Vitae Italorum doctrina excellentium qui saeculis 17. et 18. floruerunt. Volumen 1. 20 auctore Angelo Fabronio Academiae Pisanae curatore

11쪽

arentur in scholis , quam ' fginantur rationem j j ve intelligunt nihil posse docere discipulos. nisi ut audeam, de usurpata possessione dimo ,

veant. Nulla unquam aetas conticescet de mir

fra Cn. Domitii Aenobarbi O L. Licinii Crasscensorum prudentia , qui a .imAlexissent efMagistros, qui praepostere humaniores litteras δε- rebant, illas sustulerunt edicto hisce verbii concepto I : Renunciatum est nobis esse homines, qui novum genus disciplinae ins uuerunt. ad quos juvemus in ludum conveniat : eos sibi nomen imposuisse Latinos Rhetoras: ibi homines adolescentulos dies totos desidere. Majores nostri , quae liberos suos discere ,εc quos in ludos itare vellent, institii erunt,

Haec nova, quae praeter consuetudinem aemorem majorum sunt, neque placent , Re que reis a videntur Quapropter & iis, qui eos ludos habent , Sc iis , qui eo venire con .sueverunt, visum est faciendum, ut ostenderemus nostram sententiam , nobis non placere . Haec referre libuit ad exemplum quod Irmulti sequentur , erit is tuto dignitas atque ria litterarum, nerue in hac turba stadi foram γ

12쪽

Me praesertis circumtotum erit quod amplius queramur paucos exflere , qui commodis utilis rique Reipublicae , eonsulere possint. Neque id m,riam, ubi nullus scriptorum delectus adhiberi δε- Ieῖ, nulla limarum praesenta Graecae ac Minnae peritia, nulla stiri, nulla numeri ratio , adeo ut qui pejus dicant, melius loqui putentur , qui

obscurius, litteratius quam ceteri. Placuit commentum desidi sis, ut sincera linguarum castitate vetati religione se exolverent. Quid dicam de philosophiae studiis Θ Mn judicandi, sed disputanduriae barbara dialectica traduntur; commentitiae fintilesque sementiae, ac inanissimae quaestiones meta physicam contaminant ; si quis vero rapi se se 'tiat ad naturam inueingendam , sub tumque mathematicarum disciplinarum fibi comparandum , Mnquam ab aliquo libidinis scopulo ab hujusm di philosophia avocatur , quasi religione aurictus

Oeneatur- ne praeter paucorum errores , ac delir

menta quicquam inqiarat ae dicat. Quis in the L ae sudio utimr illo eruditionis ae Acbinae instrumento , sine quo 'rerum divinarum cognitio manca quodammodo . atque imperfecta es d ad hane Ham rencndam copia depromi major graνυgnomin exemplorum potuit, quam ex Ma A. ε

13쪽

6 ΗΕNRI Cusia rinis , in appellant , Monachis, qui simul atque f ims commoverunt, seque ad optimam institase rionem revocaruat , fructas uberes , ae emorique laborum suorum edere potuerunt. Tantum abest, - ut suu qui hujusmori exempla hodie imitentur, ut quod non sine indignatio re audias per religiosarum familiarum rectores quosdam promes gatae sint leges , quibus theologiae sudiosi jubentur unum S. Thomam in manibus habere , heure unum intueri, O ad eum tanquam ad saxum. adhaerescere . Atque eso non argumentabor quam fit quisum in omni disciplina unum axi Paucos, quamvis sapientissimos, sequi auci res atque magistros; ridebo potius varias ac discrepantes hominum sententias, quod eodem Iempore, quo Thomas Aquinas, tanquam Deus aliquis , scholarum Dominicanorum rector summus O dominus constituitur , idem pene ab Augustini mis contemnatur, cum horum Praepositus Ganet sis , interposito decreto, illius non dicam interprotandi , sed pene nominandi magistris potestatem eripuerit. Haec abhinrent quidem non modo ab hujus seeuli prudentia , sed etiam a majorum consuetudine atque concessis; O quoniam nihil est quod tam curare debeam rerum publicarum

