장음표시 사용
21쪽
I. De flexionum alternatione. 2. In substantivis. De duplici forma contagio contagium i testes nobis sunt grammatici veterum Nonius )et Marius Victorinus', quorum alter flexionis commutationem ita illustrat ., Contagio apud omnes fere vetere scriptim est, nominativo usu ut obsidio et oblivio, sed poetaret licentια
primo fecit contagia et obsidia et oblivia, postea dici coepit et oblivium et obsidium et contagium. antiquitatem igitur
posterior consuetudo vincat, vos utro modo Scriptam vocem
hanc inveneritis, ita relinquite di an non ignoretis ab antiquis nominativo haec contagio dictum Primus Lucretius, quem Vergilius secutus est ecl. I 50 conldgia laedent pluralem coni tu versibus inseruisse videtur III 40 L). Quam 1 rmam posteriores quoque dactylici Marii alis XI 47, 7 coniugia vitet - civitate donaverunt,
contra recusabant, ne alteram sormam ab eodem, cui pluralem contagia debebant, novatam coni e versibus reciperent ). De sensu utriusque formae iuventus et iuventa β)Rei sigius quidem copiose disseruitq), sed multo simplicius acreessus disputavisse mihi videtur ruber ad Tac Germ. 20, 3:
discrimen sormarum non tam positum esse in ratione logica quam in sermone et poetarum et scriptorum proSae orationis. Antiquissimis temporibus formam in tus Xeuntem Solam X stitisse satis constat'. Martialis quoque recentiorem iuventa
anteposuit scribens iuventu Ι 90 l et abi iuventa pro iuventi ite, quae forma, nisi unima syllaba elidebatur, modo in clausula vers. chol collocari potuit VI 40, 5 viridi fraudata iuventa; X 50 5 prima fraudata iuventa ). Vterque accusativus, et artitias et grates in 'ingua Latina occurrunt, tamen forma III declin. a poetis imprimis
dactylicis usurpatur. Catullum ratio vers. hend. non impedivit quominus in principio huius versus formamri declin adhiberet: 49 4 Grdtid tibi maaeimas Catullus, cum ei non opus esset certam normam initi hendecasyllabi servaret'. In Mart. hend. rma gratias non nisi in altera parte poni potuit Prout igitur metrum iubebat aptiorem formam elegit poeta grates XΙΙ ,
3. In adiectivis a Adiectiva composita. Me quidem mirum non habet, quod Martialis alioquin haudquaquam
timidus et continens in v 0cibus novandis, Suffixa se et gerdactylis gratissima tam raro substantiVis adnexuit. Nam cum omnem sere dicendi tumorem respueret ), cui poetae primi p. Chr. n. saeculi studiis rhetoricis adducti, haud minimum Statius aequalis, indulgebant, compositi quoque abstinebat, quae elatiori et picae poesi, sed non simplicior orationi placebant. At compositis a prioribus in Sermonem poeticum introductis uti ad sanandas difficultates metrorum non dubitabat' adiectiva suffixo ger instructa inveniuntur haec:
belliger pro bellicosus ), quod adhibere licuit Statio in vers. hend. Silvarum carminis IV 3 9 Sed qui limina bellicosa Iani, legitur in . p. 6 l belliger . . . Mars VIII, belligerae Minervae V 24 li belligera hasta.
lauriger: ΙΙΙ 66, 3 laurigeros triumphos. In suffixum se cadunt adiectiva a iuriser Auriferum ante Martialem - s. X 96, 3 aurι-
ferumque Tagum XII 3, 3 aurim ι de gente Tagi, iam Catullus 29 l9 et Ovidius am. i5, 34 Τagum, Lusitaniae
3 Vido testimonia veterum grammaticorum ad carmen dedicatorium in editione Baehrensiana adScripta.' cs epigr. IV 49 7: nostris procid est omnis veste libellis
Muga nec insano Syrmate no8tra timet.
22쪽
ssunteii vocaverant Ita in dactylis Contra in sen. I 49, 5 Martialis latitur adiectivo iureius aureo Tago i).l fici seres Pro formis Isidi dae et diueidum exhibuit poetasormas longiores duciferae X 69 6 et ducisterum X 70, 7 Contra pro sorma liueisera scripsit IX l, 8 lucida. sal fili ser: Cum Statio aequali es. Silv. ΙΙ 4, 25 eommune habet Martialis adiectivum compositum salutifer V ,6 salutisseris, quod ad exemplum Ovidii es mei. II 642 et heroid. XX l74 pro adiectivo saliuturis poSitum St.b Phira dicenda sunt de adiectivis simplicibus. De
adiectivis sui fixi ieius ope formatis ), quae derivantur et substantivis et ab adiectivis et a participiis persecti, recte Ploenius 3 et oelsilinus 3 iudicaverunt poetas in oratione sublimiore illi id suffixum vulgaris et cotidiani sermonis proprium repudiavisse excepto adiectivo natalicius Mart. Ι 86 I; VIII 38 2 VII 64, ). Martiali igitur poetae a dictione tumida alieno hoc suffixum valde placuisse non miramur, praesertim cum terminatio eius dactylis faveret. Novata sunt a Martiale adiectiva cathedralicius X 3 l cathedra- siems . . . ministros praetoricius VIII 33 praetorιci . . . corona; Flora crus VIII 67, 4 Floralicist . . . feras, pro adiectivis Minus commodis cathi drulis Sive callu drarius, praetorius Floralis. Adiectiva quae vocantur materialia', in prisca latinitate partim sui fixi no- partim sui fixi eo ope formantur. Contantinati0ne horum sui fixorum praeter cetera Romani adiectivum fugineus finxerunt θ. Sed ut iam Vergilius primus, cum nominativus sagineus ante vocalem et neutrum agmen metro dactyl reicerentur analogia adiectivi Graeci ab Homero
hi J Sehwede, De adiectivis materiem significantibus, quae In prisca Latinitate suffixorum no et eo ope sormata sunt, Diss Vratisi. 906Ρ. 2 sqq. β Sehwede l. c. . 8 sqq.
