De legendorum librorum medicorum ratione instituenda dissertatio epistolaris auctore Carolo Gianella philos. & med. ligniacensi

21쪽

ii uri via.

16 ex ipsis, cum laboremus, evadere; altera Medi. cinae pars, quae 'gisne vocatur, quae tractat modum sanitatem conservandi in sanis per ceritas indicationes, & congrua media est nobis colenda. Quod Studium nunc temporis mini

me negligitur, licet nobilius sit, &a Majori. bus nostris quam diligentissime pertractatum. Studium hoc excoluerunt Medici Salernitani, qui in ipsa Schola Salernitana floruere quae an .no octocentesimo secundo a Carolo Magno i erecta fuit, & jam tribus a suo primordio elapsis saeculis, illud celeberrimum opus consecit, quodo cicatur Schola Salernitana. primum ab Arnol.

do villanovano Scholiis illustrata , postea a Joanne de Mediolano. Ilaec prodiit in gratiam lRoberti Normannorum Ducis, qui Salernita lnos Medicos consuluit super vulnere brachio id extero sibi inflicto; quia vero vulnus Venena tum credebatur, & jam degeneraverat in fistu iam, quam curari Posse negabant Medici, nisi frequenti oris suctu, Uxor ejus Principis novo amoris exemplo excitata, dicitur Marito dor mienti frequenter fistulam suxisse , atque sic tandem cicatricem obduxisse. Haec eadem Scho. la hisce nostris temporibus illustrata prostat,& ejusdem tum utilitates, tum damna dete. guntur. Summa etiam diligentia, & incom. parabili Studio Spartam hanc illustravit Sancto. rius Sanctorius in sua Medicina Statica, tum ldanus in suo opere novo, cunctis de Sanitate

tuenda, & vita producenda studiosis apprime lnecessario. Scient enim ex attenta hujus Libbri lactione, quomodo debeant humanam tum iri valetudinem a vitae primordiis ad extremum

22쪽

mum usque Senectutis tempus . Scient piae. terra diversa eta media tuendae valetudinis. ab illis, quae ad prorogationem vitae perti nent; scient qui aer sit seligendus, qui potus bibendus, qui motus, quae exercitationes sint peragendae, quae edulia , qui pisces, quae her.

hae, quae condimenta in usum revocanda ,

quae plantae laudandae, & quibus hominibus utiliores. sint carnibus ovis, caseo, & piscibus. Qui fugaces fructus utiles sint, qui bellarii seligendi, & quo tempore manducandi. , &multa alia & quidem praestantissima ediscent studiosi Medici, quae ad nobiliorem Medicinae

partem, nempe ad hygieniam sertinent. Hac praeterea in Medicinae parte inter caeteros e X celluerunt Marsilius Cagnatus, Lodovicus. No.

in , Ioannes . Colle , Cornarus Gisberius , Ηqrstius, Vopiscus Fortunatus Plem pius, maZZini, Fridericus Hossimannus , & Anto. nius Cocchius in suo eleganti tractatu de vi. ctu rit sagorico Italico. sermqne scripto. Sed sqntio ab aliquibus me acriter rancrep .ri, quod studiosis Medicis: solis matutinis tem. poribus nimiam Librorum Lectionem propo. nam . Uι enim', inquit Baglivius, nimia cibo rum ingurgitatio salubriorem valetudinem non affert , ita neque inexplebilis Librorum lectici solidiorem dcctrinam. Fateor equidem in hac semper. suisse sententia , ut pauci, & optimitantum Libri, non. celeriter ac tumultuarie,

sed pedetentim sed discendi studio , nunt, quam tamen. libertate judicandi neglecta, la gantur. sed B 4 Uxum

23쪽

Unum quidquidpaulatim protrahit AEIAE A medium, ratioque in Luminis eruit oras. Et licet natura in suis operibus eadem sem. per sit, ratio tamen ejus, uti inquit Merca.tus , quotidie magis, magisque se se prodit. Quare non video, cur nimia dicenda sit Li. brorum ingurgitatio illa, quae a me superius est proposita, cum solum Auctores Classicos, qui singulis aetatibus floruere , proposuerim . Praeterquamquod non video tempus iam. quam deesse studiosis hominibus , sed potius diligentiam , qua una virtute , ut inquit Ci,cero , caeterae omnes virtutes continentur .

