장음표시 사용
1쪽
a. in Dominuου, uti ides, unam bapti ma, unus Deus, pater omnium ad Ephesu. 3. Haec una autem staei, sine qua nemo Deo psacere, nulla perfecta virtus, aut uitae opus integrὀconsistere po- teli,e Visses Petri, o succe sorum eius: ais adeo Romanae, thesior, eri postolicae Ecclisiae. Simon in quit Dominus9 Sathanasexpetiuit uos,ut cribraret, sicut triticum: Eo autem rogaui pro te, ut non dejiciae fidei tua: tu aliquando couersuco rma fratres tuos. Luc. aa. Et ad Rom. postolus rursum: Gratias ago Deo
meopro omnibus vobis : quia Fides vegra annuntiatur in niuerse mundo. p. i.
l Vm Deum, ut par est,colere, qui eum nesciat nullus omnino CVm Deum, Ut par est,colere, qui eumnelciat nuntis Oipossi necesse est V eurum omnium primam esse fidem
2쪽
' iurem fides duplex. altera diuina altera himam : Hac humas me ulla diuitiis authoritati.visundamento,innitituri: III. ui Et quoniam homo nec summe bonus, nec summὶ sapiens est, Dous autem utrunq; excellenter est, fit, ut humanae fidei salsum si1besse queat,& interdum etiam sub e soleati diuina autem fides, nec sallit
Quamobrem licet fides virtus sit, qua id creditur, quod non videtur. . est enim substantia rerum sperandarum, argumentum non apis parentium non ideo tamen scientia,quae naturali lumine,de Deo haberi potest inserior existit: quin potiusmultis eam modis,non sollim certitudine, Vtilitate, ac necessitate, vertimetiam dignitate, ac perfectione excedit. v.
Haec etenim non sollim in theoricis, 3 practicis permulta aperiti ad quae naturalis mentis acies nullo modo pertingit, verumetia mulis' to hac ipsa communior, multoq; ad hominum salutem aptior. 6c ad vitae orarim accommodatior existit. VI. Mitto hic non pauca eorum, quae alias sub human e scientiae eonis siderationem cadunt: ut sunt mundi, priecipuarumq; Parcium eius exordium:humani spiritus ortus,eiusdemst post vitae huius curriculum status: coelestium mentium origo ac funerio:aliaque id genus simiali multo certius, multoti; facilius per fidem haberi, quam per ullam omnino scientiam,aut humanam inuestigationem.
Principia quibusmortalium animus ad credendum inducitur.at que adeo ex quibus fides tan4 ex prunis suis causis exoritur, sunt
duo:alterum internum,alterum externin
VII l. Internum,elim Spiritus sancti motum hoc loco appellamus. tametsi non solum . quo humanus spiritus occulin quadam vi ad assentiendum excitatur: Externum eorum, qua credere Oportet, Prinpositionem.
3쪽
ninuonem prodigia, huc quoq; resisenda existiment: Sed quoniam neutrum horum ad conciliandam fidem absolute est nec rium: Constat enim haud multo pauciores esse, qui fidelium conuersioni insudant,quam qui miraculorum virtute,aut vitae sanetimonia potileant remus hac principii iam assignati comites appellantini, qutineacterna,vel per se principia.
Vectum ut nuda credendorum propositio,ia progignendam fides inualida fuerit,nisi spiritu suo adsit Christus,qui mentem inretius limmine suo persundat, de voluntatem ad se trahatii in internus hic Spiritus sania motus, quantumlibet per se validus, incassum laborau rit,nisi homo internum contaisum prateat. XI. Caeterum quod tria haec, quae ex aequo sere ad fidei exortum conuenire iam indicauimus, non aeque semper magna existant in omnhus,sed in aliis maiora,in alijs minora,fit,ut alijs obtingat fides firma.& magna: alijs E diuerso modica & infirma. XII. Vt magna,ac firma fide potiare, opus est magna diuini spiritus
virtute,quae voluntatem corrigat, dc intellectum illuminet: opus est nihilo secius magna eiusdem Voluntaus pietate,&adassentiendum promptitudine: opus est deniq;. si non magna,certe nonnulla illius, qui fidei mysteria proponit authoritate. Nec enim temere crediderit quis,inmetii absolutE credere queat, homini sutili,nullam grauitate. nullam vitae integritatem praeseserenti.
