장음표시 사용
11쪽
in eoinparatione igitur epigrammatum Martialis tenendum est ut sunt, quae metro dactylico refragantia mutari debeant, cum in hexametrum aut pentametrum inseruntur, ita ne iambis quidem trochaeis, hendecasyllabis omnia vocabula omnesque formas aptari p0SSe. Quare saepius fieri non poterit, quin statuamus, ubi duabus vocibus aut formis idem significantibus Martialis utitur, quae vox et quae forma priores sint. Hac in re cum laude praeivit Aemilius Stephani, qui in dissertatione, quam supra commemoravimus, non modo accuratissime, ut ita dicam, dies natales multorum nominum ac vocabulorum et Graecorum et Romanorum constituerit, sive ea omnino novata videntur esse a Martiale sive ab hoc poeta primo versibus inserta, Sed etiam inquisiverit quatenus novae formationes legibus metrorum diversorum explicentur.
Opponimus igitur dactylis iambos et trochaeos; praemonendum tamen est quorundam metrorum formam ita Martialis temporibus esse comparatam, ut partim quidem dactylorum partim amborum trochaeorumque naturae participes Sint dico
Vt libros et metra Martialis significarem usus sum lSce Otis.
l. sp liber spectaculorum. hex. - hexameter dactylicus. pent pentameter. hend. versus halaecius.chol. - choliambus.sen. - Senarius iambicus. dim. - dimeter iambicus. dactyl. dactylus aut dactylicus. eleg - elegiacus. Vers lyr. - Versus lyrici.
versus hendecasyllabos, quos apud Martialem non ut apud Catullum, quem ille in aliis rebus maxime imitatus est i), initium liberum certisque regulis solutum, sed semper formam habere hanc:
Sed age iam disputationem ipsam ingrediamur et in materia evolvenda ordiamur a parte, quae Spectat
Totam copiam quaestionum huc attinentium ita disponemus, ut primum dicamus de substantivo, deinde de adiectivo, tum de verbo, denique de horum vocabulorum inter Se commutatione.
l. Martialem, cum eisdem metrorum legibus paruerit quibus, quo impensa opera imitatus est, poetae Augusteae aetatis, cum iisdem sere difficultatibus metricis luctabatur. Quis igitur eum reprehendat, quod commutationem numerorum arripuit ubi Drmae quas sensus postulabat, metro non satisfaciebant, praesertim cum non Solum apud poetas, qui antecesserant, sed etiam apud prosae orationis Scriptores numeri commutarentur vel apud Ciceronem et Caesarem, solutae orationis principes', quos rimetri necessitas non Musibat' ut verbis utar illius, qui sermonem Ciceronianum Summopere
12쪽
Sed postquam nuper Bednara in dissertatione quam copiosissime de numero poetico egit ), ego numerorum Sum non nisi strictim tangam.
2. Persaepe Martialis posuit formam pluralem loco singularis non quo sublimitatem quandam dictionis assectaret, sed quia
versus eum impulit, ut numerrum metro magis convenientem
adscisceret'. Apparet sermonem dactyl. plane fugere et tribrachyn et creticum. Cum igitur sormae hedera, rigori, mimeri non nisi per elisionem dactylis adaptari possent, mihi dubium non est, quin Martialis iussu metri plurales receperit hederae 76, 7:Q ιid possunt hederae Bacchi dare' frigoribus V 57, 0: Nunc Tiburtinis edite frigoribus, muneribus V, 0, 6:miineribus comvenit illa meis ). Interdum non substantivum ipsum sormam pluralem flagitat, sed adiectivum aut verbum Iu0- cum coniunctum est. Recte quidem iudicat Neve pluralem quae a poetis Latinis sormatum esse per analogiam Graeci δατα β). Sed quis est qui neget numerum liuralem eo libentius acce8sivisse poetam, cum adjectivum perspicua non nisi ultima littera n elisa ad dactylos accommodari posset IV 22 8. Similiter plur aetherbos ortus II 6 3 per analogiam plur.
Arch. s. lat. Lex. u. Gramin. XIV p. 32 sqq. η Libros de his rebius conscriptos accurate collegit Bednara in p. 532 opusculi. Quorum gravissimos laudare satis habemus: eller, Grammat Aussilige Zur latein Spraeligeschichte II p. 193 sqq. Maiis, Studien gum poei. hirat be d. Romern Arch. s. ex. Ol. XII I90239. 479 sqq. Norden, omni Vergil. p. 399. Landgras, emerkungenZum Og. Oet. tur in de lat. rosa Arch. f. ex vol. XIV l 906)Ρ. 63. . Witte, Sing. u. Plur. Forschunge uber Form . Geschichte d. griecti. Oesie, Leipg. 1907. Novissime nos cautos esse debere in statuendo plurali poetico monuit G. Friedrieli, Catulli Veronensis liber, Leipeti u Berlin 1906 p. 31 I. ' Plur hederae apud Vergilium primum occuriit. s. Bednara, Areli. XIV p. 537. - CL Vers. 3 L puer, et caro perfer leve munus amico Bednara, Areli. XIV p. 557 et 559. ' Neue-Wagener, Formentelire . lat. pr. P. 605.