rivaverat ecl. III 37. georg. ΙΙΙ 172), Ita Martialis quoque breviore adiectivo usus est ΙΙ 43, 10 in mensai) Similiter cum adiectivi forma silverea apta non esset, adhibuit
Martialis adiectivum ptulverulientus IV I9 6 VII 32, 0 XII 2, 2'. Sed pro ablativo virginudi in principio end. ormam
virgine IV 4 l6, pro accusativo Virginalem formam gryι-nedmes 70 4 in usum vocavit. In numero adiectivorum, quae Vergilius suffixi eo ope finxit ) est adiectivum jumeus. Cuius neutrum si me Martialis dactylis immisit ΙΙΙ 23, 2. Ceterorum casuum causa Vergilius terminationes se et ficus arcessivit ), martialis terminationem osus I 30 λ fumoso Deeembri, Ι 82, L fumissae lagonae metro concedellae sunt variae adiectivorum formae: regiiι - regalis regia et regis in dactyl. VII 36, i X 94, 2 exstant, contra pro regiis dixit poeta regdin IV 59, ε) urbanus - urbὶcuS, quam formam Martialis primus 53, 5 usurpavit. innocens nnocuus, quarum formarum priorem poeta in hend. posuit
tenebricissus tenebrosus 59, 3'. Scriptores solutae orationis exhibent formas inferus et superus sine littera ny). Poetae dactylici cum alteram, n-Herus, non facile in casibus obliquis in versum redigere possint, semper fere adiectivum suffixi no ope sormatum in usum vocant infernus, quod maxime de iis rebus dicitur,
quae spectant ad domum Plutoniam Hor. c. I 4, 7)'):-Jernus . . . ad umbras XI , t 3 X 69 ll ad infernus . . . aquas I 29, 2.3 cs. Bednara, Archi XI p. 93 ' Nordon, Comm. Verg. . 212. R Norden, ibid. p. 277. Verg. regificus en V 605 Orden, Comm. p. 280. , Oene, p. 218 meditara, Arch. XIV p. 89. ' Nordon, Comm. 9. 154. y Κoene, p. 211. iiderit, Cic. de Oratore β, 1878, ad III 19 69. CL Plin. . H. III 5, 44 Mayhoss): duo maria, inferum et superum.' Lucanus poeta hoc adiectivo significat mare illud, quod Etruriam alluit et mare Tuscum ac Tyrrhenum Vocatur: Mons inter geminas medius se porrigit undas Inferni superique maris II 400).
23쪽
Haud raro commutationes actae sunt in adiectivis, quae a nominibus propriis descendunt. Suffixo icus, quod Graecis et Romanis commune est, adiectiva geographica snguntur in . Quod suffixum stirpibus trochaicis adnexum actylos effecit, a quibus breviores sormae suffixi no ope setae abhorrent. Metri igitur auctoritate tribuimus adiectiva Sequanicus IV I9, pro breviore Sequanus, cuius neutrum pluralis Sequana Lucanu' hexametro recepit I 25. Lingoniciι legitur pro uagunus 53, 5'. Non minora commoda dactylicis adiectiva praebebant geographica, quae terminationem Graecam incus -tακο: acceperant. Huius modi in Mart. epigr. reperiuntur
haec Cythimriacus pro Cythereius II 47, 2 XIV 207, l. Contra pro Cytherinen VII 45 7 neutrum Cythereia δ); Lemniacus 7, 7: Lemniacis catenis ponitur pro Lemmus vel Lem niensis Niliacus pro Niloticus V 3 7 2 liueue); IV 42, 3; 65 l liueis); ΙΙ I, 3 Niliaca Sed pro neutro Niliaca usurpatur Ι 80 lunca β).
Idem suffixum teus in hend. auxilium tulit. Nam cum Mithridatinis, qua voce Ovidius usus erat rhythmis iamborum et trochaeorum obsisteret, versibus recepit Martiniis primu ad
quod in prosa oratione iam Cicero adhibuerat'. Natura conveniunt versibus dactylicis adiectiva quaedam sui fixi eo ope sormata coccineus in lemmate XIV 3 l),
sulphureus Ira 2 2 V 43 2 ' Versus hend. et chol , quibus
adiectiva ita sonantia parum essent idonea, refugerunt ad adiectiva in sui fixum aius exeuntia, quod scriptore epicae quidem dictionis contemnebant, sed breviorum carminum et
tenuioris poesis valde amabant Praetulit igitur Martialis
3 Stephani, p. l. 'chamberger, p. 254.' Stephani l. c. M. II aupt, Opusc. III p. 506.' Stephani, P. 30. R IIaec torminationum mutatio in Lucano quo tu obvia est. CLIX 130 Ibrie rura: IX I35 littore Nilineb. - ΙΙosius, Lucan undStatius, Neu Jahrb. s. Phil. v. aedag. Ol. 45 l892 p. 350.' es. De imperio III delenda est obis illa maeula mthridatico
' Ilo adiectivum iam apud Ennium de undis dicitur SchWede p. 11.' Stephani, p. 63 sqq. Schamberger, P. 279.
ehol Similiter metro exigente nominativus enthea Ι ΥΦ, in pent. δ), contra entheum XI 57, i in chol. occurrunt.
