Josephi Eyerel Commentaria in Maximiliani Stollii Aphorismos de cognoscendis et curandis febribus

301쪽

cum ventriculo communieantibus stabulatur; tunc enim emeticum convenit. α) in febribus, ubi nihil amplius, aut parum solummodo materiae alienae adest, & ubi paroxysmus solummodo ob debilitatem systematis gastrici identidem recurrit. 3 nocent purgantia in febribus quibusdam Vernalibus, quae aliquid phlogistici habent; exbibito enim purgante tales febres intermittentes subinflammatoriae in continuas transeunt, & in inflammatorias.

Sexta methodus est methodus pro υρν tens, quae duplici modo intermittentes subinde sanat, aut enim ante tempus legitimi pa roxysmi artificialis quidam paroXysmus eXcitatur, fontite febrili per sudores eliminato; aut aliam in nervis dispositionem inducit, quam quae febri favet. Utriusque modi quaedam eXKnpla Videamus. Indicant autem prae caeteris diaphoreticorum usum

λ) Perspiratio suppressis , si febrim vel excitavit , vel fovet auget ille. 2) Epidemica constitutio ab humido frigore atmosphaerae.

3b Endemicae febres ini locis humidis , T 4 dis.

302쪽

dis. 4 praesertim steνθυονum ; licet quotidianae & quartanae prHnde hac methodo quandoque profligari se patiantur. sin Febrifus motus pertinaces , a virore pristino nil remittentes. Hos enim diaphoretica medicamenta sensim enervant ac elidunt: siquidem febriles motus ingruente accessione a peripheria corporis introrsum propagantur ; ii Vero, quos diaphoretica cient, agunt ab intraneis Versus peripheriam corporis, proii

de febrilibus illis e diametro opponit. Si ergo disphoretici eum febrilibus in idem incidant tempus, vel hi illis sunt m jores, &tunc saltem pro parte eliduntur ita, ut dia-phoresi, sequentibus periodis repetita, tandem aliquando ex toto aboleantur; Vel vero aequales ambo erunt, & tune nec displis. sis, nec febris contingit; vel si illius motus praevale ni febrilibus, sud0r febrim i m. pediet. Q

Atque hoc illud est . quod alii dicunt: frigus febrile impedire, ae proinde ipsum insultum. Cui medendi methodo sesterii Selachea tantum tribuit, ut iudicarit, vix aliquid

certius tutiusque intermittentium parOXysmum praecavere, quam si dato palatio ante eum

303쪽

297 sudorisero, frigus febrile infringas, quo &tota febris subigi observatur.

Methodus autem tutissima diaphoresin provocandi a Sisietemo a) est exposita. a) Toto apyreXiae tempore aeger omni hora diaphoretici cujuspiam infusi unam vel alteram unciam haurire debet calide, ut hoc lignore corpus probe repleatur , humoresque diluantur. 6Litare ante invasionis tempus ad minimum librae quatuor infusi haurire

oportet.

et) Duabus vel tribus horis ante imminentem febrem aeger lecto teneatur, stragulisque bene coopertus omni quadrante hora eandem, ut prius, infusi dosin calide ing, rat , ut sudor erumpat ; quod ut certius eumniat, etiam 3) Mixtura aliqua diaphoretica essicax usurpatur, cum opii admixti quantitate ea. quae non faciat narcosin, sed partitis vicibus sumpta turbas in nervis secuturas praepediat, quae in paroXysmo adesse solent. Sumat aeger omni hora vel biliorio hujus misturae

unciam dimidiam superepoto infuso. Sudor hine ripe largissimus oboritur.