Graeci vet6λαι vel ἀνατολα fictus' poetae dactyl. multo aptior
erat quam accus aetherisim ortum.
Etiam pluralis irae in sermone poetarum exstat. Sed cum Mart. in . Sp. 9, 3 pluralem propter assi terr3biles pro lsrribilem adhibuerit, aliis locis propter verbi formam ad singularem revertit: l. p. 22, 2 colligι ira pro colligunt irae,
IV 11, 6 obruit ira, V 64, 30 coegerat ira, X 39, 0 abstinet ira. Cum his conectamus quaestiones nonnullas de plurali adhibito in neutris secundae declinationis quorum syllabam ultimam trochaeus antecedit. Poeta haec neutra metricis rationibus permotos libenter versibus inseruisse maximeque in quinto pede exametri aut in altero pentametri hemistichio collocavisse in vulgus notum est. Huius generi neutra
in Martialis epigrammatis leguntur haec atria, balsama', bracchia, enucula, cinnama', fus'dιαδ), g diu's, ossaq), praemὶli, prandia, Saecula, silentiliq), solacid sucinli, taedidy), venabula, Caecubἄη , Massica'), Pulat illi'). Singulares sormas
contra atque in hac re aperti SSimum 88 puto, quantum poeta metro concesserit - cum magis idoneae visae essent
rhythmis lyricis, Martialis libenter admisit in hend. velut
statudium Q 09 7, otium II 67, 9, prandium XI 8, 27, mecubum X 98, 1 et in chol velut praemium X 74, 7 et idem illud gaudium ΙΙΙ 64, 2 et V 37, 7
13쪽
at uallo rarius quam pluralem pro singulari Martialis exhibuit singularem pro plurali '). Sane concedendum est hunc usum, qui serius in linguam Latinam invasit, non ex omni parte proprium esse poetarum, cuni optimi quoque solutae orationis scriptores non raro ingularem collectivo sensu pro plurali admiserint ). Sed ob id ipsum non est quod miremur talem usum ut in carminibus aliorum, ita etiam in Martialis epigrammatis occurrere ad sanandas metri difficultates. Ac dubitari nequit, quin poetarum praecipue sermone effectum sit, ut hic usus postea latius pateret inde a Vergilii et Ovidii aetate et apud poetas ipsos et apud prosae orationis scriptores qui poetarum Sermonem imitabantur. Invenimus singularem et in nominibus propriis et in appellativis. Epigrammate ΙΙΙ. libri spectaculorum, quo Martialis de peregrinorum concursu ad ludos magnos facto loquitur, enumerat Sabaeis festinantes, Cilices nimbis suis madentes, Sicambrbs, Aethiopes, sed ut Martialis ipsius verbis pergamus vers. 3 et 4)Venit ab Orpheo cultor Rhod eius Haemo, Venit et epoto Surmata pastus equo. Sine dubio singulares Rhodopeιus et Sarmata pro pluralibus dactyl molestis Rhodopen et Surmatae posuit. Interdum ea
quoque re Martialis coactus est singularem numerum nominis usurpare, cum Versus attributa plurali forma posita non admitteret Arcessivit igitur singularem rusticu . . . Dryas pro
formis mustieae Dryades I 61 14 l2) Recte autem dixitDraeger . . Sum Dominum populorum permultum aluisse ad 4ingularem generalem appellativorum adhibendum praesertim cum Graecorum exempla ad cimitandum incitaverint.
De appellativis' gravissima argumenta, quibus quanti momenti fuerit metri auctoritas probatur, haec esse identur: Martialis scribens II 60, 7 in dactyl. aureus modicus turtur
creticos aurei et turtiires evitare Voluit, quorum alter non ni8ine ultimae elisionem, alter nullo modo versu immitti poterat. Quamquam formae plurales voces diversae sonant non prorsus excluduntur metro, tamen p0eta, ut Syllaba breve adipisceretur,
singularem adhibuit vo diversa sonat . sp. 3, IV contra sensum Magis etiam metri vim cognoscimus ex illis logis, quibus numeri miscentur Velut in epigr. IX, 6 vers II et Quamvis enim et aequabilitate et sensu pluralis sistulae postularetur Martialem ni etro adductum recepisse putaverim singu
larem finia, qui raptim dactylis convenit Idem fit in
epter Vm 78 vers. 9 et 10 ubi in voce Graeca nomisma pluralis numerus nomismis, in v0cabulo latin tesseri singularis metri causa in versum redactus est ). In epigr. V 46 vers 1 non substantivum ipsum sed verbum impediebat, quominus pluralis adhiberetur Varro δ enim et Caesar ε testantur substantiva bigae, trigae, quadrigae pluralia si tantum esse, neque quicquam Martialem prohibuisset dactylic immiscere formam quadrigae, nisi accessisset verbi forma vapidant, quae dactyl. plane abhorrex Disscultates, quas opponebant formae quaedam pluralis, persaepe magnas exstitisse in dactylis pangendis inde quoque intellegitur, quod poetae sensum pluriae efficere studebant adiectivis idoneis singulari numero additis, e quibus Martialis imprimis usurpavit multus'. numerosus', plurimus. Adiectivi multus ope circumiit III 5 7 ablativum oribus et V 22 ablativum sumbus. Adiectivo numerosus III 31, 3 nominativum a dactylis omnino
absonum debitures evitavit. Singularem superlativi plurimus Martialis auxilio arcessivit contra angustias formarum imagines
70, 6 plurim . . . imago et hi spites VIII 3 7 plurimus hisspes'. Contra legimus pluralem imagines inhend. vers.V20, 7 '.
