장음표시 사용
231쪽
Ssero primo collatam esse Terra determinandis in e L Cardinibus ad obtinendam stabilem correspondentiam Cardinum primi Magnetici caelestis, determ mandis consequenter limatibus in illa,ad excipiendas reliquas caelestium influentias, conuenienter degentiae viventium, cui a primo Conditore destinabatur. Probatur simul & explicatur assertio Destinabatur Terrie globus ad conuenientem degentiam vivetium cum certa climatum dispositione, ad recipiendam sub tali tempestatum varietate, sed constanti, actionem casestium conditioni degentium neci lariam, vel congruentem huic fini conuenientius fuit illam aptari per aliquid sibi intrin eculata , quod stante eius homogeneitate determinaret in ea talei in per suas partes in certo situ correspondentiam ad caelestia corpora: cui muneri aptillinua fuit qualitas magnetica, quae cum sit pariter homogenea, nihilominus est determinatiua polorum in partibus oppositis sui subiecti, Se secundum illos sic sistitiua illius ad determinatos polos alterius Magnetici, intra cuius activitatis Sphaera reperiaturicolastituto igitur tali corpore caelesti, intra cuius ambitu Terra co-tinetur, pariter magnetice primo determinato, influe te in illa, illa sic affecta suis polis ad polos illius, peream de virtute determinate, de constanter dirigitur . consequenter aliae partes quantum est de se ad constantem correspondentiam
iecundum climata dispositae consistunt. Sic Sapientissimus
232쪽
Conditor uniuersi Terram alioqui de se indit Terentem , de-tcrminauit ad congruentem cum caelestibus connexionem, per hanc virtutem, cuius ea natura sua est susceptiua,facta conuenienti radiorum magneticorum a cardinibus caeli Magnetici diritusorum, retracto rom intra eam appropriatione, constituit in ea cardines , coi stanter corre Cn- dentes, quibus ita consisteret, ut factis licet mutationibus, quae, XVarietate tempestatum per accessum , Se recessiim
Iuminarium a climatibus oppositis, vel ex alijs causis naturalibus , viderentur posse mutare suarum partium aequilibrium circa medium mimo constitutum , ipsa tamen nunquam inclinaretur iuxta illud effatum fundasti Terram super stabilitatem suam, non inclinabitur, c iPrima pars assertionis probatur Librtiori ex supra constitutis se et VI quia si talis virtus inter ipsa Magnetica nullam exercet determinate sit uationem, illi sint intra Sphaeram activitatis magneticae constituta, extra illam nullam determinate refugit vel elongationem totius, vel aueritone cuiuslibet partis unius ab altero , sed pro quacumque siluatione respectu illius indissereter se habeti, quia nulla est quae ipsi ut magnetico sit melior, nulla quae sit deterior tanto minus nullo dato corpore Magnetico quod Terrae correspondere possit in uniuerso xllam determinabit vel consistentiam totius, vel partium conuellioni in illa, cessant in tali suppositione prorsus, per se fine proximo omnis co- silentiae, vel motionis Magneticae, ex cuius cessatione per accidens per longationem, qua unum Magneticum fit ex-tia Sphaeram activitatis alterius, vis Magnetica inter ipsa aci Magnetica nullam consistentiam totius, vel conuersi
nem certarum partium exercet nullam remotionem totius
vel auersionem illarum impedit. Secunda Pars probatur, quia cum, ex lege magnetica supra constituta, talis virtus, a quocumque polo Magnetici
233쪽
Visag n. Terram rizinet olum in medio. I
propagetur, sit virtus duarum directionum, perquam su. hie sum affectum, sicut per certam directionem suarum par. tium inclinat determinate versus polum , quoad se virtus diffunditur; ita secundum earumdem oppositam directione
inclinat ad polum oppositum , necestario sequitur, quod si hinc inde a duobus polis C i Magnetici continentis globus
Ter assicitur, per directionem certam omnium suarum partium ita inclinci ad polum eius Septentrionalem, cuius radij magneticis secundum talem directionem occurrit, ut per earumdem omnium suarum partium directionem in oppositum inclinet ad polum Australem, cuius radiis a. gneticis pariter occurrit secundum illam. Dum autem ab illis utrinque aequaliter assicitur,is prouocatur ad virum. que aequaliter inclinet, ut sic sui persectivos, secundum vir tutem Magneticam; cita per eam sic acuuisitam, bene se habentem in situ medio inter illos ex inclinatione mague .ca conquiescat.
