장음표시 사용
21쪽
Ex numeris hujus tabulae constare videtur descriptam semitam hujusmodi esse, ut 'ne observationibus omnibus satisfaciat. cum nulla sere sit , cu us ab eadem aberratio, utcunque magna, contraria alterius, & plane aequali aberrationec e Numeri hn ius tabulae nullo negotio inveniuntur ex iis, quaeia n constituta sunt a angulo scit . quem effieit semita veneris cum Solis parallelo, di distantia Veneris ad tempus cuiuslibet observationis a circulo declinationis Solis r inde enim trigonometrice invenitur arcus. quo Venus ad momentum cuiuslibet observationis distabat a parallelo Solis r uuo subducto ex semidiametro Solis relinquitur illius distantia a parallelo limbi merid. t ex cuius denique uillantiae comparatione cum distantia observata , Prodeun numeri huias tabulae . qui alterius ab altera discrimen manifestant.1'Orro monendum Puto, tum in hae s putatione, tum in aliis Quibuscunque iere huius rostri orusculi, trigonometria sphaeraca sem-Per us's nos elis . neqne unu uam arcus cum suis finibus , aut t-- gentibus . contrudisse et nili ubi propter parvitatem ivserum arcuum. Pi ratum erat, nihil inde periculi eff. metuendum et quod diu ris ima lactam est. Disitigod by Cooste
22쪽
tione non compensetur . Animadversione praesertim digni videntur numeri earum observationum , quae propius ad eandem semitam ac
a 3. 3o 3I Hi numeri in primis ad totam sere semitae longitudinem pertinent: nonnulli siquidem incidunt in ejus principium ; alii in ejus processum; alii circa medium; aliquis pauislo ulterius ; alii denique in ipsius exitum . De inde ea est ipsorum ratio , ut tum numero, tum contraria positione , ac sere pari exsuperantia, desectioneque se se mutuo compensent. Hinc etsi caeterae observationes deessent; tamen vel ex illis Io. , ad qua iidem pertinent, intelligi jam muset,semitam Veneris non male certe Consentstnee ad ipsas observationes ) fuisse descriptam. Accum paene eadem ratio sit caeterarum observationum , nisi quod earum cum excessiis tum desectus majores sunt, nullus ambigendi locus relinqui videtur de congrua semitae hujusmodi pctatione. Nihil autem morari nos debet species illa lineae curvae,quam iidem numeri prae se serre videntur: cx quibus ii,qui ad utrumque ejus extremum pertinent, fere omnes negativi sunt; qui vero medium occupant, majori ex parte positivi. Certum squidem est, id potius impersectioni ipsarum observationum, quam alteri cuidam constanti causae esse adscribendum: uti patet, si B COn-
23쪽
a4 . 'concipiatur,semitam Veneris ita se se accommodare ad declinationes Io. observationum minus
ab ipsa aberrantium s de quibus dudum diceba
mus ) ut exiguae omnes earum aberrationes eVanescant: tune enim prodibit linea irregularis . admodum & tortuosa; nempe I. versus Solis centrum concaVa , deinde con Vexa, postea rursum concava , postremo iterum convexa: cujusmodi certe esse non potest semita Veneris, etsi per observationes,ab effectu parallaxeos minime extrihas, determinata. Atque ejusdem sere rationis prodiret semita, quae per omnium observationum positiones adamussim duci intelligeretur : nisi quod hujus anfractus alicubi duplo , alicubi triplo &c. majores essent. Dius apparens Veneris ejusque diameter. Motum Veneris apparentem eum appella mus, quo Venus semitam suam apparentem in Solis disco describere visa est . Motum is hunc re ipsa nonnihil inaequalem, h. e. tempori non accurate proportionalem f , toto tamen obser-
Mores horarius apparem veneris, is scit. qui parallaxim
inuoluit, in accessu veneris ab oriZonte ad sextum horarium, minor eme debuit triotu ejusdem , ab transitu per sextum horarium, ad insequentes eirentos e nam in accessu ab oritonte ad sextum horarium saraluinis Ascensionis continuo crevit c eadem ratio est Parallaxeos motus in orbita a di maxima e Vasit, Venere in eodem sexto horario exissente et inde vero decrevit usque ad transitum per mer Diuitia Omle
24쪽
observationum nostrarum tempore, poni potest aequabilem fuisse . Nam diversae Comparationes
a nobis institutae ad ejus investigationem quae mox afferentur hujusmodi sunt, ut, etsi nihil
vitii in terminis uniuscujusque comparationisine sic fingeretur; tamen mediam quandam
ejus quantitatem prodere deberent: ct quidem
ita motui, quo planeta toto observationum nostrarum tempore , semitam suam apparentem Peragravit, proXimam, ut altera pro altero , sine sensibilis erroris periculo, substitui possit. Usus
meriaianum ubi nulla omnino exstitit . Hine eonstitutis duobus
terminis motus apparentis , quorum uterque praecesserit appulsura ad sextum horarium, quantitas motus in ascensionem,qui inde erui tur minor prodit non tantum motu apparente , qui post transimim ver sea tum horarium invenitur; sed de ipso motu vero. Contra fitermini statuantur ab accessu ad 5. horarium , motus apparens no tabiliter maior prodit motu vero et veluti, u Pro altero termino ponatur ipsa hora sexta, & Dro altero hora I 2. motus apparens in ascentionem intervallo temporis, ab una positione ad alteram , ΣΟ circiter iuvenitur major motu vero . Similiter si pro altero termino Ponatur momentum emersionis centra Veneris , & pro alter momentum quoddam anterius, Posterius tamen hora sexta ; motus apparens horarius in ascensionem maior erit , quam si , manente
momento emersionis , sumeretur momentum , hora G. anterius .