Sunt enim tempora, quibus epidemiae non vigent, sunt tempora , quibus pauci sunt vi. sendi aegroti ; Ideoque tunc temporis aliqua hora semper subripienda est, qua non solum superius propositis Libris danda opera, sed fertilis ille campus, an otomicum nempe Stu. dium colendum est, & Librorum lectione, &cadaverum sectione , neque umquam vel in. ter extremas senectutis occupationes inter. mittendum. Hanc Artem, quam At aron instituere cae. pit, praeter Hippocratem , HeAphilus , Erasi. str s, & Galenus coluerunt; At Erocti. Ius & Erasistratus viva damnatorum hominum corpora sere in umerabilia aperiebant , Galenus vero animalium & praecipue Simiae viscera introspiciebat. Hos postea secuti sunt Arabes; sed impurus sermo barbaris tyranni. dem in litteras excercentibus, caussa fuit, cur illis aliquando in hac arte fides non adjungatur. Hoc horrido stilo opera anatomica ad An. liqui.

24쪽

i liquitatis mentem Scripsit Mundinus, qui vi. I xit anno Christi millesimo trecentesimo quin. , to , cujus anatomia in tanto pretio suit, uti ex Statutis Patavinis non alia per plurimorum ι annorum decursum in eorum collegio legi &i edoceri potuerit: & Iacobus Berengarium. r.

ii pq, Gabriel de Gerbis. & Mathaeus Curtius,& alii plurimi qui saeculo decimo quinto viXe.

runt, eandem doctrinam secuti sunt. At antei dimidium alterius saeculi inter caeteros florue. t runt Carolus Stephanus, & Fallopius, quo . . rum alter multa noscenda detexit, atquTnter alia. Tubas, seu cornua matricis, unde ex recentitai ris Medicinae Sententia, ova, quae hominumi seminarium sunt, in uterum descendunt; Quana. a obrem cornua hujusmodi Tubae appellanturi Fallopianae; Alter vero, Stephanus nemPe, i primus suit, qui partes animalium figuris deli. ι neare suscepit, quod ante ipsum nemo aggredit ausus est. Non multum vero post praesul sit Ve., sagiss, Auctor in hac arte accuratissimus, quem,

i cum aetatis suae annum vigesimum secundum nondum attigisset, fama viri commotus Venetus

amplissimus Senatus lauto stipendio ad se acci. . vit ad anatomica , & Chirurgica publice in Academia Patavina praelegenda, demostranda, ct excolenda. Hic plurimos Galenicae Anato.

miae errores detexit, & veluti novam anattamicam Scientiam edocuit. At eodem sere tem.

pore Gabriel Cunaeus Mediolanens s Iitem reci, lavit Vesalium inter, & Sulvium acerrimam de Galeni anatomica doctrina, in qua Sylvius contra Vesalium contumeliose viginti , &ccto scripsit, ut ait Ili rus, depulsiones a con

25쪽

tra quas tamen Apologiam proelalio instituit eruditissimam idem Renatus Aenerus, in qua

totius pene negotii anatomici controversiae exisplicantur, & Asini Sylvani Bipedes vocantur Sylvii fautores. Erudite praeterea Scripsere de Re hac inter caeteros anno millesimo quingentesimo quinquagesmo nono Caesalpinus,& Realdus unius Cremonensis quia M. ctus est in Locum magni Vesalii, cum Pata vio discederet. At paulo post, anno scilicet millesimo quingentesimo septuagesimo nono,

excelluit Bartholomaeus Eustachius. celebris it te Vir , cujus anatomicas Tabulas. e tenebris tandem erutas a Clemente XI. Pon ifice Maxinis munifico dono acceptas Maria Lancisi.us illustravit. Laudandus hic etiam est Con. stantius Varolius, qui Nervos a Spinali Me. dulla oriri. prinius detexit; neque praetermi tendus Hieronymus Fabricius ab Aoua penden-dem , qui circa finem Rusdem Saeculi in

Gymnasio Pa tavino primus Anatomicus. in recens ornato Theatro anatomico publice docere cςpit a Senatu Veneto ad id munus magno pretio accitus. At post Aquapendentem laudandus est Spirelius, qui eandem, sedem chirurgicam . &Tanatomicam constendκ &cuta. yraeyotio lites acerrimas habuit. Nec pr termittendus Gaspar Asellius qui Vasa. L e ea per Mesenterium. 3Arrentia detexit . Hie addendi pariter sunt. Gaspar Bartholinus. Thomas Bartholinus, qui hepatis eXequias celebravit, &'olaus Rugiitch, qui litem movit Thomae Bartholino de prima inventione Duetudῆphaticolum, quos ipse aquosos vocat:

