Hortus sanitatis, quatuor libris haec quae snbsequuntur complectens : De animalibus & reptilibus, de auibus & volatilibus, de piscibus & natatilibus, de gemmis & et in veuis terrae nascentibus

발행: 1536년

분량: 279페이지

출처: archive.org

분류: 약학

241쪽

ae ut prius ter aut quater .Quado uero extraxeris uiee quarta, dimitte ipsum lapide ubi non lagatur a uento,uel aqua, uel rore

uel ab humiditate aliqua, donee infrigidetur. Deinde frange ipsum in frusta minita,ue o sit uni quod frustum. 3 .x. aut

plus aut minus ex. .grecorum.

. Quando ergo uolueris Operationem cum eo facere, pone iuxta lapidem polus eius ex sulphure, deinde rora super eum aqua,ec egrediet ex eo ignis magnus ascedens cirea mensuram brachii unius,a non tanget aliud quod non comburat. Et qua do lapides Magnetis non ita prwarantur

ut dixi sed erudus sicut est madefit eu succo alii aut cepe ,ab extractione ferri prohi

sed n uis4seuertatur ad uirtutem suom, infunde ipsum una diei sanguine hir eitio,& siet uirtus eius sevi prius. Et accipitur stustum magnum istius lapidis 4d e ex horici di electo,&approximatur clauatiue alleuius,& aperit eam cito. , Nam rapi iste attrahit ad se ferrum.. Et quando aliquis uulneratur cum fer ro uenenato ,ec teritur iste lapis,& miseeis tur cum aliquibus unguentis. Et datur de puluere ipsius in potu illi qui est uulnera,

te per secessum . Et si puluerizatur super

uulnus uenenarum,curat idem.

- Dioscorid. Lapis magnes magnas hasbet uirtutes, ueluti spiritum in trahendo

serrum.

Vires habet purgatorias:et ideo hydro pleis cum mulsa datur. 3. ρ.grossitudine deducit, ec omnes humores qui per uenistrem ministrant. Tritus ec superaspersus combusta sanat. Euax perhibetur etiam eum mulsa Mee Aprum hydropistra curare. Et est alia speci

es magnetis euius uirtus estattrahere cara

nem hominis. Alberius in Lapidario suo. Virtus ma iugnetis est mirabilis in attractione ferri,ita Ut uirtus eius transmutat serrum , sie ut ilis lud etiam serrum aliud trahat. Et multaeaeus ad seinuictra suspensae se uidentur.

Vnctus autem allio non trahit.Et paruus adamas magnum ligat magnetem. Inuetus autem temporibus nostris ma i

gnes,qui ab uno angulo traxit serrum, re ab alia fugauit. Et hune Aristoteles ponit

a genere magnetis.

Narrauit quom mihi unus de sociis no , astris curiosus experimentator, qui uidit Fridericum imperatorem habere magnestemqusno traxit ferrum,sed viceversa ferrum traxit lapidem.

242쪽

heri. Maquenteriatumr uitrearii.Ide. Marrisita siue manis

niuntur in luto sella rei uihusciam Gai da si da,est lapis hahes multas species eoloriae fluuiis inter arenas. tti,aa colore accipit cuivnstet metalli. Et dicit matrista argetea,aurea di sedeat, OPERATION fis didicillis. Netallu tame qd colorat eum, Albertus.Virtus earum este et incois n5 distillat ab ipso sed maporat in igne et sertatione spiritum, di contra eardiacam relinquit cinis subtiloachic rapis notu P apud alchimicos di i multis locis inuem f. tamcopim.

243쪽

LIBER

Hoe stimiliter Euax dieit i lapidatio suo. OPERATIONES , Albem1ς.Magnesia distillat A fluit in

magno & sorti igne,ec non aliter, ec tune immixtus ultro ad purpureitatem ducitui rei substantiam. Hoc idem dieit Atabari in lapidario suo.

OPERATIONE s. Idem malcha mox luditur eum sicis de adipe suillo duplici linamento, q res cim nium tenacissima existit, duriciem ii lapidis antecedit.