Poreb autem,ut diuini spiritus illapsus sit potens, humanaeq; Vo- luntatis affectus ardens,& vita, o ad eius fieri potest innocens,Opus est plarunq: magno prosiciendi desiderio,ac studio. opus assidua prece,animiq; contentione: opus,Vt verbo absoluam, magna Vbiq; cura,molimine,atq; attentione.
XIII. Est quidem fides gratia quaedam gratis data: sed non ideo tamen
effunditur simpliciter sedi ro cordis cuiusq; latitudine,atq; capacitate infundituripotestq; haec animi latitudo,&latitudinem consecuta fides,assiduo precanai, recteq; agendi studio, in eam paulatim pesse .ctionem excrescere, ut certa quadam ratione, etiam in hoc siculo,ea degustentur,quae antea credes antur tantum. XV.Fatenis
4쪽
Yv. ri endum est ranaen,eiusmodi gustum, siue mentis sit,sive eordis, siue utriusq; simili,nec fidem esse propriε, nec fidei partem: ut qui insutura vita non aboleatur,ut fides solet, sed perficiatur: utpote pars quaedam exigua illius vitae existens.Solet tamen eiusmodi coelestium operientia,&praegustitio, fidei habitum maiorem in modum confirmare.
Qui fides in adultis progignatur,expositum est paucis:in infantibus autem, & caeteris omnibus, qui nihil omnino sapiun qnec per ae .citem.vel amentiam sapere possunt, sola Virilite diuina procreatur, de conseruaturi regenerationis tamen Sacramento hinc non eaesus ised incluso.
Idem de adultae aetatis surdis,&mutis statuunt quidam: sed id nec propia E satis,nec omnino etiam vere. Nam etsi fides per auditum,&verbum Dei eiusmodi hominibus obtingere non queat: possit ni tamen nutibus ,& corporis gestibus edoceri: possunt praeterea eX quin tidiano usu. & familiari cum Christianis consuetudine,nonnulla eκ his, quae fidem concernunt, per se deprehendere: possunt deniq;eπmundi magnitudine,&pulciri indine, opificis eiusdem sapientiam bonitatem, virtutem, caeterasq; illius perlectiones ratiocinando Vtcunq; colligere: praesertim cum admodum probabile nobis fiat, Deum Opti Mis: prosita immensa in genus nostrum elementi id interiori mentis illustratione, dc supernaturaliter in illis cope re, quod naturae vitium negauisivel impertiri non permittit.
XVIII. Iam verb quaenam, & quibus credere oportea Cid ex his,quae de R-
dei origine,& ratione hactenus in medium allata sunt, n ullo ne otio definire licuerit. Etenim si formalis fidei ratio. & quasi basis ei uidem, est diuina vox, Vel reuelatio, cuicunq; tandem illa cerct obtigerit, neq; enim Deus per seipsum tantum loquitur,ve timetiam per An- os,Prophetas, Apostolos, Pontifices, Doctores, inad etiam pera sinam. Balaam, di Caiplaam: si rursum externum eiusdem principi iam est Dei verbum,ea,qua oportuit vi,&ratione propositum: si causa deniq; eiusdem interna est suavis Spiritus sancti impulsus, planum fit,ea omnia absq; vlla animi lusitatione credenda esse, ad quorum
assensum, diuinus ille spiritus per fidei habitum impelli As XIX. Tum
5쪽
XIX. Tum ea rursum omnia &singula,quae id ulla spinilis perse. Iper alterum Ecclesiae reuelauila siue ea in literas mala sint, siue uiua tantum voce tradita:utraq; enim,ut eodem E lante ceciderunt,ita apud orthodoxἡ institutos,in pari honore,& authoritate habentur: Neeenim omnia,qus Christus,Apostoli,vel Prophetae docuerunt,e- mortuis chartis commissa sunt, aut committi potuerunt: alioqui nim sacrorum codicum numerus in immensum excreuisset: sed praecipua rerum &mysuriorum capita tantum. XX. 'Cimrum quia Deumon aequἡ clarE, nec aeque etiam immediatε loquatur omnibus:fit, ut non omnes omnia, quae iam in se,uel in altero Ecclesiae patela, ita sunt, aeque express , atq; articulate credere,ac profiteri teneantur: sed pro cuiusq; aetate,statu, vel ordine, alios alia expressius, taculariusq;.
