De temporibus et modis recte purgandi in morbis, tractatus... ad Hippocratis, Galeni, Avicennae, et caeterorum medicorum scripta intelligenda necessarius ... nunc primum in lucem editus ... / [Nobile Socio]

101쪽

srossitiem, sciamiis:ouonia si spissa fuerit, grossa ipsam mouere non debemus nisi post subtiliationem. Et barc te febris putredin alium cura. Flauum administraue Auic.rmias canones praedictos in principio uetus tra Vc- febriu, tunc oportet, ut tu occuperis in di- restione,3 euacuation 2 quae in Cia est secuum semitam minorationis, Malleuiatio iris, iam diximus eam amo secundum semita abscissionis causa Clariusq; ex Aucri oe quod praetactum est iam sa pius citato loco. etiam ista recolligitur seste Et mi Aucr 7 hi quidem videtur impossibile recipi edo)ψι ς'P '' Oupum Ruinetibin per hebdomada nafactu ex decoctione radicum lili caelestis, seminis apij, ii luiritiae, quin praeparet humores, digerat, leuiorem faciat

exitum acolpore.c qua uis totus humor

non evacuetur a corpore, t amen natura

alleuiationem suscipit omnino inde redire debes ad incidendum , .subti- liandum per aliam hebdomadam quem ad modii diximus,& postea purgare, quia taliter purgando humores hasile reperiuntur ad expellendum. Et simile est hoe homini feret graue podiis,quonia qua lo ferreno potest ipsum, diuidit ipsum in partes, facilius tolerat ipsas. J postquam

natur

102쪽

natura fuerit alleviata, tunc digestio laudabilis apparebit, rectificabitur domino concedente. hoc melius existi valde,quam infirmum dimittere aegritudini Mnaturae. Et de his ex aliorum sententia propositis satis sint tanta.

PROPRIUM INTENTUM.

IVxta antedici as ita opinatas sententia adeo inualuerunt sectarum modi,vi nil uersi fere medicam profitentium disciplinam earum alteri sese dispariter applicuerint, vel ancipites utpote ui parum no-irint titubent, hallucinenturq;. Hinc proh hominum scelus ad tantam ambiguitatem huiuscemodi contentio peruenit, ut etiam inui cuipiam praedictarum sectarum sunt addicti, inter sese plurimum dissideant. Nam qui sectam profitentur asserentium

ante coctionem moliendam vacuationem esse, quidam hoc admittunt duntaxat, quucalidae omnes, tenuesque existunt materiae, quantiis non turgeant. Quidam etiain materiebus crassis concedunt, quum acutos efficiunt morbos quorum generis apoplexia epilepsiaque feruntur. Qui dam vero in omnibus tam acutis, quam diuitirnis morbis , illud exercere non erubescunt. Pariformitervi mediam se

103쪽

am nrofitentium quidam vacuationes e phaim ac selum modo in principiisa oliuntur, in augmento statu, silenum praecipientes Ali in quibuscun-ue temporibus euacuationes admittunt, statu quiescentes solummodo Rhive- in omni indifferenter tempore id fieri ossie existimant.quo fit, ut in diuersissinas inter sese trahantur asseverationes. Ibhorrentium autem euacuationes, nisitiuum exactissima concoctio in tota matelia fuerit, quipiam nullo ingenio etiam enienti id fieri posse existimant. Alij

telo duntaxat lenienti medicamine aluuia olliendam concedunt. Alii a pleri De Galeni Scriptionibus deuicti asseu ante Iacuationem celebrandam solum. nodo in morbis delati ibuscunque Galeus sermonem habuit , purgationes in

'iis omnibus abnegant. Denique prae icti omnes, inius sectar inter sese, Sc

baliis sectae alterius, variis modis, di-rsis etia articulis ela adminiculis, tum in ocibus, tum in scripturis dissentiunt, geltercantur. Nec defuere, qui re perspica ius, magis' funditus inspecta,propter artuas dubitationes undecuq; pariter eme gentes subueriti fuerint, an illa verificetur

