De igne subterraneo physica prolusio D. Ioannis Nardii ... - ((Florentiae excudebant Amator Massa, & Laurentius de Landis, 1641). - [4], 152 p.4°

23쪽

SUB TERRANEOPhysica Prolusio.

p. I. Operis Prasatio.

ro, caelumve peto temera

ria stultitia, sed quae vesti-gij premo, perenno me assicere beneficentia dudum experior, sero curiOsus inuestigo tandem, atq; affecto. Haud dedecet mortalem mortalia sapere, neq; tenellam prolem ossiciosae parentis gremium innocenter scrutari Perfodiant impio usu, discerpant almae illius viscera, quorupectora cogit auri sacra fames longinquis e recessibus proxima sibi extorquere alimenta malorum: alios venor ego thesauros telluris in gremio reconditos, obruto quidem, D , dum tamen erutos, vix conspectos, diuq despectos. Cautum verbist legibus, quod si quando tam vetus sit thesauri depositio, ut eius non

24쪽

Ioannis Naraj

non extet memoria,&iam dominum non ha

beat is enim fit eius, qui inuenerit, qudd non alterius sit. Obstant nihilosi nus municipales sanctiones meoque Iuri derogant ad eb, ut vix tertiam reseruent, reliquas Principi, tundi Domino decernant Plenum proinde Tibi debetur inuent rei dominium Serenisi Ferdinande integra possessio, 't qui Princeps,DO- minus nostraeque speculationis Promotor,&Auctor, nulla portione fraudari, nec debeas, nec possis. Erogabit, spero, Tua benignitas, ambitumque diu Gratiae, & Patrocini emolumentum no denegabit operario,saltem grato, ni industrio, qui duris modo ligonibus humum exhaurit, quo GNl SUBTERRANEUS fiat in propatulo,inuestigetur illius indoles,necessitas, atq; opera. Nanciscetur hic forsan humana curiositas quibus se erudiat, nequed discet pietas Summi Conditoris admirari, atq; extollere Sapientiam.

Cap. I. ar Ignem Sub erraneum

experimentis confirmatur Fgnem hanc mundi plagam, quamquansuis libratam ponderibus inutile attamei pondus, atq; uniuersi recEment mrissi

25쪽

, De Igne Subterraneo. 3ltissimum omnium, aethereumque propriis in visceribus continere Ignis Elementum, haud credibile sorsan prima fronte videbitur. V rum,nisi posthabita evidentia male fidis horrciat quis rationum momentis, dubio procul latebitur is non inuitus, frigidissima alioquin

terrae viscera, seruere atq; flagrare prae indiuidui hospitis beneficentia. Quotusqui sio strum est, cui videre, aut ab ijs s item qui ubderint audire hucusq; non contigerit, extare passim ignivomos Terrae caminos, qui patulo ore, atque perpetuis flammarum gurgitibus,

flagrare illam SVBTERRANEO IGNE

euidentissime confirmant. Habet suos pene unaquaeq; Mundi regio Europe innumeros numerant. Namque Sicilia suum habet ussit, nam, septemque Insulas, olim Aeolias, postmodiam Vulcanias dictas,Campania trucem Vesu.

uium, - - oujs vicinum, ibus antrum Vulcani, Hetruria ardentem montem in Apennino Fel. sina alterum duo praeterea obseruantur incenadia in Agro Mutinensi. At Misinia praeter flagrantem Carbonum montem, plures S recenset Ignis Subterranei caminos. In Loppia Regione Russae, montes in altum eminentissimi dicun

tu esse qui ad vinae similitudinem flammas

26쪽

Ioannis Naralysemper eructant. Non destituitur spiraculis M. i. Gothia, Noru egit, astandia reserente Olao Magno, Nymphe crater dira Apollinatis suis portendit Flagrat in Phaselide mons Chimae ra. quidem immortali, si Plinio credimus, diebus, ac noctibus flamma. Flagrat in Ba chiri Cophanti noctibus vertex Flagrat in Medis. Cestia gente confinio Persidis is qui . dem ad Turrim Albam, EXV. caminis, a

ximo eorum , interdiu. Neq; ociosus Subterramus Ignis,coech cuniculis, in Novo Orabe respirat Decem admiratur ardentes mon-

te Nova Hispania Insula Tenerisse inter Canarias non ignobilis, perpetuis ignibus nobi lior, haud inuidet Vulcano exicanae Prouincia. Denique frequentissimi passim, nec non

recentes obseruantur Crateres, ardentesq a-

mim,nsi minus in nostro, quam in Novo Orbe quorum historiam exacte prosequi decet os

mographos, nos enim in praesentiarum certi sim hinc venamur tantum argumenta Subterranei. Neque minora, ni fallor,suppeditant feruentes qui terr ae visceribus ubique manantes, utpote qu: nonnis halituos in hυ

pocausto, peregrinam qualitatem sibi lucrentur. Ridendus profecto hoc nomine est illi emocritus , qui tam facit Ocaeteros irridebat mortales , dum csci ri acce

ptra'

27쪽

De Igne Subterraneo. ptum referret Aquarum Thermalium calo rem Etenim, praeter stopulos, quibus ratem allidet, irretit se se fateturq; nolens, praecessisse generans aliquod calcem illam, atq; cinerem, quod nil aliud esse poterat, praeterquam Ignis Subtereaneus Fumi tandem, exhalationes, Auerna Charonia, Plutonia, s susque Mephytes, e planicie,montibus specubus, vel lacubus erumpentes,nullum dubio faciunt locum reliquum , subesse incendia perpetua, immensaq; aestuaria, quae prodromos illos flammaruari praenuncios interdiu praesertim, eructant

Ca III. Auctorum Placitis idem

conuincitur.