Non potest autem esse rationabilis suspicio, quod posta
corrcspondentia Terrae per suos polos cum polis caeli Magnetici, ipsius partes hinc inde ab AEquinoctiali versus illos dispositae,ex inclinatione ad illos nitantur diuidere globum ipsius, cum omnes partes in toto magnetico secundurn v tranque drrectionem, quam vi magnetica possident, in v.
trumque inclinent, ct sit prorsus falsa ista partitio inclina. tionum, qua incipientes ab AEquinoctiali magnetico hinc inde ad polos dirigantur a
Tertia Pars probatur, quia constituta Terra, ut probaui. mus,in axe magnetico cum Celo Mundum continente, duillud tota sua mole tam vasta similem motum non peragit, quem neque facile est fingere, neque Terra a correspondentia cum polis illius diuertere naturaliter potest, nec a medio influentiae illorum recedere.
Et si Vis aliquomodo agnoscere quantum positio Pytha Dd 4 go
234쪽
gorica elongetur a veritate, cogita quanta sit diameter circuitionis, quae tribuitur in vera positione Soli circa Terram motu annuo per Zodiacum, posito praesert m excessu dista. tiar in Apogeo per aestatem, quem de iacto dari, nouo X perimento Tubi optici, traijctantis in oppositum planum discuselarem cum maculis, oculatilIimus aduertit Pater Schei. ner, de nostra Optica breui, ut spero,edenda addita demon. stratione comprobabit. Assero tertio vim magneticam non esse in globo Terrae ad impediendam conuolutionem, qua, retenta per suum a. Σem correspondentia ad Polos caeli magnetici, v ideretur alicui possesin se ipso exercere motum diurnum, abselute soli circa ipsum tribuendum.
Probatur assertio, quia in suo subiecto per se vis magnetica consequitur suum finem proximum , disponendo illud per suos axem de polos conuenienter ad aliud similiter assectum; sic enim cum tali dispositione ad illud iuxta constitu. ta seel. VI. bene se habet quatenus magneticum est; quod si alicui tali subiecto ulterius, ut habet alias qualitates connaturaliter adiunctas, iuxta alios fines, ad quos in constitutione uniuersi conuenienter ordinatur, alia bona debentur,
virtus Magnetica ad illa, non nisi per sui finis proximi consequutionem concurrit. Sed potest hic filiis proximus a. beri, etiamsi retenta eadem dispositione sui axis, tot rum ad polos alterius Magnetici influentis, circa talem axe, polos ipsum per suas partes volvaturi, Ergo vis magnetica non est de se impeditiua talis conuolutionis. Quod autem experimento, facilius in lapide magnet
spectabili, viro eruditissimo, naturae inspectore est obseruatum, quod secundum planum sui determinatum magnes se conuertat, rituet in Meridiano cuiuscumque regionis, si per axem in linea verticali constituatur; immo polo eius, in
235쪽
Vis arnmerram dignetsolum in medio. 23 3
tes conuertatur in Occidentem, quae eodem deo sum ver semper consistebant ad Orientem , non probat Virtutem magneticam per se operari constantem correspondentiam
per aliud ,quam per signabilia, quae in oppositis faciebus magnetici per se determinantur , sicut enim magnetica noI diffundunt radios magneticos per illam, nisi a polis, ita non nisi L cundum illos exercet per se correspondentiam magneticam inter se.
Atque id probaui dicta se l. I. in qua reddidi rationem
dicti experimenti, quam confirmatam clare cognosces a secunda parte illius , vere enim refractio radiorum magneticorum a Terrae polis diffuserum ad massam, ex qua sormabatur Magnes, quae tunc facta est in plano lapidis congrueti Terre meridiano, secundum sursum deorsum praecise, in partibus vero extra meridianum etiam aliquomodo in de X-trum, inistrum, quae videtur determinare tale planum vi adsitum in meridiano Terre, se consequenter accomodet postulat etiam ut fiat talium determinatarum lapidis partiuconuersio in Occidentem,erecto sursum polo verti solito in Septentionem, quae eo deorsum verso consistebant ad Orietem, ut aperte consideranti patebit, Facta vel leui designatione radiorum modo disto refractorum secundum sursum, deorsum . Quare tales determinationes non existunt per
se a vi magnetica in suo subiecto, neque illa per se exercet correspondentias secundum illas imo si lapides huiusmodi possent secudum situm axem Magneticum constitui in eadedirectione cum axe Magnblico Terrae, nulla fieret secudum huiusmodi partes in illis determinata consistentia; quia tria orbem essent dispositi circuli meridiani,in quos tale pl.inum quomodocumque conuersum aeque incurreret: sicut de iacto longe a polis indifferenter consistit in meridiano cuiussicumq; regionis.
