De Saxonici Speculi origine ex juris communis libro Suevico Speculo perperam nominari solito

11쪽

varia omnium in re erat, polienti huic per et floribus quasi distinguendo manifesto adhibitus esse deprehenditur. C0mmentarium ipse primus script0 pr juris communis libro habendum eoque nomine vocandum esse voluit, quippe qui non opinionum commentis debeatur, sed ex aroli magni consilluli0nibus, adhibilis iam decreto quum decretalium libris c0mp0situs sit, n0nnulla subinde habita ratione juris, quod ex

bona loc0rum consuetudine introductum reperiatur. Primae collectionis aetatem flatu post annum

MCCLXXIV, qu in regali curia Norimbergens communi principum sententia desinitum est, X antiqua regni consuetudine C0mili palatin Rheni de imperii principibus jurisdicti0nem esse, ubi ipse imperator praeesse judici n0n40sset δ), quam in celeberrima Olluchur Bohemiae regis causa si malam consuetudinem respiciunt capita lassbergianae dili0nis 125 et 12S. Praecedere autem libri scriptionem annum CCLXXXII ex o c0ns labitqu0d deinceps m0nstrabitur eo jam emp0re munis est ejus

L0nge divorsu c0ndilionis alia similis argumenti quaedam collectio est, quam speculi saxonici sub nomine primis saeculi decimi quarii lusiris per septentri0nales Germaniae par les maxim in usu suis se indicant tam codicum lituli, quam carmen quod praesuli0nis l0co exemplis plerumque praemissum

2 Pro0emium saxonici libri, cui textus prol0g plerumque inscribitur, n0n speculi sed juris saxonici V menti0nem lacit. Primus, quem sci0, jureconsult0rum speculi titulum adhibuit Guillelmus Durantis, qui ex speculo suo judiciali, post Tancredi opus celeberrimo judiciarii ordinis commentario, anno demum CCLXX scripto, per Omnem Europam speculatoris n0men adeptus, eam inscriptionis hujus rationem reddit quod liber suus speculi instar judiciariae formae ima ginem reserat Pars pro0emium'. 26). Commentarium autem quem de ipsis rebus in judicio ira clandis composuit, breviarium' vel aureum repertoriunt nuncupari voluit. Speculi titulus per omnem Europam vulgatus, ad cujus imitationem apud Angl0 quoque regnante rege Eduard0

12쪽

Commimis opinio cum aliis di causis tum maximo carmini qhujus stilum sucula latuit libri scripti una fuisse an halli nimi hi undent, urgensem aut certe saxonicum quendam quilum cco de Repuch0v numinutum, qui prout militantibus o tempor moris orat, in conventibus juri dicimili exiri civitatos colubrari solitis ussessoris munere ungens et patrii juris perilia iniursu0s clarus, precibus o geri cujusdam, comitis de Fulliensio in licet ob rei novilulum aliquandiu hausitans, morem lamen es sisse dicitur, aut librum latino prius a se ipso Scriptum in germanicum dioma vertere ausus, aut quod ulli, juris saxonici municipulis uterpretem seculi malunt, involeratas Saxoniae consuetudines literis mandatas, patrii quidem serm0ne, Sed in

subsidium adhibitis iam antiqua Saxonum lege, quam aroli

magni ejusque in regii successoruin constitutionibus latine scriptiS.

Praecipua huic libro prae juris communis libro lum antiqui-lulis quum integritalis auctoritas unanimi sere virorum doctorum consensu desertur. Primum enim, licet de statuendo scriptio

nis empore magna pini0uum diversitus oblineat, ab omnibus lumen concedituris in p0sse quin scriplus sit liber ante annum MCCXXXIV, quo in brunsvicenses duces, libri III articulo XII infer saX0nicos imperii principes nondum relatos, imperii vexillum primum collulum sit, qu0dque oguriis comes de Falliens luin et Ecc de Repch0ve an viventes alligerint merito dubitare

liceat. Deinde ex juris c0mmunis libri lum flarma quam rebus insertur, Suevicum scriptorem sux0nicum librum in meridionalis Germaniae, Alamanniae praesertim, usus aptare lanium volui S Se,on vero in re parum feliciter eum versalum esse, argumentis quae saxonicus liber utiquae germanicae consuetudine cui en lanea paucis nervos dicta osserat partim prolixius expendens. partim fulsu veris miscendo c0rrumpen S.