304쪽

Pergitur in horum omnium usu, do. nec duae horae ultra illud tempus, quo insultus venire solet, elabantur. uodsi prima vide non illico accessio impeditur, repetantur omnia sequentibus diebus, donec tollatur febris in tertianis febribus raro fallit hare me. thodus, M. tetentus , imo etiam quandoque & quartanas ste euratae fuerunt, quod luculento exemplo senis Helogenarii, a gravissima quartana hoe modo liberati, confirmat. Senac b) Aecidit autem, ut omnibus in hac methodo ex asse praestitis, sudor nihilomianus nullus provoeari queat, quo in casu sit ad et uermann e), ut frictioines eorporis pannis calidis aliquo ante parOXysmum tempore mmul instituantur , quibus eruptio sudoris procuratur, ut id manifeste expertus est binis in aegris flabyr. L. R de Store . H

Alia diaphoretica exhibendi methodus Ddenhanno a) placuit, in eo a priori diversa, quod & cataliarti ea , & opium cum dia.

phoreticis aegro propinentur, non solum ad sudores movendos, sed motus febriles omni

305쪽

299 ratione enervandos ac perturbandos, qu0d sic per8gitUr. ab AE ger in lecto stragulis undique evaste contegitur, quatuor circiter horis ante adventum paroxysmi , &α Sudorifero potu , uti priore in methodo, corpus repletur, usque ad sudorem:

hoc jam obor O33 Calliartici dosiis datur in haustu cardiae ο optato Syrintram dedit pilulas cochii

major. Ρ ij in misturae ex aquae vitae libra ritheriae. Androm. unc. ij. croci anglici draeh-ma I concinnatae, uneta una. quo facto 4 Sudor foveatur continuus, donec horae aliquot ultra illud tempus, quo invasio incipere consuevit, elabantur. Intereaque temporis s) Sollicite se aeger muniat, dum inter sudandum ad alvum ponendam forte urgetur, ne a frigida aura sudor supprimatur. Hau sane metbodo, inquit Syrinhamus , intermittentes autumnales tertianas bene mulatas depuli, necdum praestantiorem aliam experiri his annis mihi licuit.

Opium, omnium narcoticorum efficaci immum, Virtute par0Xysmum febrilem praever

306쪽

3ootente eminet. I xemplum Addueam e Mede-ho. a) No imus, ait ille, studiosum ex re .cidiva tertianarum, & quidem simplici ter. tigna in duplicem commutata, qui nullo specifico antilabrili curari poterat; donec tandem tres pilulas ex Laudano optato propina rei Rosn ius, quibus lamptis indormiit patiens. Forte expergefactus leviter bis in. horruit ; calor emansit penitus , neque ulla ampi is sequentibus diebus μοι febri Iis sese prodebat , quae a prandio ut plurimum sese manifestabat antea. , , Opium autem non solum nervos obtundendo , sed sudores quo. que movendo potenter b) imminenti accessioni obicem ponit.

Ut vero eo certior esset opii, ait cetrin a a), in proegumena febris intermittentis caussa obliteranda, elidendisque motibus febrilibus imminentis accessionis, emeaeia , sapiens antiquitas ei nervina roborantia jungere consuevit, ut sic nervis contra secuturae invasionis turbas & vires adderentur, &sensus minueretur. Atque hinc est, quod aleriaca Androma 'bi , ex opio & omni pener ab ora latium nervinorum geBere concinn2ta,

307쪽

tantum ad febres has profligandas valuerit. ut antidoti nomine a veteribus donaretur, neque praesentius adversus quartanam remedium tunc nosceretur. Equidem plerosque aegrotos , inquit Galenus , quos sebris quartana VeX'bat, hae curandi ratione sa-cile a morbo ad sanitatem perduXi. Prius evacuabam, imperato vomitu a coena: die vero sequenti succum ab synthii pro potu dabam: tum duabus ante invasionem horis an tidotum theriacam dabam. Atque ita mirandum in modum is pe sum, quod volebam, consecutus, ut protinus eum , qui ipsam accepisset, morbua postea non invaderet.

