장음표시 사용
121쪽
ad statu. q.68.in a. parte.ubi tenet Alber. qu5d iste tenetur contribuere. & idem tenet Ploturan repeti. l.si quando.nu. 872.C.unde ui. .l Nunquid derobatus,vel damnum passus teneatur cedere vilis iura contra malefactores respon. Alber.in qq. ad statu. q. .in 2.parte.st lac.dc villa etiam absq; dicta cessione habet regressum contra malefactorem. Sed an habita emendatione a communitate, potest agere contra malefactorcs respon. Alberi.inqq.ad statu. q. 72. in z.parte.quod non.scilicet,quoad emendam damni. ramen bene potest agere ad poenam fiscalem contra ipsos malefaetores.vt.C.quado ciuilis actio Meiudicet criminali. l. I. Et communitas,constito de maleficiore,potest ab eo petcre solutum. l.si sullo.ff.de condi .sine causa.vide Albei i. in qq.ad saluta.q.7q.in a.parte.&danificatus tenetur probare ignuimmissum.secundum Alberi.in qq.ad statu. 8o. parte. a.l inet de necessitate no sit coactus probare personam, qui ignuimmisit.l. r.3. scribi. ubi Albericus.1fad Syllania. An istud statutii prosit cIericis Θ respondet Alberi. in qq ad statu. q.9.in 2.parte,& rub.statu.& dicit quod statuta non pro sint clericis nisi sint approbata a clero.& vide Ang. Arcti.in trac.malefi.in uer.incendi ario. in vit. col.& ad hoc stat. vide Firma in reper.uer. damnum .ucr. 38 in Alberi. in I. I.fs ad Syllania. Et debet legitime costare damnum ess datum , non autem per contumaciam. secundum Firma .in reperto. uer.damnum.uer. 37.Nec susticeret iuramentum damias pasi simili contra violentum. Et potest peti,quod iudex uadat ad uidendum Iocum.lecundum.Firma.in reperto. uer.damna. Ucr.qO .cum. J.seq. An facta emendatione damni sit notitias incendiari superuenia communitas possit agere contra do. nainum, ut agat concia malefactorem)responde,iit per Alberi.m a. parte statu. q.9I.&CCepollain.in conii. I 8. in prin.inlcipri praeces. Vtrum debeat probari,quod clam suerit dare num datum &c.ξ respou. quod sic.ut per Alax.insons. Ios.
122쪽
in A. contrarium tamen vult statutum Ferraria .subrub. de damnis & incendio absconse datis . libM. versi. intelligiturcia dest occulte. vide Corsetum. in singu .uer.Occulte. An sufficiat hoc exprimere in libello videtur,quod sic.secundu Roma.in cons I o s.circa prin .nec sufficit probare damnum, secundum quod laxatur in alijs statutis.ex statuto praedicto ferrariensi.in versi.per testes,uel aestimatorcs.quia alia statuta loquuntur de alijs malefactoribus delinquentibus. ut per Bar.in l. semper. in primisquod vi aut clam. Et ipse damnum passus contribuet pro rata ut dixi vide Firmae in reperto. Ner.sed.&qO.quomodo aute imponetur collecta vide. Ange. Areti.in trac.malefi. fol. sa.& 6i.col.3.in fi.& ibi in additio.Et dic, quod damnum praesumitur datum a uicino. sicut furtum. secundum Bariin l.si ita. ff.de fundo instruc. nisi sit bonae fam . secundum Bal.in l. I .ad KC. Loca.Facit, quod
quitur superstatuto praedicto Fcrariae.idem dic de habitante,& quoniam statutum Ferr.mena init demense, ibi infra messem.&c. Qii ro quot dies habebit iste mensis respon.ut per
Bar.in l. a.in fi.C.de Tempo appeti.& vide in clem. causam. de electio.&glo. ibi in uer.mensem.&ibi Dominicum .inc. quaesito.de elec.in 6.& in dicto statuto in uer. palam.& Barba. inconsi. q6.col .vol. r.Et no.quod si tu compares ad defensionem actas te constituere syndicum.iuxta formam statuti Ferrariae. subrub.qualiter procedendum sit in causis cotra uniuersitatem.Et no.quod statutum nostrum Ferrariae,de
quo.supra non habet locum in vulneribus illatis animali instrata publica,quod postea sit mortuum.n. secundum Alex. in consi. 9I .in vj.per totum.quia villa nunquam tenetur pro
