρ Duo reqMiri, set negotiorum gesorum acyio contra ria decerni pessit. O Disserentia inter actionem direcram, se contra-

t Leges dubia, sicundum insiriptionem tituli ,siun intestigenia. a Aliquando ratthabitione eonesitari negotiorum gestorum actionem.

3 ada fidei possessar repotit impensas utiles, si in

faciat,animo dominum obligandi.

35쪽

o Conciliatis l. s. dormam. C. de rei vind. eum g. eae diuerso, Anenis quam atator amplectιtur. γ Rationes quibm hac conciliatio innititur. .s An dissositio legis .f. ex diuerso. T de acquirendo rerum dominio,rn desiuetumem abierit.

o Eloid iuris in Italia sitan hac controuersin. io Sura in Hispaniis. tri midin Gazs'. sa Luid denique in Germania.

HActenus de exceptionibus regulae proposita

quibus cognitis, apparet securiorem esse an dem regulam siue enunciationem redditam, non tamen rem totam in tranquillo versari: urgentenim, de exaduersis aciem struunt, nonnullae aliae leges cum quibus Vt optaro victoriae euentu res termi nari possit, manus conserenda est. Hae sunt r. do intim. C. de rei vinae item Iex 3Silane g. depet. hared

tritu. Cauetur lege domum licere malaefidei posseGri, si quid utiliter impendit, tollere quod posuit. sine laetione prioris status, i plane generaliter sincitur. minem debere cum alieno damno lucrum quaerere I Et qui/em ' Molineus in consueti Paras tu./.3.rglosses. in verbo . lefies num. t 3. qus in antiqua impressiona fuiι ν,. post illum Culat. obflib. ro. cap. . O lib. ἔ3.cap. ao. Godefr. sn*ugusadl.ρ e. in verbo. benignam. idem Godoliedus in La. C. de re Dinae in verbo,inferiorem. ubi commemorat Parisiensem senatum in hanc sententiam iudicasse Iitem se trus Faber in cuco. ture n Mura,nu. a. F.dereg. λγ.sequiati Martini interpretatione, de qua in glossa,putant rextii nostrum

intelligendum , dum modo aliunde qua ex se in mia aut stitiitia, colligatur, aedificantem habuissea-

36쪽

s ART. I. C A P. II. Is

nimum donandi arg. r .sfda donationib. Et si hanc rationem quis non recipiat, constituunt f. nostrum si iuris rigorem spectemus locum habere, si aequitatem, quae sequenda sit, eius dispositionem non tene re, d. ι piane.1. de pet. hared. Mouentur variis ' argu- x mentis, qui ab ipso Molineo,cum acute .lum pleniusquam ullo alio inducuntur. Huius enim rigoris. ut praedo desiderans impensas,aut vindicans materiam dissoluti aedificii, repellatur, exordio ei usdem legis mentionem fieri , postea tamen id ex benignitate mendari. Quod Icilicet natura aequum esse censeatur, neminem cum damno alieno locupletari , I r . nam fioeg. de eomi inrid Liure naturast. de regu tur.

Allegat secundo legem os pupisti. g.ρροή ct si quis A

da negotgoi. ubi mal fidei possessori, nedum talentici sed etia interuersia possessione, actio decernitur. Fulcire hane eandem opinionem conatur, ta . qui alianum. f. de donat. Quarto utitur argumento La. αδε ει vind. Quinto Isemect Titiumstri reb.eradii ire .pet. Subnectit deinde nonnullos alios textus,qus ad explicationem I. 33s iu arealfri concindeb. reterendi potius sunt, quam ad praesentem materiam: Vbi etiam singula argumenta persequemur. Cuiatius autem Τ non vulgare Galliae ornamentum,aeobserit. 3Isb. ro. nedum hunc nostrum g. ex humanioris iuris contemplatione antiquatum contendit, sed nullam inter bonae atq, malae fidei possestarem, quoad sumptus necessarios,& utiles attinet, esse differentia profitetur, nisi re perempta, d.lliane.mACon fidens sane pronunciatum & magni momcti, si veritate nitatur. Hoc enim si obtineat, nedum f. noster, sed etiam lexa lfri reι v M.que Vlpiani est,qui contemporaneus Pauli fuit, Item lex s. domum. C. de res ληα quae post langam annorum seriem, quae interfluxit, a Diocle- iano dc Maximiano lata est: praeterea multae aliae leges, de quibus in ulteriore nostra enarratione,omnes B a erune