3 Aliter Lucilius, qui diminutivum tesserulae usurpavit 84 M.' Infra copiosius de his vocibus disseremus.
14쪽
4. Quantum valuerit metrum in sermone confingendo optime hac quoque re demonstratur, quod dactylici ad eam progressi sunt audaciam, ut substantivorum genera grammaticis quasi legibus sancta mutare non Vererentur. Cuius modi exempla in Martialis epigrammatis exstant haec: dies in): Neque de genere vocis dies, neque qua ratione mutatio intelligenda sit, viri docti consentiunt. Interpretationem,
quam Delbruee in syntaxi comparativa I p. 222 protulit,
vocabulum dies semininum factum esse per analogiam Vocis nox quotiens significaret certum temporis spatium novis argumentis nuper redarguit retschme in ephemeride, quae inseribitur Glotta '), dicens vocem dies genus semininum esse adeptam per analogiam vocabuli tempestas. Cuius sententiae sulcitur, quod tempestas vocabulum ipsum olim idem quod dies significabat δ). Sed hoc nihil ad poetas, qui Versuum necessitati parere coacti voce dies modo masculina modo seminina utebantur prout metri ratio flagitabat ). Genus masculinum, quod optimi prosae rationis scriptores semper fere adhibuerunt, a Martiale servatum est in chol. IV6l, 3 quartus dies et in dactyl. ubi attributum praecedens
60 l. Contra anteeunte in dactyl. nominativo adiectivi secutulae declinationis, poeta cum masculinum admittere non posset, genere seminino usus rem ex procliva planam reddebat ':
ulna dies IV l l nulla dies X l2 4 longa dies X 49, 9,
XL69 7 θ. Igitur cum cognoverimus in dactyl. poetis syllabas breves generis seminini magno emolumento fuisse, id quoque apertum esse crediderim, cur Martialis in epigr. VIII l l non
scripserit Hic est ille dies cs locos supra commemoratos
II 6 6 X 6 M, sed: Haec est illa dies. Impedivit enim
p0etam, quominus genere masculino uteretur, sententia relativa sequens, in qua sola seminini ope versus stabat quae magnieisses partus pro conscitis). Quod iam oenius i. c. recte observavit, poetas dactylicos vocis dies singularem numerum
libenter adhibuisse, idem Martialis exemplis ΙX 49, 9 et Ι69, probari videtur. Vtroque loe Ι 49, 9 Quid non siongadiae' contra quid non consumitis anni, X 69 7 Non me longa dies, nec inutilis abstulit aetas singularis collectivo sensu pro plurali positus est. Nomen Anae ur 'Arξωρ Diodor. 14, 10 apud oratium )et Livium ' neutrius est generis. Martialis sive in animo habuit montem in quo urbs sita erat quod censet Friedlaender' sive virum illum sortissimum Anxurem, quem laudibus effert Vergilius Aen. X 545), sive cogitavit de fonte Τarracinensi', certe concedendum esse arbitramur oenio Martialem genus masculinum
sibi permisi sisse in dactyl. V I, 6 candidus Anaeur et ii,
splendidus Anzur pro formis neutris praecipue commodis metricis adductum. idem etiam in hend. V 42 6 nominativus masculini generis superbus Anaeury trochaeis componendis
II. De adiectivorum Su. 5. Statim convertamus nos ad figuram quae Vocatur en allage sive hypallage ').Ρer se elucet Romanos figuram, quam vocabulo Graeco dicere consueverant, e Graecorum lingua in ipsorum linguam transtulisse'. Illud quoque manifestum est poetas tali genere dicendi magis delectari solitos esse quam scriptores, qui soluta
cs Thes ling. at sub voce Anxur . Oene p. 220. Neve p. 950. Coningio ad Verg. Aen. VII 99. 'issen, Ital. Laudeshunde, Berlin 1902,II, 2 p. 40.' Sat. I 25, 26 Impositum . . . Anaeur. IV 59 Anaeur oppugnandum, Anaeu captum. ε Ad epigr. V 1, 6. β Thes ling. Lat. l. c.' O. Ηey, Zur Enallage adjectivi Arch. XIV p. 10 sqq. Ibidem gravissimi de hac dicendi figura auctores nominantur. Bednara, Arch. XIV p. 577. Reifig-Ηaase-Schmalg-Landgras, at Syntax, erit 1888, p. 548. ariedricli, Comm. Cat. . 12.' Schulge Quaest epicae P. 503-504.
