장음표시 사용
2쪽
Liqvor iam anni abeunt, Vir Doctinsenti ac Consilitissime, cum obiter , atque in isto argumento Neu ris , vexatum Pauli Pocum, de veland se mulierisus, priore
ad Cortituitos epistola iure o, ut leui, ita & procliui muratione emendare coepi, si ista tantum ibi voce e ξους M , loco IN. Ctia ius quidem emendationis causas aliquas signaueram tum magis qu- expresseram, eo qudd ali6 festinarem : addi totamen, ea ipsa quae breuiter a me indicarentur, commonstrati ultra pone, si deinceps opus foret, firmaturum me pluribus. Exinde viri docti multi, eam emendationem , ceu 'υωe repertam , amplexati sunt : paucis exceptis, quorum pars nisi E se promptum quidquam pro bare nesciunt, pars, religione ducti, ne interpolandi S cri Codicis licentia, hoc quoque sors excmplo, cinendandi prurigine , intemperanter , imo exitiose inueheretur. CL. etiam Salmasius, ille, ut veteri itigique amicitia mihi coniunctissimus, ita inter literatos celebratissimus, familiari primum apud Belnam sermone , cam haud ita pridem miniis probare, sic tamen ut festinatio me, tum publicae rei erg6 , non sineret nos rationibus putare seu contendere. Id mihi facto nunc opus, quando illi nuper, tractatu de 6' . 693. in expositione loci Paulini, eandem reprehendere visum. In quo sic agam, ut norint omnes, ii
telligat ipse, quam illibata suetaque pristina inber nos gra
3쪽
4. Dr VELANDIs MULI E RIBVs, tia atque amicitia id a me nunc suscipiatur. Et quamq; non defore scio, quibus haec mera , deque ' da voce contentio, ac proinde superuacanea, operae vid bitur, mihi certe ita semper visum , ubique adnitcndum, ne quid in sacro Codice inexcussim relinquatur, quo ge mana etiam lectio, si quae vitium fortε duxit, reponet tur, genuindque per haec sensis restituto , singula Guuom gis animis illabantur, illustrenturque. II. Vt igitur rem quam occoepi adgrediar, D. Paulus, inter caetera, quibus labantem Corinthiorum disciplinam ei igere in animum induxit situm, intcgrum caput xi primris Epistolae ad Corinthios eo impendit, ut modestiam in communi Ecclesiae coetu sanciret. Inter alia porro curuacius Ecclesiae, habitum quoque seu si hema virile & muliebre, quod capitis tegumentu attinet; corrigere instituit. Inde igitur in viris velamentam capitis ex professo damnare: siue id aJudaeorum consuetudine rc incrent , siue potius e Gentilium exempla traxissent, qui velato, adoperto , obnupto capite , - , seu nic κεφαλῆς, Deos suos adibant & adorabant squaquam de foeminae hoc ipsiim usurpare solitae, ubi sacra sua sacerentJ Q d Chrysostomus quoque ad hunc ipsiam lo
doretus ad versim huius capitis x7λ- σ
Contra verb idem paulus mulieres velatas esse oportere definit, caputque cas obnubere iubet. : pluribus rationibu
additis, quas iles inculcat: Ubi post aliasii icit, dccxΩ- perioribus ita concludit Hon: ὀpsi ι
iii. Hic interpretes, qua veteres omnes, quὶ recenti ferme, in cana conecsiem sententiam, ut ibi vocem accipi oportere contendant, non modo per με -
, O signati pro signo, verum pastiuo insupersignificatu myro indicio O 'ns ubjectionis muliebris ,
4쪽
Theophilactus similiter , συριβολον το του ἐξου- εραμ inter pretatur, seu το της λο γῆς σμβολον, &-υπο γῆς. Ita, inquam, Interpretes Graeci: Neque aliter Syrus , Arabs, AEgyptius, Latinique, qui & iph te tu verbum hic retinent. Tertullianus etiam, develandis virginibus c.7. se vis. & lib. s. contra resonem c. g. Et auctor commemtariorum in ep. ad Corinthios inter Ambrosii opera, qui ea voce vetamen significari ait , quomodo & plerique accupiunt. Similiter versiones: quarum etiam nonnullae non Oudam vocis ἐξουσίας vim perpol tis Vocabulum exprimere contentae stant,' verum, quia durum id vident, iri instiper adiuuant: ita, se nam habere oporter supra caput signum piis ea subpotesate ': vcl itae breuius, potestis indicium. Eiusdem profecto commatis est quod Isidorus D H. Ecciso postea quam dixit foeminas, dum niaritantur, velari , scilicet ut nouctant se per haec viris sitis esse sibjectas & humiles Q s ubjicit: Unde ct ipsum velamen vul, Mavortcm vocant id es Martem ; Ei m enim maritalo di mitatis o potesatis in eo est