26쪽

Et Ioannes Pecsuetus . cui incognitum hae tanus Chylo Receptaculum, & ab eo per Thoracem in ramos usque subclavios Vasa lactea conspexit; Et Celebris Virsungius, qui ductum Thoracicum primum detexit : Et Ioannes Schvvam merdamius, qui Ioannis Van Hor-ne Discipulus fuit , & Regnerum de inuasscondiscipulum ingratum vocat , quia Prςceptoris inventa sua secit; Fuit enim Van Hota ne primus, qui Ductum Thoracicum novum detexit, & primus quoque, qui testiculos. vis rites dixit esse conglomerationem ductuum semunalium, & mulierum Testes vocavit ovaria; Et Fridericus Ruvschius, qui primus valvulas in vasis Lymphaticis, & lacteis demonstravit.

At inter caetero, Anatomicos , qui prςterito Saeculo e celluerunt, summam meretur Iaudem Uarveus, qui verus circulationis Sanguinis imventor dici potest . Quamvis enim Michael Servetus anno millesimo quingentesimo qua . dragesimo secundo propositerit motum sangui nis ex dextro ventriculo in pulmones, ex his per venam pulmonalem in Cordis sinistrum: Quae eadem dc Columbus proposuit, & . Andreas Caesalpinus, ii tamen omnes partem veritatis videntur vidisse, at omnem ejus complexum neque perpexisse, neque idoneis testumoniis confirmasse. At Ηarveus millesimo sex. 'centesmo vigesimo octavo persecit, ux ita di icam, incςptum opus, & per innumerabilia ex pririmenta adstruxit systema suum, cuius utilitas per omnem Medicinς ambitum latissime patet. Non multum vero post , & ad finem properante prςterito inulo innumerabiles serme Aucto.

27쪽

res Anatomici excelluerunt; Inter quos maXime sunt laudandi Gyssonius, Malpiali ius, V UiI

& Vaual ain alii plurimi, quos, si enumerare

vellem, qongior plus justo fierem. Inter celebriores vero nostri Sςculi Anatomicos, Taquoque, doctissime Morgasni, non do strino claritate, sed tempor uias iuccessione postremo loco dinumerandus : Tibi enim doctrina , diligentia, & eruditione primus, ut Anatomicorum Principi, debetur locus. Sed cum maximo incommodo sit medico Praetico ad. Egrotantium saluti consulendum, omnes', quos supra enumeravi Auctores legere, ab illorum ferme omnium lectione me abdicarem, & Verheyem legerem, in quo omnia necessaria familiari claroque sermone exposita habemus, & compendium anatomicum Laurentii Heisterii: quod brevissime totam Rem Anatomicam complectitur, & Ioannem Adamum Calmum . qui & ipse secit compendium Anatomicum, & corrigit Verheyeni prolixita tem, & Hei steri figurarum desectum; Nec non Λnatomiam Iacobi Meu Corporis humani in compendium redacta, Ac jam sexies edita. Si

quis tamen majori fruens otio cupiat hor anatomicum studium erudite persequi, plures debet ordine legere Principes Auctores, qui in hac arte floruere. Nam cum humani Corporis fabrica tam admirabilis, & tam late patens sit,

nemo umquam eam totam ita clare delineavit, ut possit Anatomiς cupidus uno tantum Auctore insistere . Sed singuli in singulis de

28쪽

scribendis partibus maxime praestitere. Itaque primum ad quatuor Classes redigi debent Auictores , qui de Anatomia erudite tractarunt, & quidem in prima Classe ii ponem di sunt Auctores, qui de Ostologia , sive de Ussibus scripserunt , quae tria themata conti- sanet, nempe Osteogeniam, quς materiam, ori

ginem, & conditionem ossium designat; os theographiam, quς de ossium structura agit,& fabricam, & diversitatem partium in ipso osse persecte delineat: Et Synosteologiam, quo

explicat omnes partes in osse, quς faciunt, ut ososissi annectatur cum motu, & sine motu,cum car.

tilagine, & sne ea. De prima, de ost genia nempe suse tractarunt Teodorus Kerhitagius in suo Tractatu, . in quo quid cuiqumsi culosngulis accedat mensibus , quidque decedat, rein ea per varia immutetur tempora, accura.

