Observationum selectarum ad rem litterariam spectantium tomus ..

403쪽

, XLV. 3ai tire cette Invention de P

404쪽

me de ce principe j'ai deduit des Choses utiles, parce qu'il est veritable: ainsi fur tes

XLVI. Au reste, quand ce qui trouvent que tenet scalpas Ecrire te Francolacorectement, m'obliendroni la permissiond'alter demeurerien Fxance sens y sere imquiete pour las chimeres d' aut i, i pret umerat raprendre: aear en εtant isti jeune je ne l'ai jamais hien Ru ; . ni meme standa parce que je ne lyai poliat exerce, que parce que j'ai appris queiques autres Langues depuis, doni les unes ont Chasse les autres de ma memoire ,) pu retenir ce que sens*avois quand j 'en ar sorti. Q 'f. XLVII. Proposueram quidem citius dare orbi literario obseruationem hanc ad me transmissam, sed impedivit hactenus,propositum inectui dare, partim quod sperarem, autorem & reliqua capita suarum meditatio-

A a s num

405쪽

num editurum ac ita integrUm Volumen publicaturum esse, ut ita non opus sit nostra publicatione; partim quod vestem eam curare in idioma Latinum transferri, ut eo magis conueniat Cum reliquis obseruationibus. Sed cum hactenus cestaverit Autor edere tractatum suum, & videatur saltem pauca exemplaria primi huius capitis curare imprimi, &displicuerint versiones Latinae mihi exhibitae, dissicile etiam sit, varios loquendi modos,quibus Autor subinde usus est, Cum illa emphasi & vi significandi in lingua latina

exprimere,quam habent in idiomate Gallico: malui eius obseruationem in ea lingua, qua eam transmisit, communicare erudito orbi, quam. rem diutius differre.Habebunt hic defenseres Philosophiae corpuscularis , in quo se eXerceant,quorum in gratiam potissimum obseruatio illa in Tomo hoc locum sibi vi- dicavit, cum stiam, eos esse nouorum inuentorum insignes. fautore S.

OBSERVATIO XXXI. IVS BELLI ET FOEDERUM STATUUM IMPERII GERMANICI.

. s. . . . .

SI aerus controuersiae. I. Ius quid hie denotet. H. De Iure foederum flatibus competente di positio Instrumenti pacis. Ex hac etiam Lin Re P metiendum. I. III. Imo bellum, offensivum ex-

406쪽

presse in legibuν fuit prohibitum g. m. An mores perii huie prohibitioni obsent 2 g. V. Aliae rationes pro licentia belli offensiui. f. n. Ostenditur eas nihil inferre tr. J quoad bella ciuilia, β. VLL a. 3 quoad bella socialia. Di dariones antiqua

hodie non amplius in usu. Ux Euid iuris,si Constatus nolit satisfacere disrumento paco aut legibin imperii ' s. IX. Eiusmodi coercitionem , non esse bellum o en um. 3. x. In causa dubia flatus non possunt vindicare bello iura sua g. m. Suid fi bello aperte iniusto sat π constatum tumbet ρ g. XII. sy. quoad bella externa. Extraneos bello petere nequeunt ordines imperii XLV. Locis eam in rem ex Pugendor o. g. XIV. De sederibis quid olim in Comitiis sit actum I. XV. Sententiis obretati de foederibus flatus . g. XVI. Foedera fieri debent saluo Imperatore oe imperio, olim etiam saluo Papa g. XVII. Exemplum ex faedere Rhenano nouissimo g. XVae Limitatio dictorum s Conclusio XIX.

ACris hactenus inter Dd. diseeptata

controuersia, A flatuι Imperii hisbeantus belli osse sui, a) π an inscio Imperatore posmi foedera eum exteris pangere ' Qui

aὶ Quaestionem hanc accurate fractaνit vir qui dam illustris in Tomo IV. Observ. 8. Eg' ve ro cum in Dissertatione de collisione morum

407쪽

cum jure scripto,asseruissem, obse mantiam Impe . iii tollere posse leges scriptas observantiam Con- . trariam vetantes, inter alia apposui: etiam legem de pace publica moribus hactenus fuisse mutaram, ut plerique Status Imperii praeter jushelli defensivi, quod ibi concessum est , utantur etiam jure belli offensivi sex iussa videlicet causa . quod tamen ibi sit prohibitum. Hanc autem mutationem & experientiam testari,& rationem defendere, quia iubeatur in constitutione pacis 'publieae, quod quilibet offensus debeat esse com . . tentus , ut causam suam in iudicio debito modo agere liceat. At per naeuos, status hodierni Imperii Germanici, factas esse lites immortales in Dieasteriis Imperii. Hine idem esse ire effectu intuitu statuum potentum , ac si iudicia' cessent : Ubi autem cessant iudicia, ibi licere etiam bello offensivo vindicare iniuriam illatam. Simul tamen notavi, Limnarum sententiam, d . iure belli ostensivi statibus competente malu probare voluissc ex legibus imperii, cum tamen Ieges imperii potius doceant contrarium. Igitur addidi, videri rotam hanc quaestionem Commodissime ea methodo tractari posse,in ii. causae explicentur, cur Constitutiones praecedentum Imperatorum de pace publica nullum effectum habere potuerint.: inter illas potissimul Umesie 20 quod ob nimis tum turbatum statum diffidationes sub certis conditionibus fuerint permisisse. 3.3 An possbile sit, bello defensiuo Lbditis

permisso pacem publicam in regno procurare p . Cur tamen id inconstitutione Maximiliani fuerit permisium 8 s) Sine rationabili administratione iustilaenon potuisse etiam edicaciter pro-- hiberi bella offensiva. 6.) An ipse institutio ac