123쪽
AN statutum puniens debilitantem membrum , locum habeat,si quis debilitet digitum)i cspon. Bal .in c. I. de
noua forma fidelitatis .in usibus seu.& in auth. scd nouo iure.C.de seruis fugiti. ubi tenet, quod sic .Scd Ang.contra.in I.idem Ostilius .ffide aedili .edic. nili ex coniecturata mentestatuti aliud colligeretur vide Firma. in reperto. in uer. debilitatio.& uer. digitus.& ait Bal. in laifugitivi. C. de seruis fugiti. quod amputatio membri,cst debilitatio hominis, scilicet,totius corporis. sed debilitatio mcbri u impeditio principalis proprij offcij ipsius membri.vnde oculus non dicitur debillitatus, si quis uidet, ut prius, quamuis propter ictum Oculus sit aliqualiter deturpatus. secundum Bal.in qq. ad statu. ucr.membrum.nu. 2.Et debilitans mcmbrum, puniri debet poena statuti, de obtruncante. secundum Floria. in l.bianas. E.de serui. urba.ptaedio. & subdit, quod obcecans, licet oculum non effodiat, uel extrahat,punitur poena statuti, de extrahente oculum.Vide Ioan Cor. in qq.Tholo. q. 2 7. ubi dicit, quod debilitans membrum alicuius, punitur poena statuti,quando membrum ex toto debilitatur . Siculus tamen. in c.cum in nostris.de concessio .praebcn.dicit.quod licet me brum debilitatum sit quasi inutile,quo ad operationem,ualet tamen, quo ad decorem. vide omnino Ange. in addi. ad Bar. in l. nominationem sub nu. s.C. de decurio.lib. X. ubi traelatur de hoc fusius, & Ange. in addi .ad nar. in l. articulari. C.qui morbo.&c. lib.x.& Alex.in addi .ad Bar. in l. facultas. C. de iure fisci .nu. a. Lib.x.& Bal. in I.si non simpliciter.C. de dili .edic.& vide Tureta.intracta.communium opinionum. opinione.xXlOst regulas.
Declinare. ST A τ v τ v M punit declinantem inquisitionem,& iurisditionem potestatis &, 9, possit offendi. Opponnes exceptionem declinatoriam, super qua nondum sit pronunci
124쪽
rum,non poterit offendi decundum Bar.in J.eum qui .sside iure patrona. & Bal. in l.si quis in suo.C.de inoff.testa.& Fe- ου .in c. I .de praes ump. Dicit statut um, quod si clericus declinauerit iurisditio nem potestatis,non sit poena,nisi decem librarum, si quis interficit eum. An poterit potestas in plus punire,quasi per statutum non teneatur respon.Bal.quod sic. in auth. cassa. C. de Sacros .eccle.
C TAYvrvia tollens desensionem .non intelligitur tollereo desensionem naturalem. sed ciuilem. secundum Marsit. in consi. a I.nu. a.in prin.& doct.in l.ut vim.T de iusti. &iure.& ideo licita est defensio, quae est de iure naturali. ut per eos ibi,& uide Tho.de Saluze. inter consi. crimi. diuer ru er Ziletium.in consi. 29.tomo. 2.& Bossi.in practi .crim.tituo.de defensionibus reorum.& titulo,de fauoribus defensionis. l. 26 t.& NOuell.in tract.suo ad defensam. & Iul.Clari in practica crimi.& ubiq;.ut in eius repertorio. & an quis admittatur in criminalibus ad nouas defensiones)tradit Iulius
Si cauetur statuto. quod si quis debeat banniri, pr cedere debeat prporis proclamatio, qua dicatur. quod quicunq; uelit talem defendere,vel adeste causae,coparere pos. sit, & debeat infra quinq; dies. Prico unum tantum proclamauitiquid iurisdiespon.ut pcr Alberi.in I a Principe .ssi de postulan.in priri. Statuto cauetur.Non licere cuiquam personam suam defendere ab iniuria. Dic,quod nec consensu hoc fieri possct. l.pactum inter haeredem. Ede Pactis.vide Caepolla,in cons. a 9.sub nu. 23.qui allegat Bal.in coiis. 82. Statutum, quod tollit defensionem, tollit etia recursum ad superiorem.ita dicit Marsit in prac.crimi.in S opportune. sibnum.6o.