hriimuero periniquum laret, idea in re exigere aBarbaro, quod meritδ hic exigi poterata Iudaeo: ab hoc rursum, quod ab homine Christiano, tametsi ruduis hoc deniq; quod a Theologo, vel Ecclesiae profecto. Sunt. n.etiam inter eos,qui Christiano nomine eensen tur qui hic quinq;talenta acceperunt: sunt,qui duo tantum:sunt,qui unum duntaxaticui aut multum donatum est, multum utiq; exige. cur ab eo. XXII. Debent tamen ad unum omnes, etiam ii,qui inter eos hebetissimios int, modis omnibus eniti, Ut,quoad eius fieri queat, praecipua Christianae religionis mysteria non ignorent: iusmodi ea sunt,quae in ApostolorumSymbolo contirientur: tum ea etiam omnia,quae ad Christiani hominis officium rith obeundum simpliciter necessaria censentur. Caetera autem, quae inculpatἡ ignorare licet ta ignorent, vitamen oppositum Pertinaciter non credaiar, aut proterve defendant,alioqui enim certissimam fidei iacturam facerent.
XXIII. Ad fidei porrbaetiis,quod attinet nam de his quoq; nonnulla a tingenda videbantur ii duo tantum, post Apostolum, a Theologis
assignanturialter interio alter exterior. Corde inquit Apostolusγ edituraliustitiam,ore autem fit eonlisito ad salutem.
XXIIII. Internum fidei actum.h est,credere.D. Augustinus tripartith dia Didiu
6쪽
uidit: nempe in credere Deum, Deo & in Deum. Deum.&D meae cibo ctiatini boni,& inalii utrim enim.& Deum esse, & in omni,ndietis,pactisq; suis veracem esse cognoscunt: i n Deum autem soli iusti creduntita enim soli ira ipsum,isc ipsi credunt,ut simul etiam corde, do dileetionis affectu in ipsum tendant. XXV. Altero, hoc est oleriori fidei aetii ea palam profitemur, vel si res
ita postulat,prudenter dissimulamus, nam ut veritatem clam in re dum liabere licet, nunquam tamen mentiri,itaetiam fidem quae fi mo, catholicoq; assenui de Deo, diuinisq; rebus persuasum hah mus:siue id fiat ore,siue opere, siue alia quacunq; aperta testificatioe.
Dici tamen posset eiusmodi externam fidei prosessione, ad altera quandam voluntatis virtutem,puta ad fidelitatem,quam Deo deberariis.& per qua fide eiusde voce.& opere profiteri obligamur. no munus,imo magis pertinere,quam ad insus infidem,insui de fidei sumctionem. XXVII. Quemadmota diuinae fidei duplices assignantur causae,totide aetas,ita duplices quom esse, tus ei de assignare licea lios internos, inlios eXternos. XX VIII. Ad exteriores fidei esse,stus pertinet, sanare infirmos, imperare dramonibus, muscitare mortuos, mundare leprosos, caeteraq; id genus miracula in Christians religionis cofirmatione aederet a de hac quoque potestatem, qui niter in ipsum crederent,impertitus est Christus. Si inquit habueritis fidem,sicut granum sinapis . XXIX. Eadem fides interiores adius sertitur non minus utiles, de admirabiles: nam de credentem inducit ad salubrem Dei timorem, ad peccatorii iii,&detestarionem: ad certa veniae, diuinaeque misericordiae fiduciam,ad conspicuam deniq; totius vitae em dationem.
XXX. De utrisq; esse, his mirabilia quodam in loco praedicat Apostolus: Saneti inquit per fidem vicerunt regna operati sunt iustitia, adepti
sunt repromissiones, obturaverunt ora leonsi, extinxerunt impetu' im ignis,essugauertit acie gladii, sortes facti sunt in bello, casti a Me serunt exterorum. acceperunt mulieres de resurrectione mortuos &c. Praepotenti Deo,unde haec tam admirabilia procedunt,sit laus,& honor in perpetuas aeternitates. Amen.
7쪽
dum se, eiusdemi partibus, εc peristasibus.