Ne diluendis ejusmodi ori 0ribus taedia c0gar movere, en paucis quae perpensis diligenter lam Senientiarum nexu quam

secundo inscriptus est liber selli Myrror os justice ' praeplacuit tamen nostratibus, inter quos saeculo decimo sexto maxime inuoluerunt Sebastian Brant, tricus Tengle et ustinus obter.

13쪽

ipsis diu de utriusque libri origine n0va eaque certi 0ra osse-ronil ibi habeam. Nulus dubito quin cunctu quae de saxonico speculo ad Η0geri c0milis preces per Ecconem equitem aut scripto aut in germaticum dioma converso leguntur inter ejusdem ossicinuo subulas ponam, quibus ut traditum St, arolum magnum cum Leono apii secreta eslphaliae judicia constituisse, et municipui Magduburgensium jura jubente Oli 0ne, qui et ruber dicitur, per urcui dum a Mangelselii ejus palatii quaestorem, suci se theol0giae proses sorem et dominum legum, qui carceri inclusus Ecconis quoque speculum commentalus sit, ex aroli magni privilegiis saxonicae genti concessis, regni imperat iris illonis anno tertio, concepta ejusque imperatoris signato privi

Ne nimius Eccouis obtrectator videar, paucis dicam quae de ejus in rem iterarium meritis aliquam veri videntur speciem habere. Extat pluribus tu exemplis scriptis Chronica quaedam mundi, de ductu usque ad mortem Ollaliari primi B0hemiae regis l230 , qu0ni latissime propagalum fuisse ex eo conflat quod scripta iuveniatur tam in saxonico idiomate, quam in ea qua Rheni inferioris accolae et superioris Germaniae homines utebantur dialecto cs. Massinania, Nach weisun liber denoni an de Cronecken de Sassen, in Neues ater laudisches Archi des o ni eiciis an nover Lune burg, Inhrg. 182b.

B. I, p. 233 .

14쪽

Revora su X0nicus libor ex juris communis libro cuic se plus

est ut quum fieri silui ut brevissime exhiberet, quu0 ex impii iri

In Codice uel serbylano legitur: -Das is des onii RepgoW rat. Plerumque creditur versus illos respicere locum v. 6-SS carminis quod saxonico speculo praesulionis loco praemissum legitur mihi contra videtur ipsum historici hujus operis scriptorem eleganti0ri subsorma hisce verbis nomen prodidisse suum, quemadmodum et pictores haud raro inter alius personas suam quoque effigiem in tabulis conspici suciunt. uod recte interpretati illius aetatis homines annalium hunc librum acceptum tulerunt Ecconi de Bepe chove equiti, qui cum Ilogero, comite de Falliens te in cujus militiam sequebatur, in Sophiam, ued lin-hurgensem abbatissam seditiosus riderici secundi imperatoris aevo magnam inter Saxones saniam videtur adeptus esse Veri nequaquam dissimile est, ex alino annalium quodam libro ad 0 mitis o geri preces Ecconem Chronicam suam vernaculo composuisse sermone ut Vetustiorem aliquem annalium librii in clerici cujusdam ope in germanicum idioni ex latino sermone conversum ad suam usque aetatem deduxisse quod alter uirum sequentes indicare videntur versiculi non iss0rium mit

15쪽

illo opere per Sax0niae partes tu habendis extru civitate judi

Bede et genaden undisii rummen. Plerumque hoc carmen legitur in fronte annalium breviorum, qui sub titulo chronica de tempore creationis mundi' inde ab imperatore Ottone primo memorabilia ecclesiae magileburgensis potiusquam rerum in orbe gesta in historiam exhibentes praemitti solent libro juris saxo nici municipans, et deducuntur ad Wilhelmum usque, qui extollandiae comite Germaniae rex electus est. Ne verbo quidem indicat hoc carmen jus municipale saxonicum, aut quemcunque omnino juris librum econi tribuere Voluisse poetam, qui majorem Ecc0nis et breviorem magde burgensem hancce chronicam confundens veniam quod Ecconis opus augere conatus n0n sit, nulla alia de causa videtur expetiisse, quam quod annales non ad suam elatem continuando susceperit. Cum autem jus municipale et saxonicum quod vocatur speeulum

16쪽

sudinem. duris communis uulum libro postquam alter jam pars accessurui ex ea a X0nicus quoque liber continuatus est ii ixus

lumen pil imul ir c insummulo hoc labore iterum juris siminuitis libri ut murium xcutiens cum iu ajoris molis urticulus mutuo neglectus animadverteret, eas in puris supplementum con vertendus esse censuit, sub suum libri adjiciens qui, primus auctor ut infra apparebit, e inita scripti0nis uti in in luctu reliquerat.