Quod autem malcha oleo persuratur. Actor de malcha uero flagranti quae est ' limus e stagno famositate urbis naturalio. termissus. Isidor Gypsum quom calὸ ci cognatum est, cuius plura sunt genera: Omnium autem optimum est lapis specularis edificiorum signis gratissimus.. Avicen. Gypsum est lapis laminosus, albus,paruus, cuius subtilitatis stau metitatio cum aduritur, est aute stillidus re sie. cus co utinantiuus. Ponitur sua par tes sutium sanguinis patientis & c5stringit quia in ipso conglutinatiois uirtus si ciens atastere: ec in ipso est stiplicitas cuuiseo sitatesinitur ex eo frons,aul c opes ritur ex eo caput ut pilleo,ec retinet fluxu sanguinis ex naribus t ponitur ec superophthalmia sanguineam. o Euatit ex summa uenenora ps cantiuin Syria Gypsum est lapis durissim',que eoquunt fimo bubulo,ut uratur celeriu . Grseus sermo est a uiriditate tentos, ecuis post etiam alη eolores inuenti sunt, dicimen tamen pristinum a uiriditate retinuerunt. Horum colores ec genera innum rabilia. Hse omnia e rupibus exciduntur,

sed multa preciosissimi generis sub terra sparsa sunt. Opsu ATIONES Plinius. Marmorum genera colores .

non attinet in rata noticia dicere,nec enus merare facile e in tria multiiudie. Quoto enim quo loco non suum marmor inue

nitur e re tamen celeberrimi generis dicta sunt in ambitu terrarum cum gentibus suis. Non omnia tamen gignuntur in las xpleidinis,sed multa 5e sub terra sparsa,prsciosissimi generis Lacedemonium uiride cunctisin Hilarius. Sie Ac Augustum aedeinde berium in Aegipto Augusti ae Tybetu primum principatu utruml res

sunt ec alia eius genera, de Qua supra discium est,capit. 3. CADM T. M.

Nelochi tes

244쪽

CEM MI S.

op ERATIONES. Hie tritus Acin aqua mixtus in potu de atur urendis ues secadis quia inducit insensibilitatem ne sentiat eruciatus . Hoc iderit Euax in Lapidario suo.

clusa

Dioscor. Medus

pit,& in reddedis Iaudatus Mess. Nascit aut in Arabia. Arnol.Melochites est gemmauiridis smara do similis et ualde mollis. H e mebra custodita nocivis e thus, eunas insantium similiter. OPERATIONES.Item Isidor.Murrhina est gemmaquae

aptid Parthos gignit, sed prseipuat Gerymania,humorem sub terra putant colore densatu, eandoreq& ignem, cum quodacolorum repercustis,quales in arcu celesti spectantur. Cuius contraria eausa crystaldium facit gelu uehementiori concreto. rem. Aia

mea dieiturgione Medorum fertur, i plures inumniuntur. Sunt autem huius species duae: unus niger, ec alter uiridis.

ri tria uetere podagra oculorum cccitate, ecAlberi. Melochitesque quida meloni nefreticam passionem,etiam re veredi.

rem dicunt lapis est Arabicus grosse uiri, citur fessos cte debiles. dirati , sed n5 translucidus sicut Marsis Fertur etiam *fra menta nigris in aq άealida missa fuerint, re se quis in aqua illadii; et est mollis. μω

naqua illa lauerit,incurrit membrorum taeotiatio nem:5 si ex ea hiberit peribit uomendo. Dioscor. Est aute duplicis potentiae scii licet nae remalae: nam uirus in eote me 'dicinali cum lactemuliebri qui semel creauit primo partu puerum)ec inunctus albhugines rat oculorum,5 Cmnem illorudolorem etiam si desperatus fuerit,medes Eodem mod cu lacteouixere et genuit masculum. sanat renes ec tinhelitu di a terrores partes corporis: hoemptii Q medieamen pparatu habeas inua vitreo Mephis ual argenteo, &perfice laturius ad uandiactam quo supra eote, cida cui ui dira, ut uel faciem re exsiccabatur. Si quis aure, ea ex eo biberit,pulmonem Uomet. Cpora Di, tet autem hibenti paululum dare ut salute acie, tieta eius est aut iuxta Truium phasin.

245쪽

CAP v x deis, O cumaroeae urtha resoru tur: ribus, palos color no est diuersus,di est sicut eolor corpora condiebantur :& similat pice maepatis aut sanguinis no hahens lapidem. Tinae solebant antiquitus corpora bals Et qsando ponitur in aqua, dii Ioluituris rea mirrhaec aloe condiri, ec a dirue sit Deile se etescit. Illa uero mogra qua utunt pud paganos de sarracenos citea Bahilo carpentarii est ex debilioribus operationi niam,ubi est copia balsam . Serap.lib.ag. hos , cli illa quae desertur ex sinos ec ex R a cap mumie. Mumiae sepultom,et est aloe hilonia,& inegior q faelie teritur. Colligi balsamum egra irrha:et quod miscetur eis tu ruero iri Cappadoria in spelucis distit ex humoribus corporis humani. Et idem