15쪽
oratione utebantur'. Atque si in Livii opere hanc figuram dicendi multo crebriorem esse videmus quam apud Ciceronem, qui in universum huic linguae usui minus avebat', non immerito nobis concludere videamur imitatione poetarum hoc effectum esse, qui inde a Lucretio enallagen adamabant non solum elatioris poesis gratia, sed etiam metri causa, ut sormas dactylis minus commodas evitarent'. Metri vis et necessitas comprobantur his exemplis e Martialis libris sumpti8 In epigr. IX scripsit poeta ,splendet Erythraeis per- lurida moecha lapillis pro forma molesta perli ividis 'mitatione Horatii II 30, 2 Regalique situ pyramidum ortum estilliad Regia pyramidum . . . miracula VIII 36, I in dactyl. ), ubi adiectivum regius, quod Martialis adiectivo regalis anteposuit, quamquam sensu coniungendum est cum genetivo pyramidum, a neutro miracula attractum est. In epigr. XIV 64, Mart. adiectivum splend sidus contra mensum non genetlVodises, sed neutrali pondera tribuit: , Splendida cum volitant Spartani ponderi disci In deliciis Martiali videtur esse
enallage adjectivi horrulus iis, VII 6 5 et X 2, 2 hoe
adjectivum poeta a genetivis, quibus adiungendum erat, Separavit it regentibus. ut ita dicam substantivis SubneXuit, scribens priori loco Horridus ecce soria Boreae strιdore December, altero Horrida si brumae sidera Ialem igitur in modum Martialis hac dicendi figura poetica disseustates sormarum regiarum, splendidi, horridae e medio sustulit.
6. Cum iis, quae lae adiectivis exponenda duximus
conectamus nonnulla quaestiones
de comparatione adiectivorum II declinationis, quorum terminationes antecedit syllaba producta aut iambu S.Casus obliquos et comparativorum et superlativorum, quia adjectivis beatus, certus, fotaedus, severus, aliis huius modi
descendunt, metro dactyl. omnino sere reici, contra naturae vers. lyr savere luce clarius est. Quanto feliciores erant hoc in verborum genere Graeci, quorum comparativi et superlativi suffixorum ozερ o et orcieto ope formati per se dactylos fingerent, quos heognis ut exemplo utar saepissime immo semper sere in fine dist. eleg collocavit. Iterata, quae inveniuntur in anthologia heognidea, neglegentes ni in exemplis computandis et colligendis fallimur, exstant
in fine sent. ceteris locis comparat. superlat.
Neque tamen Martialem hoc detrimentum, quod ei ratio versuum intulit, aegre tulisse credo, cum 110 minorem fructum quam quem poeta Graecus ex compar et Superi formis in dactyl. ceperat, ipse e forma iambica sive trochaica comparativorum illorum Latinorum in metro halaestio perciperet. Posuit enim poeta Romanus casus obliquos velut edtibres, neq/ιibrem, nigriorem libenter in sine versus hendecasyllabi atque hos eiusque generis alios legimus
quod etiam maiore admiratione amplectimur, eo licentiae pr0gressus est ut non vereretur interdum in clausulis hend. comparatiVo arcessere quamquam sensu positivus Satisfecisset.
Probatur hoc exemplis V 86, 7 Nec rhombos metues malignorum et XI 34, 7 Vincet eandida turba nigriorem. Neque aliter in comparativo adiectivi solens VII 39, 2;VII 6 I XII 18 4 iudicandum esse contenderim. Nam in comparativo potentores, quem ante Martialem oratius et
Comp. fructuosior ΙV 46, 18 et sumptuositor I 99, 11 hic silentio praetereunda sunt, cum in hend. nullo alio loco nisi in fine collocari
16쪽
columella exhibuerant ), me non immerito quovis pignorespondeo metri vim non plane esse negandam inde apparet, quod Martialis ipse uno illo loco V 20, 5 in eadem re forma positiva contentus suit. Martialem in hoc quoque admodum insolenti usu comparativi, ut solet, Vetustiorem quendam poetam esse secutum conicere in promptu est. Revera Martialis hac in re sibi indulsit libertatem, qua in nugarum libello Catullus iam saepius usus erat', atque de hac usus Catulliani imitatione insta dicemus, nunc autem, ut redeat oratio unde aberravit, quonam modo Martialis sensum compar et superlat in adiectivis generis supra commemorati denotaverit expediamus. g7. De comparativo. Vt comparativum significaret, Martialis usus est periphrasi adverbii magis ope essecta', quod ad comparativum exprimendum apud phirimos dactylicos metro exigente invenimus ε), contra optimi scriptores solutae orationis rarissime ac non nisi gravissimis causis permoti si)admiserunt.
