Quaenam sint morborum epidemicorum causae? Quaenam utilitates epidemiarum e studio ad doctrinam pathologiae promovendam et morborum therapeiam efficiendam effluant?

3쪽

FACULTAS MEDICI NAE MONSPELIENSIS

JUSSU REGIS OPTIMI

ET EX MANDATO SUΜΜI PUBLICAE INSTITUTIONIS MINISTRI, INSTITUTA ANNO I 828. QUAENAM SINΤ MORBORUM EPIDEMICORUM CAUSAE 3 QUAENAM UΤILITATES EPIDEMIARUM D SΤUDIO AD DOCTRINAM PAΤHOLOGIAE PROMOVENDAM ET MORBORUM THERAPEIAM EFFICIENDAM, EFFLUANT Z

Quam , Deo lavente , in celeberrima Facultate medica Monspeliensi, praesentibus Competitionis Iudicibus , publicis Competitorum disputationibus, subjiciet et dilucidare conabitur, die mensis Decembris 1828,

TOLOSANUS,

Doctor messicus Facultatis Monvellensis, Sociatali mediam Pariissensi, Londinensi, Neavolitantie, Hunieriantie, MassilienSi, multisquHaliis Altinctus.

LGeram prosteor medichnam, nec ab antiquis Sum, nec a noOAP utrOSque, ubi νeritatem colunt, Sequor. KLEIN.

5쪽

QUAESTIO PROPOSITA.

EPIDEMICORUM morborum quaestio tanti ad medicinam praeticam interest, ut semper ab antiquis et recentioribus auctoribus versata sit. Haec Hippocratis scriptis illustrata fuit, et omnes in arte medendi periti novas de illis morbis observationes tradiderunt. Attamen nonnulli apud recentiores, systematum erroribus inservientes, quae ab antiquis stabilita fuerant diruere voluerunt, epide cum caraeterem omnino rejiciendum et omnes morbos ad unam et similem curationem Semper reducendos decreverunt. Sed manea et vana incedit theoria , quae, physiologiae falsae principiis nitens , Omnia expe-xientis' praecepta refellit et propugnat. Quum magni momenti sit epidemorum doctrina, in istis temporibus neglecta, praecipuas istius quaestionis ambages explorare , difficultates explanare, objectiones propellere, artis limites et naturae ostendere, nullo alio duce nisi observatione , tentabo ; omneS etiam auctorum commentationes perpendam, ut hinc et illinc quaeque vera et utilia quocumque occurrento liciam. In isto argumento disputando mihi iterlim arrisit fortunae d

6쪽

jam haec qia aestio in priore coin petitione proposita fuit, sed sub

alio respectu considerata. A me Parisienses judices petiverunt : Auin PVtilaribus et sporadicis morbis eadem curiatio 2 Promptissimum fuit causas, signa pathologica et thera petam comparare: unde fit mea conclusio, eamdem adhibendam eSSe curationem, quum eadem adesset natura in morbis et sporadicis, et popularibus. Sed non similes sunt morbi, si epide mica constitutio proprium illis caracterem imprimit. Tum differt thera peia , quia sub iisdem symptomatibus nova adest natura morbi, aut sub novis phaenomenis eadem obtegitur constitutionis epidem irae impressio. Haec est vera medicinae practicae quaestio, quam in ista dissertatione subsequi et experientiae praeceptis confirmare volui Tam ardui et vasti argumenti omnes partes elucidare mihi non fas eril : vires et tempus deessent. Problematis solum praecipuas difficultates altingam, et quo facilius e pendantur, dicam :1' Quid est epidemicus morbus et medica constitutio 'a' Quaenam sunt causae quibus morbi epide mici producuntur' 3' Constitutionum medicarum in praetica praeStantiam eXPOnam. 4' Morborum epidemicorum his criam generalem deducam. 5' Epide morum cum intercurrentibus complexiones SubSeqUar. 6' Diversam curationem epidemiarum analysis medica explanabit. 7' Generalia quaedam de prophylactica curatione breviter dicam.