I quae insidelioris sit ratio,quod eius subieetiim quae caula,qui
actus,quae item essem,id ex his,quae de fidei ratione, eiusdemq; sode.ac sobole, nec non de fidelis serui lanctione,in prima disputationis huius parte exposita sunt, haud difficulter collegerit vel mediocriter in hoc argumenti genere versatus. Etenim si is demum vere fidelis, syncereq; Catholicus censendus est,qui ea omnia, & singula fit nite ab , vlla animi haesitatione o dit,cesit 5 ,quo ad eius fieri potest studiose obseruat,quae sancta, Romniana, Catholica , & Apostolica Ecclesiis credenda proponit, consequens fit eum esse infidelem,qui horum omnino nisil, vel partem theum credit, vel in vera fide dubiuseristitii II. Qus nihiI omnino credunt, hi communi notione pagani, vel baris hari appellantur:qui verb in partem tantum,Iudaei vel Haeretici: inter quos eos etiam reiicimus, qui de horum aliquo, vel aliquibus pertinaciter dubitantii III. Inter Iudaeos & Haereticos, praeter caetera,hoc Intercedit,qubd hi fidei Christianae in re,&veritate traditae, instituto,ac pertinaciter aduersentur: illi verb eidem in umbra tantum, ac figura receptae obfi in cito animi studio refragentur. Et quoniarn hoc illo leuius est,fit ut . aegrius multo suturii sit haereticis in die iudicii ,& apud iliseros,quam Iiidaeis: 5ebis rursum, quam paganis, dummodo tamen caetera,quae Musmodi secta in rita designarant,non sint dissimilia.
Paganorum qui neutro modo fidem professi sunt, nec quicquam omnino recte credunt,non Vna omnium est ratio: Sunt enim,qui de Catholica fide ac religione nihil quicquam audiuerunt unqua, nec adhibita,quam oportuit, diligentia, audire potuerunt: Sun t alii, qui auditam
8쪽
auditiun contempserunt. - vlaudirent. millum omnino adhibueriint.
VI.: Prioribus insidelitas poena est,non etiam noxa. Vnde si istiusmodi damnantur,ut plerunq; solent,no propter infidelitaia aeterno supplicio adiudicantur: ut quae illis inuoluntariast prorsus.&inuin bilis,sed propter alia flagitia contra legem naturie admissa. Noli est enim illud Christi Si non venissem, & locutus iis suissem, pecca-
VII. . Posterioribus infidelitas ri noxam vertitur,& in eam quidem . nime leuem, tantos non in maximam simpliciter: mutus est enim Deum sua culpa ignorare,quam in agnitum odio seia, vel de agniti fide.& misericordia animo pendere.
At non omnis. qui Euangelii vocem citra fidem audit, contraris infidelitatis noxa statim sese obligat, sed is solum, qui ea, qu Par e . rasi vi de efficacitate inuti tam,citra fidei assensum audit.
IX. Etenim si Insulani homines ad primam mox Euangelii buccina .absq; ullo coclesti signo absq; vlla vita sanctimonia, absq; ullo alio
euidenti, vel efficacia pumento persti epentem, simpliciter credere Ubligantur, ita ut hoc ipso lassialiter committant, quod ChristianS religionem veram esse limplici terdenuntiantibus, non credant simpliciter, obligantur etiam Iudaeis, ct haereticis somnia sua crepantiis hus buccis occinentibus credere sed quis mente valens hoc dicat,aut credat An non scriptum extat: Qui cito cressit. leuis est corde: Ru sum: Nolite omni spiritui credere. Item: Si opera non fecissem in eis, quae nemo alius fecit,peccatum non haberent
Verum si ea vi,& modo, quo oportet, fidei mysteria ipsis propinantur,amiceq;,& crebro rogari,ut patienter audiant, seseq; de ει--ribus,quibus tenentur grauissimis, & apertissimis informari sinan . audire detrectantia ut si audiunt,aspernantur tamen audita et nullum amplius dubium relinquitur, quin nefario infidelitatis scelere sese obstringanti ut qui iam saluti sive aperti, repugnent. Nee enim aliud. homini relictum est ostium, per quod in aeterna illa tabernacula in raediatur, quam viva fides in Christum:in Christum autem credes
9쪽
nisi adsit, quieumannuntiet, id ina ordinaria nullo modo fieri. MRQuomodo inquit Apostolus credem sine praedicantes XI
At sitne iam olimChristiana fides, cum inorbe novo, tum in aliis quibusdam Insulis,ea vidc ratione proposita,vi Insulares nulta amisplius tergiversandi, vel infidelitatis sitae excusandae causam habeam, id nosti um non est definire. Sat nobis sit, ut iis in locis non desieratiam pridem,nec desunt hodie, qui Christi fidem integr Edenuntiant, fideiq; doctrinam egregia vitae sanetimonia confirmanti ira e diuersis non deesse alios quosdam,qui insigni improbitate,grauissima ijsdemstis Insularibus o lsacula praebeanti An autem haec nostratium sce-λ a eorum, qui non cduertuntur perfidiam excusent onmino,an vexis in partem tantum cleuent, idnos, vi alterum illud,i medium relinquimus.