Martialis adverbium magis hic locis adhibuit V I9, 3 mugis dignos pro digniores contra v. 5 pulchrior et nidior), Ι 74, 3
mayὶ auddce pro audaciores, porro magis mirum I 48, 3,
II 72, 5, una magis V 68, 2 Dida magis ΙΙ 2, 2 dignus . . . magis X 20, 6, magis usta I 60 l.
Hor epod. 2, 7 8 superba iurum . . . potentιbrum limina, cs quae tesstin ad locum hunc adnotavit. in Persius in eadem re, cum dactylos pangat comparativo mniores uti cogitur mat. I 108: ... maiorum tibi forte limina frigescant.' Woel lin, exam. v. lib. rosa. arch. XI p. 504 Friedricli, Comm. Cat. . 90.' Adverbium plus quamquam iam apud Ennium ObVium, in aurea latinitate et argentea omnino neglegitur atque in aenea demum latinitate Viguisse videtur, quod e lingua Danco-gallica conchidi potest. s. Woelfflin, Lat. u. Oman. Compar. Erlangen 1879, p. 29 et 33. GDuau ommisehilesilie fur die Diehter de Man des Metruma. Neuei p. 263. SchmalZ, Synt. u. Stil. p. 438. kutsch, Dio lat. Sprache Κultu derGegenW.' Beri , Leipg. 907, p. 467. ' Lygd. I 25 Teque suis arat caram magis esse medulli8. Ovidis a. I 475 Quid magis est durum saaeo, quid molliu8 ιnda.' Woelmin Lat. u. Om. Omp. . l.
Contra in vers. Fr. V 6 8 dnotioris V 30, 6 veriora, 47 l edtibrem, alii comparativi. 8. De superlativo. Superlativi sensum effecit adverbiis nimis et nimium cum positivo coniunctis, quorum prius Plautus libenter usurpavit i). Exortae sunt talem in modum circumlocutiones ossis . . . nimis Ι 87, 7 pro incommodo superlativo notissimas, nimium . . . frequens III 52, 2 pro frequentissimiis, ndidae . . . nimium V 72, 1 pro notissimae, nimis dur pro durissima IX, 9, t. Superlativos horum adiectivorum in vers. lyr non repperi, nec mirum, cum superlativi sormae ne in versus Phalaecios quidem, sed in illa metra solum quadrarent, quibus Martialis longe rarissime usus est, in metrum Sotadeum
9. Ac ne res inter se simillimas divellamus, de altero quoque remedio superlativorum a dactylis abhorrentium hoc loco commonere liceat. Augent enim Martialis et Statius aequaleS, morem antiquum, qui iam in comoediis lautinis Valet, sequentes, adiectivorum Vim praefixis prae et per- ε), quibus adhibitis optimi prosae orationis scriptores formam superlativam fingi vetabant β). Talia adiectiva, quae e praefixo et adiectivo coaluerunt, apud Statium leguntur tria Martialis, qui in his compositis fingendis cautior videtur fuisse, praepositionem prae adnexuit adiectivo gravis IV 18 4 praegravis unda, praepoSitionem per adiectivo ιeidus' IX perlucida moecha, Ι 38, 3ue I idus Stro. III. De Verbo. 10. Initium faciamus ab usu in sinitivi, qui dieitur finalis De infinitivi natis usu pauca Satis Sunto,
17쪽
cum rem attingamus quae, quamvis ab exigiis initiis prosecta Τ), tamen nullo linguae Latinae tempore non invenitur ), ut persaepe iam viros doctos ad perquirendum moverit δ) Iotam copiam exemplorum quae in Martialis carminibus insunt, collegit singulaque verborum genera distinxit Soedingius ruissertatione , De insinitivi apud Martialem usurpatione, Mar- burgi IS9P conscripta, ex qua cognoscimus Martialem quoque ut priores infin non modo post verba movendi, in quibus ignificatio finalis maxime vigebat, admisisse, sed etiam post alia verborum genera in si quis quaerat, qua re factum sit, ut praecipue inde in Vergilio loetae infinitivum tam saepe in
usum Vocarent, non male respondere nobis videmur, quamquam
vel scriptorum Graecorum auctoritas Romanos ad imitandum incitaverit, tamen vix futurum fuisse, ut tam late hic usus pateret, misi metrum inc infin forma tantum Tructum percepisset ). Itaque Martiali non crimini damus, quod usum, qui vere iam in consuetudine loetica inveteraVerat, Suum
quoque reddere non dubitabat I0I, 8 Munere dignus
erat convaluisse meo pro qui convalesceret aut convalliisset;
XI 23, lx si nil perferre recusas, permulta alia, quae cum Soedingi librum habeamus, afferre Supervacaneum St. li. Multo autem certius, ut ad temporum Sum nos conVertamus, metri necessitatem statuere possumus in infinitivo persecti loco praesentis posito. De vi et natura huius infinitivi, qui iam in prisca latinitate saepius occurrit', quae viri docti multis annis ante exposuerunt, a recentioribus probata sunt q). Nam quae monuit raeger distinguenda esse persectum nulla certi temporis significatione
Draeger, . . . artii, De infin apud Scaen. Oet Latin usu,
Lips. 1881. Streifinger, De syntaxi Tibulliana p. 32. Brenous, P. 268. Woelmin, Arch. II p. 135 et Arch. XIV p. 511 Gorden, Comm. Verg. p. 278. - Brenous, p. 268, 280, 288. k inolige, Syntaxis prisc. script Latin. 186l, II p. 80. Schmala, Syntax p. 295. ' Draeger, I 230. Streifinger, p. 25. Soeding, p. 38 sqq. renous, p. 336 sqq. oelmin, Areli. XI p. 513. Norden, Comm. p. 45-l46. Bednara, Arch. XIV p. 575.
