Consilium novum de pestilentia ... / [Pierre Droet]

31쪽

s EsTILENTIA similis,nullius sudor erumpit, sed tantum mador in frontes& cervice conspicitur, lingua est arida,&aspera neque multum sitiunt,neq; hi ac neque illuc se iactant, propterea qubd vis naturalis in totum prO- strata est continuo illis anima deficit, neque pustulae,papulae,aut alvi profluviuillis supervenit , sed subita mors inpro- quinquo est , nisi primo morbi insultu

provideatur.

Quando vero substantiam blidam si in ubla,

cordis putredo invasit , febrem quasille' corius, cticam ut diximus infert in qua calor igna. magnus non est,sed qui cordis ipsius substantiam putrefacitin absumat, ipsimq;

cum alijs Omnibus,quae insunt,eX torrefacit hi se febrire nec aegrotare putant, cum primum cibum assumserint, sudore frigido madent,pulsus illis est mediocris, naturali propemodum similis, sed paulo frequentior & imbecilior urina naturali similis est,neq; hi delirant, neque alVi profluvio, aut alio symptomate conflictantur Flusinodi pestis grassata est Lugduni& Viennae anno M. D. XXV.quemadmo dum refert Montuus in alosi.

iiij

32쪽

CONSILIUM NOVUM 'Si attractius per nares aer pestilens,l in cerebro aut aliunde cerebrium laeserit signa sunt

i s reniores&moestitiae , dolores in capite aegroti sentiant, primo morbi insultu delirant,defluxio pituitosi vel bilios humoris e cerebro in Ventriculum .pulna Ones aut subiectas alias partes , propensito in somnum aut vigiliae superfluae, tumores in collo,& secundum aure S, Vertigo,aurium sonitus intra seipsas , facies rubra, pulsitio temporum. Haec pestis saevij iiii AVernia anno M. D. XLVIII. Nonnulli sunt in ea opinione ut existiment pestem esse tertiam speciem cau- sonis,camq; excitari Volunt ex sanguinem clancholico, c putrescente , aut prOpter putrefactionem ebulliente Idq; colligunt ex simillitudine, quam cum quartana febre continua habet , dc tumoribus, qui pereas febres apparere OsucVerunt: Attamen nisi prorsus hallucinata fuerit universa antiquitas, atq; etiam isthaec erudita aetas nostra , non est ipsius assectus τ τι ιν ta febris. Nam tametsi haec plurimucomes sit molestissima, eiusdem causae alumna attamen toto genere disserre indicat

lintecore

33쪽

DE PESTILENTIA. dicat θεραπ&a, ut loquitur Hippocrates. Ohioniam autem in iocinore ossicina Canguinis reliquorum humortina a natura collocata est, uniuscuiusque signa tradeamus:Primumque designis, quae auram illam venenatam in sanguine ii bsistere commonstrant, licendum. Sunt autem

calor non mordax, sed blandusvi mitis, lassitudo tensiva totius corporis,dciectiones male oleritesaiquidaevi copiosae, de- cubitus aegrotantis supinus, capitis gravitas, temporum pulsatio , delirium post quartum Vel septimum diem, sitis nulla au t exigua est,tingua sordida, urinae principib exalbidae,deinde rubentes, confusae in universo corporis habitu, praesertim tamen dorso pectorevi brachij pustulae erumpunt rubentes 'pulicum morsibus non absimiles. Si in bile malum hoc consistat, aegri si iubilὸς inquietudine quis Graeci λio: μυη dictam, eXantur, tantum incendium in praecor- dijs conceptum sentiunt,ut frigido in loco decumbere semper expostulent, qua-Vis exteriores partes minime calcant faciesunt pallida,&per intervalla rubra,Val

34쪽

co NI ILIUM NOVUM de sitiuntainguam habent praearidam,Vigiliae adsunt perpetuae Spiritus graviter olet,dissicilis adest spirati , atq; ob eam

dc summum calorem internum , aerem

Continuo attrahere desiiderant deiectiones alvi biliosae sunt,tenues, elidae fingues: Interdum urinam reddunt valde fla-

