장음표시 사용
41쪽
pen sarum: non enim debere petitorem, ex aliena ia 33 et via, lucrima facere. Quis non videt ' Iurisconsultum generaliter, nedum de his, quae utiliter, sed et, i iam cicce:Luio erogata sunt, loqui dc primo omne remedium malae fidei possessori negare, postea ex be, Nignitate succur: ere. Rario repudiandi ii ii iis postu- llata est quod absurdui si: . de phnarallem: na a causa, in qua versetur, ut is doli mali exceptionem prarte, Xat, qui sciens prudens, item dolo naalo rei alienae lpossessioni incumbens, hos sumptus quos effugc re poterat, restituendo aliena , fecerit. Σ diuerso dii aetrationes mouent, unaque is pediserte comprchenditur, quod non debeat quis adspirare ad compendi
um,cum aliena iactura. Alia, eaqne Vs gentior, quae
depromi potest ex li p. eo tu quod scilicet si fa ere aliquem sumptum debuit nec fecit, culpe huius reddat rationum. Vilibus igitur in unum collatis, hae duae caul, cssiciunt, ut ius auxilii tui in Tem eius expediat iudex , dc cum exceptione doli il- , te tueri te non polli , tamen sublimioris ossicii sui Partes, in necessariis sumptibus, quibus a filic ipsius facultates sunt, accommodet. Tractatur, anneis 'idem in utilibus impensis ad imitelidum sit, &esse
hoc ipsum remedium illi propositum, exae plane. eidem quos supra reccia luim Hs contendunt, quod scilicet aequitas illud etiam suadeat, de nedum d. I plane. sed etiam sequenti illarum diserta fiat mentio. Sed non perpenderunt es Iesumptus, qui utramque causam, necessitatis & utilitatis coniuncta in habent : de his agςre Iurit consultum, exempla quae redduntur, coqrguunt. Neque quidquam mouet,quod 3 p. etiam nouelleti mentio fiat, quia hic si1mptus quamuis inter utiles alibi reseratur, tamen inter ne cessarios, aut saltem utinisque qualitatis participes iecenseri potest, i. r. I. de imp. in reb. dotal. dum de in is instgulandib te tus commeminat. .
42쪽
Quodsi pertinaciter quis inuet, copulam ' qua eon- I6serta ha cverba sunt necessaria , utiles impense.
ςsse ordinis, non coniunctionis, Ut concursum viri- D sq; qualitatis minime requirat, non pugnauerimus sed illii diraeminisse iubebimus, legem & rationem generalem, ab aliis legibus, quae speciales simi, definiri, Jc secundum illas uitelligendas, ut recte perpendit Ani Faber, vir peritiae laude, quae cum forensi usia coniuncta sit,excellens, coniecturarum ub. a. cap. t. quamuis in quibuidam a nobis distentiat. Nam si Mice nunciationi, quod quis res sitas cum alterius detrimento augere non debcat, mordicus innitendum putemus. ita sum esset furem t alimenta puero irpraestita non posse, si ille postea domino restituendus sit, repetere, i. a. C. de infant. expos aut quod suraestimationem caelat uiae ab ipse factae, si res furto subtracta condictione petatur, inferre debeat, ly.- a Venisio s. e condicitio nefurtiuis. IEque vitiosa esset illae-
nunciatio, necessarias ' impensas malal fide factas ab is illo, qui in possessione non sit, non possξ repeti,La γs seruusi si oliuam is ad legem Aquil. Quae cum Culatius. quod specialiter de illis cautum sit,&peculiarem habeant rationem , admittit, curuoniadem in nostro casu probandum est3 Quia squitas scilicet dc natura benignior, vitam duram sanctionem sublatam esse credamus, a nobis impetrar, & qu dammodo ut ait Molineus extorquet. Incessit nos non leuis admiratiotquod virum tantae experientiae& doctrinae capessere partes malae fidei posscstaris videamus cum mox, ubi scilicet de fructibus compe sin dis agitur,bon et fidei possessoris causim desertam. esse patiatur. Pupugit nos multo grauius,quod meli ad Glicias Galliae, Cutatium, hic stare ncidimus, pro . qua comentiria aequitate,& in La. C. de rescind. vena. ob Isb. G. c. 18. scribentem,& multis aliis locis, aequitatain atq; benigniorem interpretationem consen-
43쪽
su eruditorum, & iudiciorum automate approba ta, oppugnare animaduertamus. Primo enim illudat debebant perpendis non debere ' noti esse clementioles quam leges, f. oportet, Noue a Sa iae Iudicιbus. ae proculdubio certa ratione motae quam non omnes adsequuntur,aut occupati iam & praepediti aliis consideratio tribus, temere repudiant, id i naturqa: negotii conueniebat statuerunt .Deind e iniusta esse. miseri ordiam a nocenti qui Simpertiat, ait q. cap Erit iniussa: qui scilicet prouocatus huiusmod; lenitate ad premendos innoςentes tanto acrius incumbet & accendetur. .ut clericorum, exi. de vita , no-ὶ