absolutis, uniuersalibus' morbis quale Leb

104쪽

febriu humoralium genus est, an quum aegritudine aliqua partiale laborat mema lyram: atque etiam lain partiali morbo coice dantur,anquabio affectio cum febre ac dat,an quando chra febrem addubitarinta Etiam an in phlegmone duntaxat an 'in aliis tumoribus veritatem contineanti exindeque dii Tormiter aut horum senten-htias interpretati aut contraxeriat , aut dea mutauerint centies. Verum in praesentia nostrum esse nolumus eorum interpreta tiones qualescunque sint , adaperiri vel f

quoui modo carpere Sed ex eis sitis Iu perque sit, id contigiise,ut tumultus dei percrebuerita quod tu argumentis qua plu rimis, tum praeclarissimorum viroru scriptionibus,tum propriis asseverationibus

contendant, ni tantur quo: Atque eo ceda res,vi ad in una ardua si immer dicetur contentio. Sed hos Atque Unui iusq; ari' primum est eorum peccatu maximum, Puc not. qui aliquid ad humanam vita ita pertinens u sq temere pronuntiant, bonaque, ac mal aut ex amore sui, aut inanis sapientiae, aut arrogantiae, aut ambitionis causa consti.

105쪽

uunt. Siquidem nonnulli recte sese op4nari sibi persilia lent, nonnulli honoris Gur

oretextus cuiusdam causa ea proximis pro are tonantur, te quibus ipsi dubitan a tque animi pendent. peccant sane utriquo, secundi scientes, de volentes, filiorum vitium expertirrbatione proficiscitur, primi vero nescientos, ipsorum lite error peccatum proprie dici merebitur. Recte isti ituram cerint,si Aesopi manticarum meminei Hat,m Ssque ipsorum opiniones aliis examinandas concesserint, haud per Ioue

talibus, quales ipsi sunt. Nonnulli Virtute se Viosi quidem expositionis existimant esse, si p ' iς ipta omni ope,omnique pacto etiam si 'Τῖ' uconspicue falsa fuerant,defendat.quod ubi an amfestis, conspicuisque, studiose faciant, multo utique magis in obscuris, a

sconditis que, nihil ipsis curae est veritatis. Sunt etia, qui pa nari manifestis erra suo irruti locumentum sapientiae arbitrentur, H. eoru instar, qui apud tribunalia Rhetoras obeuntes nunus, manifestae vel cidis,

ta liberant cena: iudices ipsos quum se ionum rudes mei int, subdola eorum, ainprobasque, vafricias ignorauerint decipientes mente vacillare facientes.

Latabula agitur , cauillive , astruuntur

106쪽

ura L mDL, Ophismatibus cauillisquὶ homines seducentes eorum soluendorurn : imperitos falsis eorum dogmatis,opinio-lnibus lue implent. Sed iam rei ipsius diseucultatem aggredi concedatur, summaq breui quecunque ab eis achillea existimanitur argumenta, aut horumque dilucidiores scriptiones,nobis recensere liceat, ut

postmodum undecunque sibi constans ablienio matibus depurgata conspiciatur verita s. yicunque igitur authoribus Hippocrate,Calenoq;,ante cococtionem euacuandum non censent, nisi quum ob varium motum materia fuerit perturbans,

praeter eos, quos supra in Galeni credita mente reddidimus cotextus,atque ibidemuadductas rationes: videlicet quod pharma tcum soluens sit calidum, indeq; febremi: adaugens &quod materia non urgensi minus apta sit eductioni, quamobre fiat, ut relata quam plurima subsequantur in-l: commoda has quoque tum rationes,tum series, in medium atterunt, adiiciuntque, li 1. in Primo,quod pharmaca, qua purgant, co-i vit maei moni intentae impedimentosint: nempe:

Q A corpus vehemeter mouentes frangui, talal

107쪽

la,cur purgationes coctionibus aduersentur: Propterea ita descripsit Princeps Et non euacues materiam indigesta in ca Atiae. r. iido, aut frigido nili propter necelsitate: r- λοβ piortasse enim multiplicatur euacuatio hu- moris non peruenientis ad statum per dia

gestionem, ut evacuetur, fortasse nocet euacuatio maturationi, Torta me permi-Lcetur cum ea malignum cum bono, propterea quod mouetur malignia absque digestione sua. Addunt etiam, uubd in pro Gale. r. in cedunt morbi coctionis diis cultate, Id mot- copia crudorum humorum, nullum ab e Y 'g 3 ι