. Crudiorem partem sanguinis cum --Τipiti lues illa infecerit , adest somnus conti' nuus,corpus est torpidum, membra lassa, ructus acidus , tumor aedematosus alia denique signa, quae praedominantem pituitam ostendunt. Ideoque tenerae,&humidae naturae facilius corripiuntur qua senes,aut laboribus dediti, vel qui frigido& humido sunt temperamento,frigidisq; cibis educati. Vbi faecem sanguinis aer pestilensit in bile occupat, aegri admodum tristes: moesti atq; soliciti sunt praeter consuetudinem, mente alienantur, pulsum exiguum profundum habent,lotium Vino granatorum simile,siubnigrum,abscessus justulae quacunq; in parte corpori fuerint,liu- morum a quibus excitantur, colorem&ideam reserunt. Ἀ-

35쪽

I Actenus designis, nunc agendunt

de curatione,quae in duobus posita est, in praecavendo profligando morbo praecaVetur aer pestilens multis modis Primbrii illius aditus, ad aedes nostras impediatur ut legimus Marcii Varronem Corcira fecisse Illa enim cum videret in omnibus aedibus vicinis aegros decumbere occlusit fenestras, quae austrum recipiebarit, alijsionis introduxit aquilonem, sicque totam suam familiam incolume servavit sed quod in austro fecit Varro,iaciendum in zephvro, favonio Scsubsolano putamus,si prudens diligens

Medicus ammadverterit flantibus ijs ventis,pestem insolescere. Sic locorum mutatio necessaria erit,ut ab infimis ad altiora loca ascendendum, ubi ex aeris putre- duae ortum habuerit pestis. Si vero venti ab una regione,in aliam pestem transve-Xeruat , ex altiori mansione ad humilem confugiendum, ubi solum aquosum sit,

coelum crassius, quod disicilius vim superiorum

36쪽

cONSILIUM NOVUM periorum syderum excipiat Delecta domo emendandus est aer pestilens, sustitii

carum rerum, quae Vel manifesta Vel Oc lculta facultate ciusmodi veneno adversantur, ut sunt trochisci qui secatur Reci lpestirac: calam. benioniana XXXj. Osar. rub lavendulae Cyperiun .cum aqua rosa rum tragacant, fiant trochisci,paretur suillius in foculo ex illis,vel gallia,aut alipta moscatis,&aviculis Cyprijs. Ligna cnimin herbae quae suavem spirant Odorem , non parum ad hanc rem conserunt ignibus iniecta,ut rosmarinus,salvia La-Vendula,Laurus, cupressus, iuniperus&eius baccae, ilOaloes, cinamomum,ca-riophilli. Aspersito etiam Odoratarum aquarum per cubicula,malignitatem aeris emendat,ut Lavendulae,Maiorane,sed haecido, nubilo aut frigido coelo ex usu crunt.Na calescens aer, celerius 'romptius in nostra corpora penetrat,& aliena qualitate facilius imbuitur ut annotavit Avicennas tib j. cap. te campestatum Varietate: Curandum est igitur ne incalescat vehemetius,aspersione OXicrati,acetiiOsati,salice, nymphea,acoro Vulgari, sit- nauibus stratis.

37쪽

DE PESTILENTIA.cA PV VIII.

NE C satis est hoc modo emendasse

aerem ted tum intus sumtis , tu admotis corroborandae sunt principes partes,ut facilius huic Venenatae au rq ressistant Interea quae a Graecis διὸ dicuntur, tu maxime probamus unum sex velana perforata interior nucleus cum acicula extrahatur, deinde argento ViVO repleatur,&suspendatur collo Mirum enim in modum , nos tutos a peste

reddet. Hoc remedij genus ante duodecim annos accepimus ex Medico illustrissimi defuncti Domini Vidami.Ille enim, cum Henricus secundus Galliari in Rex militem in Germaniam duceret, in Obsidione Metensis civitatis, nullo aliore-

