De compositorum a dis (di) incipientium apud priscos scriptores vi et usu

21쪽

heri vero prospeaeisse eum se eae testulis, Baec mintiasse et flammeum e assum domi capillo quoque esse mulier passo dicitur quasi porrecto et eaepanso et passis manibus et velis

passis dicimus, quod sioniscat diductis atque distentis. Itaque Plautus in Mi ol. 359 a littera in e mutata per compositi

vocabuli morem dispessis dicit pro eo, quod est dispassis: Credo est isto Memplo tibi esse pereundum extra portam Dispessis manibus patibulum quom habebis. 9uamnam id ob rem Codices varias scripturas praebent: Α dispensis, BCD dispersis sane ost legendum dispessis, quae sorma est pro dis- passis, nec pro dispansis Dispessis etiam oditio princeps praebet. Pacuv. 9 legimu8 . . . cervicum Floros dispendite crines. Ita Ribbockius verba rostituit Servius abo disperdite. Disperιdite crines similem vim praebet, quam apud Ρosteriores Acriptores orba saepiASime usitata crines passi. Alia forma vispandendi verbi dispennere esse Videtur, quam

ωrmammonius p. . tostatur: Dispennere ... tractum a pennis

et volatu avium. Rectius mihi ii setasAe videntur, qui dictum putant verbum pro dispendere, d littora in praecedentem littoram Asalem mutata, a dis et pando. Plaut. Mil. l. l407: Ubi lubet dispennite hominem divorsum et dissennite. Hominem dispennere idem sere esse videtur atque expansis bracchiis hominem alligare, ut se movere ampliu non OSSit. dispendium, a pendendo verbum dispendendi si huc illuc pondere atque ponderare dispendium ideo, inquit Varro, quindi dispendendo solet minus eri. Legimus vocabulum laut. Merc. Prol. 30 Inhaeret aviditas, desidia, iniuria nopia contumelia e dispendium. Eadem vi rol. 1 dispendio, Men. 485 dispendio; er Eun. 929 sine dispendio, ec. 795 dispendio. Addo Enn. Annal. 14. - dispensare uno loco legitur. laut Bacch. 72: Nunc alteris etiam ducenιis usus est, capto Ilio ut dispensentur, ut si mulatim qui triumphent milites. motum si imperatore Romanos triuniphan-

22쪽

tos pecuniam inter milites dividere esse solitos. - dispensator proprie est servus, qui domus urbanae rationes curat et domini pecuniam administrat. Ita primum dispensatores teste Fost dicti sunt, qui aes pensantes expendebant, non istam merabant. Hinc deducuntur eaepensa sive dispensata. Exstat dispensator Corp. Insor Lat. I, 1044: Darius Disp. de suo fac coer. - dupercutere est percutiendo disicere: laut Cas. IV 5, 18: cerebrum disper tiam, Merea tu ludibrio pessima adhuc uae me habuisti; hoc uno loco verbum legitur. disperdere, in omnes partes perdere. Com. Rom. Fragm. inc Pall. 12 qualem demens iste chlamydem disperdit Caton. libr. ad Marc. l. I, 8 iurarunt inter se barbaro necare omnis medicina, sed hoc ipsum mercede facient, ut de iis sit

et facile disperdant Plaut. Cas. I 3, 32 Bibe, es, disperderem. Disperdere hic vim verbi dissipandi praebst. Similiter Plaut. rin. 344 disperdidit; itin. 16: disperdit. - assivum verbi est disperis i. e. in Omnes partes, funditus perire. Saepius videmus verbum cum adverbio male coniunctum. Ρlaut. Ροon 844 Sed ad postremum nihil apparet male partum male disperit. Sed coteras orbi usitatissimi formas, quoniam usus per se planus est, Versuum numeris tantum ascriptis afferam Plaut. Stich. 753 dispereo, oen. 908: disperibit, ost. 375 disperisti, Mil. si 163 disperistis Saspissime autem disperii formam, quas est exclamatio desperantis, ut perii, interii, actum est de me invenimus. laut.

Cas. V, 3, 2 Cist. IV, 2, 2 IV, 2, 47, Bacch. 1116, ost. 375, 1030, ero. 599 681, 709 607, Aul. 242, ers. 853,Τrin 1086, 1089 Ter Heaut. 404 970, delph. 355 Com.