236쪽
Ad qui bis is Magnetica in F et r.e globo
Ssero primo grauitatem esse in aggregato ex Terra, qua non selum ad constituendum illas in medio in tra leuiora, sed etiam ad sistendunu, quidem resistendo a impulsui, quo urgerentur ad recedendum ab illo, quam im . pulsui, quo propellerentur in gyrum in eodem Ad probationem primae partis praemitto, quod licet gramitas in maiori persectione videatur esse in Terra, quam in Aqua , eius tamen natura tum respectu totius, tum respectu partium melius dignosci potest in Aqua, quia haec, ob luxi bilitatem,ei melius obsequitur ad dispositionem partium, α
Licet igitur Aquae de se spectatae prodesset ad conserua. tionem suilmaxima suarum partium propinquitas,exclusiva admixtionis contrari inter illas,subminima superficie in figura Sphaerica, sic minime exposita actioni contrarij; quam allectat, ct obtinet in minoribus guttis,dum particulis inserioribus illarum, secundum rotunditatem eleuatis, parum oneris a superstantibus imponitur grauitas tamen ita illam inclinat ad medium intra leuiora,vi non nisi per correspondentiam ad illud talem partium eius propinquitatem, conformationem in toto aut faciat, aut patiatur. Quare non solum factis paulo maioribusguttis, addito per ulteriore iv infulionem humido, incumbente particulis inserioribus ante eleuatis, eas deprimit, ieculiari iiij figura Sphaerica abolita, ad medium magis urget; sed etiam in mole illius
237쪽
Grauitas Cerram sistit ne contioluatur a Py
tam ingenti, ut in se conuenientem toti aquae consorinationem exhibere posse videatur, adeo causat approximati Ono, quam potest,ad medium, ut omnino subsidere cogat,& nubia propria figura exiribita,conibrmari cauitatibus Terrae, in tra quas defluit quod si in extremitate aeri proxima exhibet aliquid superficiei Sphericie, id praecise sequitur ecm .i-ximo accessu illius ad medium , dum enim partibus inclinantibus ad illud tota suae grauitatis potantia , non sit con sistentia, donec fiat aequilibrium inter illas,ex eo est illa terminatio superficiei superioris quomodo Aqua intra Terram cum illa constituit velut globum integrum , ut conuincitur ex una velut integra rotunditate Vmbr, quae cernitur in Luna patiente Ecclypsim ex interpositione non tum Te rae, sed etiam Aquae inter ipsam, Iolem illustrantem, cuius radii, ut magnam aquae molem peruadere non possunt, ita si aliquam non ita magnam in globum coibi malam pervadant, paulo post uniti ita consequenter disperguntur,Vt in distantia notabili globi aque umbra non sit internoscibilis ab illa,quam ipsae partes Terrae, oppositae illustranti, exhibet. Quod autem partes Aque per suam grauitatem inclinent ad medium intra leuiora non autem ad medium Terrae V sic, videtur constare, quia cum Terra ratione siccitatis sit inimica Aqui, haec ab ea ita refugiat, ut in minoribus suis particulis, minus superstantium onere grauatis, assurgat eleuata in globulos supra inanes; non potest sua proprietat con naturali directe inclinare ad distissionem supra illari , etiam cum suarum partium dissipatione potest autem dum inclinat ad locum siuae conseruationi conuenientem, medium tra leuiora, per grauitatem; accedit ex tali inclinatione ad eum quantum potest, inuenta Terra rotunda ei circum. fundi,ut cum primo condita est; illa vero excavata cauitati bus insundinita enim quaerendo proprium bonum quantum
Potest per connaturalem sibi grauitatem seruit dispositioni
238쪽
conuenienti Universe, Sini a Conditore illi sipientissur epraescripto, cuius Prouidentia ita peculiaribus corporum inclinationibus usi est, ut in earum usu appareret, non tam
ab ipsis conspirantibus mundum coaluille, quam ab Artifice dirigente luisse compositum. Rursus operatur grauitas in singulis partibus humidi ii quibus est, imprimendo impetum, quo singulae urgeantur quantum fieri potest ad medium, non selum quando fit mo. rus partium in toto, non nisi iacto aequilibrio in tali urgetia tia quies illarum in ipse; sed etiam quando fit motus to
tius integri, vel continui centrum autem grauitatis est signabile, circa quod sicut sunt dispositae partes in grauitate aequales ita,cum sit motus talis totius, sunt aequaliter dispositi partiales impetus, illarum ad sic mouendum totum conspirantes.