tissime oculis subjicitur ; & in alio Tractatu, in quo confirmatio stius ab ovo usque ad ossificationis principia ostendituri Et Marcellus Malphighius in suis operibus post humis figinris aeneis Ilustratis , & Carolus Drelincumtius, & Dominus le Clere. De osteograta ia ro eleganter scripserunt Clopton Havers , Ioannes Riolanus alarisiensis Filius , Rerius Columbus , qui etiam eximiam methodum conficienδi Sceleti explicavit, uti etiam Do minicus Gaaltardus , qui elegantissimum &lepidisimum conlcripsit Libellum , hoc titulo inscriptum ; Anatomes ossum novis inventis illustratae. Ad synostologiam, quod attinet te,

gendi sunt Vesalius, Columbus, Faglypius , Le Clerc, Riolanus, cujus operibus Aatomi.

29쪽

eis nemo Medicus carere debet , ut notat Boe-rhaave, nam se oporteret, si munus Profusioris Anatomiae excoleret non deberet verecunda.

ei, si tantum ordinem bustus Auctoris sequeretur;nam ibi reperitur quidquid ad eruditum

Anatomicum pertinet. Et Philippns Ingrassias, qui nova quςdam excogitavit. in secunda Classe ii numerandi sunt Auctores, qui de Myologia agunt, quo traistat de . parte carnosa mobili, & osse movenda, nempescuus - de muscalis, & duplex est; altera nempe Vincatur sarcologia, & de parte carnea tractat; altera Aponeuro logia , & partem musculorum tendineam describit. Et hac in Re Ri- eardus Lovverus, Guglielmus Couumus, Gabriel FalloRA, Alphonsus vellus maxime floruere T uti etiam Fridericus Ruvschius , &Raimundus Vieuisens. & Christianuz Thebe. sus, qui in Musculi Cordis descriptione ma. xIme digni sunt, qui laudentur. In tertia vero C e illi recensendi sunt Audiores, qui de Spaanchnologia scripserunt,ia nempe de visceribus, quo nomine cerebrum, cerebellum , fauces , pulmones , ventriculum, pancreatem , hepatem , omentum , lienem, intestina , mesenterium , Tenes, Orga na genitalia, uterum complectimur. Celebran.

di maxime sunt Thomas VVillis , Raimundus Vitissens, Fridericus Russi1jus , Malpi glos, Henricus Ridleus in cμbri descripti neς & Petrus Pachionus, & Mery in fabrica& usu durae Menini's: Valsalse , Conradus Victor Schneidms in Structura Faucium, &Iulius Casseria de vocis . auditusque organis in

30쪽

in Historica Anatomica singulari fide, metho. do, ac industria concinnata; Uti etiam dari de voce, & de vocis Instrumentis'. Thomas Bartolinus , & Malpismus de Pulmonibus . quibus etiam addi potn Ruysthius in suo exhguo tractatu de Bronchiis: Glitanius de venatriculo , & intestinis : Hieronymus Fabricius ab A uua pendente de Ventriculo, & varietate intestinorum: Thomas v villisius in Phari macia rationali, ubi Historia; ventriculo.& varietate intestinorum describit; & Mys chius in observationibus, ubi de vasis Arterio. ss , & venoss ventriculi egregia habet; Et Carolus Drelincurtius, Lambertus Valthuysen, Μarcellus Malpighius, & Ruysthius de Sple-ne; Regsterus Timas, Malps s, Conra.dus Brunerus, & Thomas varionus de Pamcreate IIieronymus Fabricius ab Aquapenden. te , Thomas Bartholinus, & saepius laudatus Malpigi s de omento , & adiposis ductibus; Hieronymus Fabricius ab Aquapendente, Badit holinus, Galaar Asellius de Mesenterio. Fram cistus Glitanius, Malpighius, & Ruyscitius, de Renibus; Regnerus de Graaf. Leal Lealis,

Guillelmus Couuperus, Ruysthius de virorum& mulierum organis, in quorum descriptione quam diligens, quam accuratus, & elegans tu quoque sueris, doctissime Morgagni, nemo est qui ignoret; & Bloncarus de Testibus; in quorum numero habend dunt qui de sensuum organis scripsere . Ut Bartholomaeus Eustachius, Iosephus Duuerney de Aure , in qu C Argumento legendus est etiam Valilae Liber, qui prostat apud Franciscum Pitteri hoc magnifi