Rom. Fragm. han. 65, . urpil. 179. - disperstere, in omnes partes spargere, in diversas partes landere. rag. Rom. Fragm. inc. 168 Puerum interea optruncat membraque arti latim dividit Perque astros passim dis emit corpus id moratia eodem sensu er Adelph. 317 disperstat 782 disperstam. dispertire a nonnullis etiam dispartire scribitur,

23쪽

quani scribendi lationem uno loco Afran dispartiuntur inveni. aliis locis dispertire exstat. Dispertire prisci dixerunt, apud posteriores passivum dispertiri est usitatius. Idom est verbum atque huc illuc partes dare, in diversas partos dividoro. Plaut. Amph. 220: Postquam utrimque eritumst maxuma copis Dispertiti viri, dispertiti ordines. Eandem vim praebent dispertisse Plant mil. l. 730, dispertirem Aul. 282 dispertivisti 33l dispertirier Pseud 441 dispertimini Curc. 189; dispertiam Nov. 15. dispertit Caton Fragm. Ori . lib.

III, L dispertieram Orat. Rel. I, 21. - disponere res plures diversis locis ordine ponere. Caton. d. r. r. XLVII: harundinem sic serito ternos pedes oculos disponito Com. Insor. Lat. I, 577, 2 Inasserato asseribus Mimnieis sectilibus crasseis quoque versus disponito ni plus dodrantem. - dispumerare, inpulvorem redigere, dissolvere Naev com 57 Maea, silvas, lapides, montes dissicis, dispulveras. - disputare i. o. hinc et inde putare, ex utraque parte disserere, dein dicendo cum ali ceditare, germonent habere de alique o. ilaut Aul. 529: ibi disputatas ratio cum amentario hic prima ac propria vis verbo inest: disputatas est liquid facta, ut nihil confusum sit. si disserendi exstat or Andr. rol. 15, Id isti viruperunt factum atque in eo disputant disputem laut. en. Prol. 50, disputavi Ost 88, disputa 1137, Rud. 718. - dissicere orbum alii docti viri aliter interprotati sunt Expedivit ominibbockius 3 cui plane assentior. liceat hoc loco

verba eius breviter a rre neque enim adsentior Fle riseno, qui in anali philoli. 1863 p. 199 adn. olim prolatam satisque refutatam opinionem, qua dissicere formam a disiaciendo repetiverunt, resuscitami et ita mare ruauit, ut duce Lachmanno Lucr. p. 289 ominatam fuisse consonantem eo consilio statueret, ut et positione productae syllabae primae mensura et sequentis i instularis quaedam natura indicaretur adsimula-1 Com. Rom. Fragm. Coroll. 14.

24쪽

tionis quidem, non eminationis Mempla in verbis compositissa trita sunt reccido, redduco, relliquiae in quibus re praepositio latet quibus addenda assero, ostero sescenta alia. Sed inaudita tali sebicio, addicio, innicio et similia, in quibus non praepositionis consonantem, sed verbi vocalem iis quibusdam steminatam fuisse constat quorum Gemplo disiicio scribendum erat, non dissicio nec non disertis veterum praeceptis verbi dissicere oristo plane diversa indicatur. nam Priscianus p. goor quo ipso loco perperam usus est te eisenus cum in his dis praeponitur, quando sequitum vel f velis velis vel ne i loco consonantis, ut discumbo, discutio, di ero .... displiceo, disputo, disperdo, dissicio, dissero, distraho, disturbo, distorqueo, disiectus, disiunyo composuerit cum dissero verbo dissicio, separaverit a disiectus participio, omnibus autem exemplis ipsius verbi simplicis consonantem initialem servaverit, incipere compositi dissicio verbum simpleae consonante a haud ambioue declaravit ero rectissime in olossario A. Mai auct. cl. VIII, 1789 e licatur dissicere, sat plane etiam in Parisino Hildebrandi p. 112 dissice separa, divide, minus bene in Bernensi s n. 224 dissice disperste neque enim defuerunt inter veteres litteratores, qui dissicere et disicere confunderent, quia scilicet a secando factum dissecare verbum aetitit.

secere autem non massis mirum 83e, quam onere, onere, lavere

alia multa, olim C. L. Stanei rus strammat element. I, 549 sanissimo iudicio perspeaeit et ab hac potissimum verbi forma putaverim oris esse inficia vel sicia et proficiem extorum.