iv. Istud vcis interpretamentum, etsi iam olim V hi . die receptum, dixi tum nescire me, utrum apud quemquam hanc ad licin plenam fidem meruerit, mihi certὶ nunquam
5쪽
c DE VEL AN Dis MULIERIB Vs, nunquam, ceu cietior nimis placere potuisse. Et profesco, ut hic ictuus coii stare possit, duo statui oportet: prim 'quidem, ἐξ-αν seu potestatem, prosis ino es indicio pote
statis ibi usurpari: deinde, ipsam met scutore aliam,
At quis duplicem hunc tropum in una cademque voce si mul admittat i Dcinde, ut maxime prius illud, in tonymiam puta signati pro signo , hic concedamus quae tamen non tam pronii scua est, ut cum retro signum pro re signata estertur: atquin posterius illud, nullo fatis colore defendi potest. videlicet, ut ipsum no a n
neque enim de verbi alicuius terminatione nunc agimur ,
ubi Piuae terminationes passivum quandoque significatum habent, ec retro in per se positum, quod activum seu agendi significatum habct, vimque S potestatem in altum d notat , in passuum seu contrarium plane sensu na,
patiendi notione, vertatur seu transferatur.
Neque est, quod quisquam regerat, imo ἐξουσ; riseu tot vocem activo significatu hic usiirpatam, pro potesti te scilicet quam vir habct in muliere: ac si dixisset Apost Ius, mulierem habere oportere in capite signum seu symbolum potestatis , quam maritus habet in se mulierent. Nam quod vocem ipsam εξουσίαι attinet: si de isti potest te in mulierem hic Apostolus sensisset , necessario prose id ab eo expressum oportuisset, quandoquidem, ut verba sonant, mulieris capiti ea potestas tribuitur. Quod verbrcm attinet, ni fallor, qui alteri. si 'positi sitnt seu obnoxii, quiue alterius sitiat Ministri vel Onaciales aut apparitores,
denique qui alienae potestati subjacent, si quae signa vies symbola, si quod schema, si quem habitum in corpore vel
capite suo, vel pectore, aliave corporis parte praeserant, sua conditionis SI subjectionis signa praeferre dicuntur. Sic sane olim quoque Celisuales, & officiales, seruique publici, cum cincti penulatiq; dc discolori veste dignosse remur, cou eris suae nec itatem ex huiusmodi agnitio re
6쪽
D g nor g Ex v v I A CAUTI s. o seu habitu) testabantur, vi disertE ait Theodositis M. L i.
d. o. de habiti quo uti oportet intra urbem, de quo pi nitis adeam legem. Et viceversa qui potestatem habent aut
dignitatem, potestatis& dignitatis suae symbola signaquep erre dicuntur, non vero alienae subjectionis, υ- γη:&υ mei inca se: in me , inquam, & ἐξ-i, symbola, de quo etiam Chrysostomus in hunc locum aliquid, p. Il. Tertullianus quoque, lib. 3. adue in Marcionem cap. I9. de Regibus agens. omnia n Regum insigne potestatis subehume spraeseri, & non aut C Api TE diadema, aut manu se perunx, aut aliampropriae vestis notam Z Denique propria , oi- , αρρσύουσα , insignis, vestas cuiusque ea est, quae sun conditionis, non alienae signa praesert. Quare Midem Tertullianus lib. i de pallio, dixit, Et se quid c o N Dτro vel temporalitas vegit. v. Sed ait Vir Celeberrimus, d. p. 69s. seseq. Paulum pote rem, pro velamir e , quo, velamine scilicet, mulier significatur potestati viri esse subjecta: hac inter pretatione adhibita , quod apud Hebraeos, & quidem L uitici cap. II. v. q. liberum o pro codem stimatur, pariter ut apud Chaldaeos: quare c contra, de eo quod velatum est contrarium dici conuenire, nimirum ut prosiit jecto obnoxio habeatur: &cum velamen prohibeat, caput dici & haberi esicque libertim, merito Paulum σίαι nomine velamen appellasse, quia nota est stibjectionis, ac proinde quas potestas capiti impolitum est, quandoquidem in causa est, ne liberum sit. Tot scilicet compagibus istud aedificat argumentum : quod si ad syllogisticam rati