Haec ita consequi necem est , ex notissimia parat Iaxeos legibus Termini autem comparationum , quibus utimur ad investigandam quantitatem huiusmodi motus apparentis , Praeterquam quod non nimis inter se dissiti sunt; adeo ut toto intervallo temporis quod vel inter remotissimos ab uno ad alterum effluxit, ncin ita sensi hilis en debuerit eius inaequalitas , eiusmodi sunt, ut partim an evertant , Partim subsequantur horam sextam . Hi ne media illius quantitas , quae ex diversis Φiis comparation thus colligitur , talis sit necesse est , ut quam Pro alme referre debeat omnes Veneris positiones ad singula momenta intra omnium comParationum terminos
25쪽
a 6 Usus porro praecipuus motus huius apparentis
eli, ut phaenomenorum quorundam a terrae superficie observatorum, vel quae chlervari potuissent, tempora determinentur : indeque non tantum nobis patefaciamus viam ad eadem, phaenomena, cujusmodi a terrae centro Oblei varidebuissent, determinanda ; sed etiam nes rarum observationum fidem quandamLectori faciamus. Duplicis autem genetis comparationes instituuntur pro investigando hu usmodi motu ;nempe . primo conseruntur lCca primarum observationum cum puncto, sive loco emersi nis centri Veneris, quae quidem comparationes, ob alterum extremum fixum 5c immobile reliquis tutiores nobis videntur : deinde cum locis
trium ultimarum . Cum vero primae Comparationes iniri non possint, nisi jam constitutum
fuerit momentum emersionis centri, quod non . nihil tr ditus esse debuit momento, inter utrumque Contactum medio; postulamus, ut interim liceat nobis supponere centrum emersisse 9 h 13. So. . cujus suppositionis ratio mox adferetur.
26쪽
βuantitates motus apparentis, ex coIIa L primarum Obserdationum cum loco emersonis deductae .
Ulterius procedere neque necessarium est, neque admodum tutum, ob intervallum temporis inter extrema comparationis nimis breve. Numeri ad sinistram lineae adscripti indicant distantiam loci uniuscujusque observationis α puncto concursus orbitae Veneris cum Solis parallelo . Quamobrem cum distantia inter punctum emersionis centri Veneris, & idem punctum concursus, inventa fuerit, facile inde coli gitur portio semitae a Venere
Peragrata a momento unuscujusque observationis usque ad momentum emersionis. Τempora autem respondentia eX momento emersionis Cum momento uniuscujusque observationis collato , facile colliguntur. Ex praemissa serie videtur jure excludenda esse sexta determinatio: ut quae non tantum alias plus nimio excedit; sed neque ulla alia sibi proxima determinatione sulcitur, confirmaturque . Quo posito, media inter reliquas erit, ' IV s3 . tres
27쪽
uotus porro horarii, qui ex collatione i . a ct s. q. s. 6. cum Iribus posremis emergunt,
Adhibita regula, qua usi sumus in ptaec. serie, videntur ab hac excludendae tres determinationes, secunda, vid. , tertia,& septima. Quo posito, media inter reliquas erit, a.' 57. ': &sumpta media inter hanc & praecedentem, ea erit, A.' a. V as. V' Malo tamen eam ponere q.' a.' Io. V , cujusmodi fere prodiret , si in hac posteriori serie ratio haberetur tertiae &Octavae determinationis: propterea quod quantitas motus apparentis, quae ex priori serie colligitur, cuique potius adhaerendum esse nobis Videtur, vix aequat 4 a.'' g) Deter-
c 1 Μotus hie apparens, qui colligitur ex nostris obsereationibus iust.