Singulos locos priscorum scriptorum, quibu dissicere exstat, perscrutemur: laut. Curc. 424 Clupeatus elephantum ubi machaeram dissicit, ubi sane est disseca intelligendum Caec. 239 inde ac dissice Per me licebit, do quo loco dubitari posso videtur nam ubi de adulescentium luxuria agitur, ibi disiciendi vis aptior esse videtur. Naev. 57 Maea, silvas, lapides, montes disicis, dis umerus etiam hoc loco verbum crevi verbi dissipandi Optimum praebet sensum. Aliis locis scriptorum priscorum hoc

25쪽

verbum non inveni. - issentire. acuv. 73 concentare ac dissentire parti ac da rursum aequiter. - dissipare a dis et a vocabulo obsoloto sup vel sis quod teste est iacere significat, unde dissipare disicere, dein dispergere, disturbare. Vocabulum sipo etiam invenimus in obsipare Verbo, quod Plaut. Cist. I 3, 37 Aveeta est, inquit, pereor hinc halbitatum. Obsipat Aquulum legimus. Sane sensu verbi obiciendi usurpatur. Verbum dissipandi habet Attius 87 ne horum

dividiae, discordiae Dissipent, disturbent tantas et tum opimas civium Divitias Caec. 205 Percutias pavidum, postremo a pars patre uod sumus quanto dissipes libentius. Aliquoties etiam formam dissupare legimus, sic apud Ennium trag. 105:uli metus aufert, dissupat Visceratim memora, maria salso spumant sanouine inc sis. 169 Perque astros passim disperoi corpus id ea oratia Ut dum nati dissupatos artus captaret parens. - dissociare i. e. a societate disiungere Luc. Sat. XXIX, 65 dissociata aeque omnia ac nefantia. - dissolvere est disiungere, quod ligatum aut coniunctum erat. O . InScr. Lat. I, 542 tua pace rostans te ostende dissolvende tu ut facilia araeis; ubi Syr. Sent. 706: Dissolvit lestem misericors cum iudicat Eundem fere sensum atque argumento re8Ροndere eiusque vim infirmare praebet verbum er Ρhor. 655: Sed mihi opus erat, ut aperte tibi nunc Mule Aliquantulum quae adferret, qui dissolverem, Ouae debeo deinde est expedire ex Heaut 508 Dissolvi me otiosus operam ut tibi mrem; laut Merc. 166 Obsecro, dissolve iam me nimis diu animi pendeo Poen. 148 Si auctoritatem postea defusteris Ubi dissolutus tu sies, esto pendeam. dissuere est discindere, quod consutum est. Uno loco exstat apud Catonis Μom dict. 70 tales istitur micitiae sunt remissione usus diluendae et ut Catonem dicere audivi, dissuendae mussis, quam discindendae. - distabescere in Omnes partes tabescere. Caton. d. r. r. XXIV . . . . eum in scella suspenssito sinitoque cum πιι distabescat. - distendere, in diversas partes ten-

26쪽

- 22 dero. laut Mil. gl. 1407 Ubi lubet dispennite hominem divorsum et distennite iam sursius scribendum esse censet distennite, non distendite, primum quod Donatus adaer. Ρhor. 330 9ui istuc μα non rei accipitri tennitur neque miluo vocabulum tennitur testetur, dein, quod poeta sermonem Vulgarom osse imitatus videatur) Cas IV 1, 19 Cupiunt eaetrudere incenem eae aedibus, ει ipsae solae ventres istendant suos hoc loco verbo similis vis ac verbo implendi inest: tractum est ab utre, qui cum plenus est, ex omni parte tenditur, vacuus vero laxatur et contrahituo idem lare significat Luc. Sat. XXVI, 60 ut, si eloviem facere per ventrem velis Sudor se omnibus distento corpore e ira viis. disterere, in diversas partes terere, dein crebro subtiliter terere Caton. d. r. r. LXXV Casei pondo II bene distera inmortario ubi bene distriverit, farinae sitioineae libram aut si

voles tenerius esse serebram similastinis solum eodem indito, permiscetoque cum caseo bene. - istinere. Dan. 73 nunc est distentus animus . . nessotiis. - distrahere distorquere proprie est

in diversas partes trahere, discerpere, dein dirimere, dissolvere. Plaut. Curc. 236 Lien enecat, renes dolent, Pulmones distrahuntur, cruciatur iecur; acuv. 159 Nam te in tenebrica saepe lacerabo fame clausum et fatistans artus torto distraham: Plaut. Trin. 33 ... nam apsque foret te, sat scio in alto Distraaeissent disque iugissent satellites tui miserum foede 617 O re Charmides, quom apsenti hic tua res distrahitur tibi; er. hor. 518 Tum praeterea horunc amorem distrahi poterin pati' sin verbum in vim verborum disiungendi, separandi transit Ter. Hoc. 492 9uandoquidem illam a me distrahit necessita ; hor. 201 9uod si eo meae fortunae redeunt, Phanium Abs te ut distrahar, Nullas mihi vita expetenda. Denique verbum ad animum transfertur etenim distrahi animus dicitur, vel cum in quam partem decernat, non videt, vel cum divorsis studiis distinetur. laut Merc. 470 Pentheum diripuisse