nest. Heriserum. Non sesellit hos viros,aut fallere debuit,maioris e fle temeritatis, quid noui aggredi, quat inchoatum sit prouehere, cnemo S L . C. de ope- νιι.publieis, k illum qui non necessaria,sed noua plane instituit,eo consilio, ic deliberatione i d secere vς domini u usurpet, i. s. C. de ad s. prau. ut dissicilioremas cam restitntionis ob impenserum computationem quae intricatissimum plerumq; negotiu facit, reddat. arg. L 7. cum siti comenssumst. de confessis. Unde cum αε Rei p. t intersit ut unicuiq; ius seu illibatu conserue-- tur . a. de his qui Fui coelaltem turis sisnt: ite ut omnis
machinatio dc temeritas vindicetur, L fr.ι Qulnera-rus .ad L Aqm ct ιι st. ne quis est qui in ista voeat uam fit, vi eximat. deui de non dubitetur ' iniuriarum actione eum teneri,qui alienu fundum no iure occupat, crs.idem apuALAEMone. Ursquis bona, με inimnis, aut qui rem suam appellet,quae laon sit, vel debi-store, qui nihil debeat, 3 13 quta, eadem cr1.Cur non qui in contumeliam alicuius aedificat t& si potest famosi actione plecti, quid caus ' est,t alia via eaq; hu- .maniori non possit coercerisDeinde si non iniquum. 16 jed diuine constitutu censetur, i si quisl in fraudem aduersarii, ut ipsi durius negotiu constituat, in por ρiore rem transscribat, vel illius patrocinio nitatur.
44쪽
iactura causa adficeretur, l. r. C. ne lieeat potentionb. patrocinium. cur si maiore temeritate pari pena viciscantur leges,id durum putamus 3 Quid si nefas sit cualieno dano locupletari: si aduei sarii culpat&teme- 27 itas huic locum dederit,cur ob medacium quis possessione multatur,l. . C.de resumaea ut causse vela- 28ctionis dano coercetur, qui illa apud non coprietem Iudicem instituerit 3 cm crim. C.de tura rict. omn. II -
διυ si id-sibi debetur, i vim extorserit, L M. extat. Τ.l mei .caus creditores j rivi pri . aut qui aliens scindu occupauit,l.siquis in tantu. C.'nde λ. Possent id genus sexcenta ulla proferri,ubi res ad alique cumdano alieno cumulatior redit, si scilicet eausa sit quae hoc suadeat. Non pellent nos loco quem tueri coepimus subsidia legum, quibus aciem suoru argumen totum firmare nisus est Molineus, nam i ad i. 1. . at tinet,illa vix primu congressum feret. Conceptio legis haec est: tuu alienum fundum donatιonis causa e - .eoli nullam retentionem propter ν ensem faciet, quia domini rei, ab eo iniectau continuo efficit. Constituit Molineus per haec verba, donationis ea a. non
aliter malae fidei pomqbrem impensas donare censeri, quam si probetur, id gratia liberalitatis exercendae factum esse. Qius Moli neo ' aut God redo, qui auipsi ibidem subseribit,renunciauit, malae fidei po sses. larem suisse. de quotidianus loquitur Z Cur non potius textum generaliter intelligimus t tam de bonae , o fidei,quam malae fidei possessiore3 ut bonae fidei pos-ietat intelligatur donare, siFid constet, malae fidei vero Iuri sint pretatione: nam cum hic de necessariis impensis agatur, id est, de semine sine quo ager nihil redi liturus erat,dcis sumptus sine disti notione di ducatur, I funae fr. s.fam. ercιβ. use nulla ist,ut amittere que hos sumptus dicamus nisi donarionis causi id factum doceatur. Et si quis dicat hoc modo omnEdubitandi causam cessare, & lege nihil φ ambiguum
45쪽
aes DE IMPENSIS . sit, decidere, ille hoc responsum accipiat donationem 3i t non perfici sine scientia ipsius,cui quis quid collatii
velit,&sine expresta eius, vel tacito consensu,t Io. senti.=dc denat. Merito ergo haesitare quis posset in illa iuris inuestigatione, an quae dicta sunt, etiam iasemente inolieno facta , obtineant, Sc non procedere ex hac ipsa lege edocemur. Non fugit nos hoc locosa. verbum excolendi alio modo a Molineo,&quibus dam aliis accipi, ut etiam plantationem aliamque. praedii instructionem contineat, sed sequentia verbal plane hunc intrilectu respuunt. Deinde si talis interpretatio admittenda esset,adhuc parum praesidii prodesensione partium quas sustinent, praebere possent. Quod bona side plantantem ita donare intelligamus, si id iure prodita ratione illustretur, in malae fidei autem possessore factum ipsum iuris interpret tione sufficiat, i. ra. αδεω Qina. Reliquum igitur cer.