Ians N affertur uenalis in Sinopidam ciui auto .Dioscor.In rerris dicuntur aeolo ratem,unde ec nomen aecepit. Dic:descendit nam ex motibus qui lucue sumina eum aquis eiicit cum aqua su a CPERATIONE s. itis iti ripis,N est coagulata vita sicut cerare habet odorem pieis di aspalmi mixti sit Et idem auto. Gal. In sapore ipsius esti mul.

plicitas,unde uirtus eius est desiccativa. Et quando sorbetur cum ouo, aut sit cristere cum ea stringit uentrem.

lv nomine Oundam to ξc ideo ingreditur in eonsectioibus unguentorum. Et occidit uermes in uentre. CAP v T. as. do ac pithyratidesecti aq cimini diearui,aut ca aqua a me s.ualet casui di percus sol. Et dat ad singultae grana. . ex ea ca a decoctione

246쪽

DA GEMMIS. ns

deeoctione seminu apq dicatui:& miscet, cti oleo debe. Et ut caput purgiti m ei 5 ad Ruinantia pondum unas 4rat cum , sminthin. Et dolore splenis pondusia unius iurat eum aqUa carui. Et aduenena duo grana . eum decoctione tribulorua, marinorum,di foliis a uideti. Et ad pucturam scorpionis podus unius hyrar cuti uinci puro. Et ponitur in loco pucturae i. cum butyro :& conuenit fracturae. Et conquassationibus q fiunt in interioribus corporis di exterioribus S constrictioni,s pulmois. Et est prope temperamentum nisi quia habetsprietatem in sedando dolore qui sunt in fracturis:qn sumituri potui& linitur cum ea si ed ea erastere iis conuenit ulceribus uesicar&Gitne. Et ideauto Rasis. Quida emittebat sangui ne,Ac non poterat i estringi per uti medicina iis quo datum est s hi de tu reia podus granoris nisi cum uino, direttrictos ei, statim. Eiqnfit cum ea suppostolis dissolutum cla oleo de sambach ccio enit nonis potentibus retinere urinam. Para .capi. demum ia Cas .est&s c. in. 3.gra teste Costantinodicet quida dictit Q sit frigida , qaco strictiua:multa enim frigida ec licea la. xant,& multa ealida 8c sicca constrinxti t.

., Aulee.de uiribus eordis. Momia east da est in s ne. sera in. . Et habet proprie ., talem consortandi cor. Item qn si eum ea suppositoriti disiblutu cis oleo mustelistino κ5uenit no potetibus retinere urina.

tiabiles, seut si Iae intrauerit In tanquine,

reuincit eum.Et ideo sanguinis obscuras uias in eo dicunt apparere. Et alio; est ni

geriti ali rado pingitur in eo huso spartis pedibus di ante & post. OpERATIONES Dicimi etiam Q n ambo smul includa itur presente Venetio eos adurere manum tangentis.

Probationem autem laps esse dicunt exhibitus hvsoni uiuo,huso eleuatur contra mim,ec tangitores potest. Dicitur etiam presente Meneno Uari ius efficitur qui subalbidus est Hoesi nitet Euax dicit. CAPUT. as. 1 rum. Auleen. libro a.

Nigrora. st lapis qui desertur ex rii,

nans asci trinit

Dicunt aliquihi deesset de gene re lapiis

inueni liurio cas

l nis Et

sunt duo

Auleenna. Frieatur,re reglior ex eo ιstieatio mordicans linguam similis laesi. Mundiscat panum o si eum non est , cum apostemate ει opht: mia Et conuenit uestigiis ulcerum in eo, α ι eradicat ungulam.

247쪽

Nitrum a loco

sumpsit

la nascit enim in Nitria oppido uel regia

gypti quo reme3iesretiunt,& sordes eorpor5 Uestium lauatur. Huius natura non multum a sale differt: habet enim uim tem salis .et similiter oritcanescentibus littoribus siccitate. Aphronitrum aute est spuma nurcei colligitur in

Asia in spelueis destillans, dehinesole secatur. Optimu putat si minime fuerit ponderosum,et maxime sicabit colore pene purpureum. Glo supparabolas. Nitrusale similimum e, excepto nihil salsi si, poris habet. Crepitat in aqua sicut calx uiua sed aquam lotiolabile reddit,sicut erao acetum in nitro ebullit,sic puersames eterior,succenditur correctione.