aiunt Bacchas: mustac macinumata Fuisse credo, prae ut quo

27쪽

pacto eo divorsus distrahor Cist. I 1, 5 animor, feror, auferor, distrahor, diripior ita Milam mentem Animi hisibeo ubi sum, ibi non sum, ubi non sum, ibi est animus. distractio. laut. seud. 0 Harum mihi voluptatum omnium atque itidem tibi Distractio, discidium, vastities venit. - distribuere, diversis hominibus vel diversis modis tribuere. er. Adelph. 371 Dedit praeterea in sumptum dimidium minae Id distributum sane est eae sententia. Remo disjuncare, in partes dissocaro. laut. rvc. 14 Tano modo iam hic pote aonum faciam et medium distrunciso. disturbare disicere, evertere. laut. Seud. 550 At nunc disturba, quas statuisti, machinas. ranslate disturba usurpatur; significat, consilia fraudulenta abicere. er Andr. 182 Ut ne esset spatium vitandi ad disturbandas nuptias, ubi idem valet verbum atque impedire, prohibere. - divaricare, in hanc vel illam partem distendere. Caton. d. r. r. XXXV, o Arbores hoc modo putentur, rami ut divaricentur, quos relinques et uti recte caedantur et ne nimium crebri relinquantur. Dictum est, inquit Nonius, ab his, qui vitio naturae ita sunt pedibus discretis, ut eos in diversum habeant separatos) XLV, 3 Si in scrobibus au in sulcis seres, ternas taleas ponito, easque divaricatio; id os in divorsum dirigito. divexare, huc illuc exure,

vehere, Varie exare personam et rem. Pacuv. 201: u reliquias quaeso ius sereis denudatis ossibus, ea terram

sanie delibutas foede divexarier; laut Pers. 780 Ita me Toxilus per imbricavit itaque meam rem diu avit. - dividere. verbum est compositum a vi et vid. ropris idomos ac diversa in partes secare, partiri. laut Stich. 701 Atque adeo, ut tu scire possis, pacto eo tecum hoc divido eodem sensu usurpatur dividamilaut Aul. 767 dividantloen. 775;

divide Rud. 1011; dividetur Mil. gL866; dividere Amph. 1125, divisa or Andr. 476 divisum Ompon. 136; dividum 180; dividat Caton. d. r. r. XXXVI MX XXIX: diuidito in lege agraria C. I. L. I, 200, 6 divideretur in logo Rubria

28쪽

534 Unde ionis cluet moriambus clam Divisus dein in vim vorbi distinclendi ra g. Rom. Fragm. Dc sab. 67 Puerum interea optruncat membraque articulatim dividit dein orbi

dignoscendi, distinguendi Luc. Sat. XVI, 4: eoavi quidam

uinori mundum omne penumque. Atque quia mundum, manon quis dividet istuc; sin verbi distribuendi laut Aul.

108 Nam noster nostrae quis massister curiae dividere ar-yentum oportuit Pers. 757 dividam Caton. d. r. r. XXIV, 2 diuidito, LXX, 2 diuidito Orat. Rel. II, 12 divisi, pist inc. libr. VI divisa. Denique verbum vividendi etiam Obscenum sensum capit laut Aul. 283, 286 Me quidem hercle hic hodie tam palam non divides. Pol si quis vellet ted haud nolles dividi. - dividia certe a verbo dividendi vocabulum os ductum. Apud Nonium 101 19 legimus dividia est taedium. dividiae ut dissensiones. Festus docet vocibulum discordiamsioni care Varro d. l. l. ΙΙ, 60 dividia ab dividendo dicta, quod divisio distractio est dolaris. Plerique viri docti hanc

esse propriam vim vocabuli censent dissensionem et discordiam, quia omnis dolor et taedium dissensio quaedam et discordia animi est a re molesta refugientis. Sane omnibus locis quibus exstat vocabulum dissensionem vel discordiam cum aliam tum animorum civium significat. Notandum est, vocabulum tantum apud priscos exstare, apud posteriore8 non inveniri. xAtat vi supra memorata u. 587 ne horum divissiae, discordiae Dissipent, disturbent tantas et tam opimas civium Divitias 152 Huius me dividia costi plus quam est par loquit; aev. Com. 48 dividiaest S.Iurpil. 9:

sperabam consilia nostra dividiae tibi, cum aeta accesses, non

fore: laut Bacch. 770 Nimio illaec res est maynae dividiae mihi Supterfuisse sic mihi hodie Chrysalum, 1033: Cave tibi ducenti nummi diuidiae fuant, Merc. l: Non tibi istuc massis dividiae ex quam misti hodie fuit Stich. I9 Mec