. D. Hippolyti Bona Cos . Sta-
125쪽
t istatutum licet deneget defensionem . iudex tamen uidere debet utrum ei concludant probationes, quia si non conclud ant,debet reus absolui. qui licet non audiatur,ad iudicutamen spectat hoc inquirere pro interesse sui ossicij . secun
iudeus debet admitti ad defensionem filij in causa capitali, sicut & alij. Caepolla sic dicit in consi. crimm .&Tiraqueu
US.intrac.de iure primogeniorum.q. 66. mira 3.ubi &alia ad rem more suo aggregat.Et no.l peccat ille,qui se non defendit,si potest.cmon in inferenda.xxiij.q.iij.c.quanxar.&ibi gl. de sententia excomunica.& late tradit Ioan. de lign. in tracta.de bello.c.Lxxix.incip.circa tertium.Et filius tenetur patrem uerbo,& opere defendere .non autem facto. secundum Bar.in extrauagania ad reprimendum. nu.3.in prin. S de his satis.Reliqua vide raulium manimang. homicidium. inpractu mi.vbi tractat fusissime de desensione res, & personae. & plura deducit Michael Grassus.in suo tractatu communium opi .lib. I .ubi de defensione agit..o: Statutum licet posse tollere quamlibet exceptionem, non tamen potest tollire exceptionem defensionis, secundum communem opinionem. Chirconius. insito tractatu comunium opinionum: centuria .conclu.6 2mu.34.pagi.94
ST A r v et v M dicit,quod si quis commiserit graue delicta,
puniatur.&c.quod nam dicitur graue delictum Θ resp.ut per SoTi.in consi. 267.col. .uers.2.quia fuit. Vel consi. 3 37. quod graue delictum esse dicitur, etiam in doctorem com- ssum.& dicitur grauis iniuria facta Doctori . quae grauior
126쪽
ars duper primo dubio .Et no.quod iniurians doctorem te. netur lege Iulia de ui publica. ita Guid. Pap. in q.88.& Pet. Len aude. in tracta .de V octori.& eorum priuilegijs.parte .q. o.7I.ubi determinat. an collegium agere possit pro intuita illata uni ex doctoribus collegij.& respon. Oldra. quod sic. in consii.66.8c si sit scholaris, qui inferat iniuriam doctorib. pollunt uocare in collegiu,& cognita causa declarare incur-xisse in periurium, quoniam iuraueri reuerentiam etiam do. ctoribus. collegij deferre i ita dicit Petr. Lenaude. ubi supra&Beluisius. in sua practi.crim.titu. de iniurijs.nu 6. &ri Oiniuria illata doctori popularis est actio. ut per Bar.ini. I.S. ius publicum .isde iusti.& iure.& Alex.ibi Et offensores doctoruin actu lege 'tium non minus incidunt in crimen publicum sacrilegh,quam si quis offendat sacerdotem .secundum Zas.in repeti.l. t unprin.nu. ii .ffide iusti.& i tare. Quomodo autem puniantur, qui retrahunt scholares,& subtrahunt do .cioribus legentibus.& de doctoribus practi cantibus scho lares. vide Archiepiscopum florenti. in eiuS summa. lib. 2.ua tit.de restitutionibus. S. I. col. a. ubi refert quendam Ioan. de Ripoll.de hoc tractantem. De hoc delicto. tractat fusiust Bos in prac. im. l. I.&3. l
TAYvetvM dicit.quod delinquens in ecclesia puniatur. . quid si delinquit iuxta ecclesiam,an habeat locu statutu respon.laan. Andr.in addi ad.Specula. inrub de immunitate eccle. v videtur, ' silc. & Gui. de Sura.ini praesenti de ijs, qui ad eccle. confugi. Et no.ui delinquens auctoritate statuti, excusatur. secundum Corne. inconsi.8r .in 3.vol. Statutum dicit. quod pro quolibet delicto impunito potestas puniatur in decem Quin F secerunt delictum,& fuerunt quatuor puniti.dic,l de quinto augebit poenam . secundum
127쪽
an secerit igorantia, iudicis arbitrio relinquitur. secundum Henric.Bochich.in tracta.de synodo.epistopi.sub nu.4 I. An quis teneatur obviare delicto,vel reuelare delicium ξponit Iul.Clariin prac. i.SE.q.87.per totum. . IDenunciatio. DI cir statutum, quod massarij contratarum, & cauarzelani villarum habeant denunciare omnia crimina,& maleficia coram potestate, vel eius maleficiorum Iudici. Hoc statutum non nabet locum, ubi leuissima esset scissura cutis . ita dicit Corsetus. in tracta.de minimis. sub nu. s. &Marsilius in singu. 2 6.8t Paris de Puteo. in tracta. syndica. in S. syndicus. & Iasini.si ideo. C. de ijs, quibus ut indignis. Item non habet locum,si ipsi ignorant delinquentes.puta,si maleficium fuit commissum de nocte, na nox celat male facientes.l.si cum exc ptione.S. in hac.Tquod metus causa. Si tamen sint duos testes, qui malefactorem sciant, pos sunt denunciare famam cum illis duobus, absq; eo,quod delinquentem apponant. Et tunc poterit Iudeκ cogere dictos
testes ad proserendum personam malefactoris. quia sufficit, quod syndicus, vel cauaraeianus faciant, quod possiant. l.
