De aqua Tiberina opus quidem nouum, sed ut omnibus qui hac aqua utuntur utile, ita & necessarium. Alexandro Traiano Petronio authore

111쪽

LIBER . III.

Quibus non conueniat Tiberina aqua impura, de quibus magis aut

minus nOXia. Cap quc E D ad propria nostri propositi redeamus. disquis igitur sanus est, O bene ualet, is nullum aquarum quae in usu sunt, discrimensacere potest, sed semper eam quae praesens est bibere. quihuns uero morbi causa eam quae commodiissisma et , bibere uolet, is se ita fecerit, ut . quam eligat sanitatem maxime asse ui poterit , Nullus ergo horum hominum banc turbidam impurgautam , bibat: Neque panis neq; item coquina ex turbida uel impurgatasat, quum non minus hos

rum occasione quam potionis, calculorum aut are larum 9 obstrustionis noxam incurrere facile sit . Saepe enim numero in hoc casu, inter mansdendum panem, frangere sabulum dentibus constingit, id quod renouatae molae plerun s quidem stafrustra tribuimus. Etenim sabulum quod cum aqua impurafarime miscetur id efficit: sicut etiasiue carnes siue biserias primum optime mundatas mox huiusmodi aqua coctas , mandentes, arenustis quae ex eadem'non aliunde tunc proce uni dentibus interdum comprimimus. Cui rei conssulere haud graue eit, si aqua quae pro conscica

112쪽

do pane aut coquendis boerbis carnibus φ ellitum quum uase aliquo excepta prius caleferi soleat, tantister ebullire permutatur, dum siquid excres menti habet, deponat: deinde in aliud uas permutata in usum ueniat i id quod rectefet . si post calefactionem donec refigerata sit, relinquatur antea quam transmutetur: nam quae ex diffsmilaribus conflantur sub stantiis, mixtionem q; per

minutas habuerunt partes, haec post calefactio σnem, quum issilidantur facile separantur Sed priusquam refigerata fuerint, post coctionem confunduntur ob id quod remixtae sunt omnes ipssius partes: refrigeratis uero quod graue es e terrosum in ipsis deponitursubsidiis: quod leue es insuperscie manet .sed scire licet quo minus aqua haec purgata fuerit, hanc eandem eo magis obesse bis qui astrictafuerint aluo quod bis talisbus magnam eius partem per uesicam prodire necessest , se enim transeuntem derelinquere inuenis sabulum, atque calculos quia id terrenum es, er obstructiones,quia tenax et uiseidum aquae mixtum modo quodam evadit , ingenerare: eos vero qui aluo lubrica sunt, non ita grauiter offfndere quod eu per locum per aluum uid licet ipsam magna pars sabulosae materiae deferatur. Sed bis quorum aluus praeter naturam calidas, quia ob uiciniam uesica cumsuo oscula idem

113쪽

LIBER . III inia plaruns patitur Quamobrem Hip. intestino resto inflammationem patiente urinae 1 illicidium feri scriptum reliquit urinam ob sui crassitiemantercipere, quae deinde intus queeruescens baud leuem arenulis lapidibusque gignendis affert occa ssionem . Ex quo incidit eos qui seminis pro tu suium patiuntur, quia uesca eiusdemq; osculum suborta seminis putrefactione , supra modum ancalescunt, baudsecus quam praedi los ob huius aquae impurae potum incurrere urinae dis culta utes 9 in calculum periclitari. ωnquam vesro, dicet aliquis aquam hanc impurgatam, ubi potatur, ab innato animantis calore purgari tenui dorem que reddi, atque eo quod crassum er intensumes segregato, praeterea nesquicquam laedere posse. At sequenti tamen ejusdem usu longoptemporis statio, praesertim ubi liberalius bibi utur, calorem ipsum innatum ab hac eadem constra quam ab initio contingat, quis superari ne

gauerit ρ subinde praedictos a festus sequi quis, etiam non imauerit 8 quippe animantis castor a principio quidem multa per quam facile susperare potes, sed a quibus deinde nimis saepe rest usus si quidem omne agens ex borum numero quae secum ipsis seipsa communicant , semper agello ut aiunt repatitur )'de ui tore talis di in uictus esscitur.