37쪽

crunt ab rogatae. Sed ut ordine rem digeramus. illud in quo cardo pretesentis disceptationis vers mir, initio excutiemus,an una lex Pauli sustulerit nostium 3 deinde, an iniquum sit qua uis impensa, quae in alterius emolumentum cedat, malae fidei possessorem fra - 4 dari. Miru enim ' videri debet si huic, sub cuius imagine delitescimus,aequitati.tantum tribuendum sit, quod Iustinianus nedum Pandectis sitis talia responsa in farciri no vetarit,uti .adeo. f. ea diuerso.st. de Ac . rerum dom. item Codici LM.siquis sciens. C. de reι vin-dsc. l. s. C. de adinciis priu. sed post tantum temporis interuallum, quibus leges, aut consensu Vtentium confirmatae, aut contra sublatae fuerunt, institutionum membranas,lam equitare,atque inde secuta consuetudine, abolita costitutionem occupare voluerit.

Quam nota hic ipsi Iustiniano inurimus, qui in prooemioinstitutionum 3.3.cumphoc Deo. se propterea illas condidisse commemorat. Vt tam aures,qua animi iuuenum, nihil inutile nihilq; perpera positum, sed quod in ipsis rerum obtineat argumentis quod verbum Theophilus interpretatur πώρας accipianti si in celebri relpo . ipsum medacii arguamus. Igφ'-sci fortasse postet,si luec definitio in magno iuris pelago, semel irrepsisset: caeterum cum id cepi usi sit/nctum, ut ostensum est, & in suis institutionibus repetitum , quotus qui sique nostrum est, qui non aniam aduertat ut alia quae geminantur vel frequenter inculcantur id consilio, iudicio,& considerate fa

ses Mechi iniensis, insitiis locis tigalibus, in loco, a Vage-6 minutionis. uid 3 cur unum Pauli, idq; 'generalewsbonisem,caeteras leges, in speciali casu loquetexigat potius, quam ut secundum illas disti niluatur l. non eri nouum.F.de legi RSsenatre, La nu.C. is ψeteri ture enuccoc ita iura

38쪽

AP Α R T. L. C A P. II.

quam ut ad concordiam reuocentur,c. cum expediat,ae elect in o Dem ii ii abrogation illocusesset, cur non potius nouissimae priores, qua hae illas rescindant Acobliterent 3 l. lactri nouusima. G.dspactis. In cohesibenim est, Institutiones poti compilationem Pande-ctarum publicu accepisse. lide de Codice negari non potest. Accedit quod ne iii lustiniantis, sed etia Diocletianus di Maximianus , post tantum ibat ii, uti asti Consulum, & Annales rei u gestarum cui nccre possunt, post diuos Seuerum & Alexandrum, si ib Quibus Paulus floruit ad imperium evecti sunt, idem speciali sanctione confirmarint. Sensit lituac difficultaten CnCuiatius,no Godo fredus. nona in edoblo lineus qui 3

vi credendum est, huius rei cosideratione legem s.C. de ad triu. seculiarem casu na conia plecti stat u it, v t i sdamno dominii coerceatur, qui in alieno loco, vel in communi, improbe aedificauit. illo scilicet animo ut dominum proprietate soli exueret. Perinde quasi h e specialis no aute communis ratio esset, di affectus il , Iorii qui quid noui in alieno struunt atq; moliuntur,

inde vi. aut salte discilius negotium reddant T. ἰ seruos. de pig. act. Sed audiamus ipsos Imperatores loquentes: Sι dis contra que precos fundus i. ns prudenss soli parte ad te pertinere, noquc acim vel collega, communis operuso Acitudine,Duobclnearn extructione, ea mente, visis tuo pro porta one tua no re-

a b ciperet, aggressus ens d ut totim loca dominiu usurparet, ct collapsum balneu refabrica, e en sus es , cu aci Leia qua alieno solo imponuntur, μlo cedetnt: Dec impense his, qui improbe id fecerunt restitui debeant, antiqv xo D. Adriani edicto, Prasisprouincia memor νuru puoli sin dirimenda discepιataone legii placita cujyodiet. Lau