33 tamen est,cum ' l. 6. si pie'Pi f. s. sedeside nemg6 .cuius fiducia, idem nu. io 4.qui antea fuit 89. ne dum exceptionem , sed actionem etiam huic malae
fidei possessiori pollicetur, non quidem illam, quam titulus indicat sed aliam actionem scilicet in factum. 34 in quantum locupletior factus est. Godefredust pustat paratum ipsi esse ossicium Iudicis, idque idem Molineus defendit exem plo actionis, quae datur illi, qui furiosi negotia gerit, L3.ait Praetor.f. et uvia glossam, Bart. Salios, non actionem negotIomgest. sed in faetiim ex neg gesto decernere idem M lineus reseri, cum nullus sit furiosi consensus', r . qura certumst. loca s. Decernere non possumus,und 33 tam insignet mendum in commentaria Molineti
repserit,aut si nihil tale sit, virum alias summae diliai gentiae, de laboriosiis inum , in accurateexcutiendis singulorum sententiis& fundamentis,quibus seerm di derut,tam grauiter lapsum esse, ut huie qui furiosi negotia curasser negotiorum gessi actionem aut si
46쪽
imiles, pro modo rei administratae denegaret , contra apertum lex tum n Aofurat . item afurιο-
so f. ἡ.f. de obla. act. ubi lectio vulgaris, quam sequitur Zalius num. 2. & probat God ei redus ita se habet: Et qui negotiafurtorie serit, negotiorumges.er obligatur,m eum obligat, sicι aliquid deeLI. Accedit quod neque glossa neque Bart. illud loquuntur quod illis adscribitur: sed quaerunt quid Iuris sit, si s dis furiosus gesserit negotia. Qua in facti specie , putant, non esse negotior uir gestorum actionem , quod nulla in furioso sit voluntas aliquem obligandi, t. o. L. de reg. iuris, quod tamen exigitur , l. 1 f. in fine cum
simibbm, j.de obligat O act. Et licet hic responderi posset; tamen i in si ii casu hoc passim interpretes
sequi,&tueri videamus, non decrevimus in vanum
luetari. Horum tamen nullus id remedii aedificanti in alieno solo tribuit,& recte: furiolo enim, &aduersus illum succurrendum fuit, quia illud aequitas naturalis desiderabat; at contra improbe & per summa temeritate in alieno aedificans repellendus erat,quod Rei p. interesset omnem audaciam & confidentiam reprimi,ut dictum est. Deinde vel illa ratio hanc de- ; citionem ab illis exprimere poterat, quod furiosus, quid suae mentis di deliberationis esset, declarare non possit , malae fidei autem posse r possit. Vnde in ipso distinguitur, an suo nomine secerit, an alieno. Si suo, intersepta omnis ratio repetendi est. Sed hic diuersum fortasse fateri coget, f. qui iamdudum in controuersiam vocatur : quocirca, ut veritas huius in uestigationis illustrari possit, verba f. inseremus, d. l. o. si pupilli. g. sed etsiss deneg. ge ita, ait Iuri lconsultus siedes quis negotia mea gessit, non mei contemplatione, seoui lucri cause, Labeo ait, sivum eum po-rim, quam meum negotium gessisse. Ωui enim depra- danae causa aucceditsuo lucro, non meo commodo studet : sed nihilominuου imo magis tenebitur negotiorum
47쪽
gestorum actione. Ipsi tamen si circa res mem aliquid