Idem proportionaliter operatur grauitas in Terra, nisi quantum continuitas cum duritie impedit in illa motum a partium in toto Specta graue in ma ori mole terminatum superficie aequab is pc planum s mile inclinatum , lagia sces, quod Terram contingens, ulterius intra seu quod idec si insta leuiora sua grauitatentitum, cum tamen si ad Terram praecise tenderet non haberet post approximationem cur herius moueretur Grauitas igitur uniuei aliter loquendi, iuxta exigetiam naturae grauium , conuenientis dispositionis illorum iro
Vniuerso, inclinat ad constituenda ea insta leuiora, quia sic ipsa, ani uersum melius per se loquendo duponuntur ratione autem inaequabilitatis in grauitate ob maiorem vel minorem densitatem grauium minus grauia respectu a gis grauium se habent ut leuiora de sic illa infra haec nituntur, pro viribus suae maioris grauitatis collatis ad impedimenta, quae ex propriis corporum conditionibus possunt, iam omnino sistere motum illius. Nec
239쪽
Grauitas Terra sistat ne couoluatur 2 IF
Nec ullum fundamentum est asserendi reliqua grauia ad Terram terri , quia ab illa magnetice alliciatu ur', cum gra. uillima aurum argentum vivum nullam magneticano dissusionem aut impressionem receptam, secundum illam nullam magneticam directionem aut consistentiam habere certissimo constet. Et ex his Prima Pars assertionis videtur susscienter stabilita . Ad probationem secundae artis Aduerto, graue repugnantiam habere ratione grauitatis , ut moueatur,4 non
deorsum via breuissima ; constat quippe requiri vim extrinsecam , ut moueatur quantumuis deorsum , non via breui stima, S maiorem, ut in tali motu recedat magis a perpendiculari, consequenter multo maiorem , ut moueatur horiZon talitem, quamuis in tali motu non recederet a medio. Licet autem graue desten d cis non habeat blum grauitatem , sed impetum productum ab illa, quidem pergentevlterius descensu crescentem . quantum potest ration sui inclinantem ad medium via breuissima; ac proinde resistentem diuersioni ab illa. Nihilominus non ille solum, sed grauitas resistit diuersioni lecundum quid ab eadem , cum non solum impetus grauitate productus, sed pia de grauitas resistat diuersioni simpliciter , per quam nitimur
graue eleuare ac proinde quamuis requiratur maior viscit, extrinseco ad diuertendum graue descendensa via breuis sima suae inclinationi consormi aliqua tamen requiritur etiam ad diuertendum graue qui eicens, pro condition Ogia uitatis in illo ira ut illud non olum ratione impetus a sua grauitate producti, sed ratione grauitatis ipsius exigat, et impetus a vi extrinseca sibi impressiis, secundum directionem aliquo modo oppositam suae inclinationi, non dii. ret, sed languescens tandem descia : Sicut non solum ratione impetusa grauitate producti; sed ratione etiam ipsius p e gra.
240쪽
grauitatis resistit impressioni illus cum etiam quando ii
Quiete urgetur a vi improportionata, per solam grauitatem, sine illo, resistentiam exerceat. Et ex his probatur si unda Pars assertionis , quod grauitas Terrae resissa contolutioni ipsius, si quidem per huius modi conuolutionem omnes partes illius graues mouerentur hora Ziis taliter, quomodo licet pro quolibet momento compa latae ad medium aequaliter se haberent, sicut prius antequam mouerentur, nihilominus cum duo latera trianguli sint necessario maiora tertio, ita termino, a quo motus, ducatur in ea ad lignabi Iri pro quo s.cto motu, Comparatur, illa simul cum praecedenti linea in linationis necessa.
rio constituet aliquid maius ipsa ibi linea inclinationis inquiete , cui perinde repugnat inclinatio grauis, quae exigit
mensurari linea breui ilima. Huius impedimetrii per grauitatem, ne Terra moueatur circa suos polos motu diurino, a me insinuati, cum Sphaeram eius ede ndam recognoscerem , mentionem secit Prieceptor
meus Pater Iosephus Blancanu , aliquibus postea nitan omnino displicuit; licet alii non admiserint , qui tamen nec
aequalem inuenerunt, neque rationem attulerunt, cur improbarent.
Ex his pariter reicies,quod aliqui tam constanter affirma ut, quam bet vim minorem, minorem de se rufficere admouendum grauius,in grauius super planum , dic potius convexum mori Zont .de, quia in tali motu nulla sit eleuatio illius, cui soli assumunt, non probant, ressistere grauitatem . Nec ex eo quod aliqua, ut pila bene rotundata, modicillimo pulsu reuoluantur in tali horizontali debes inde in serre idem de motu in illo omnibus grauibus successurum, multo minus nullam esse repugnantiam grauitatis ad talem motu nV, non primum quia huiusmodi insistentia tali conue -- horizontali stant per aequilibrium suarum partium , ita