dabiliore opera ipsius, qui rem colla psam restituit, a b a cuius

39쪽

cuius pecunia & impensis nouit opus exui git,ossedimus& has impe sis inter necessarias rescribi, vel illa salte , quas ut puta tacita voluntate domini susceptas recusare non potest. Caeterii hic illa tacitae voluntati., 'coniectura cessat, cu aperte caueaturiaea mente factu ut sumptus pro portione tacti no reciperet.In incertis enim, non illis que indubitata essent, coniecturis locus est. l. rq .continitus.1 de verb.obi. g. eum it Negari ramen non potest in pari conditione fauorabiliore causam eius esse, qui cessante volutate domini,quid restituit,side nouo aggreditur.Porro ratio in , nostra lege, generalis traditur, c aedificia quae alieno

solo imponuntur solo cedat, nec impensς his qui improbe id fecerunt restitui debeant. Videbatur multoxo t clementius cum collega aut socio agendum, quam caeteris,sν iusta haberet possessionis & dominii causam , cu id meum possim dicere, quod pro parte proin diuiso meum siit, L so lupillus. 3 sin f .de verb.An.

Quod denique multa in re communi tolerentur,qui in aliena plane nullas vires habeant : seruum communem dqnare libertare possiIm,aut etia' institue, Te cum libertate te id etiam inuito socio,cιε seruuinsfda vulgari SpupuI NAU. rem communem cum

extraneo fiscus vendere potest, alienam prorsus non potest,t. r. cide vend. raris fissa eriιAro. Porro Reipub. intersit ut aedificia, quae vetustate procubue rint,vel casu prostrata & disiecta sint, restituantur, ne urbs ruinis deformetur, l. antepenuit.Τ.da damno insecto. & a fisto ad Rempubl. liceat argumest tari: viari detur D. Adrianus secutus Imreratorem t Vespasia' num,qui id i apud Suetonium in ipsim vita,cap.S. antea promulgarat edicto suo constituisse, ut is qui

cessante domino restituisset collapsa aedificia maxime quae cum aliis communia haberet, quod illa veplurimum propter incommoda communionis. La.

40쪽

PAR T. I. C A P. II., cent, dominio uniuerso potiretur. Illam iniquitatem tua constitutione vindicandam existimarunt Imperatores Diocletianus & Maximianus, & idem ius in reliquiserar,costituerunt. Nec obstat quod hic dicatur, id ' usurpandi dominii causa factum esse, quia Iquicunque in alieno solo aedificat,is dicitur id eo animo facere, argum. l. a. C.de eq. ct retineus. In socioqui tandum communem haberet,contrarium videbatur, quod intelligeretur id etiam suo i ure facere, ex rationibus quae propositae sunt. Hinc diligenti prouisione utrique dissicultati succurritur, ut quemadmodum in reliquis distingvitur, utrum animo negotium gerendi quid faciant,an Vero suo nomine, ita di hic eadem differentia admittatur. Hactenus ad subterfugia Molinei, quae sane incertiora sunt, quam ut Virtam in ligni eruditione,&vsus atque exercitationis peritia prςditus, se illis committere debuerit,cuna sit indubitata legum regula, quod si id quod minus verum videtur,vexum fit, idem etiam probandum esse in eo quod magis , Isinon

suli. C. si certum petatur. can. cum in cunctιε. extra. deflect.Cuiatius vero & Godesse. it. s. C. de adserita prau. etiam hanc legem aequitatis interpretatione,& commento eludere nituntur, nullam ut in supina securitate de his quae mota sunt, mentionem facientes. Quare reliquum esse videtur, ut a. l. IS .piane. dc eius vires demerita singulis pensiculatis ac rate examinemus , di quam late dulce illud aequitatis nomen trat, Si quam vim in d. l. exerat dispiciamus. Loquitur Paulus Iurisconsultus de necessariis dc utilibus impensis, eηtra causam fructuum fasti: Consi tuens bonae fidei possetarem, has quoque posser amputare, depraedone plane dubitans, illum en in ide se quaeri debere, quod scicias & prudans in ali nam rem impendisset, tandem concludit benignius