nem' redigatur , ci. neque modum neque figuram reponas . Md Prinalim, elanchus hic ad mittitur : itan lenim ου vocabula illo Levitici loco. recte pro codem stamuntur, quia α λυ so' illud est, quod tegu mento liberum est. Quare & septuaginta eo ipso loco , ου vocem ustirpant, ἡ κε αλη Sed nim intecti de tegumento liberi vox, neque eo loco, neq; alibi:
7쪽
alibi , significat statu persenae suae Iiberum , quisi straripol
tis est, M P, sed, ut dixi, corpore, vel aliqua Corporis sui parte liberum, nudumque. .are iam caetera illius concidunt: ubi & confunduntur haberi, & suisi: Sed esto, α αλυ θὸν caput, alicubi indicium M symbolum esse contra , velatum subjectionis signum csse de symbolum, seqan ideo vox ipsa A potestatem significet re re nomina hic confunduntur. Nos cnim iacta nomine quaerimus, non de interpretatione symbolica rei. Tamdem, qualc illud cst, velamen notam subjectis , quasi 8 testatem capiti imponi ' Nam imb contrarium dici oportuit, cum velamen nota sit subjectionis, etiam quasi nota subj ctionis capiti alicuius imponitur, non autem quiu pote stas, vel alienae potestatis, ut interpretatur, indicium, uti paulo anto ostendi. Quod idem ait, quod & alii iam dixere, ita retro apud Romanos dictos olim seruos vocari ad pileum , id est, ad libertatem , cuius pilaus insigne erat, ut apud Graecos coma libertatis, id ultro concedimus: Mad rem faceret, si hoc Pauli loco res aliqua quae alterius rei signum cst, expressa fuisset: δ vero exprimi debuit, vices at ia signaretur.
vi. Ludovicus Cipellus, vir de ipse doctissimus , ossicilegiis, p. 94. Vt vulgatam lectionem interpretati nem tueatur, Ac ipse ad Hebraismum confugit: Nempe
vult, utramque vocem, & eam qua velum, seu vel ei
tum, significatur, & eam quae potestatem indicat, th matibus prosectas, quae Hcbraeis κυοd σιν& .Emnes cir gnificant. Esto, simile utriusque vocis thema esse, sed an ideo cadem utriusque significatio, vel promiscuus ear 'a
inter se usus esse debet Mel potest r Deinde quid hoc ad
vii. Vir m: gni nominis Daniel Heliasius, sitis in N uum Testamentum notis siue exercitationibus, p. 39I. 322. nouam x ipse viam ingressus est, ut receptam lectionem, v ςmque bla tueretur , verum alio prorsus sensu vel
8쪽
Dε Exuvi A CAPITI s. sol inigrpretatione, quam vulgus, vim videlicet faciens ut cum nostris loquar) in verbis illis, si ire τα te: Nempe enim hic dici vult, mulierem Sm g κεφαλ, c,
habere podestatem in capite retenta simplici & genuina vocis εξουσία seu potestatu significatione 3 id est , habere potestatem in viro suo, qui caput est mulieris. Cuius interpretationis fundus illi, quod eo capite inter alia ὁ αν, ρ λ,1 γρωπικος dicatur, & mulier viri sui ficu capitis causa. creata: unde inferri ait, aequum esse, ut mulier γης --
φαληe, in viro suo , non vero in se potestatem habeat, id. t stetur capite tecto &obuoluto, quod submissionis signum est. Et hanc etiam sententiam suam nonnullis aliis argumentis suffulcit: Ita enim Dominum ad foeminam post lapsum dixisse, Genesios 3. τον η αυ , i. subviri potesate eris, ut habet vetus Interpres, ubi etiam sequitur in me πυ κυvd , i. Vt interpretatur, ipsi pol
salem habebit in te. Additque, ita matronam dici habere
trix sui Is meis liabere dicitur , dc opera eius dicuntur γ-ου c, cuius videlicti nam id ita cxplicat in neque maritus neque Christus caput est. Haec inter alia Vir Clarissimus, ubi initio illud saltem recte,qubd vocabulum pro velamento, seu signo subj ctionis vel potestatis alienet, stare vel accipi non posse re-ctc vidit, contra vulgatam & receptam hactenus Interpretationem : Sed reliqua male. Nolo ego hic ad veterum con'
sensum prouocare, qui omnes ista, A , de ipse