Neque silentio praetereamus suffixorum commutationem In
adiectivis purpureus et purpurnius. Nam ut forma altera purpuratus cs. Plaut. Most. 289 Pulcra mulier nuda erit quam purpurata pulcrior ita prior quoque interdum idem denotat quod purpura coloratu vel decoratu purpura cf. Mart.
V 6, 4 in hend.), id quod iam apud Catonem, Lucilium, alios fieri videmus ) Moe sensu purpureus apud Martialem exstat V II, 8 is te purpureum, Marce, sagatus amem et XII l7 8Dormit et in pluma purpureoque Oro. II. De usu circumlocutionum.
Cavendum est, ne usum periphraseon tractantes in statuendis dii scultatibus et remediis versuum longius procedamus, cum haud ignoremus circumlocutione rarissime e metri necessitate, contra maxime ex ingenio poetae fluxisse ad ser
4. De nominibus propriis. Non tractaturus sum patronymica et ethnica' copiose, cum hae res, in qua nuper Bednara quoque inquisivit Τ), et usitatissimae et noti88imae sint. Nec salso de his an Royenus censet omnes fere poeta in nominum propriorum usu paene resormidasse ab adhibendis ipsis nominibus, contra in deliciis habere nomen a patre vela patria illius, inuem vocare vellent, fictum ponere'). Jmi Adieetivum hoc a Martiale primo usurpatum est.' Apparet igitur poetam metro coactum adiectiva suffixorum eu et -atus ope ficta discrimine coloris et materiae variare pro nihilo putasse. R es. Stat Silv I 4, 25. - cf. Verg. aen. V 202 fure=ι Eninu. h Schwede, P. 15.' Angermann De patron Graec sormatione M Curtius, Stud. gurgriech. u. at Gramin. Lips. 1868, I I p. 343. Schulge Quaestiones epicae p. 150. uelier, De re metr. p. 490. 7 Arelii XIV p. 579 8q- van Rοyen, De Vocabulis patronymicis et ethnicis a poetis atrius per metonymiam nominum propriorum loco positis, Diss Halens. 1900 p. L
24쪽
primis epicos, Ennium dico et Vergilium, periphraseon suisse cupidos consentaneum est imitatos in his rebus, ut verbis
Maeoniden, a quo ei fonte perenni Vatim Pieriis ora rigantur aquis λ). Sed ut rem persequamur, licet circumlocutiones maXime ornatus gratia effectae sint, tamen in nonnullis certe statuimus gravissimam causam periphraseos adhibendae non ab ornandi studio, sed a metri necessitate esse repetendam. Ethnicorum ope Martialis evitavit nominativum vidius Scribens Paelignus . . . poeta I l, 2 in principio versus
Phalaeci et dativum Eurystheo X 65 5 utens periphrasi Argolico tyranno I 65 5'.
Neque aliter dactylis e Dagantur casus obliqui nominis Hispania. Huic nomini, cuius ablativus et genetivus in dimetro inveniuntur ΙΙΙ 4, 2 et Ι 49, 2 Martialis auxilio venit et adiectivo Hesperius es. VIII 8 6 Hesperio . . . Vrbe' ')et adiectivo vel substantivo Hiberus exhibito es X 20, 5 in terris . . . Hiberis XII , t alma ressit nostro . . .
i Norden, Comm. p. 130. an ROyen, p. 9.' Su iure Stephanius disseruit Martiali in re tetrica austeriori non licuisse idem quod Catullo, Vergilio, Propertio, qui per Syni ZeSin sorma in dactylos quadrantes effecerunt Cat. 64, 336 Peleo Verg. aen.
Prometheo). Verisimile est hanc ob rem Martialem in Ominibus propriis Orpheus, Peleus, rereus declinationem Graecam Latinae praetulisse es l. p. IJ, I Orpheli; II 64 3 Peleos; IV 49 4 ereos. Stephani, p. 27. Van ROyen l. c. s. l. nieliotta, De Vocum Graecarum apud poetas Latin dactylicos ab Ennii usque ad Ovidii tempora usu, Diss. Vrat. 1903 p. 23. Welget, o Claudiani et Corippi sermone epico, Di88. Vrat. 1908 p. 86. Friedricli, Comm. Cat. p. 392. moratius nomen Hesperia et adiectivum IIesperius de Italia quoque adhibet. s. c. III 6 8 et c. I 28, 26 Muelle in ed. Lips. 890 p. 2663. Norden, Comm. . 116. Et sic saepius pars pro toto ponitur Ausonius pro Italus L 89. 4h, I VI 60 4 contra Itilla regna X 03, 0. Orden, Onam. . t l. Libya pro ADIca V 4 2 Libyae. Contra IIoratius sormam frιcae in Vers. scies. III 16 1 et ablat. A 'Ica in dim trochaico II 8, 5 posuit Gorden, Comm. P. 326.