408쪽

38 Iaiffirmativam tuentur partim fundamenta quierunt in ipsis legibus contrariis, partim in ipsa formi Reip. necessitatem hisce bellis foederihus omeli si vis incluthente: E contra rio in diuersam partem abeunt alii: NOSpo-

- ac ordinatio Camerae eius emendationes subsecutae, & praxis hodierna ira sint comparatae, ut deinceps potens conrra potentem principem ratio nabiliter administrationem iustitiae cum essem sperare po*sitΤ .) Quam dissicile & fortu linpos- possibilo sit, bella timensiua & defensiua in explicatione ad casus obvenientes exacte secernere. 8. Ex historiis omnium bellorum post con1hitintionem pacis publicat Ortorum constare , ab utraque parte semper, & iitrobique quidem cum maxima plerumque verosimilitudine praetensum fuisse , bellum defensionis causa esse susceptum. 9.) An leges effectum habere possint, quae medi um subminii rant, dispositionem legum cavillam di 8 io. Quaenam sint rationes status, cur in nouioribuq legibus, ut; instrumento pacis, capitulationibus ac Recessibus res qividam Obsoletae, aut quarum emetus nullus sperari potest , repe, tantur. Iride a me ibi di ha videntur occasionem dedisse dubiis hic adversus illam meam sententiam propositis. Cum vero tum quidem tem pus non habuerim, themu istud dissicillimum, pro dignitate exponendi, δc forte brevitas ibi dictoriim, x eum brevitate conjuncta obscuritagin caula sit, ut forte mea sententia non diim distincto percipe possit, licebit ad observationem hanc Amici honoratissim nonnulla adjicere,non ut

409쪽

steriorem .sententiarn legibus & moribus 'omnino esse conuenientiorem credimus S i quidem ante omnia movemus statum Con- ltrouersiae recte ponendum esse: Non enim ldisputamus. An non Principes nonnulti Imperii hactenm belus osse suis impune c) se letierint ' i Neque hoc sub incudem vocamus, An oblen- ita auxilia re morbos Imperii Comitiales, ferme ii ossibile sit via juris a constatu suo sua acquire- re 3 d) Sed hoc tantum quaerimus, An Status l

Imperii IUS HABEANT BELLI OFFENSIUI, & an Foedera possint licito iu- i

re cum exteris sine consensu Imperatoris is incire 3 Quod omnino nobis negandum is ' svidetur. g. II

ut dissentientem a me refutem , sed , uisaltem mentem meam distinctius explicem. Nam siu-tem extemporanea sunt, quae hic annoto, & dum haec scribo, ad nihil minus aptus sim, quam ad illam animi dispositionem, quam requirit medistatio quaestionis tanti momenti. b) De Legibus non dubito: nam & hoe ipse assero. At de moribus res ulteriorem disquisitionem meretur. Ea enim quae in hac observatione adducta sunt exempla, vereor an 1ussicientia sint ad mores sonstituendos. Q Recte. Hinc etiam dixi, eos id iuste & eum ra. . tione fecisse.

frustranea erit omnis disputatio, cum per didi, i- . nitio ratio Omnis assertionis meae in eius discursione nitatur.

410쪽

. ΙΙ Vt itaque eo dilucidius mentem nostram possimus declarare, primo eXplicabimus, quid nobis sit uae habere vel non habere Est quippe Ιus nobis qualitas moralis activa ex concessione superioris personae com p tens ad aliquid ab altero homine, Cum quo in secietate vivimus, iuste habendum vel arigendum, quae concessio cum vel tacita, vel expresIa sit, videbimus, an Status Imperii ibilam habeant an non. ' .

f. III. Et quidem praesuppono statum Imperii nostri Germanici nouam ideam &formam quasi recepisse post. I. P. O. itaque si de Itiribus Statuum Imperii hodiernis tu

dicium ferre volumus, necesse est, ut non ad antiquiora tempora sed ad tempus I. P. O.

quod Principes Imperii ea tantum jura habeant quae in I. O. an. y vel exprellis verbis vel sub vocabulo simitiis e) continentur. Jam vero si evoluimus tabulas praedictas,

c) Sed hoc vocabulum tam late patet, & tam ob scuruid est, ut, si non adjungatur expositioni m- strumenti pacis IIistoria praecedentium incrementorum sirperioritatis territoxialis,sola Instrii incimi pacis .consideratio insulsciens aut certe valde obscura norma sit iudicium serendi d ciuribus statuum.