Tractatus de magno animali, quod Alcen nonnulli vocant, Germani vero Elend, et de ipsius partium in re medica facultatibus. Item historia cervi rangiferi et gulonis Filfros vocati / ... Accessit Remb. Dodonaei ... de Alce epistola

91쪽

HISTORIA, GULONIS,

sime sit ros animalis.

NTER cetera animalia, quae loli Sueciae attribuuntur , cst 'etiam illud, quod ipsorum Suecorum ac etiam Germanorum lingua Filistos, id est multum Orans, nominatur 44 Cardano cognitum lib. Io de subtilitate describitur sub nomine Rosomachae, seu Gulonis. Hoc ipsum an in Lithuania inueniatur, intelligere non potui cum multos diligenter sim percunctatus huius viri authoritatem otiis Animal itaque hoc vivum non vidi, sed ipsius pellem pertractaui.quare qua ipse vidi, Scabalijsibi audiui, breuiter reseram. Longit dine,&altitudine parum superat ul-pem,crassitudine multu cauda paulo breuior.subnigro est colore pilorum

longitudine, dc densitateVulpe quat, mollitic, iracilitate superat unde sit,ut ipsius pellis mollis sit, actui iucunda, delectabili colore propter quassonditiones, dc paucam copiam magno

92쪽

V L O MI i agno pretio etiam apud Suecos ve-ditur, deest in usu apud principes, Scprimarios homines. Ferunt animal ipsum esse edacissimum, ac voracissimum intulla in n. scroco in edendi in tercapedinem facit.ecquo venter multu

intumescit & quando nil aliud capere potest, neque illud, quod habet, cito

egerere ac insuper ingerendi desiderio ex sua natura semper teneatur, eg rendi hanc opportuuitatem dcm dum quaerit, ut iterum, ac saepius ad inexplebilem satietatem usque ingerat. Quaerit itaque duas arbores ita prope crram Vicinas, Ut capite praemisti venter tumidus per illas transire non possit. Vi igitur,dc impetu facto in angustum illum transitum se conij-cit,ut transeat. quod tandem assequitur,dum venter eius hinc indepressus, quod intus habet, in partes posteriores propulsum excernit. laus autena

Magnus cum hoc ipsum animal sensu fortasste oculorum cognitum candem voracitatem rccensendo describat, ab non erit, ab eo quoque alia quaeda

huc plenioris dourmae causa trans. ferre;

93쪽

di H I Aserre quibus cuna laude Deiopt. Max. hii pullulo coronidem impone mus Magnitudinen itaque, figura animalis ita exprimit Grossitiescius, ut magii canis aures, facic velut cati pedes, Sc Vngula asperrimae corpus illotum, prolixorum pilorum subfuscorum cauda, Ut vulpis licet breuior, sed crinium densiorum. Caro O ianua inutilis. Sed pellis multu ni commoda, pretiosa Quibus quoq; in idi s circumueniant anim al, his cxplicat verbis: Venatores in siluam cadauer recens portant quod dum anina a comedit, sagittis hoc tempore parui bombardis conficiunt vel in

solicas,&cauernas cadauer reponunt,

ibiq; animal conficiunt occupatum. Vngulas, i dentes adeo acutos habet, ut eius congrcssum Ormident canes, qui in ferocissimos lupos vires suas extendercsolent. Idem quoque haec habet Dormientibus sub harum pelliu in tegumentis uenire solent somnia quasi eius animalis vitae naturaeq; conformia in insatiabilitate deuoryn

94쪽

G S. nendis. His etiani pellibus induti bi bendo,, comedendo nullum saturitatis vestigium relinquunt ex huius antestinis chordae pro citharedis confi- cmtur. Vngulae in modum circuli vertigmosis capitibus. tinnientibus auriculis appen a celeriter recuperand. e sanitati prosunt. Sanguis aqua calidae admixtus venatoribus est pro potu cmelle conditus propinatur innuptialibus triumphis pinguedo putridis vlceribus illinita plurimum confert. Dentium usus incantatoribus patro

cinatur ungulae recenter extractae, demonstratae canes, catos questigant, Vtianiculis viso vulture.

95쪽

REM BERTI DODONAEI

MEDICI CAESAREI,

D Alce ad Lectorem Epintola.

Vandoquidem Apollonius Ienabentis seram luculentc describens, magni inimalis nomine Sueciae ac cici tentrionis regionibus famili rem ac indigenam Eleiad patria voce nuncupatam, de eius nomine apud Gieres ambigere videtur; alcen esse. praesertim a Iulio Caesare in omni tarijs de bello Gallico lib. VI descriptam , Hieronymo Cardano neganti consentit,operaeprecium, ac non in- utile. nec studiosis veritatis ingratum, me facturum existimavi, si qua de Alce apud veteres nonnullos extant in medium adferrem, omnibus cognoscenda proponerem: ut sic collatis cum animali Succo horum descriptionibus, veritas magis elucescat. Sed prius quam eo perueniamus, admo-

96쪽

AD LECTOREM. s nendiis es mihi amice Leel Or Veteres qui de Alce scripserunt, non plena napersectamque eius notitiam, sed exi

latu tantummodo , quae memoriae prodiderunt,habuisse. Nullus etenim

integre eam describit siquaedam solum ex ipsius conditionibus ac proprijs adfert. De regione vero in qua gignantur plerique inccrti quoque sitiat Pausanias siquidem seram Gallicam esse Strabo in Alpibus hanc vita re ex Polybio refert Caesar vero in Hercynia sylii nasci. Quae tamen non in his locis, sed iiiij teperitur, quae amplius ad Septentrionem Vergunt. Quemadmodum ingentium Septentrionalium Historia Olaus Magnus scribit, cicritas se habet. De Alcis autem forma Pausanias quidem lib. . nonnihil attingens, Maribus, ait, supercilijs cornua prodire feminae vero nulla illa Libro vero LX de hac eadem latius scribens liaec habet:

Hi etiam fera quam De Elaum , mea a quadam inter ceruum es camelum decie gi ani interm Gallia inuarum hanc unam

97쪽

Nq reunt hominu aut inuestigar aut praeuidere ijd alias indagantibu feras, hanc non consulto, .sed urιuiri nanciscuntur. Praesentit alioqui ho minem MD M, ex longo interuasto, ac satim iureticus anfractu , ct 'elunca confugit. Vena tardi ubi campestre vel montauos fastin ad ---dia ferm/mide in orbem contineti indagine cinxerint ita, constanter omne , quem quisque a. perit in eo ambitu locum obtineant, Ad intimos earim agminis forma recessi progressifera Ἀ- in medio comprehendunt, inter eas Lee', quae o te lustrum in ea quam obsed rint vegistis non fabuerit nulla, inrue reliqua est ad

ea tendum simia. Strabo cographiae Iib. IIII. quaedam cie Alce ac aliis feris ex Polybio adducit. H bent ait, A G

equos a repra, ct boues vr ' me moriae tradidit Polybiit, eculiari forma et amgignunt. bitu quidem ad cerui suturam, coeo Euntaxat

excepto 2 se in quibu capro perquam μι- tuebi Irrit' sub mento carnis globum adpalma magnitudinem copiosum , crassitudinem prae in pugi cauda habentem Meminit vero

Alces Iulius Solinus in suo Polyhistore cap .XXIII. inter feras Septentri

onis in omni, inquit, Septentrionalipi a Ti-Dntes requentissimi qui bubius is sim , is cossa iubas horrιdi, dira tauros pernicitate i- acuta, capti suescere manu nesciunt. Sunt Uri,

98쪽

Petri quos imperitum uirem vocat ' bab Ais Bubali pene a ceruanam faciem in aricat creemur pἈρρrro quos ros dicimin. ura cornua in tantum modum protenduntur,ir dem a.ob in lanem c. acitatem, inter erras meum

in iuumgerula 't. E sicci mulis compa randa adeo propenso librosuperior ut nisi re cedens in posteriora vestigia a si non queat.

Scaudinauia infula a re Pone Germaniae me animal quale icci se cui uora nes, et eis p 'antis secti nequeuut propterea non cubar, cum dormienaeum est tamen somno nium arbor Iustino quae adprope casuram secatur m ferat. dum assuret fulcimenti innititur . faciat ruinam. ιta capitur: alioqui docile est eam manu capi, nam iuisiori re popotum incomprehen

biti fuga postre. De his vero Ilinius lib. VII I. cap. LV. scre ad verbuna, scd O dine dictionis in nonnullis pernauta

to Nana quod Solinus delabro Alcis propendente habet id Plinius ferae 1ibi Machii appellatae, non recte asscripsit uti cinnaarginibus nonnullorum Plini exemplariorum reci e diligenter annotatum Plini autem verba sic habent Paucissima Scythia lenit, ino iasi

99쪽

celtintique vesicitate ros, quibu in peritum ut A bubalorum nomen imponit, cum id gignat Ayrica, vituli potius ceruiue quadam silmilitudine. Septentrio fert quorumgre go feroru sicut assinorum Africa praeterea Alcem, ni proceritas aurium ct ceruici distinguat iumentosimilem tem notam in cauis dinauia insula, nec unquam visam in hoc orbe, multis tamen narratam,sachii vaud dissimi-sem illi,sed; iustos retinum exu ideoque non cubantem se accliuem arbori insomno , aqua incisa adinsidim,capi,alias velocitatis memorate. Labrum eisuperiuspraegrande ob id rar graditur in pascendo ne in priora tendens inuotiuatur. Hactenus Plinius qui si haec ex Solini Polyhistore non transcripserit, ex aliquo alio habuit, unde is sua Solinus deprompsit, qui paulo ante Plunium, vel eodem tempore vixisse existimatur Transposita autem a verba in Plinio, quae ante admonuimus, ex ipsius Solini verbis laictione patet. Cuius exemplaribus maior habenda videtur fides, non modo,qubd auctor diligentior habeatur, sed desquod Schaec ipsa minus vitiata ad posteritatem peruenerint, quam Pliniana, Varijs locis saepe corrupta aut mutila.

100쪽

AD LECTOREM.

Sed ad Alcen redeamus. De qua quae

hactenus ex veteribus in medium attulimus, ita magno animali Succo conueniunt, ut in nullo repugnent, sic quidem ut veterum veram Al- cen esse negandum non videatur. Menabenus cornua adesse mari scribit, seminae vero nulla. quod de Auce Pausanias Labrum illi tam magnum esse aii irmat, ut in pascendo impedimento sit futurum , nisi anima retrogrediatur. Solinus 3 Plinius de Alce simile reserunt uili, gito animali Succo maxima prolixitate propendent, Strabo Alcen animal esse habitu ad cerui staturam, coli duntaxat d villis ex ccpti , iii quibus capro perquam similis. Addit vero Strabo Alcen sub mento gerere carnis globum ad palmae magnitudinem capillosum hoc quidem Menabenus no rescri, sed Ges crus in animalium quadrupedum Historia,

Alcis imaginem cum globos quodam mento dependente exhibet. Iana Alcen hoc magnum animal Elend