114쪽

96 LIBER MI Qmmobrem mulieres quoque menstruorum tem spore, praesertim a themias, siue lubrica sue altristafuerint aluo, ab hac impurgata non leuiter laedi aequum est. enim quum multum stire mustum p potare soleant, iussa euenit rastione, ut magna aquae pars ad uterum delegetur, atq; inter menseruorum uias ob illius crassitudisnem, ut obstrustiones gignantur er fecundo mense aut tertio menstrua uel minuantur uel omnino rimantur: neque minus offfendi praegna tes mulieres, ne se item minus eos uiros qui rem veneream immodice agunt: quum enim in illis pro foetus nutritione ad uterum, in bis uero pro

nimia semiuis profusone ad pudenda non pauca alimenti pars Meratur ac in utrisq;,in illis quisdem obsequentiorem coitum, in bis autem obfetusformaturam ac augmentationem non paucus calor exsat, tum aqua haec impura alimento eo

mixta, impetu quo ad inferiora obsut crvisitiem fertur O attractu quo in loca calentiora defunditur, ad distas partes delata ,s miles obstrustionis noxas inducet. sed equis haec eo minus ossciet quo F uesicae meatus obtinent ampliores, quamobrem

ut inquit Arsoteles calculos non sunt .

Quibus

115쪽

LIBER . III. 96Quibus eonueniat, quibus noli con, 'uiniat Tiberina aqua pura Cap

P orro ui impura bis qui aluo fuida sunt, mi o

sis etiamsi a suo sint calida: ita pura his quorum uentres durisunt er calidi , magis conducit, durit inquam non praeualidi quidem, sed ut uulgo diaeimus) prae siccati aut ferme sicci: id quod ersi plerisque omnibus in otiissmum est , sic uideli et

interpretandum esse, ut tamen ea quae in substaquentibus de praeualidis uentribus apud quosdam forte pro duris idem tanquam Unonimum intellis gentes, dis itas oriri poten, Ouferremus, haec pauca bis interponere mihi graue non fuit sed ad rem. His uero quoru ventres modes, humidi,er pituitos sunt,minus: utiq; eo ueniet prppe quibus du V edererissimae, et crudis mae ut inquit Hip. acsubsalse or aquis. aquae conferunt Uie enim eos maxime resiccarii putat. Q Sodsi uerum en assatim epota ut ob partium tenuitatem raesertim si calor aliquis incis derit Osus deferatur nil urinae uias:tum ualde noscebit bis, qui seminis fluore aut nimio coitu aut

ulcere aut came in vasis urinari,s oborta, aut

116쪽

Iegatur, eo plus urinae accumulant: quae einded cilem Draita exitum, diutius quήm par est invasis detenta , ut corpus extra vel arenularum expers apparens, corrumpitur, O in arenulas permutatur, ita quos intus praeter naturam restenta, in idem evadit: id quod nstra aetate medisci contemnetes , dum quibusdam suis urinae pro vocantibus arenulas eliquare aut calculis fran sgere perseuerant, neglecta ea quae in innrumenstis est, morbi causa, plus urinae coaceruant, quae quum exire nequit, tum in arenulas uerse calcustos magis auget. Tam ἐπ si enim complures medici non aliter quam ex crassa uiseidas materia, O ab immodico calore banc eadem ut aiunt fante calaulum in hominegigni uolunt, ob hoc

tamen ubi urina diutius quam natura ferat, in corpore retinetur, in aren las uerti, quis negas verit ρ quum extra corpus ita cotingere nunquam

non saepe palamve cernamus ' quippe quaesiue in renibussiue in uesica uerbi cause praeter natura commoratur, aeque ac foris in vase permutetur oportet: sed iam urina eii, in id igitur quod nonen , permutabitur: quare permutatio hae cors ruptio erit, neque non putrefactio ,s eam concesseri r ut aequum en) ab alieno calore feri, in humido enim calorem , innatum babenti fericlarum ea; His adde quod ut Meteororum quarto

117쪽

quarta non apto tempore excreta intus diutius remal se rei, quia putrescit, in arenulas ea . n. terra Junter smus in procliui transibit. Hinc senes licet imbecillimosnt calore, quia tamen laxxa habent O renum O urinaeseruientium vasos rum caua in quibus minimo negocio urinae pars aliqua dum foras a natura deycitur ,contra remanet: plerique sere omnes cum fuis urinis arenulas

mingunt, id quod uel eo iniicio persticuumst,

in iis qui conflanti sunt aetate aut de ea proxime recedunt dum enim mingunt, urinae non nihil plerrun q; relinquunt in parte meatus urinari, quae reliquo ipsus ductu ad glandem amplior en . Si ergo illud ipsum flatim a mictione paenem excustientes non eiecerint,paulo post aut acrimonia aut re quavis alia excitati, urinam eiiciunt e smodicam , tamen turbidam ἐπ arenosam , quae alias syncera semper fuerat, hinc etiam aliqui nunquam alias soliti arenulas mingere ubi ob aliam causam quam ob arenulas aut lapillos suppressam urina patiuiuomul ac primu mingunt, arenulas quoque mingunt, a quo subinde uberatiarenulas praeterea no mingunt uni, quibus expo sitis facilis en conte tura, non solii ex crassa uiscida smateria arenulas in buino corpore generari:

118쪽

LIBER .III sed ut plurimum ex urina ipsa dum . praeter naturam retinetur, neque item ad id sciendum eas lore ut afunt assante semper uui esse :sed

interdum etiam quemvis alium multo minoris Oscaciae perse suscere, uerum quia in his a proxpoisito nimis longe aberrauimus , iam ad illuὸ res

uertamur. Vt igitur aqua haec suapte natura fiigida humida, b imputris eir, ita febribus arcendis utilis erit ut cum maxime , frigida enim Obumidasebrilem calorem ratione optima temperabit, imputris uero exissens quanquam ut ante declarguimus corrumpitur in qualitatem putridam minime conuertetur e quo nomine tum is ostioni, quae cbolera dicitur , tum arquatis, erat,s huiusmodi morbis non parum expediet: atq; cum uinum modicum ut ex dictis patet fcile ferat, tenuium q; ac prompte diuigilium sit pars tium: bis quibus infrmμm caput en, noxia erit,s praeualido uino minusquὸm modice misceatur, tum . n. pauca exissens, uinum son refrangit quidem sed fere auget, facit que ut eius tenuitate uino addita id expeditius loca plura angustiora que ca spitis subeat: adeo ut butus aquae usus ebriosa,qui praepotentibus uinis aqua uero per quam modica gaudent, minimeolus D discut etiam .entre nismis ualidis, scilicet ob facilem eius alterationem triuiferme non ad ruisicora aut rudium sed ad uri

119쪽

LIBER MLbanorum praemium , qui pserun q, fomacho imbecilli sunt quorum numero muna pars Romanorum curiae tum en, a natura potus hic inuentus esse videatur di ut quia in eis vel corporis uel studi, uel loci ratio detrabit: id moderata illius potio resstuat. Quomodo re quatenus usui esse debet ati obiter quale uas quod

illam contineat . Cap. 6. Expediet ita q; bae apis tum uti maxime ubi ea non ex procelitis flagnante Τiberi sed mundo et propria nimirum asua praedito, aut pluuiis aethereis ut secundu quosdi ante dictum en) auἱio hauserimus: Deinde ubi iam exquisitefuerit expurgata , expurgationis terminum desnire in promptu non est, poten enim id interdum ueloscius , pote' interdum serius euenire: ita tameneno tuum uidelicet eam coquentes in uafsjundo nihil praeterea subidere perstexerimus r Τunc enim reliquam quae uel crudast, absque nox potare licebit, illud laterim cauentibus ne longiori post tempore in uase commoretur , contingeterim ut densetatem cum grauitate insuper acquis rat, quum non in motu, sed in mora quema a

120쪽

ror LIBER . III. du dicebamus exinens, ta tota se ipsam infernec ut nauibus omnibus innatum eti) continue premat, id quodfacile dininguemus, quum hane eandem alteri Tiberinae purae in pondere compas rauerimus: si nanq; ea quae senior en uise diu eam ponderosior inuenta sit, clarum eneam ipsam uitia quae retulimus suscepi sse, proinde tusto bibendam non esse: sin minus ponderosor, aut ferme aequalis, tunc in id quod praecipitur ceu nonece ssarium nes magnum fudium nes multam operam conferendum essed ubi sic absque culpa non datur, conducibilius en non crudam bibere, sed priusquam bibatur costione balibrare tantister ut ante diximus) dum impuritas ipsa tollatur ,

calor enim coquendo quam aequabiliterfundens, hanc eandem puriorem tenuiorem p reddit, unde Alexander primo annotationum ut etiam dixismus en magis tenuis aqua calefacta, quam prius: quemadmod*m er Avicenna scriptum relis quit: ubi enem illa refrixerit,quicquid in ea terres numerat, congenitasbi grauitate descendens, infundo vasis subsidet, aqua uero superne sui Miat, qua paulat min 'i duas transfusa , iunos xie uti poterimus: Qiui si dum coquitur, nishil secernat , tuηc potess sine coctione citra nos xam potari: usque adeo: ut tanti Der coquendi neeqstas si, dum ubi coquitur, excrementa pos