annus.ff.de calumniatoribus.ita dicit Neuig.in sylvanuptiali. Lib.3.subnu. 29.& seq.Et creditur eis, etiam si falsum de- nuncient secundum.Bal.in l. r. C. si aduersus liberta. quod intellige, si iuste iurabunt.ita Ange.in auth.de iudi .f. oportet.in prin.col. 3.vide Bal.in l.si tutor.C.de pericu.tuto.& in I. r .C.de iureiuran.Sed potest cotrarium probari. argv. glo. in l. et .vbi etiam Cast.Tu ex noxali causa agatur.& Iaco. Butati Bal.in l. r.C.de rebus credi.l.cum precibus. de proba. Et denunciator,qui falso denunciat, tenetur de falso ciuiliter,& criminaliter. secundum Bal .in l. I.C.si aduer.liber.l. lege Cornelia.g. qui delatorem .ubi Alex.post Bar.Ede sal.& per Bar.in l.duobus4.fi.Ede iureiu.& l.ab accusatione. S.nunciatur.Ead Turpilia.quod intellige,nisi statutu dicat, quod
128쪽
credatur ei.& ulterius credi non possit.secundumBal. in c. r. col. 1.in titulo si de inire. intcr.do.& ua.lis oria.in usibus seudo Et denunciator non tenetur seruare solemnitates. de quibus.hr in l.Libelloru. ff.de accusa. Ang. in auth. quomodo opori episco. Et debet syndicus, uel cauareteianus in ingressu oscij iurare, ψ bene, & legaliter situm exercebiit officium .ita dicit Anse. in l.si vacantia.C.de bonis vacan.lib. X. Nec tenetur pro singulis maleficijs iurare. sed suiscit iurametum ab initio Tm Bal. in addi. ad Specula . in titu. de accusa
test esse testis syndicus, vel cauaraeianus quando iudex procedit per inquisitione, si desunt alij testes,licet ipse prius de-
nunclauerit. secus, si iudex procederet super denunciatione Ieripsum facta. ita Saly. in l. ea quidem. .de accusa.Et de- et denunciator habere praemium a statuto sibi taxatum . primo ex bonis malefactoris. et .ex bonis cius, ad cuius vindicta fit denunciatio. a. ex bonis fisci. ita dicit Bar. in l. lege Cornel.in princ.T ad stilania. De deunctatore vide Alex. in I. cum quidam .f. quod dicitur.ffide acqui .hae.& Bal .in.qq. ad. statu.in uer.denunciare.ubi hiat plura.& Iasin S. sed istet. nu.s . iusti.de actio.Et de denunciatione vide Bossum. in prata crimi.in titulo de denunciatione,&Iulium Clarum in prac. crimi.S.fi.q. 7. Si statutum uult,3 denunciatio fiat insta tres di es. dies incipiut currere a die protestationis. secundu Bal. in l.fi. C.de nego.gest.& Fely .in c. sicut olim.col. I .ad fi. de accusa.