Pro ablativo Satiirnalibus periphrases has in usum Vocavit poeta Saturn . . . tempore Ι 85, 2, X 29, 1 et madidis, Saturne, J2ebus XIV , . Denique non omittamus, quod Martialis ipse de nomine, Earinus omnia metra reformidante statuit in epigr. Ivlly). Quamquam Martialis Earinum, Domitiani imperatoris ministrum, quattuor carminibus propter pulchritudinem laudibus
effert, frustra tamen nomen ipsum Earinus quaerimus. In epigr. Ι il l poeta illum nomine in Graecorum quidem Sermone usitato vocat, sed reprehendit Graecos in re metrica non religiosos et dolet poetis Romanis tantam licentiam, quanta ruerentur Graeci, negatam SSe: Nomen nobile, molle, delicatum Versu dicere non rudi Volebam. Sed tu syllaba contuma repugnas. Dicunt larino tamen poetae
Sed Graeci, quibus est nihil negatum Et quos 'Aρες Αρες decet sonare )Nobis non licet esse tam disertis
Haec poetae verba etiam in dactyl. vim habent. Itaque coactus est Martialis has periphrases exhibere: IXI 2 4 Tempora cui nomen verna dedere, suis est'; IMI 3, Nomen habes teneri quod tempora nuncupat anni; ΙX 6 4 Nomine
5. Quae de substantivorum circumlocutionibus mihi dicenda sunt, perpaucis absolvuntur Carmina quae longe plurima Martialis finxit, in dactyl. octies appellat vo
ablativum' disticho vel distichis ad Ovidii exemplar am.
I, 30 circumscripsit numerum pedum computans: Unienis pedιbus X 9, 1 in hend. parte cum rhythmis dactyl. congruente) iraeterea memoria sunt dignae periphrases sub
25쪽
stantiorum oscitatio i et aries. Loe vocis piloris Martialis adhibuit circumlocutiones apertia . . . ora II 4 4 et aperto. . . ore V 55 3 In vocabulo aries, cuius omnes casus obliquidae tyl fugiunt, Martiali auxilio venit mythologia. Nam scripsit pro genetivo aria tis X l l Phriae . . . um ei. VI 3, 6
6 Circumlocutio adiectivorum metri causa effecta rarissima videtur esse. Iamen haec exempla optime metrorum vim illustrant dii seu I 49 4l Mart. habet adverbium imp enter. In dactylis, qui hoc adverbium non recipi h usurpavit ircumloeutiones las α 27, 7 Atu eum perfricuit frontem piauitque pudorem XI 210, 2 Quisquis plus iusto non sapit, ille supit me formis incommodis adiectri' bgm us, uuod an poesi scaenica maxime Plautus in deliciis habet) Mart. in hol. X I00, 6), poeta XIV 44, 1 satis durum ac
vere insolens auxilium arcessivisse mihi videtur, loco accusativi adiectivi lignelim seil candelabrum Materiem 'ignificantis substantivum primitivum ponens Esse vides lignum' iram iurquod Martialis non rationem Lucili secutus est, qui teste Prisciano in V. saturarum libro 224 deminutiva orma usus erat, quae in universum, id quod nuper monuit SchWede, dactylicis poetis in talibus adiectivis gratissima erat'. 'n mero adiectivorum, quae Martialis versuum lyricorum gratia novavit, est pumicatus in chol. I 66, i et V l, )', quo adiectivo idem denotavit quod Catullus in primo nugarum carminesv. 2 duobus his vocabulis pumice eaepolitum. Periphrasibus Martiali quoque utendum erat, cum in dactylis, a quibus illud
adiectivum absonum erat, sensum adiectivo insitum exprimere
volebat Repperi circumloeutiones inas ' ι, rusum sumie et XI 205, I pumice levis. 7 me ei reum seriptionibus verborum qua hae expediamus particula, illud primum statuendum est Martialem
Contra in vers. hend. II 6, 4 festareones. s. Stat SilV. IV 9, 20. Stephani, p. 39. Verbi participium legitur in Catulli arm. 25 5:
R In epigr. V 49, 3 sententia De ligno mih quolibet columna est persecto pasavi dolata e primo carminis Versu coniplenda est.' Schwede, p. 10. Stephani, p. 3.
ut vix alium quemquam abundare remediis verborum a dactylis plane absonis Verbis oscillari et basiare, quorum hoc saepissime
veniunt substantiva cognata. Commodi enim neutrius numeri pluralis utens ita verba circumlocutus est oscula dare XI 23,
Verbum nominare quoque periphrasibus haud paulum adiuVatur ), quaruna in Mart epigr. exstant hae IIII, 2 Gallia . . . nomine dicta pro nominata; ΙΙΙ 97, 2 nomen habet piso nominatur VII 33, 2 bmen habere pro 'sin nominari. Contra in lenit nominubit X 78, 3 et nomιndtur X li 2. Aliud auxilium versibus adhibuit Lucretius, qui formam requentativam in usum vocavit: bminitdre β). Synonymum pellure, quod humilius dicendi genus amabatq), apud Martialem occurrit VI 92, 3 in dactylis.
Non minus dignum est, quod commemoretur neutrum
mutuli, quod ad verba petere X 4, 3 et rogare I 30, et
) oene, p. 183. Κeller, Granim Aussittge p. 198. . Christ, Metri p. 103. M. Haupt, opusc. I p. 106 sqq. p. l09 Deinde basiorum et basiandi vocabula imprimis amavit Martialis ususque eis multo frequentius quam osculo. Est autem basium forta88 peregrinum, certe Latin stirpe caret, neque tempore valde antiquo in urbanum ermonem receptum esse videtur, aliter enim Plautus viae eo abstinuisset. Sed postremis linguae Latinae temporitus in ore vulgi praevaluisse inde certo colligitur, quod in eas linguas quae eae Latina natae imi migravit). Baehrens, Comm. Cat. . 6.η Bednara, Archi XIV p. 598. R es. Cat. 68 b, I basια decerpere. - Norden, Comm. Verg. . 58. si Woelmin, Die Verba frequentativa u. intensiva, Arch. IV p. 220. Idem, Arch. XI p. 507. ' Norden l. c.
26쪽
VI 20, positum remedium tulit verbo in versu Phalaecio VIII 6, 3 admisso mutuarii).