OPERATIONES . . Aut in .a. n. Raurach id est nitru sortius est sale.ca.& se. est in. 2.gradu, ex eo melius est Armenumdeueraminosuma agibile spongiosumathu aut purpureu aut roseum mordicatiuum abstergit aut foris, liter. Et mundi ficat ec excoriat,&incidit humores grossos attenuat capillos. , Saguinem attrahit in superficie corpo . ris , Scolorem Medat. Confert pruria tui:quia uirtus eius resoluit, proprie Afri. Canum cum aceto, di etiam se hiei. CUquibusdam medicinis hibitum interficie . tibus uermes educit eos. Valet contra uenenum,& precipue Africanu. Eius spuma ualeteontra morsum ranis , repotumo eantharidarum. Consta Nitrum affer tur de Armenia alterum de Arabia. Vtio uersaliter autem colatiuum Ec munditieatiuum est. Interiora corporis di exteriora

maxime aceto mixtum lauat. Dioscor. .

Nitrum est eligendum leue re Gheum uralbum percussurus habens sicut spongia, album acre in re amarem. Tale ex India uenit. Nitri se quide aliis , od est crassum ec luminosum,aliud tenue aliud rubeum, aliud athum:& omniu uirtus desiccativa est. Et ideo si fuerit ore iaacceptum,minuit ae tenuat pingues At uiceosos humores, ualet re contra iungos. Platea in lib.de simplici medicina Ni iatrum eat est Ac sicina .gradu. Album meritis est Φ ri trinum, uirtutem habet dissoluendi re extinguendi. Vsus eius in contra iliacam passio , vaad faciem quom purgandam. Item contra stomachi saniem re ini sti tinorum:contra sursures capillorum di peis

di lo eamus. Contra uermes aurium,ec saniem. C A P VT- suis ostia totum colorum. ictus, sius color

non nois minatur, forte .leo,sa

est mulis OPERATION EsItem ua1ere dicitur gestanti contracm et nes malos morbos oculorum. Visus autem ei clam stantium dicitur , exescare, ec ideo etia patronus dicitur reusantes enim eum quan inuisibiles redest Hoe similiter aitEuax. CAPUT.

248쪽

herius

Onyx ema est nigri colo

lius gens esseniis

grum,ara his uenis uariatuuenit aut

de Indiata Arabia Inuenitur autem qu nq; diueris sitatum, propter uarietatem uenarure cosiorum. Feriam si tardius sit presens ligat onyx ec etiam suspenditur il nocumento. Hse autem omnia si habet , profecto ideo habet quia habet uirtutes mouendi melli choliam,precipue in capite, ex motu enim illius cum uapore omnia ista procedui. cunt autem quidam onyx onychinum es.se quod serisimile est :uel Q sit alia speciis

es eius sed colore non est niger nisi aliquIE ,5 colorem habet ut unguis:sed in onychinis nostris inueniuntur multi colores, albi nigri 5 rubicundi,qui tamen omnes in substantiam quadam seleantur, quaesiis militudinem exprimit unguis hominis. Riunt etiam Q ex lachryma arboris,quae onyradicit indurata i lapidem generatur ecdietit hanc causam esse Uodoriferus est iniqne. Hane etiam causam inquiunt esse,

di frequetius aliis depictus imaginibus mi. rabilibus inuenit,quia lachryma 4 princi, pio mollis sicile formabilis pingit: Ec pisecturam retinetqn in lapidem iduratae a gulat Hunc lapide dicut insensibiliterinistrare in oeulti,& hoe esse mirabile Et ego Vidi saphirum intrare in oculum, ec lapiγde galli &quenda altu cuius nomen ianoraui, eo li lesione. Dolitus enim & tenuis noledito tu, nisi tari at aetera seu

pupilla oculi sensibilem, ec forame uuar. OPEuATIONES.a Albertus. Aiunt eollo uel distito scis pensus,excitat tristiciam ec timores di in somno phantasias terribiles. CAPUT M.

nus. Aib.

C has Iapis est aestiti coarona Roamant imis peratoris. Non Un

sus e pros

o hans Domi est autem in colore quasi uinosus,subtile hahens uinositatem . Et hie est stetit si eand dum nimis micas penetraret in rubeti clauru uinosu et sit sumtus ah ipo Est aut laspis plucidus,5 tradit o siqnin nocte sui

lapis di

uersaraeolore gemma arum diastinctus. Estem in

eo carbaevii te nuior

ignisadmei histi soletens purpura,smaragdi nites uiriditas Cum o pariter sub quada uarietate luceria, no. me habet ex patria sola em parturit eu In dia. Pli li 3τ Opati sunt m India, qtubus gemaru e5postores gloria, di maxime in

249쪽

m 5e ostra, lites. Arnoldus.

250쪽

macolo ris ruber,

arite Nis

SEARCH

MENU NAVIGATION