N Eque deessent prosectb rationum pon

dera, quibus rem firmare certissimam, vel inuitis sciolis, valeremus, ni primum tra stationis ordo opportuniorem in locum differ recliniusmodi speculationes, &celebrium Auctorum assensus sat fidei conciliare, ni Subtemraneo . Antiquissimus Mercurius asseuerabat, qudd Iupiter Plutonius dominabatur Terrae,&Mari Empedocles, reserente Seneca, Ignes nouit, quos terra opertoStegit: cui Praeceptori subscripsit Lucretius,quod paulo post vide bimuS

28쪽

joannis Narae'

bimus. Pithagoras terra dixit Iouis custodiam,ti. 6.is . atque arcem Hunc nouit, Ignem Anaxime nes , eiusdem Senecae ostimonio, assusque esti Ignis Subterranei operaranterrae amotu praeser, da fi lim Xenophanes terram infinitam dixit ex ea parte, quae deorsum tendit , atque ex aere ,

Igne compositam esse quid putas dicturos HGraclitum, atque Hippiam Metapontinum: qui

uniueris Naturae principium Ignem dixere, ex I ne omnia nasci, in Ignem omnia desine-lin .d. e. Certe Diuinus ille Plato Igni Subterraneo subscripsit, ut qui nosset perennium flammarusub terra incredibiles magnitudines, aquarum, tum calidarum, tum etiam frigidarum, plurimumque Ignis, agnis ingentes amnes. Hanc excoluit sententiam mirabilis ille Natura genius Aristoteles,4 Terram continere etiam in se, ut aquae, itavi spiritus, Ignis' scaturigines docuit in lib. de Mundo, monitus, credo ab enarratis, vel obseruatis effectibus, quos inter Admirandas recesuerat olim Auditiones Ne-ue delicatulis' sc ossiciant, nauseamve prae in .suetudine moueant, norint, illud non semel Philosophu replicasse in Meteoris, dum Ven

torum,d Terraemotus causa venaretur, nec-

no aquarum saporem feruor huic ferret acceptum. Verum,etsi breuitatis studium cssicit, ut quamplurimos rerum naturalium solertes scru-

lib. 2

29쪽

De Igne Subterraneo. latores praeteream, non indictus abibit inge niosissimus Vitruvius, qui dum terrae viscera scrutatur caloris obseruat opifices ibi delitescentes , euidentissima tamen coniectura, certaque euidentia conspicuos, Neue deroget ipse rei dignitati, lubens, volensque locum cedit Romanae eloquentiae Parenti, qui de re proposita quandoque sic disserebat. Omnes igitur

artes Mundi tangam vero maximas, calore fultae Duinentur , quodprimam in terrae natura perspicilpotest. Nam lapidum con*ictu, atq, attritu elici ignem videmus, direcenti fossione terram fumare calentum atq; etiam exputeis iugibus aquam calidam trahi s id maxime bybernisfieri temporibus,

quod magna vis terra cauernis contineatur caloris.

Quid nitidius, aut luculentius a tanto Viro ex pectare fas erat e

Deo.

p. IV. Confirmatur Poetarum con

sensu, jorythologorum. OV ver priscis saeculis Numinum sub

larua Naturalis Sophiae arcana velabant,hincq Theologi ab Ethnicis dicebantur, prosecto non dubitarunt Ignis lares terram constituere. Tam arcto vero iungi sidere utraq; existimarunt, ut Vestam communi

30쪽

nomine nem, Terramque unanimes appellauerinta Mihi non credis aures saltem Ouidio praebe Vecta eadem ess,et Terrasubest gu ni viriq; Significat sedem Terra focustis,am. Eodem si utaris consultore audies, Nec tu aliud 'Ham, quam viva intelligeflamma Non est tamen quod dubites, nomenclaturam illam Terrae quinetiam iure deberi, Siquidem

ex Phornuto,hinc illi ob id, quόIon erget,ac 7xa sit His dest, Vestae nomen indiderunt Veteres . aut quiasuper imam tanquam fundamentum abilitus est niuersus Mundus. Vestas ex Plutarco rotundas mensas appellabant Antiqui, non absq. ratione,nam&Terrae figuram, atque beneficentiam in alimentis ministrandis aemulantur.

Illudque habeas ex Euripide

Parensis, Terra , quam vocavi Ve ira n viri Praefantiores consedentem in there

Caeterum tribuitur Vestae inextinguibilis Ignis ex Phornuto, fortassis, quod vis ignea , quae in

mundo et hinc nutriatur,ac per hanc subsistat, aut quod foecunda terra etiam sit mater, quibusvis ignea vita est causa. Non dubitant Plato. lnici, illudque aperte fatetur Plotinus, Vestam animam esse Teriae: hinc verb, ωscupri no-ldatio