14쪽

moderatores, quam ut optime educetur atque imiri tuatur juventus , hos cohortandos puto , in ex

cratent animo , imperitorum furores sapientissimis Iegibus cohibeant , rationemque Usi praescribant qua in subjectis sibi regionibus adolescentium animi litteris atque dochinis excolantur . Sciant . Jatius fore nullam esse institutionem, quam Fer versam atque pracposteram. Agedum conferamus cum horum sudiis studia occupationesque yinrisii,

leamusque vicem hominis, quem probris Omnibus maledictisque mesti suorum Naarunt, quod tritas vias relinquens ad Panuinii civis O co legae fui, aliorumque summorum virorum laudes aspiraveriti Vala, atque existima neminem me t bi esse amiciorem p idque me non modo ut tu sentias . sed ut omnes gentes, etiam ut poster, ras omnis intelligat esse factarum . Pisis XaL Ian. Μ DCCLXI X.

15쪽

MENRICUS NOR Is rugis Uanquam de Henrieo Norifio Canindinali multa multi scripsere, exi stimavi tamen excellentis vir praestantissimae gloriae a maquoque munus historiae deberi, hoc propriura esse instituti mei, hoc satis esse caussae, ut quod multos summos homines secisse constat, id Scmihi licuisse facile omnes concederem. Natus ille Veronae IV. Kal. Sept. an. MDCXXXI. patre Alexandro viro prudenti ac satis erudito , ut indicat ejus de bellis Germa Horum

historia, matre Catharina Μanet alia castissima femina, non solum assiduis parentum vocibus& civium illustrium exemplis, sed ipsa etiam

duce natura , quae maxime valet , studia virtutemque vel a pueritia amavit & coluit. Ductus ad Iesultas. provocare ardentiores industrioresque condiscipulos, multa signa impetus ingeniique dare , ut magis freno, quam calcaribus egere videretur. Ferre impatien-

16쪽

NORI SI Us. 'tius cum coepisset scholasticas tricas , quae non tam praeceptoribu , quam temporibus assignandae , tanquam solatio , mirifice delectabatur S. Augustini lectione ; tantoque ejus amore exarsit, ut illi longius quidquam minime fuerit, quam Augustinianorum familiae nomen dare. Praestitit id Arimini, ex qua urbe , vix exacto tirocinio, discessit Romam vocatus a Fulgentio Petrelio , qui universae familiae praeerat. Nam cum a multis audiisset, & ipse quoque per se novisset, posse

Norisium , quam se cumque in partem dedisset , perfectum evadere , exercendam i lius industriam eo in loco putavit, in quo esset sacrorum studiorum domicilium . Coactus ipse audire Scholasticos, Sc in eorum putidis ineptisque disputationibus quotidie versari, quibus omnem ingenii admirationem , omnem laudem theologiae ii contineri existimabant, animi quodam judicio coepit ab lindem abhorrere, Sc hanc disputandi exere,

lationem tacite exagitare atque contemnere.

Itaque majora spectans , quae subtilior cognitio, ac ratio litterarum alere debebat,

quaesivit a Christiano Lupo, qui per illos

17쪽

ho HENRICUS dies Romam advenerat , qua ratione posset eo , quo intendebat, pervenire . Cum audiis. set ab ipso nomen theologi iis solum tribuendum , qui diu & multum in SS. Ecclesiae Patrum , Conciliorumque lectione sint versati, qui omnem pene noverint antiquitatem, &multarum sint linguarum peritia exculti , adolescens industria summa , & ingenio uberrimo affluens haec curanda sibi esse , ac quaerenda, & investiganda duxit . Gratus vero in Lupum , a quo plurimum se adjutum fuisse ad rectam studibitam rationem

ineundam palam profitebatur, tanquam parenti omnia semper tribuit ossicia. Adfuit ei etiam

de monil rator , & tanquam mystagoguS , cum admiranta urbis quondam terrarum dominae inviseret, tantaquρ cura incumbebat in omnes

res illius 1 ut nisi Majores hujus conjunctionis dulcedinem minutissent, julla Norisio

theologiam Pisauri docere, retinere Romae Lupum , quod vehementer ab ipso Pontifice propter summam hominis doctrinam exoptabatur , facile potuissent. Hic vero memoriam extare voluit sui singularis amoris in Noritium, cum ei ab adolescentia nondum egres