Vtcunq; res habeat si Insulani homines Euangelii medicationem
obstinato animo audire detreetiuit,aut auditae more gerere recusant, non ob id tamen fas ineos, authello impetere,aut rebus; quas possident exuere,aut alio quocunq; modo,aut ratione male excipere. Napraeterquam quod coacta seruitia Deo non placent, credereq; opus sit animi, perindE ac sperare & diligere penitus liberui est etia bella. 6 quaevis alia vis extrinsecus oblata ineptissimum ad persuadenda fidem antea nunquam recepta, argumentur vi quod multb aptius sit ad concitandum implacabile in relus E Christiana odii ac stomachum,qutin ullum omnino amorem,aut animi studium.
Vnde mirandum est quosdam, viros alioqui pios,&eruditos eam sententiam descendisse, vi existimarem, non irreligiose facturos Christianos principes fi minis.atq; terrorib. purὶ infideses ad fide costpellerentiest enim immane sacrilegium, apertissimaq; sacrorum pro anatio, diuino, naturali, ac humano iure scueris,ime inhibita,per
vim simpliciter inuitos ad Christiana mysteria adigere. XIIII. Et ut nefas est infidelibus ob solam infici litatis causam, bellu insterre, suasue sedes, vel lacultates adimere, ita neptias quoque est.&scesus manifestum, propter aliud quodcunq; Ba itium, quantumli Migraue . ac iuri naturidi aduersum, quouis ipios modo infestarer dummodo tamen eiusmodi flagitium in apertam innocentium.
10쪽
Misacrorum. aut aliorum eiusmodi si hin , pernicie ienm rodundet. XV. Exponam hoc vitiu&cti tum est si pagani Christianorum terras.
vel prouincias occupant, vel ut occupent,enixE laborantisi iustu eoiarum imperium,quibus obnorii sunt, cusantisi per inationes,m-vigationes,negotiariones aliaq; eiusmodi ciuilia commercia,natur ii& gentium iure omnibus eκ aequo permissa, per vim impediunt. aut impedire contenduntisas esse hominibus nostris, non Ium vini vi,cum inculpatae tutelae moderamine repellere, verumetiam illatam iniuriam, vel damnum erigere. At diligenter hic interim animaduecium oportet,ex innata ne seriote in nostras insiti ni ano iusto metu: nam si solo metu insurgerent,non vindicta sed moderata tan tum defensione in ipsos uti liceret.
XVI. Vtcunq;randem, vel undecunq; impellantur, si omnibus pacis
vij &mediiiasi onmibus amicitiae. beneuolentiae, ac humaniratis rationibus tentatis,nostiis apud eiusmodi Barbaros tuto agere,nia; co modis,de immunitatibiis,quae iure gentium communia stant hospiti-hus cum incolis potiri non licet: nec alia interea securitatis ratio se offersiquam si expugnatis eorum praesidiis de oppidis,in ordinem re digantur,ius erit nostris, non solόm armis &arcibus contra ipsoravim,atq; iniuriam sese munire, verumetiam ipsos bello impetersiun petitosq; & debellatos imperio subiugaret imo vero tanquam perfidos hostes capere,spoliare,& insertiitutem redigere,ali omnia,qughelli ratio fere in ipsos decernere. Nam si haec&similia in perfidos dei oractarios Christianos exercere licet,cur non in Barbaros dc infido. les
XVII. Porrb autem quod Christi sacris initiatis iussit,nisi dornemo
lege inhibeantissim Barbarorum ditione Peregrinari, morari, nemineiaria tu quibus ipsi abundant coemere,&alio reportare, ea contra. quibus ipsi destitutitur importare.ac vendercialiaq; id genus Gmoria ininense .hoc est citra ullum ipserum damnum, vel inco nodum exercere,id disputationem nullam habet: siquidem in eiusmodirehiis ea omnia Christianis hominibus licent, di licuerunt semper, quae licent, & iam inde mundi exordio, citi a vitam exceptionem. aut legum inhibitionem,licuerunt ni ssentibus,& nationibust