Cretronibus cosequuntur emollamentum Uy V Nempe aluus m quouis morbo profluens Gale et inii ne quidem coctionis lignis, uuae saepius x pr0 t audivistis, ninii iuuat si vero implacidiuq 'r' 'operata fuerit, praeter id Quod nihil iuuat, noxam etia actri quonia Quando aliquis ancipit morbus, si quid excernitur, nihil alen. q. excernitur narurat ratione, sed sunt omnia Api,' haec casus praeter naturam earu quae sunt 'an corpore disposui onu Prarierea Vadii-cuit, In acutis passionibus raro in prin Hippo. r. capsis me lacinis purgantibus uti hoc cu piiD-ῖ praemeditatione faciendum. Et haec etia, B t 3 H Sunt autem haec,maxime venae lectio. ii 5 se 'lς'

nunquam vero purgatio .ubi illa Non dici,t

108쪽

nunquam Raris euacuandum quidem

ostendunt,sed ita ut in paucissimis assera stum Didiuii succi morbi fici turgeant, Interpretatur. Insuper quod nec in augmento, nec summo vigore, euacuandum sit, Ii Icensent, propterea quod dixerit Hippo- Hippo. crates, Medicari in valde acutis, si expedit Aph - φ eadem die, tardare enim in talibus malum P xx δ' C est .Atque, Quum morbi inchoant,si quid V p videtur mouendum,moue: quum ero cO

met sistunt ac vigent, ouiescere melius. Cum

Galen. r. scripserit Galenus haec Verum in acutas Aph0 A morbis circa principia statim, circa primur x V m uidelicet diem, vel non vltra secundum,si

sumus suri purgantibus medicamentis. crito a in Haec etiam, Neque enim inter morbi mi-a it cl. tia aliquod remediorum huiusmodi aegro 343 E iniungere oportet desumpto a numero dierum scopo sed cauod Hippocrates recensuit est exequendum: nam vel statim ab initio priusquam in partem aliquam confirmentur humores, medicandum, vel postea quit ad maturitatem perducti fuerint. Atque illis consonus sit Avicenna us, Et quum administraueris canones praedi

ctos in principio aduentus sebit in , tunc

oportet, ut tu occupens in digestione, cu ac latione quae non est secundum Lem1- tam minoratio uis , es alleuiationis, dciam

109쪽

ra natura, digerat. Consimiles quo plures tum rationes,tum authorum serie proferuntur sed potissimae sunt

praticipii , euacuandum eaeisti

maeuia alteratione leuenit, quod ante co

Iniam an turgenti materia ante conco ctionem fieri uacuationem concedatur quamuis peream acutissim ighi αcalidissimque conflatae fuerint,&n quietis, intermittentibusque con e

tur,quado minus acutalallia, i ρόα

110쪽

deficiente,& ipsa deficit febris hueadmo

dii Dipseignis extinguitur, eius amo W: sumpta materia. Proponunt quoque,quod tunc euacuatio fieri debeat, tuum vigorosior cotra causam morbi naturalis extit rit vis quod in morbori principiis potit 1imu esse Galenus testatus est, oraculi 1 gesiminoni secunda sectionis Commen-G len.*- tario, infra scripta verboru serie Ut igitur Aph0 ' haec citius eueniat, melius est circa princi- Exi I7M euacuare, infra intentum, tum pro pter alia,tum quia vis animalis magna ex parte eo tepore est fatigata,licet duae alia, vitalis scillare, naturalis,fortes persistat. Amri . Ab Avicena ita sicribitur quoque, Et mi-

cap 3 lite quum non fuerimus secum,quod Virtus usu ue ad maturitatis horam perduret, euacuabimus eam. Iterum, Et aliud usi-AVyς' η' μ' mittatur faciet cadere in timorem ante

x-' 'S 7 empiij in quo expectatur digestio eiu , illud est propter longitudinem temporis in quo expectatur digestio aequalis pro

cul dubia tuc necessaria est evacuatio .Erus timor enim est minor, quam timor in illa. Insuper quemadmodum a Galeno nuper-Gabo. a. me quo supra loco pretactum est, letius Aph ' est circa principia euacuare quo minore in x x λ7 si iam sectam materiam facilius possit natura concoquere.siicit a sanguinis missi