Quoniam exposuimus, qua ratione Martialis finxerit periphrases, quae faverent metro dactylico, operae pretium sacere nobis videmur inquirentes, quomodo, quae in dactylis circumlocutionibus exprimenda erant, in vers. yr. singulis vocibus a poeta novatis denotaverit Ordiamur a verbis desiderativis, quae in universum Sermone elatiore epicorum repudiata erant, contra carminibus et iambicis et trochaicis placebant ). Igitur in dactylis saepius verbis cenare et nubere notionem desiderandi subnexuit Martialis verborum velle negat nolle et cupere ope I l9, 3 in principio hend. vi cenare XIV 2l7, Icupια cenare, Ι 53 3 endre foris si . . . blis, XI 24, 5 cenare . . . Non illi; IX nubere vis; nubere . . cupit. Sed in sen X 77, 3 endturit et in hol. III 3, 8
nupturire invenimus a Martiale novata. In his quae Martialis normae versuum lyricorum gratia exhibuit duo nobis obviam eunt composita, quae verbi et substantivi coniunctione finxit cunnilingus et Zmicenium δ). In dactylis semper duo vocabula leguntur velut cunnum . . .
qui rhythmos iamb. et trocli peterent compositis usus est
8. De pronomine reciproco ). Desunt in Martialis epigrammatis adverbia vicissim et invicem, quorum prius dactylici in clausula hexametri ponere consueverant, alterum poetae remedio meseos versui aptant, quam neque in universum abhorruisse a lingua Latina neque a poetarum Ser-' Contraria sunt eredere VIII 37, 4 - mutua dare III 40 I et 1 102, 2. ' Oelmin, Die Verba desiderativa, Arch. I p. 408. Stephani, D. 9.' Stephani P. Ti. - Thielmann Der rsat de Reciprocum im Lateinischen, ArchivVII p. 343 sqq. praecipue p. 362, 369, 37 I). ueliner Grammati II 19 449-450. γ
mone permultis exemplis si maturi). Ac ne ea quidem ratio, quae constat praepositione inter es. Cat. 109, 2 adhibita, in Martialis libris obvia fit. Contra in deliciis habet Martialis adiectivum mutuus, quod, postquam a Lucretio hoc sensu inversus introductum erat, omnes dactylici libenter exhibuerunt, cum casus obliqui optime quadrarent in vers. lyr. cf. Cat. 45, 20 Mutuis animis amant amantur, Mart. ΙΙ 63 9 mutuos dolores), dactyli autem nullam aliam sere formam admitterent')ac neutrum plurali mutuli, quod istamqua=n adverbium in
IXQ02, 2 X l4, 3. Contra in exemplis a Thielm anno collectis non inveni adiectivum diternus, quo Mart te in dactyl. sensum reciprocum denotasse mihi videtur V 38, 10 didiernis
. . . ede, IV 1, 5 ulterna . . . Ortra. 9. Copiosius nobis tractandae sunt periphrases numeralium ). Antequam singula aggrediamur, praemonendum est usum circumlocutionum numeralium omnium sere poetarum proprium e8se. Nec minus notum est poetas distributiva cardinalibus anteponere solere. Cuius rei cauSam, ne e longinquo repetamus, exempla m0nent, quibus docemur,
quanti hic quoque metri auctoritas fuerit. Nam quem fugit cardinalia duodecim et quuttuordecim omnino dactylicis versibus obsistere ac ne quisituor et undecim quidem valde placere γNumeros dilodecim et quatiliordecim Martialis circumiit
distributivis seni et septeni adverbii bis ope multiplicatis: bis sena IV 76, 1 et 2 bis Oenos VII 53, 3, bis senis VII 63 9;Ι 50, 3, bis seno XIV 17 l, bis septena V 27, 3 V 73 l0. Pro quuttuor, quod in chol. ΙΙΙ 93, 2, in hend. persaepe Ι 99 7; 2, 5 V 70 4 V 8, lol. loc exstat, scripsit in dactylis ,
Ploen, p. 2. Di aeger I p. 35. achernaget, ober in Geselgiter indogerm Wοristelliin m Indogerm Forse iungen I, Stralburg 1892, p. 406. BOgel, in ali seltener mesis, Archi XV p. 471.' Semel X 20 9 nutu cura ad exemplum Tibulli vel potius Lygdam III I, 19 usurpatur. R Baehrens, ad Cat. 50, 6 Friedricli, Comm. Cat. p. 24. - Κοene, p. 240. Brugmann Die distributive und die hollektiveu Numeralia de indogerm. Sprachen Abhandi de ligi saetis Ges derWissenschanen XXV, b), Leipeti 1907, 9 27 sqq.
27쪽
XII 6 aere quatierno ), pro undeos ni in hend II 4, 8)distributivum unden VII 67, 3 X 9, t. 'umero quin d qui sensi nativo legitur X 38 I in 'end. ui Martialis
auxilio venit, ut adverbium quindecies cum Verbo agere Oniungeret: α 23, 2 quande es actas aut, ut ita dicam, hunc unum numerum in duos distraheret quinque decemque XIVl92, 2 de metamorphoseon libris Ovidii. Praeterea circumlocutionibus opus erat Martiali pro adverbi viciles, quod in bend. Ι 99, 1 et XI TT 10 invenitur, et pro genetivo ordinalis numeri vicesimae atque pro priore scripsit bis decies I l, 2;
58 6 IVil, , pro altero bis decima VII 65, , sane insolenter eum ordinalia in universum rarissime adverbiorum
Ope multiplicarentur ). Enelisis particulae que in numeralium quoque usu magno emolumento est Nam etiamsi saepius in iterata particula . . . que . . . que imitationem Graeci illius et . . . et sentimus' velut
in Catulliano illo 66 40 Deque tuumque caput per imitationem Callimache ori et καρυ lino citi et 'tu ficto ), tamen in aliis quibusdam exemplis minus vi imitationis quam metri encli Simeffectam isse nostro iure dicemus.) Coniunctione adverbiorum bis et ter bis terque semper crebritatis notionem fieri iam Bentleyus admoratium adnotavit Rhythmis dactylicis
illud bis torque gratissimum erat VP64, 15; VII, 92, 2 IN 7, 3In hol. IV l, 3 Martialis adverbio numerali metro coactus bis particulam que applicavit. Idem fecisse videtur in epigr. XII T l deciesque me8que. Neque illiui silentio praetereundum aest, quod Martialis I 99 6 in hend. rhythmi gratia pro cardinali septem ordinale Septιmus adhibuit: Atque intra puto septimus Kalendas Mortes hoc ιbi quattuor dederunt.