28쪽
De terminato jam motu apparente Veneris in sua orbita, reliquum est, ut ejus apparentem diametrum definire aggrediamur. Si ponatur centrum Veneris ad limbum Solis appulisse, ad
momentum inter conta mim interierem & exteriorem medium, ejus diameter methodo vulgari
facillime invenitur. At certum est, in hac observatione, appulsum centri Veneris ad limbum Solarem, aliquanto post id momentum medium
iusto maior esse videtur di inde enim , ut paulo post demonstrabitur Tuitur motus geocentricus in orbita 4' ciV 4 , & in ecliptica 3 68V IO' . quorum uterque una circiter secunda maior est eo , quem ex tabulis Halleianis subduximus . Huius autem exsuper n-tiae motus apparentis nostrarum observat t. duplex causa excogitari Potest et in primis ipsarum observationum vitium e quod, quia in Lemallum uniuscuiusque comparationis nimis breve est, in nimis Daucas Partes distribuitur ; sieque nimium iustam mensuram motus horarii apparentis vel auget vel minuit. Quamquam non faciIe asse qui Possum , quomodo , ex M. comparat onibus quindecim Prod re Potuerint motum apparentem 4. E. V majorem I viXque eam inny Pothesim inclinarem, nisi primae eomparationis in utraque serie, qu m Plurimi faelo, me ratio commoveret . Altera Vero causa Potest esse ipse motus Veneris , cui fortasse in hac obser atione malor extitit , quam ex tabulis colligitur . Sane constat, vel e κλis,quae in confessio sunt apud summos Astronomos, motum venuis in sua orbita non esse tempori proportionalem h. e. areas a radio
Vectore deseriptas rationem temporis non sequi siquidem & eius Phelium progreditur respectu Fixarum , & eius nodi regrediuntur quemadmodum accidit in Inna. Hinc itaque neque byp theus Mardi, neque etiam Kepleri , satis esse videtur ad eius locum in sua Orbita accuratissime repraesentandum , neque 1 deo ad Veram motus eiusdem quantitatem nun via tempore dentonstrandam. Verum haec excutienda relinquantur Clarissimis Astronomis a qui iam ad calculos revoearunt exiguas perturbationes in motum Solis, sive , ut alii dicunt, terrae, ab aetione Iovis, Veneris, dc Lunae Pr tectast omneque iudicium interea de vera motus RPParentis snan titate cohibeamus; donee quid certo statuendum sit, accuratiorum observationum consensu fuerit demonstratum ς ae luistissima Marai -
ιε eos veneris mensura, ex quibus ille motus pendet, is rit εUR
29쪽
accidisse; adeoque rectulam a Venere percursim , a momento contactus interioris usque ad momentum emcrsionis centri, seu ejus appulsus ad limbum,lion nihil longiorem fuisse rectula
percursa,a momento emersionis usque ad tempus
Contactus exterioris. Portio semitae Vu vid Ag 1 a Venere percursa spatio I 8.' 3Ι. '', quot nempe eLuxere ab uno ad alterum contactum posito motu apparente horario 4.' a. V IO. V ' invenitur fuisse 74. V 4s.' , cujus semissis est 37.V aa. ' ζ. Quod si ergo semidiameter Veneris probe definita fuisse ponatur, necessi erit in
primis, ut portio semitae, a centro ejusdem a momento contactus interioris usque ad momentum emersionis ipsius centri percursa, aliquanto major fuerit 37. V aa.'V : deinde, ut, subducta ea portione semitae ab γ4. V 4ς. , e X reliqua portione Lu , quae determinatum angulumessicit cum Solis diametro in ejus Limbo L, ex semitae positione facile definiendum, investigata hypothenus a trianguli obliquanguli SLu , ea prodeat aequalis summae semidiametrorum Solis& Veneris. Quod ubi acciderit, argumento erit, semidiametrum Veneris probe fuisse definitam :sin ea summa minor prodierit, certum erit semidiametrum Veneris justo majorem assumptam fuisse: sin autem major, eam positam fuisse minorem . Hac methodo, quae salsae positionis RP-
30쪽
3Ipellari potest, repetito aliquoties calculo, invenimus semidiametrum apparentem Veneris
Pel cursam, a momento Contactus interioris uiaque ad momentum emersionis ejusdem, fuiM 3I. V qa. ', quae excedit semissem rectulae, integro emersionis tempore percursae , I9 'quibus respondent s.' Circiter temporis. Atque hinc patet ratio, cur momentum emersionis
centri positum fuerit 9.h I 8.' so VConstitutis jam motu apparente Veneris, aCmomento emersionis centri, indigitandum est tempus, quo Venus Soli in Ascensionem rectam conjuncta fuit; itemque momentum, quo ad medium suae semitae apparentis pervenit: quae duo ex praemissis faciIe deducuntur. Sed prius operae pretium est, tum ea, quae jam constituta sunt, ad memoriam revocare; tum alia quaedam quae inde colliguntur, adjungere, quod sine iis paulo obscuriores, atque etiam prolixiores
futuri essemus in iis, quae seq. artic. dicturi
Eam ob rem reserat l. a. CF semidiametrum Solis; CG differentiam declinat. inter So
h Semidiametrum hane esse iusto maiorem, ut quae ex motu si arallaxi minime extricato a atque adeo vero maiori, deducta sit,iquet. Accuratiorem videlio in expositione huius uansitus adtina Cl. Eustachio Zanocto . Diqitiam by Cooste