Saxonicus uterque scriptor qui major per per se pleniri inulum Germaniam commenduti inciliaretur, in ejus supplementum adhibuit juris municipalis saxonici librum, qui ex vetustioribus magii eburgensium judicum responsis ' in ipsa Mugiloburgens civitate concinnalus p isi quam juris communis libri ullura pars vulgata jam erat, ante annum lumen CCXCVIII praemissis n0vis quibusdam capitibus partim ex uris communis illi libr0 haustis auctus, et addit sub sinem siclo imperatoris

Otionis qui ruber dicitur confirmati0nis instrumento in eum quae vulgatior reperitur sormam transsusus e St. Mi uim me lutet plerumque lalui jus illud municipale sax0nicum c0mp0silum esse ad illustrandum, corrigendum e Supplendum speculum Saxonicum, qu0d municipales quoque judices. ubi non de proprio civitatium jure ageretur, in causis desimi en

sub committi juris Saxonici nomine celebrarentur et ineunum conjici Volumen Olerent, actum videtur esse, ut nulla annalium abita ratione Ecc0ui uterque juris liber aliquandiu tribueretur donec ex eo quod equestris ordinis vir a municipali jure remotior esset vicit Opinio saxonicum unice speculum illi adscribendum esse. l P0tissimum eo reserendum est jus quod ratis lavi ensibus bus anno MCCLXI ad Henrici ducis preces impertitum esse credit Gauppodas alle allistae nil agileb. Rechi, p. 229.2 Jus muta saX. art. 1 coli. . comm . . . cap. 30S; art. 3 coli. cap. l. c. 19 art. 4 0ll. cap. L c. 293.

17쪽

dis adhibere consuevissent. Cur lamen aliter ea in re sentiam primu mihi causa est, quod nusquali in juris municipulis libro, nec in ipsis illis locis, in quibus juris c0mmunis origo traditur saxonici speculi ulla innin mentio occurrit num de jure non

scripi intelligenda sunt, quae passim de disserentiis inter jusmunicipale et jus terrae c0mmune noluntur. Deinde loca quae uterque liber, lam jus municipale quam peculum Saxonicum, prorsus simili offert, abundar mihi viderentur in illo, si hujus tantum supplendi causa compositus esset; si autem c0mpendii causa jus municipale et jus ux0nicum c immune in novum confundere librum scriptor voluisset multo plura pin0r ex SaX0nico speculo repetenda fuissent, quae cur in juris munici palis libro desiderentur causa omnino nulla appareret. Tertio autem loco quae juris communis libri argumentis saxonicus script0 passim inseruit ea lantum n0n omnia iisdem plerumque verbis in juris municipalis libro sed dispersa reperio, unde peculi saxonici auctor, qui juris communis libri ordinem constanter sequitur, municipali juris librum, ut dixi, non nisi in novae Scriptionis suae supplementum adhibuisse censendus est. Continuali saxonici libri auctorem alii supervenerunt script0res qui libri materiem aut loc0rum c0mmo dilatibus c0nsulentes aut 0rluila lectionis manubias emere coacerVηnleS, nova eleribus miscendo varie auxerunt d0nec indigestu haec m0les accedente juris romani usu urticulatim in tres dispertita libros B0n0niensium ad morem servulo ejusdem scriptionis len0re sepurulis illustrari aduoluti0nibus coepit. Eu vero patriarum Onsuetudinum suppelle prae recentioribus aemulisque similis pro p0sili librisyp0st receptum per omne imperium juris I 0mani usum ubicunque causa ex peregrino jure desiniri commode p0ssen0n videretur per omnem septentrionalem Germanium juris Xm0ribus introducti auctoritatem ad nostram usque memoriam obtinuit. 0ntra juris c0mmunis ille liber, varias per aliqu0t tempus indutus sermus nec ad certam scriptionis Ormam con