Stante statuto, quod syndicus teneatur sub poena denuciare maleficia insta octo dies, & commimssu est maleficium ultima die osscij sui .an spectet ad eum de nunciatio)an ad sit cessorem, in cuius tempus incidit dilatio & ad priorem spectare decisum est per Cotta in tractatu rerum memora. uer. syndicus. Ad hoc statutum uide Firma.in reperto.in uer.de nunciator. & Fely.in c.sicut olim de accusa. & qualiter accusatur θndicus,qui non denunciauit.vide Ange. in uac. ma-
129쪽
ie fi. ingi. nec non ad quaerelam. col. o.&est lex. & ibi Bar. in l. diuus .isde custo.& exhibitione reorum. & Bar.in l. r.de iure fisci. lib. xij.& in tracta.malefi.per Ang. sol.32.col. ILVer. quaero an de nunciatori ξ & hoc limita, ut per eunde Arcti.ihI .col.Et nO.quod syndicus tenetur denuciare delictu, etiam impunibile.v t puta, si bannitus fuerit occisus. secudum Bar. in i .fi.9. diuus. inde publi. iudi.&Firma.in reperto. vcr. densiciator.vers. xi .Limita hoc statutum, si mallarij,vel syndici pretuenti sint ante mora a principali, qui perfecte curiam instruxit,quia hoc casu non tenet eos poena, eo quod non denuciauerint.ut per glo. Bal.& Alex. in Mororem. C. de indigni.&in trac.malefi. Ange. sol. 3 IAcr. quid si fiet. & Firma. in ver. denunciator.vcr. I 6. Limita et II massarius,vel syndicus ignorauit malefactorem,taliter, non potucrit certificari. Vt per
Bar. in l. haeredem. ff.de ijs,quibus ut in d ignis. & obseruabiatur.quod dicit Alex.in l. & ideo.C. .de quo vide Angccintrac.malefi. sol.3 I .ver. quaero an excusetur. & vide Praepos, tum in c. in praesentia.in a. no .de sponsa.Limita. 3. si ignora
uit delictum ut dicit Firma. io reperto. Ver.denunciator.UCn
a 3. non.n.tenetur de nunciare maleficia occulta.s cudu Bar.
Firma .in ver .denunciator. Vcr. y. Et no. si omnes non de- nunciant delinquentes, non tenentur ad integram poenam tper Alex in l. minoribus.infi.& ibi Bal C.de indigni .Et syn dicus de false tenetur. ut per Firma .ii, Vo. de nunciator cr. 2 .Et no.quod denunciatio fit in scriptis. secundum Balant. E.C.de nego gest.& Fely.in c.sicut olim. de accusa. Et sisyndicus ponet in accusatione testes ignorantes,perinde est,ac si non denuncialset. ut ait Bal. in l. ab excusatione. C.de fidei commissis. Nec tenetur denunciare qualitatcin malcficij. ut ait Fel. in d.c.sicut olim. An massarius , uel syndicumneatur denunciare maleficia commissa ic inpore suo,si exiuit de officio.
130쪽
pertum sit dolose id fecisse.secudum Fcly. in d.cuicut olim. articulo fi.de accusa.
ST A rv et v is dicit. si iudex dep henditialiqvcm furtum
facere,puniat incentum. Dic, quod si reperit eum.non in fragranti crimine,sed post furtum consumatum, quod vcrificabitur statutum. quia iudex dicitur depraehendere,conuincendo. ut habetur in additionibus ad Bar.ini. I. C.de peti. bo.sub.
ST A et v et v M potest concedere licentiam depraedandi.secundum Bal.superstud.intitu.de milite vasallo. pergio. quae incipitatoc merito in fi. i ,1 l.
De batus. i 'DIei et statutum si aliquis derobatus fuerit in comitatu,villa,vel castro,quod villa teneatur. &c. De modo aut probandi derobatione, nullum habetur verbum in statuto.Pone,venit derobatus ad curiam ,& probat se derobatuptestes . An de quantitate,& aestimatione rerum stabitur eius iuramentoties pon.quod probabit eo modo, quo potest,persamiliam,& suos socios,qui alias non admitterentur, & per alias coiecturas.vt qa uisus est deponere in valisia tot res,assumere lata pecunia,& similia, & istae probationes iudicis arbitrio relinquutur.& habitis istis psumptionibusi,desectulbationum, poterit postea deserri iuramentum.ut ait Bar. in I. si quando.C.unde ui.ubi idem dicit Plotus. & Corne.in cosi. I a 3.in I .uol.ubi dicit,quod derobatus in alicuius territorio si habet regressum ex forma statuti contra homines loci,