gotιa mea accusitsed in id quod eo locutietior sum ha-ώet aduersium me aiationem. Consectam prouinciam, A sustinuit. putat Molineus, quod diserte comemoretur praedonem id non mei contemplatione fecisse. 38 & tamen habere actionem. Verbum t contemplationis, in hac significatione apud Cic. N id genus autores Latinae linguae non putamus inveniri, sed tamen satis nobis est I. Ctis. nostris huiusmodi verbum probatum este, qui terie lane de satis emendate scripserunt, ad quorum exemplum, si interpretes, se semper cona posivissent, gratiora illorum procul dubio essent scripta. Citerum quia non s olum indicat, atque demostrat, qualitatem sub qua aliquid facimus, sed etiam causam & finem, quo intentio nostra dirigitur, excutiendum hic est, quid illud verbum contineat, qualitatem scilicet an finem. Et sene iurisconsultus hanc contentionem statim dirimit, ait enim, illusuo luae, sto, non meo commodo studere. In negotiorum ge- . storurri actione, duo requiruntur, ut illa decerni possit. primo ut secerit animo aliquem obligandi, s. g. r. S c 3 . Sesenn us it. ψ.is quι .de neg.goltis. Egregius autem textus est .3I.ffa. eo. D . si conseratur cum Ist. ex partos. m. ercisi. quam subiicimus: Exparte haeres instituim, causam de totis bonis, quam omnes B.eredes patiebantur, ob multam mortem βμ :t, ct obtinuat coheres ab eo partem suampetebat , nec partem sum pruum in utem factorum praestare Volebat. situm ess an doli excutio nocerer'Respondi,si ιdcirco ampluω erogatu esset,quod η quos causa δε- fensa essetfabendam rationemDmptuum. Sed etsi omiserit doli exceptionem, agere poteri de recipiendas portιone sumptuum. Deinde q, id utilitatis eius gratia. cuius negotia tractantur, fiat . a. l. Io. sed an ultro
G ν ggs Hoc ita si agaturi ut cociaria negotioru
48쪽
gestorum adt: odetur, non autem si de directa quaestio sit. Nam siue bene, siue male negotia g sta sint,
sac igitur in principio loquitur Iurisconsultus dum
dicit nihilominus, imo magis is negotiorum gestorum tenebitur actione: de contraria in fine. ld. n. arguiti titulus , secundu l. to. Imperis oris e in die ad- 4sdictioκe. Nicolaus Euerardi, loco a Rub. ad . Eu ineunt manifesta verba Iurisconsulti, qui in prima specie dicit, dari negotiorum gestoria actionem, ergo et in secunda dabitur negotiorum gestorum actio, non quae n fictum sit, ut contendit Molineus, ut sit eiusnde qua I i tat is rep et i ii o, arg. l. . de instructa ct instrum.
leg dc aequalis utriusq; fiat determinatio,i. tam hoc ru- resf. de vulg. pupi Quod cum ita sit, necesse est id obtinere ex confessis, ut actu quid sit, animo alterum obligandi cum neutro in casu alia actio negotiorum possit dari, neq directa neq; contraria. Neq; ad rempcrtinet, it aliquando,etsi nomine meo negotium Asnon geratur,veluti si quis fundu meum, sine mandato meo Vendat,dc ego ex post facto consensum acco . modum, negotiorum gestorum habeat actione, quia
id propter rati habitionem fit, aut alias in subsidium. διο sim agi f. p. ct L M. F. neg .ges. de qua te hic altu silentium, dum dicit illu, qui negotia mea geritici depraedandi causa accedit, suo quide, no meo com modo studere, veluti dum rem quide, meum nomen praeteXes, utiliter gerit, sed copendium rei supprimit. aut in usus suos conuertit, vel alias improbato more Versatur, putans me minimo fortasse contentu fore.
aut alia re eludi posse. Deinde quis nostru est si si possessor in fundo, cui mala fide incumbit, aedisiciuatilpo erit siuo nomine,& tano in req siua st, ct grestituere non cogitet . dicat eum negotium eugeiere.Vtin l. nostra Eponitur, aut ipsi data negotiorum gesto tum actionem, qui meo nomine nihil susceperit tu
49쪽
commenti tram illam in factnia , de qua Molineus. cum verum non sit, quod de furiosio ab illo praetexitur, sed aeque competat eo casu negotiorum gest rum actio, siccit Prator, f. et si furiosi. Et quod ad aliam quaestionem attinet, de illa nulla sit in hoc titulo, nedum decisio, sed ne quidem tenuissima mentio.