29쪽

- 25 mihi dividiae et senio sunt, Cas. I 2, 11 Aeor idem mihi es dividiae credo ecastor; ruo. 856 Nau mihi dividiaest tonstricem meam sic malitiam male aestinae e meum Dinarchi puerum inventum lium. - dividus idem est ac divisua. Lachmannus Lucr. p. 30 quo loco verba facit de reliquuta, consequus, deliquus adiectivis demonstrat, eiusmodi adiectiva a bonis scriptoribus syllabis divisis esse prolata eidem regulas subiacere instenuus, ambiouus alia diAcrepare, in quibus incorrupta sit media simplicis syllaba cum vocali sua praetere, constradu . . . . dividus, sed confrastus a frangendo non esse antiquum, non recte factum non pertinere autem huc, quae sine praepositione non minu integra manestes, uincavuS ....

quo dividuus reserendum esse, quod plerique ita dixerunt, scilicet a viduo similiter deductum, ut dimidium a medio. Legimus dividus uno tantum loco apud Attium 17 Nosque ut seorsum dividos leto meres. Nonius p. 95, 24 dividos, arat Separatos. - dividuus primum vocabulum id significat,

quod dividi potest, dein idem est ac divisus. Plaut. Rud. 1408 Dividuum talentum faciam: er. Adelph. 241 Poti

quam venies in periclum, Sannio Servesne an perdas totum, diuiduom face-

3. ranseamus ad tractanda ea orba, quibus inest vis quaedam separandi vel segregandi. Quae vis ut a priore illa ducta os ita etiam his in orbis principalis fuit sed usu factum est, ut principalis vis magis obscuraretur Sic in eo verbo, a quo initium fiat, diiunoo pro quo et disiuno dici

supra monui). it. l. 1327 quom est servus quando amici hunc lacrumem, quia diiunoimur; ubi principalis vis conspicua est. Obscuratur illa er Hec. 160 atque ea re . . .

Diiunxi illum i illa. s. quae de stere et distrahere dixi. Idem de discedendo dicendum. Proprie est in diversas parte3ire: si vim separativam habet his locis: Τor Andr. 148: Ita tum discedo b illo. Plaut. Αsin. 603 ab ista non pedem discedat 25l iam ius factum quom dissest ab ero. - αε-

30쪽

crepare, diverso modo crepare, translate non convenire, discordare, dissimilem esse Luc. Sat. VI, 40 ut φυγε discrepatae τον δὲ ἐξήρπαξεν πόλλων. u. 48 9uae cum componas, victa factis discrepant. - discrimen a verbo discernendi, quod res una ab alia discornitur. In glossis lacidi logimus discrimen aliquando duarum rerum separationem ostendit, quae coniunctae esse possunt . . . Uno tantum loco hoc vocabulum inveni. Luc. Sat. XXIX, 8 es amabat omnes. nam discrimen non facit quei siona linia alba. Hunc ad locum Nonius 282, 17 adnotat discrimen rursum se a uitio a discernendo. - disparare idem sere valet, ac separRre, Seiungero Plaut. Rud. rol 10 9uis imperator divom atque hominum Iuppiter, L nos per stentis alium agi disparat. s. dispar. - distinouere. Alii verbum derivari volunt a tino vel antiquo tinouo, ut proprie sit ingendo si colorando discriminare, alii a stinoo stig a quo etiam stimulus graece στίζω, pungo, ut sit proprie dispungere, h. e. punctis remis re discriminare hoc sane verum est. Conserenda sunt verba Velii Longi siq): voces, in quibus u littera videtur sese supervacua: ut cum e scribimus et pronuntiamus arouere siquidem et umeo et uno hanc non desiderant litteram, ut apparet eae scriptis antiquorum, quorum elestantiam et auctoritatem sequendam

supra disimus nonnum inventi sunt, qui istiuuere quoque sine u littera scribere et dicere maluerunt, adicientes illam rationem, quod distinguere es interposito puncto dividere atque diducere nec non quidam hoc ipsum distinouere arbitrantur dictum παρὰ τε τελει, sive quod distinouatur re tua, quae scribitur, sive quod instat id quod inscribitur tamen in hae voce sic u litteram occupavit consuetudo, ut non facile possitavini Apud Plautum atquo erentium verbum me legere non memini apud alios priAcos scriptores exstat: acuv. 61:HMeo est istam, qui distinouam inter vos eminitudinem. cc. 56 Keil O L. VII.