3 Poetae saepe disti ibutivorum singulari utuntur, es tui. IV 64, 32 VII 45, 4. Neu II ' p. 332
g 10. Vt ad finem huius partis perveniamus, eam quoque rationem, qua Martiali quaedam nomina mensium circumscripsit, ad versuum neceSSitatem refero. Primum anni mensem, cuius nomen Ianuarius plane
deest in epigrammatis Martialis semper significat ad exemplum Ovidii sast. Ι 586 nomine illius dei, a quo mensis nomen accepit. Scripsit igitur pro mense Ianuario VII 8 6: Mense sub . . . Idne X l l Mense novo Idni, XII l, 4: Quodque viret Idni mense et pro alendis Iamiariis VII 33, liet ΙΙΙ 27 l Idni . . . Kalendis i). Ad denotandum mensem
tertium anni Martialis in hend. V 84 li I 52, 3 X 24 lutitur adiectivo drrius Murtius -de Kalendas, semper in sine
Versus end. , contra in dactylis nomine drs X 29, 3 dictis
lativi mense Iuni Martialis exhibuit circumlocutionem sexto mense ΙΙΙ 68 8. Et metro iubenti et ingenio poetico debemus periphrases cuncri mensibus VII, 2 et cunero ferventem 58 3 ad significandum mensem Quintilem vel Iuluim. III. Synonymorum SuS,
quatenus diversa rhythmorum ratione explicetur hucusque viri docti quaerere plerumque omiserunt. Ac ne no quidem, postquam Martialis libros perscrutati sumus, omnia similium
Vocum exempla contulimus, quia versuum auctoritatem non tam numero quam vero gravitate exemplorum confirmandam esse credimuS.
ll. De substantivorum synonymis Molestae erant in dactyli partim formae ipsae partim permulti casu Verborum filius, silia, liberi. Itaque in rhythmis dactylicis synonyma adhibentur pro filius VI 25 l suboles, pro fili IV 45 Inuto, pro filiae I li4, 3 natae, pro liberis ΙΙΙ l, 7 ndiis. Sed in vers. yr filios Ι 84, 2 liberisum V 39, 2 ). - Ιnhend. Martialis casus principum VP4, 1 princn umque princepHet principes V 42 7 principesque Baiae collocari potuit, contra in rhythmis dactylicis vocabuli im iam in lauti Bacch. obvium v l053 proceres adhibuit VI 64 9 proceres urbisque
28쪽
forique), 1 8 8 Pari mιm proceres λ) Sensu cui agruunt substantiva moderutor et emperator, quorum prius in dactylis II 0 l, alterum in hend. IV 55 l reperimus metro po8tulante Martialis amaris litibus aptum ses XII 68 3 in hend. vocat idnoenti 87, 12'). in iactylo et in heiad initio
Angustiae casuum adiectivi posterus, cuius ablativus chol. conveniebat VII 20, 22, cuius nominativus pbster hend. XJ9,l6, superantur abstracti pe steritas VII 47 l0 metrum ha- laedium Martiali permittebat, ut forma viperae V 4, i et viperarum Q l, T insereret, contra dactyli eum cogebant synonymum serpens X 94, 1 usurpare, cuius usu in aenea latinitate latius patuisse videtur, quoniam in linguas recenti0res migravit. Sine sensus discrepantia miuntur poetae vocibus gaudium et Miltia, prout ratio versuum postulat Posuit
igitur Martialis casus gaudi I 49, 39. X 78 8, gaudium I 09 7 II 64, 2, gaudibrum X 80, 8 in rhythmis lyricis, sed formam laetιtidie VII 6, 9 et VII li 4 in dactylis Vox
fustus pro superbia iam aetate aurea latinitatis in usu erat δ). Martialis quoque hoc verbo usus est in dactyl ipsis I 0 l3;
XI 2, 3 et in heud principio: IV 46 5 VII 39, 2 XII 5 7.
Contra accusativus superbiam XI 75.6 in altera parte hend. exstat. Synonyma, quibus inest sensus invidendi, in Mart. epigr. leguntur haec: invidia, aeriugo, livor Casus obliqui
difficultates non habent in dactylis II 6l 5 X 33, 5 II 2, 0, I 0, 3 Ι 8, 4, VI 47, 7 Sed minus aptus erat nominativus invidia itaque usurpavit Martialis vocem livor X 33, 6;X 33, 3 ).