Paroκysmum labrilem pariter praevertunt alterantia medicamenta, tartarus nempe Emeticus, aut i pecacuantia refractis dossibus exhibita. Purgantia refracta dosi data, nervis inducere diathesin febri inimieam, vete. ribus etiam notum erat. Adolescens apud Raveris a P , aetatis 17 aBHorum , septem bri laborκbat duplici tertiana , ejusque Octoaccessiones passus erat, antequ&m ullo rem dio uteretur. Secta fuit vena, injecta prius cly

308쪽

goaclystere; postridie vero sumpsit guttae gummi cum spiritu vini &iulphuris praeparari grana decem : non purgatus fuit; sed tantum 1evissima quadam nausea , eaque inani assectus est. Accessio ea die anticipavit , brevior tamen fuit, & nullam aliam deinceps passiis

es , atque a morbo immunis fuit. Heuer. mann b) testis est ἱ grani e tartaro emetico, aut grano uno i pecaeuantiae quotidie exhibito, tertianas fuisse sublatas. Lauiter o in de pulveris Cornacluni virtute agens, obser Uavit, illam etiam, absque quod vel unica Vice alvum solverit, subinde ne segnem qui dem promoverit, sustulisse lytermittentes.

Balnea quoque tum calida, tum frigida hoc scopo fuerunt adhibita. Calida ibi praecipue locum habent, ubi diaphoresi opus es ,

ad frigus febrile praevertendum, cum constet, homines in balneum calidum ingressos, vehementer sudare. Eodem igitur tempore in balneum aegro descendendum, ibidemque morandum erit, quod in usu diaphoreticorum fuit definitum. Veteribus maxima haec febres curandi ratio solemnis erat. Celsus a

309쪽

ante imminentem aecessionem jobet aegrum in balnenni descendere, inque eo per tempus horroris febrilis perlittere , idque toties iterare , frictionibus quoque institutis, usque dum vel cesset febris , vel irrita opera esse

deprehendatur. Hacque ratione a quartana nonnulli balneorum aquae dulcis usu, institui. tu simul ante accellionem corporis ad. fili O- rem usque exercitatiouem, curati sunt, Bois.

Frigida vero balnea , si prudenti cum judicio adhibestiatur, Ionge plus quam calida

emeaciae eXserunt, dum contra imprudenter iisdem usii nonnulli temeritatis poenas luerunt.

Perquam notum est, homines e frigido bal neo egressos, calidoque in lecto repositos, potenter sudare: unde si aliquo tempore au- te imminentem invasionem aeger frigidae immersus, dein lecto componatur tepido , sudore oborto motus febriles elidet. Atque sic juvenis viginti annorum, a perrina ei quartana, unica ante insulatim in balneum frigi dum immeritone, liberati, meminit Mirum vero esst, ipso horroris febrilis tem-

310쪽

2o4pore in usum vocata, feliciter aegris cessisse, ut vidit Senae b); mirabilius etiam in calora paroXysmi, ut fecit tertianaritis, et Us casum refert Gymelius eb: hie post frigus sensit calorem praeternaturalem, usque ad delirium. Omnium adstantium amica seponens monita, suis demandavit, ut se ad transfluen. tum ibidem fluvium deferant, in quem usque ad collum se demisit, &eousque in aqua ista se conti liuit, donec omnis calor praeternaturalis desierit. Saepius iteravit, & pristi sanitati restitutus est.

Hae ratione equidem multi sanantur; sed quanto cum discrimine istud tentetur, binis e casibus Videre licet. Albrechius a) novit juvenem viginti sex annorum, tertiana laborantem, cujus in quarta accessione, cum vehementer aestuaret, lecto relicto, culinam petens, ibidem pedes ma-nnsque in aqua gelida ultra horam detinuit. non sine grato refrigerio. At vix lectum repetiit, cum Partes, aquae prius immersas, Om ni motu privatas persensit. Febris vero pro eo, ut in apyreXiam desineret, in malignam