medio se defendit a pestifera lue,quotunc maxime saeviebat meque se solum, sed etiam Chirurgum qui peste correptos

invasebat,&tractabat. Huius remedij mc- minit Mar Ficinus.Alterum remedium

est arsenicum cristallinum, rubeum cum effectum didicimui Argentinae dc Basi

38쪽

CONIILIUM NOVUM Basles anno M.D. LXIIII. quo tempore per totam sere Germaniam pestis grassabatur. Sed quoniam abunde satis de hacie disseruit Georgius Agricola lib. iij de natura fossilium,& post eum Tlaeodosius Montutis , Os duntaxat formulam huius remedi describemus, quae talis est: Recipe arsenic cristall. rubet in partes aequales , reduc in pulverem, ex quo cum ovi albumine vel mucagine tragacanti, formabis tabellam crassitudinis unius digiti, quam serico duplici involi1-tam,admoVebis regioni cordis. Cavendii cst interea ne madescens arsenicum exulceret cutem,diligenter ergo detergendus cst locus manes, vel alia hora si sudaritaegrotus, alioqui linteum mundum inter-b pd ponere debes arsenicum enim admotui rolictim non miniis cor ipsum corroborabit, qualienem, ut autor est Trallianus non auteid agit ob assuefactionem,ut scribit Theodosius. In hoc enim abunde προνοιαν silam

Deus cxplicat, cum perniciosa deleteria docet nostrae utilitati inser ire quemadmodum Galenus ex vino Vipero demonstrat, undecimo simplicium &neoterici

39쪽

DE EsTILENTIA.terici experimentum olei scorpionum ad pestilentiam,tam elici successu transtra terunt,ut sola huius olei inunctione pestilentis aeris malignitatem Verterint: exemplo eorum , qui ulcera maligna in pedibus habent. D. Ambrosius vi cusconsulit, ut invisuri aegrotos curent sibi fieri sontanellas in brachijsvi tibi)s, quoniam natura per ea loca, quicquid noxij humoris subest in corpore , expurgare consuevit,illiidq; relegabit Virus,quod ad principes partes appulerit. Probatur etiaa quibusdam unguentum factum exsucco laserpitii, adipe serpentum Venenatorum ex vitriolo,vel ex ijsdem, si fiat massa Iata serico involuta, imponatur cordidi arterijs praeterea usi etiam sumus sequenti inimento, non tantum in peste, sed etiam in cordis palpitatione, quod ita habet Recipe succi cardiacae unc unam Caphor .drach sem croci scrup.j cu cera sussic.siat unguentu quinungatur regio cordis vel e succo buglossii , borraginis, cum croc fiat unguentum. In eundenausum ex rosiis, 'iolis,fantalo rubeo, Cinamomo,Cariophil Spica nardi, flore La-

40쪽

cONsILIUM NOVUM Vendulae,corticibris araniij. agat octio, paratur eo modoqiu sequitur , Recipe trium fantalorum, rosarum , ab synth .agrim anaunc.scio. Haec in pulvere ducta coquantur igne lentissima per sesquihoram,& ubi aqua fatis colorata fuerit, per lcoletur per linteum cum forti expressione , tum decoque eodem igne ad consi istentia mellis,&adde succi lactucae, apij, cichori silvcstris an drach. ii Caphorae

drach.j.cum cera modica,fiat unguentu, quo ungatur iecoris regio. Sic parata iiii lguenta magis probamus , non solum in pestilentia, 'erum etiam in alijs continuis febribus,quam si pulvere integri adde irentur , quo enim pacto crastrusculi illi pulveres, docuit succis aut oleo admixti, partem assicere possent Parabuntur etia

simailia unguenta pro corde ex radice tormentillae,Zed Oaria,ROsiis,&id genus alijs. Instillabis etiam in utramque aurem aliquot guttulas olei salviae, vel caryophillorum , cum tantillo moschi. Ego ad

hanc rem sic par Olea: Recipe nucis mOschatae , unc. . caryophili. inamomi unc. sem .salvi siccae unc.j.amigdalarum