positum ad exemplum inoristi Graeci et perlaetum notione
actionis vere persectae, nemo adhuc data opera redarguit. At ex hac radice quanta arbor provenerit, minus mirabimur, si praesentis infinitivos hexametro et pentametro saepe aut minus aptos suisse aut omnino non convenisse nobiscum reputaverimus i).
Metro imprimis tribuimus in Mart. epigr. infinitivos hos: decutivisse XIV l35 2 Hoc opus est, pictis decubuisse locis idecuisse I 34 4 Quem nec casta potest iam decuisse Venus iliovisse VI 2l 4 Debuit hoc saltim non icuisse tibi plἁ- euisse Lisp. 32, 2 non displicuisse meretur, festinat, Caesar,
qui staevisse tibi, V 29, 9 Quidquid amas, cupias non plἁ-
euisse nimis, Ι 8l, malim convivi quam pilicvisse cocis; sustinuisse XIV l, 2 An Libycas possint sustinuisse trabes itheuisse X 48, 22 quod licuisse velis. 12. Ille autem, cui non infinitivis his persuasum est commodis Metricis rasum persecti auctum esse, illorum exemplorum se victum esse latebitur, in quibus infinitivi praesentis et persecti promiscue adhibentur. Afferendi sunt hi loci ): 55, - 10 Cui licet eaeuviis nemoris rurisque beato Ante Deum plenas eae plicuisse plagas Et piscem tremula salientem ducere aeta Flavaque de rubro promere mella cado 'VI 2, 1 Lusus erat saeva conubia fallere taedae
Lusus et immeritos eae e cui S Se mareS.
V 43 7 Quondam laudatas quocumque libebat ad undas
Currere nec longa pertimui S se vias.
V 52, 3 Viae tangente vagos ferro resecare capillos, Doetus et hirsutas eae colui 88 genaS. VIP93, 3 Quid tam saepe meum nobis abducere Quintum Te iuvat et lenta detinuis Se mora. I 28, 3 Qui sectatorem potui Hecisse Catonem, Solvere qui Curio Fabriciosque graves. Tenendum est infinitivos praesentis a dactylis valde abhorreres explicare exsecare, Iertimere excolere. detinere,
18쪽
Diversa autem rhythmorum ratio Optime illustratur illis exemplis, in quibus una cum metro Variant tempora
V 7 6 Quanto maior adhuc, nec accubaret, quamqu: h. l. insin pers multo propius ad sensum accedit
quam ins praes. 3'. decuisse, decere:
i. p. '15, 6 Hereuleas potuit qui decuisse manus.