Di malus in ipso ejus ululi sol mullire in oblivionem cecidit, pr0pri B uari0rum jure temporum necessitatibus c0nvenientius lileris mandul0; 0Xque cum praeter r0muni et p0nlisici juris

18쪽

- 12 usum pro c0mniunt urinaniae jure non nisi scriptae imperii leges haberi c0nsuevissent, jura autem quae e terrae mi uetudine propria obtinuerant in jurisdicti0uibus unde ad summu imperii tribunalia appellationes reciperentur novis stabilire labulis consultius visum esset, uri non potuit quin per uncium meridionalem Germaniam in desuetudinem omnis illa priscarum literarum vetustas abiret. Hisce summatim expositis priusquam rerum a me propositurum c0nfirmationem aggrediar pauca de antiquae Bajuariorum legis conceptione mihi praemonenda sunt. Abunde

peritioribus opinor exploratum est non ad artis regulas perl0c is apte disp0sit antiquitus jura descripta esse, sed qui majoris molis libros de juro scribere primum ad 0rti sunt aut 0ntinuo quaecunque sibi memoriae digna emergebant in commen larios suos retulisse aut scriptis legibus per capita litui0sve adnotasse quae propositis rebus ex aliqua saltem parte non prorsus aliena viderentur. Cujus quidem scriptionum generis cum alia alio l0c exempla allulerim δ lum n0labiliorem in ipsa B uari0rum lege speciem deprehendi, quam exceptis prioribus duobus illulis manifestum est ad pedes sequi: Legem Dei, quam D0minus ad Moysen odit ' sive, ut nunc vocari solet Omanarum et mos uicarum legum c0llati0nem J. Ecce leguntur enim

I. de ecclesiasticis rebus '; II. de ducibus et eorum causisV; ad romanarum et mosai carum legum collationis

ex editione Pitho et titul0 qui sequuntur:

l System . Gesch de frang. u. hein Civil-Proc. B. I S. 3 sqq. 2 Mirandum est viros doctos latuisse hanc utriusque legis affinitatem, quam aperte Legis B uariorum prologus indicat, incipiens: M0γses gentis ebre primus omnium divinas leges sacris literis explicavit.

in Bajuariorum lege:

19쪽

I. de siccariis et homicidis casu vel noluntate '; II. de atroci injuria ;III. de jure et saevitia dominorum cohibenda ' ΙV. de adulteriis 'ς V. de stupratoribus' '; VI. de incestis VI quos quidein litulos sub una rubrica caligeranum exhibeteXemplum;

VII sede furibus et poena

VIII. de falso testimonio V IX. de familiari testimonio non admittendo ;IIL de liberis quomodo com P0u Iur ' IV. de liberis qui per manum

dimissi sunt, quod fritu avocant, quomodo componantur 'ς V. de seriris quomodo componantur ;VI. de nuptiis prohibendis ':

VII. de Xoribus et causis quo saepe contingunt '; qu pertinent .m: c. 1. Si cum uxore alterius

quis c0ncubuerit ;s. 6. de raptu virginum '; c. . de ornicati0ne cum libera ';

quaeque id genus similia; VIII. de furto '; ubi ad 0lluli0nis litui0s VIII olΙ sub sinem leguntur: c. 16. Aut Sacramenta non cito fiunt '; c. 17 sede salsa suggesti0neV; c. 18. de accusati0ne servi alterius ';

20쪽

C. S. sede surto in auro ut aliis speciebus V inter quaere se ruini tur , i in em Pu vel pecora V; c. 14. sed custodia rei sur-livae :IX. de incendio domorum et earum compositioneV; quocum litulo c0haerent, quaelitulo: X. de iolentia adversus alienae domus infra

clore flatuuntur:

XI. de terminis ruptis V;XIV. sed plagiariis '; ubi lege ubiv 0cetur et curii teneri qui sui xum alienum e luxerit; XV. de mathematicis, maleticis e manicheis ';XVI. de legitima successione ';ud quem locum ex Bajuari0rum

legis litulo: XII. de pignoribus 'per linei: c. . Si Servum ad sugiendum suus erit ';XIII. de ritiretis animalibus et

earum compositione ';

cui tu sequenti Bajuni i0rum legis litulo:

XIV. de commendatis et commodalis

conveniunt:

c. 6. sed e viduis V; c. 7. de secundis nuptiis V;