Κοene, p. l. taeey, DieantWickliinides Livian Stiis, Arch. p. 76. Lucretius adhibuit etiani hiralem ductbres IIT es Mart. XI 8, ducesque Serum), Catullus pluralem priniore 68 b, 47, quem Vergilius litosiue aen. IX 309 inseruit. Ηey, Semasiologie Arch. IX p. 206. η Bednara, Areli. XIV p. 589. ε Martialis nominativum i=ιvIdια semel in fine pent posuit III 2l 2. ΙIaud raro ibi voces in tribrachyn cadentes inveniuntur cf. IV 9, endromidia, V 20 4 put dulθ, IV 67, 2 amicitιi, V 33, 2 aususice, saepissime Verborum tertiae coniugationis infinitivi praesentis II 64,4:
Partem virilem poeta saepissime vocat mentula. Haec
sola sorma dactylis favet Ι 8, 3 II 45, 1 al. loe. Contra ablativus mentu id bis in hend. I 35 5 X 18, 2 l accusativus mentulum et in hend. VI 55, 8 XI 5, 0 X 75, 4 et inchol. I 27, 2 Ι 33, 2. uxilium serebant synonyma penis VI 23 - VII 82, i X 74, 1 et neutrum pluralis vulna: III 88 1 VI 30, 5 VI 58 4 XI 22, 3. Sed in ablativo occurrit singularis inguine ΙΙΙ 8l 5; II 63 l.
Vox custillis, quam scripsit oratius in lycone c. III 24, 23 certo foedere castillis etiam Martialis non nisi in rhythmos lyricos redigere potuit. In dactylis non minus quattuor Synonyma formis incommodis vocis castitas auxilium
Laida nocte volo'. Pro voce procucitd in hend. II l l 7 obvia in dactylis ponitur nequitia IV 42 4 IX 67, 2. Plurale tantum facetitae, quod in hend. legitur X 35, 9 circumitur syn0nymis lusus V 85, 9; Ι 8, 10 ludibrium X neutr. plur.), sal V 44, 2; ΙΙΙ , I9; H I, 4. Ad carmina
breviora denotanda iam Catullus promiscue ratione VerSuum ductu S, Sus S synonymis nugae et ineptiae'. Ita Martialis quoque epigrammata vocat in dactylis nugdses l0 4 qui meruit nugus primus habere meas, IV 2 4 nussus eaeissat aure meas, V 64, 7 Has inquam, riga . . . non aspernantur procere urbisque forique, in vers. yr ineptius:
Ι 86, 0 Turpe est disticiles habere nugas
Et stultus labor est ineptistrum. X l l Nostrarum tineas ineptidrum. Supra commemoravi periphrasin liperta . . . ora pro pluralii scitationes positam p. 30); alterum remedium est Synonymum rictus, quod bis invenitur in dactylis I 04, 17 Ι 8 I. Contraria lyricorum et dactylicorum versuum ratio Martialem' s. Friedlaonderi adnotat ad I 103, 1. ' s. Catuli in carmine ad Cornelium Nepotem misso Namque tu solebas Meas esse aliquid putare nugas. XIV b Siqui forte mearum ineptiarum Lectores eritis aes lin epist. IV 14.
29쪽
cogebat in henii et chol. casibus obliquis vocis brium: II 3, 4; III 58 24 ΙΙΙ 67, 9 in dactyl. genetivo desidiae X 70, 2 uti λ). Abhorrent a versibus dactylicis plurales muria et mugines Illam sormam, quae non nisi per elisionem ultimae syllabae versibus immitti poterat, circumscripsit et neutro fretum l. p. 28, 2;ΙΙ 24 4 et plurali forma aequora: l. p. 24 5; haec in dactylis cessit aut plurali ora: Ι 24, 3 ΙX 76 P aut synonymo eo
figies I 24 6 ) Contra imagines in hend. V 20, 7 Pro
ablativo hieme elisionis evitandae causa arcessivit poeta ablativum bruma 1 57, 9 Dactylis Martialis casus obliquos vocis victima cingerere non potuit. petivit igitur remedium neutro sacra VII 4, δ) hend. formam victimas libenter admisit VII 66, Srnonymorum plumbeus et quadrans Martialis prius in chol. X 74 4 exhibuit, alterum contra in dactylis I 59 l; Ι 88, 4 X 70 l4. - Pro forma naribus in lend. VII 5 I 0 admissa in Mactylico sermone forma brevior nasis V 64, 20 usurpantur socis erculum pluralis fercula optime dactylis convenit: cf. Ιuv. Ι 94. Mart. III 50 Ι 8l 3. Sed pro ablativo pluralis poeta scripsit cena XI l 5et 6 in fine et in princ hend. cum forma ferculis ipsa inhend. medio I l, t exstet'. In ne huius partis disserendum est de substantivo umbilicus, quo Romani fines bacilli, circa quod soli librorum
Romanorum circumplicabantur, vocant Graec. 11 ραλος)β). In Vers. yr. omnes poetae hoc substantivo libenter usi sunt et
' Volliner Comm. Stat Silv. p. 18 et 13. η Κoene, p. 40 et 197. Neu I p. 568. ' Prosodia syllabarum ante mutam cum liquida saepissime fluctuat. CL patrem I 42 4 I I, 2; G2, 2 V 38 2, sed patrem I 33, 1; patris IV 16, 2 patris VI 25, 8. In vocabulo Graeco barathro I 87, 4 in fine poni. barathro III 81, 1 in fine ex. . oelsilin, Archi XI p. 504.
Norden, Comm. Verg. p. 317. ruitschi, Opusc. II p. 85. i oratius et Vergilius ad exemplum Graeci τραπεζα utuntur Vocabulo mensa cf. ΗOr. c. IV 5, 31. Verg. Aen. VIII 2833. Marquardi, Privatieben . Om. I p. 307. R Marquardi, Privati. I p. 93. Biri, Das antili Buchwesen in s. Verbalini gur Liter. Berlin 1882, p. 16, 51, 290. Vide Baehrensii adnot. ad Cat. c. 22 8 adscriptam.