Et ne in re euidenti diutius morem ur, una io. domum f. eiu , C. de rer semica ione, totam hanc disceptationem sustulerit. Verba 3 sequuntur. Eim autem, qtio dimpendit,rationem habιri non posse, merito refcraptum
est um ma fidei posse fres,eυμ quod in rem alienam
fmpendunt, non corum Παι isa gerentes , quorum res
es nullam habeant repetiἰunem,nis necessarios jumptu fecerint.
Hinc apparet. esse malae fidei ' possessores, qui negotia eius, cuius res sit. gerant de quibus d. f.;. &qui non gerant, nempe proprio nomine impendentes, i eosdem longa intercapedine disiunctos, hos e- nim non repetcre tiles sumptus, nisi hactenus, ut sine laesioni prioris status auferant; illos repetere, quatenus quis locu pic tior sit factus. His rationi pus bene ponderatis, putamus Moluacum,&eius adsectas uis argumentis& adminiculis, quibus se nimis secure commiserant, excidiste. Lacessita Lismum, memoria, commodum exigere videbatur, ut dissicultati, quae ex eadem i. existit, ct cum qua mirum in moa dum Interpretes sunt confli tui, quantum in nobis esset, mederemur.Sed prius alius obex, quem, ut satis forte meXLyr Iulianinst. de re seiae. d. promouit Cu- latius, nobis tollendus est, quo idem Iurisconsultus videtur exceptionis refugium, etiam malae fidei pos sessori aperuisse, in haec verba. Si in aliena area ἀ exstem, cuim bon e fidei quidem emptor fui. Qerum eo tempere adficaui, quo iam siciebam alienam, lariamus
An mιhi nihil exceptio presit, tus forte quis dicat, prodesse de damnosolicito. Non perpendit hic Culatius/
50쪽
P A R T. I. C A P. II. 31 lulianiim ' loqui de illo qui ex iusto titulo rem na- ψ
et diserar, qui iam certior de re aliena factus, poterat tamen habere spem , futurum , ut auctor suus cum domino transigeret,aut ur dominus ex aliqua caula, ratam haberet venditionem . de qua re, in exceptionibus latius diximus. Neq; uilia iurin quide certi statuere, sed dii bitare; quam dubitationem, di cunctatione Vlpianus sua additione plane discussit,dum e-diam viam ostendit, qua & ipsi aliquo modo consulatur, & temeritas eius non omnino inulta relin qtiatur, dum ait: Puto autem huic exceptionεm us processea ec enim debuit,rurmalienum eo Isis ad tisiponere. Sed hoc ipsi concedendum ea, ut suo Es radio domini area tostat aedificium quod post D. Caeterum Culatius etiam in hoc casu, aequitati dictae I S plane. locum sore contendit, & malae fidei possessoris causam,cum illa, quae bonae fidei est, L3S. infundo,exae
Pudet,virum ' tantae eruditionis, am alienqm de legibus ferre censuram, ut priores nona posteriorio 'inbus, sed contra; Sc non specialia a generalibus , sed egi uerio specialia i generalia, non ad hoc, ex crita deliberatione directa, submoueri, sanciat, Principia legum hoc modo conuellens, cum in toto iure generi
per speciem derogetur, de id potissimum sit quod ad' speciem directum est LSOn toto, st. δεν eg urps. Et noui uim a scriptura Una perfraeualeat, L S. nouissima. C. de pactis. Reliqu est criix quae Interpretibus nostri imis.&huius nisstris .atissertori b. x l. . domum. C. de rei vinae fixa fu i r. Qua ira, , t a d m od u m m olestam, pro ea sacultate ingenii, qua exigua a natura imbuti, eam multo labore & exercitatione, talem reddidimus, qualem pectoris angustiae concedunt. reuellere nitemur. Quod Vt consequamur, amplectim iit sententiam AZonis. in si a summa. tit. dere. Qind. Alberici inca. numa. de rei Qinae eiusdem in