mei mulieris capite, non vero de viro, qui figurate caput mulieris dicitur, accipiunt, etiam Clemens Alexandrinus, paedag gi lib. Σ. cap. Io. circa D. p. Isi. quando & ipse hoc in argumento a veterum consensu recedere fas mihi duco, circa nudam videlicet vocem, in caeteris cum ipsis consentiens. Nolo etiam illud reprehendere. quod hunc Pauli locum ad mulieres coniugatas seu uxorcscyarctat, quarum maritus caput est, etsi inter Thcologos
9쪽
1o Da VELANDIs MULIERI Bus, illud adhuc controuertitur, num Pauli dissimi , etiam ad inuiras, quς maritum sertitae non siint, pertineat, quod ipsis discutiendum relinquo. Quid igitur Z Apostoli primum se
pus eo capite, verborumque ibi nexus & consequentia, huic nouae interpretationi restagatur: neque enim id eo loco Paulo propositum fuit, ut ostenderet, mulierem viro subjectam esse & obnoxiam, de quo non dubitabatur, vorsim posteaquam mulierem Velatam esse oportere proposuit, mox & rationes eius rei addidit, inde iam inseri hoc versiculo, seu concludit, ideb vclatam esse opintere, non ἀσκε'ita, scilicet, seu eν:--Γ, inquit, pro
pterea se licci qubd vir caput mulieris est, o c. ideh debet velamentum habere in capite. Secundb, hanc eandem interpretationem respuit vel illa locutio ἐξ- Quid enim quaeso est Π A B E R E potestatem, quae alioquin in jura formula passiua est, aliud , quam εξουσιαζειν, potestate sit einctum esse, non autim in alio potestatem agnoscere , M. sic subjectum M obnoxium se profiteri, manuiq; & pol stati suppositum t Nam& codem quoque sensu , quod in gis est, ut id obiter etiam nunc moneam, in illo Matth icap. 8. v. '. loco, qui & ipse hactenus salebrosiis est, malό-
que aeceptus, Centurio sese ora ἐξ-mαν μου , siue jactat si ue profitetur: vel quomodo Lucas habet, cap. 7. v. g. 'ἴ
ΓΛνοιφον, id est, potestate succinctum, in potestate constitutum, pro quo alia, dicuntur qui aliis imperant: ore enim ibi non significat , vertim in: quomodo Cicero ipse dixit in potestate esse: sic saneta apud Romanos saepe usurpatur loco rar: ut apud Virgi lium Sentius non uno loco obseruat. Homerus ipse, , pro in muris, aliaque id genus, quae notissinna sint, de quo sorte alias plura. Tertib renititur hiate explicationi vox sin, quae vim subjecti habet, non objecti, formulaque adeo integra Sori: etῆ --ταλῆς : Ea quippe hac in re legitima & soleamis est, quum de te mcnto capitis agitur. Sicenim, ut de multis pauca asseram, Plutarcii Ga
10쪽
rum p. 381. de quodam Templo agcias, ubi Sosipolis eoi batur , ait , ad id nulli aditum patuisse , nisi uni sacrifices ,
tulisti, inquit, aerii hi, qui in fastu in capitibi haberestent,
ut metam Idem 4..de lingua: Capital, a capite, quod sce doluia in capite etiam nossent habere: mox. t ultra ct re
i a fere in capite. Festus : Sinbutam vestimentum, S c. quia iη capite Virgines Vestales sere cantes habebant. Sic
quoque veteres apud Nonium Marcellum, c. I . & I6. aiunt, penutim in capite inducere. dein capite injicereri iam. Ut omittam, quae de velatis Flaminum, Augurum, S smmilium, nubentium, lugentium, reorum, mortuorum capitibus passim occurrunt, ut x de coeteris capitis tegumentis. inartis huic eidem Interpretationi restagatur ratio subdita, ἀγγελουe: quocunque enim tandem sensu ea verba accipiantur, vel etiam legantur, ex iis nunIqmoἀo epicias, quod illi volunt, mulierem viro, tan- . quam c piti suo suppositam, in co viro potestatem agno cere oportere: veitim istud recte, velatam eam esse opo rem, ergo. Quinto, quis unquam fando audiuit, vel uspiam legit ita via quam loquentem, ut habere potestatem in alio quis, non in se, dicatur, pro potestati alienae subjectum M obnoxium sese agnostere t filii verum sit, quem sua potestatis recte dici, qui alienae potestatis non est, inod Geneseos locum attinet, nihil ille ad rem facit, S: ad eam locutionem quam hic Vsurpa- iri volunt: recte enim & propriὸ ibi de uxore dicitur, eius