Morbus popularis appellatur qui, generalibus causis conflatus

multos corripit. Quum e Variis aeris temporibus aut etiam alimen lorum Vitio exoritur, e idemicus est, a duobus gi decis verbis ἐπὶ Si eret δῆμον PVulum. Quum frequentior est morbus in Una regione ob causas locis peculiares , endemicus est, ab is in et PUulum. Quamvis verborum maxime incertum argumentum praebeat graeca origo, attamen Praepositiones επὶ SuPer, praesertim in aere epidem icorum morborum cauSaS, et iis in , praecipue in locis endemicorum

7쪽

raiisas quaerendas, significat. Ista distinctio ad generales et localeflcausas pertinet, et illam in causis tractandis subsequar; sed sub epidemico respectu illas et alias comprehendam. Contagiosos autem morbos distinguere ab epidemicis necesse est, quia nova consideratio a contagii praesentia excipitur. Sunt enim morbi epidemici qui sub peculiaribus causis hunc novum cara terem induunt, veluti typhus, febris icterodes. Μorbus sporadice primum apparere potest, deinde gravioribus causis epidemicus ex tenditur, denique sub aliis et peculiaribus circumstantiis contagium affert. Sic analysis veluti gladio medicum nodum infectionis et con tagionis abscindit, et lumen in tenebris thodiernae disputationis enfundit. Haec sufficiunt ut clare pateat contagium quosdam morbos

epidemicos inficere et novis modis praecavendum esse. Non tamen hoc elementum morbi naturam essentialem mutat, Sed novam curam exigit ne morbus contagiosa activitate praeditus omnes invadat. Ad epidemicos morbos et medicas constitutiones omni ope et opera reflectam.

Idcirco Epidemia est popularis et particularis morbi invasio, qui

multos simul afficit et fore similia in eodem organo phaenomena Praebet. Sic mullae anginae apparent; in alio tempore pleuritides grassantur, in altero epidemo ophthalmiae observantur, etc. Constitutio medica a multis incerte definita fuit, tunc quasi coeli tempestas Varia, tunc ut corporis pathologica conditio nuncupatur: Sic cauSa et effectus miscentur, et altera pro altero accipitur. Attamen constitutio medica mihi pendere videtur ex omnium Caus3rum praestanti impressione, quae corporibus pathologicam dispositionem et quamdam morbosam diathesim imprimit. Variae coeli tempesta tes constitutionem vernalem, hyemalem , aestivalem, autumnalem. morbis afferunt. Saepe propria impressio unius tempestatis qua gravitate valuit, per annum et aliquoties per multos annos pro trahitur, et constitutio medica fit stationaria. Haec est communis medicorum opinio de epidemicis constitutionibus, et illam experientia confirmatam recipiam. In si a videbimus quomodo epide micam

eonstitutionem quasi sigillum omnibus morbis imprimere potest, et

8쪽

quantam utilitatem ad palliologiam et therapeiam promovendam hoc

studium affert. Nunc causas quibus morbi epidemici producuntur, expendere promptissimum est.

Si omnium causarum praenotio in epidemicis morbis certa et perfecta esset, medicus popularium affectionum invasionem nuntiare posset; medicina certa signa haberet, veluti astronomia qua siderum progressus et coniunctiones accurate sequitur. Non simili certitudine probanda sunt epidemiarum phaenomena; non denique tam felix est medictis, ut, prophelae similis, mala nuntiare et avertere possit. Attamen incerta licet aetiologia non ad rationem epidemiarum praebendam sufficiat , non negligenda est, quia e multis observationibus saepissime repetitis eausas penitus abditas cognoscere forsan poterimus. Quis limitem Observationi imponere queat et nullam fore ex istis seientiam dicere audeat' Itaque astronomi instar quin aulica pyxide omnes magneticae acus Variationes, diurnas nocturnasque oscillationes et flexiones omni cura notat, istius utilitatem ignorans, Sic omnium causarum naturam et variam in viventi corpore impressionem perpendamus ; temporum Varietates subSequamur ,

Iocorum status et topographiam exploremus; incolarum habitibus, at tibias , alimentis et animi pathematibus diligenter studeamus. Sic obscura epidemiarum aetiologia causarum historia illustrabitur. Mihi impossibile erit varias auctorum opiniones de epidemicis causis enumerare : hae mentiS humanae errores nulli momenti sunt, et illis cognitis, non elarius apparebunt epidemiarum causae. Coiis Senex, originem mali ignorans, quia i inum τι θειον aere in esse statuit. Carolus Mercurialis, Mereatus, malignam siderum potentiam epidemiarum chusas esse existimaverunt. Van - Ηel montius, Paracelsus, fermentum epide micum, ut sal et sulphur, in aero diffusum putaverunt. Webster in doctis lucubrationibus epide inias cum magnis meteorologi de Phaenomenis, veluti eo mel in apparitiove, terrae motu, Vulcaniis eruptionibuS, Summam cognationem