V 49, 5 Quales vel puerim decere p088ὶnti
II 86 12 Me raris iuvat auribus ι acere, X 35 quae eupiunt viro placere, ibid vers. qui cupiunt placere nuptae. Alterum argumentum, quo versuum auctoritatem in usu;M pers comprobari credimus est in collocatione fals
tiraptermissis infinitivos formae Iu IUta uenametri ante iambicam clausulam p0 8Se, cum In
cs epigr. ἰμβιsum sibi nuper a patrono Plenum, Maaeime, eenties Syriscus In sellariolis vagus opinis Cirea balnea quattuor peregιt. quanta est gula, enties come88es Quanto maior adhue ne accubaret
IV De commutatione SuhStantivorum, adiecit Vorum, verborum cauSi metricis ellecta. 13. De substantivo loco adiectivi usurpato nihil sere habeo, quod dignum it mentione, nisi quod neutrum frigbra 55 5 frigora suaei; V 34, b et ΙΙ 65 l frigora brumae poeta pro adiectivo eiusdem Stirpis metri gratia in
l4. Quae Mart. in usu adiectivorum pro Substantivis propria habet, haec 'unt. a Adiectiva suffixi eo ope formatai Martialis cum persaepe dactylos efficerent, libenter metro innexuit pro genetivis minus aptis Genetivo aestitoris, aestitorum in hend. X 87 l8 , fluminis fluminum, virginis in chol. I 66, 7), virginum, feminie feminarum, viperde in hend. IV 4, il), viperarum hend. I l, 7 partim plane dactylos resormidare, partim difficultatibus modo syllabae extremae sublatis dactylis commodo esse apparet. Quam ob rem ut alii poetae iam saepissime adiectiva derivata arcessiverunt, ita Martialis quoque: equoreus . Sp. 27, 9, 28, 5, 5l, 8, XIII 84, I, 9, 2,
τιrgineus I 0 4 IX 23 l visereus VII 2, 7 ). Idem suffixum iam dactylicis Augustea aetatis adamatum δ)Martialis non frustra auxilio arcessivit contra genetivo complurium nominum propriorum. Dabant enim versu heud et
chol refugium genetivis Agenoris hend. X l, li), Asbllinis hend. X 35 20), metoris hend. X 90, 6), Nestoris hend V 70, 2 VII 64 l4 X 67, l), Herculis chol. III 47, ), Menoris eli0l. ΙΙΙ l, l), Caesaris XI 65, 6 chol.), 0ntra recipiebant hexametri et pentametri libenter adiectiva dactylica ab his nominibus similibusque deductis Menbreus I 43 7,XQ6, 7 Antenoreuses 76 2, IV 25 3, Asbi neus X 2 l ),
19쪽
iungamus adiectivum Phidiacus, quod poeta pro genetivo molesto Phidide, quem in bend. IX 44 6 legimus, saepissime
b Postquam de dactylis verba fecimus, versus lyrico perquiramus. Apertum enim est genetivos aliorum quorundam nominum dactylis quidem neque tamen iambis vel trochaeis 1 avere, ut Martialis suffixo idoneo formas rhγthmis lyricis convenientes fingere coactus sit. Vsus est Martialis suffixo antis Vel -ianus quod praeter cetera nominibus et cognominibus Latinis etiam cin prosa iratione adnectitur θ. hisce 'ocis:
3 Sed pro forma Caesarea occurrit VIII semin. Caesuridnu. Stepliani, P. 28. Norden, Onam. Verg. p. 58. Persaepe invenitur patronymicum Aleides l. p. 16 b, 2 V 65, 2 VI 68 8 al. loci, bis nomen ιrynthius VII 5, 3, XI 43, 5 exstat Van Royen, De Vocabulis patronymael et ethnicis a poetis Latin per metonymiam nominum propriorum loco positis miss. Hal. 1900 p. l. Genetivum Nestoris Martialis in dactylis non admisit nisi illic ubi de longaevo illo substantivum aetas II 64 3 aut pluralem anni V 58, 5 adhibuit Seripsit igitur Nestoris stetas et Nestoris anno8. Sed in voce senecta, quae poetae sive genetivum sive adiectivum Surpanti ab attributo disiungenda erat, praetulit adiectiVum I 29, , XIII 1IT 1. Ethnicum quoque Pyliit in usu est: V 1, 3, VIII 6 l in dactylis, VIII , T X 38, 14 in principio hend. an οyen, De Vocabulis
patronymicis et ethnici . . . pr. 70. - Κoene, p. 3 et 37. Norden, Comm. p. 2l5. Persaepe adiecti Vum
50, 6 XIV 59, 2 Il0 l, 46 l . Maxime idonea erant Martiali, hendecasyllaborum poetae, adiectiva cerbiiunus et
Nerbnianus; illud in hend. bis VI 55 3 et X 38, ), hoe quater in hend. II 8 8 VII 34 5 et , I 83, 5 et semel
in chol. II 25 4 invenitur, contra genetivus Neronis ter in dactylis et bis tantum in hend. A nomine proprio Petilius petivit Martialis adiectivum Petilιunus, quod genetivo Petili multo aptius erat chol. XI 57, 9). Neque illa adiectiva
sunt praetereunda, quibu non unam rem, Sed totum quoddam
genus Martialis significat, dic adiectiva Vitelliunt pro codicilli II 6 6 et Ι 8. 2 in hend. Gruti una' pro vasa IV 39 6 in hend. Opimidna' pro nectar vel bonum vinum)II 82, 24 in chol. Ι 87, I et X 49, 2 in hend.