Catullus c. 22 8 novi umbilici et Horatius ep. l4, 8 ad umbilicum adducere et Statius Silv. IV 9 7 Et binis de-eoratus umbilieis et Martialis 66, it VII 6l 4 in chol. , II 6 II; ΙΙΙ , 9; Ι 89, 2 V , , in hend. In rhythm. uelyliet auisivi, quos quantitas huius vocis plane reformidabat,
poetae refugerunt ad pluralem cornuli; ita Martialis XII 07 l plicitum nobis usque ad sua cornua librum ).ς 2. De adiectivis synonymis. Saepe adiectivis adactyl. absonis remedia fiunt formis partic pers pa8S. Ρο-
parti c. tumefactus IV it l, pro ablativo iupplici partic submissu voee VIII 5, 1 et partie demissis vultu Ι 8 7. Contra accusativus supplices in hend. obvius X 72 6, genetivus si 1 plicis in chol. X 5, 3. Cum brevior forma inquietus solis iambis trochaeisque
30, 3 in chol. interposuit Mart. inter praepositionem in et verbi stirpem praefixum scribens inrequietus IV 78 4, quam sormam iam Ovidius adhibuerat met. XIII 730, trist. III, 36)et Statius quoque Silv. carm. V l l 87 inseruit. Abundant epigrammata Martialis synonymis, quae igniscant obscaenos et pravos mores. Occurrunt enim adiectiva impudιcus, libidinosus, imprbbus, ince8tus, d8cmus, ObscaenuS, G Xurissus. Partem priorem horum adiectivorum poetam in
30쪽
VII l, 4, 1 67 6 in seniisse consentanei via est. Praeterea adiectivi Graeci pathicos παὶhκος superlativus pathicissimbs in hend. XI 95 et comparativus q)ιinatior X 6l, δ)in chol recepti sunt. - Αdiectivum arrogans in hend. V 8 li in dactyl. cedit similibus fustissus X 3 7 et ambiriosus XII 68 2, quorum prius in Sermone Latino haud saepe legitur es Friedlaend. adn. ad X 3 7 adscriptam). - omines laboribus operam dantes in hend. X l06, 3 laboriosos vel beeusatos ΙΙ 97, 4 XI 06, 2, in chol negotιbsos X 30, 27, in dactylis autem si idiosos poeta laudat ΙΙΙ 68 l2 XIVG85 l.
Hominem laborum sugientem in vers. yr. vituperat tibsum
I 37, 9 V 20, 3 II 20, 8, in sermone dactylico desidiosum I 07, 2 XI 26, 2. Adiectivum indecens, quod semel in hend. XI 22, I b- viam fit, ter in hol. I li 4 V 37 l2 VI 20 ll, auxilium tulit Martialis adhibitis adiectivis defbrmis VI 75 I; P99, 7,
meismptum 24 I formissus cum comparativo minus coniuncto in principio hend. VIII 3, 4 cum particula negativa non in illo epigrammate, quod Martiali tribuendum esse Selinei de-winus negat ΙΙΙ , δ). Pro molestis Ormis adiectivi paupor dactylis immisit poeta adiectivum inops Ι 84, 7 nullo sensus discrimine. Contra leguntur sormae paupeτes V l, 6 XII i5 l0 et ut seri XI 57, 4 in hend. et chol.
Supra iam remedia adiectivorum in suffixum id cadentium quorum terminationem longa Syllaba antecedit, cognovimus Synonymis tolluntur incommoda horum adiectivorum candιdus, strὲdus, s didus, brridus. Pro adiectivocandidus ad senectutem denotandam posito in hend. VII 89, 33 in dactyl. legimus unus IV 36 l l 53, 3. Sed discrimen, quod viri docti statuerunt inter adiectiva cundidus et stibus' poetarum exemplis vi confirmari poterit Martialis, ut eius utar exemplis, Vocibus vultus et acies, in quibus discrepantia
non est, adiectiva candidus et albus promiscue adiunxit rationem Versuum Sequens in chol. V 39, 2 vultum dicit cum
didum, in dactyl faciem ibum Ι 78, 2 i). Similiter dridus in hend. V 42 l7 VII 64, 6, siccus in dactyl. IV 0, 2; 20, 7 exstant ). diectivis hbrridus' et brdidus 3 set sq/ιdlidus auxilium serunt synonyma hirsutus VII 8 8; 65, 9, immundus I 2 l0, spurcuses 34, 8, incultus IV 66, 10.
Et sic alia quaedam synonyma rationibus metrici eX-plicantur velut temperdius X 30 1 in chol. - modicus XII 29, 5 in hex. delicuius IV 55, 27 in hend. - lepidus XII 44 5 in ex , perfidus IV l4, 3 in hend. VIII, 4 in chol. periurus XII 66 l in dactyl. periculosus Ι 27 6 et II 44 5 in hend. - pernicissus Ι 87, 5 et insidibsus XI 20 l in hex. rusticus ΙX 42 9 in hend. - restis ΙΙΙ 24 4 in penta
In fine, ad quem progressi sumus, silentio praeterire nolo Martialem pro forma omnibus, quae ante consonantem tacite oriebatur, in usum vocasse aut adiectivum cunctus l. p. I, 8;
et XI 77 l. Remedium e plurali totis petitum mentione mihi dignum videtur esse, cum ex usu adiectivi totus, quod in posteriore latinitate valde florebat, usum linguarum recentiorum es stancog tout ital tutio expedire possimus'. l3. De verbis synonymis. Hic quoque satis habemus graVissima exempla attulisse. Pro verbo complirure, quod in