9쪽

habere voluit. Quidam recentiores aeri adiuncta principia quaesiverunt, et chimicis auxiliis nova et insiciata demonstrare tentaverunt. Non amplita de diversis hypothesibus dicam. Oganam , in

opere compilato, omnes e fas epidemorum reiicit, quia non certo limite et non similes omni occasione adsunt. Sed vana est illa aetiologiae doctrina. Illorum morborum causae in orbis phaenomenis et in circumstantibus rebus quaerendae sunt: non certe in quid disinum ut Hippocrates , non certe in mirabilibus siderum conjunctionibus ut alii, non tandem in unica causa residet mali origo , Sed in omnibus rebus quae actione quadam vigent, aut in aere , aut in locis,

aut in personis. Itaque utilius mihi videtur e scriptis Sydentiam , Ballonii , Ramaκκini , Huxham , Tissot , Grant , Zimmermann .

Stoli, Lepecq, Μonro, etc., causaS eXponere quae Saepi SSime morbos epidemicos circumstant et quarum Vi praecipua grassantur. In tres partes causarum historiam dividam : I' Causae quae in aere resident; M' Causae quae in locis reperiuntur; m' Causae quae ad

Personas attinent.1' Causiae quin in aere resident. - Aeris compositionem et varias coeli tempestates in epidentis producendis causaS praecipuas afferre auctores putaverunt. Itaque magni momenti est temporum varietates diligenter subsequi. Atmosphaera , aut aer terram ambiens, consideranda est veluti magna officina in qua omnes vapores et terrae exhalationes miscentur. Itaque physici variis modis aeris naturam et qualitates e Plorare tentarunt. Densitas et gravitas aeris nolanda ; etenim aer

gravis est et in inferioribus terrae locis corpora premit. Μultum differt aeris densitas et gravitas in maris littore et in montis verti cibus : sic epidemiae variare solent in montium aut in vallium incolis. Functiones corporis , praecipue circulatio et respiratio, non similiter in his locis exercentur et morbi etiam mutantur.

Aeris temperies calida aut frigida est praecipua conditio qua corpus recreatur aut laborat. Febrium typhodum epide mi in frigida et humida temperiae apparent: febrium icterodiam invasioni calida aeris temperatura favet eamque auget. Ρringle, Hos mann calore imosphaerico morbos epidemicos ingrayescere Observaverunt. Riverius

10쪽

et Diomerbroech frigidam temperaturam multis epidem is originem

dare indicaverunt.

Aer quasi vaporibus imbutus et frequentissimis imbribus humidus,

in epide micis morbis procreandis observatur. Haec tempestas continua maxime corporibus nocet et vires opprimit. Dixit Hippocrates :u Magnin siccitates assiduis imbribus fiant stilia briores. δε Ιn febris mucosae epidemia, continuas imbres Rinderer et Wagier notaverunt.

Nicolas blassa pestilentes febres sub assiduis pluviis Venit iis et per

totam Italiam irrupisse observavit, et similia multi auctores in epi-demiarum descriptionibus tradiderunt. Non datur chimiae aeris compositionem et mixturam cum aliis vaporibus semper distinguere ; attamen ista causa certe in corpora agit, et quasi intoxicatione quadam afficit. Haud dubio est per aeris medium quosdam morbos transmitti, et nulla autem vestigia illius inficiationis exhibere possunt chimicae artes. Sic febrium typhodum ,

ictero dum et aliarum sit transmissio; sic rubeolae, variolae, etc., urbes invadunt, provehuntur et in omnes partes per aera Volant. Non negligenda electrica signa quae in orbis terrarum producenda phaenomena agunt, et non dubiam in hominum corpora actionem intendunt ; sed paucae exstant Observationes ut de electrica aut magnetica impressione in epidem iis producendis aliquid certum evadat. Nonnulli cum magnis magneticae acus motibus quasdam epidemias collatas esse notaverunt. Nihil rejiciendum in observatione ut ad veritatem veniamus. Saussure et Volta nobis investigationis viam aperuerunt, et electricae actionis vi in viventia corpora diu studuerunt. Read illa signa cum morbis comparavit, et aliquas utiles observationes tradidit Sch. 91 . Aeris commotiones aut varii venti non satis diligenter ab observatoribus notati fuerunt. Venti atmosphaerae temperaturam , Vaporum mixturam mutant, et epide morum aut effluviorum faciliorem transmissionem picebent. Epidemiae mutat OS progressus Cognoscere eventi Origine promptissimum medico erit. Hoc praecipue ab illustri pro sessore Fouquet notatum fuit, et in variolarum epidem iis quamdam urbis partem morbo correptam esse a Venti varia mutatione