18쪽

epistolam inscripsisset ab de Christiana contritione , qua dissertationem hac ipse de re antea vulgatam ab invidorum calumniis liber vit .i Dum autem Nor istus omni contentione animi in inquirendis antiquitatis , praesertim christianae, monumentis elaborabat, minus de theologia scholastica sollicitus, ajebant Majores illius levissimam delectationem gravissimae militati ipsum anteponere, & dolendam vicem eorum , qui non intelligerent theologiam non solum augeri, sed pene ali Scholastic rum disputationibus . Sed quoniam Noritas oppressus jam erat opinionibus non modo Vulgi , sed etiam hominum leviter doctor Im , qui eruditionem a theologia , tanquam fabanimo corpus, sejungebant, inane illud 8ciis' temporibus consentaneum genus theologiae pluribus in locis docere debuit. Docuit quoque Romae Petipateticam philosophiam , quod munus ea conditione accepit, ut sbi liceret fateri nescire quod nesciret, neque imitari morem illorum, qui e scholis vulcantilenam , aut acres , litigiosas atque pertinaces disputationes requirunt. Neque minius invite aliis muneribus praepositus fuit Nori'

19쪽

eloquentiam videretur, saepe habere debuit ad populum , Sc ad comitia familiae singulo quoque anno venire 3 . Quid . tam perversum praeposterumque excretiari potest , quam . abstrahere homines ingenio abundantes a lit- teris suis, abripere ab itinere, quod natura illis assignasse videtur, & ipsos vel invitis, .simos cogere in quodam studiorum genero omni harbarie inquinato versari 3 Nisi i hoc

shalum importatum. fuisset per religiosa a familias, sane litteratorum respublica in fallis.

suis, quibus maxime gloriatur , multorum nomina immortalitati consecrasiet, quae nunc quasi perpetua oblivione obruantur. Quidquid igitur elaborabat Norisuis , iu e. sonti bus , minime vero e rivis divinarum rerum

notitiam hauriret, studiose occultabat ),& si quos adolescentes inveniliat, quibus gloria & dignitas scientiae cara esset, hos secreto hortabatur, ut animo rei magnitudinem complecterentur . ne se in disputantiitin scholas, tanquam in aliquod pistrinum, detradi compingi sincrent; neque iis aut pra ceptis , Zut maSiliris, vit exeicitationibus l by Gorale

20쪽

N o R I S I U s. quibus omnes sere tum utebantur . sed aliis quibusdam se id , quod expetebant , consequi posse confiderent. Ut vero illos inolestos& odiosos clamatores exemplo convinceret, magno apparatu opus esse theologo , 8c rebus exquisitis undique , collectis, arcessitis, comportatis, quotidie ex se gignebat aliquid, quod eum laboriosa detestatione vestigabat, ad auctoritatem Augustinianorum dogmatum vindicandam , narrandamque historiam bello-ium , quae sapientissimus Doctor cum pervicaci rimis haereticis gerere coaictus est . Ex hic exercitationibus- emoruit opus de reporta

Pelagiana, cui paullo post accessere Dissereatio historica de Sytiodo V. Oeaιmenica, Sc Vindiciae Augusinianae , quae omnia anno MDCLXXIII. Patavit, ubi magistri munus apud suos exercebat , Νorisius in lucem emist . Sed prius quam id praestare posset, 'Romam petere

coasius est, quo refelleret 8c coargueret Ie

suitarum mendacium , qui universi ajebant illis prioribus operibus quasi veritatis tumeti extingui , & certiora de divina Gratia dogmata funditus everti . His sparsis rumoribus: male acceptus fuit Nortuus a quibusdam Car-