15. Extrema hac lar te inquiramus, Nu0 modo Martialis indiectivis metro Mactylico resistentibus remedium petiverit e verborum participii S. a Quam brevissime quattuor exemplorum mentionem sa-ciamus, in quibus Martialis adiectivo venerabilis, quod aetate Augustea natum esse videtur ε), participium suturi passivi quod dicitur praetulit venerandus, cum neutrum Venerabilia non nisi per elisionem litterae a finalis dactyl. aptum fieret.
b Paucis etiam pertractanda sunt participia praesentis activio conivg. loco adiectivorum eiusdem Stirpis po8ita. Neque enim argumentis tumidis firmari opus est Martialem
participiis gemmunies XII 66 5, ΙΙΙ 70, 1 et sumuntes XI 69, 9, Ι 70, 2 insuperabili in dactylis difficultati formarum
ab adiectivis gemmeus et spitaleus derivatarum in chol. XI, l0 gemmeus; ΙΙΙ 58,l gemmeo occurrere voluisse. Contra neutrum pluralis gemme V 47, 2 in dactylis obvium. c Vberius disserere nobis liceat de alternatione adiectivorum II declinationis in id exeuntium et participiorum eorum Verborum, a quibus descendunt haec adiectiva. Cui tamen expositioni haec videntur praemittenda SSe:
20쪽
Adiectivorum a verbi ΙΙ. coniugationis sumaei ido ope derivatorum, quae poetas omnium temporum et tragico et epic0s et lyricos in deliciis habuisse scimus, si prosodiam Spectamus, duo genera di8iungenda sunt adiectiva, quorum stirpes sunt correptae, et adiectiVa, quoruni stirpe sunt productae. Per se apparet adiectiva prioris generis, cum omneSsere casus dactylis optime aptari possent, a poeta Summo
studio in rhythmis dactylieis adhibita esse dico autem rhythmos vere dactylicos et principium versus Phalaecii. De collocatione participiorum huius generis id unum adnotamus casus obliquos in epigrammatis maxime efficere finem et hexametri III 6 3,
dactylis restiterunt adiectiva alterius generis. Nam praeter perpaucas illas formas, quae in adiectivis prioris modi disescultates praebere poterant, omnes sere casus a rhythmo dactylico relegati erant. Hic quoque Martiali melius remedium
in promptu non erat illo quod supra iam p. 9 b) cognovimus, dico verborum participia. Cesserunt igitur sormae algidiis, fervidos torridas, aliae participiorum casibus algentes IV 5, 6, XIVI 37, 2 ferventes i. p. 28, 5, torrentιbiti 85, 3, orenties
I 74, 3, stridentes X 82, 3 pallenties X 6 6, XIII 7, , visendenti VII 27, 3, orrentia I 3, 3, algentiem V 78 8, fervenie X 58, 3, stridentem XIV 33, 2. Magis commo
quam metri causa exstant neutra frigenti X 26 5 et liventiu 37 li, eum alioquin in his neutris adiectiva anteponantur:
visendudul sp ii,3 XIVl64,l. Restat ut copiam participiorum
cum copia adiectivorum conferamus atque ita argumento quasi e contrario petito, quae exposuimus, confirmemus et augeamus. Sed nobis Martialis epigrammata hoc sere negare aegre serimus, quae non plus duos casus obliquos adiectivorum ab illis verbis derivatorum praebeant, quorum participia supra collegimus:
fervidi VI 2, 5 in hend. et lividis VI 20, 7 in chol. Addatur nomin pallidus, qui legitur XII 32 8 in chol et I 49, 35
in sen. Contra adiuvatur disputatio nostra aliorum adiectivorum, de quibus etiam infra agendum erit, exemplis. Inveniuntur enim in hend. hae formae arido VI 2, 17; ridι
l. Satis constat versuum necessitate factum esse non solum ut sormae vocabulorum sive syncopa sive elisione sive prosodiae Variatione mutarentur et lege grammaticae, quas optimi prosae orationis scriptores sanxerant, migrarentur, Sed etiam ut verborum c0pia aliquanto amplificaretur. Nam cum poetae dactylici permultas voces non raro in soluta oratione usitatissimas versibus recipere non possent, quid mirum, quod novas vias investigarunt et verborum suffixa mutantes et omnino nova vocabula fingente et Graecorum Voce . X-hibentes, ut sic linguam versibus aptam redderent. Neque enim, ut exemplo utar, dubitari potest, quin tota verborum genera velut adiectiva suffixorum se et ger ope ficta et substantiva in sui fixum me cadentia magnam partem rationibus metricis debeantur. Quam ob rem sane in his rebus nos, quamquam noVae sormationes et commutationes non raro elatiori et sublimiori poetarum dictioni idoneae esse videbantur, persaepe minuSingenium poetae quam sermonem versuum auctoritate Subactum miramur. In Martialis carminibus, quatenus novae vocabulorum formae praescriptis rhythmorum explicentur,
docuit Aemilius Stephani, cuius dissertationem ,De M. Valerio
Martiale verborum novatore in totius huius operae praelatione laudavimuS. Nos vero primum agamus