Emmanuelis Aluari e' Societate Iesu, De institutione grammatica libri tres. Quibus nunc primùm copiosissimus index accessit

발행: 1585년

분량: 670페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

521쪽

Lib. I. FG. 3.

Lib. 8.

Luca. Interea domitis Caesar remeabat Iberis. Mart. Vir Celtiberis non tacende gentibus.

Incrementa teri tie declinationis. AA Incrementum singulare tertiae declinationis longum est, ut

Vectigal, Titan, pietas. pax, calcar, & AiaX. Ouid. Concitat iratus validos Titanas in arma. Virg. Hic pietatis honos, sic nos in sceptra reponis 3Idem. Pars mihi pacis erit dextram tetigille Tyranni.

Exceptio I.

Corripe masculina in Al,& Vr, ut Sal, Annibal, Amilchar.

Parcum compositis, hepar, cum nectare, baccar,

Cum vade, mas est anas, queis iunges larq;, iubarq; Virg. Vela dabant lati 5 spumas tali saere tuebant. Silius, Annibalem Fab: oducam spectante per Urbem. Idem, Cui situum arridens: Narrabis Amilcatis umbris', e Virg. Pergameumq; Larem, & canae penetralia Vestae.

Exceptio I L

ITem Graeca in A,&As, ut poema, stemma, Pallas, & quae cons

nantem habent ante,s, ut trabs, Arabs . Et dropax, anthrax, Atrax, cum similace, climax, His Atacem, panacem, colacem Myracemque, facemq; , Atq; abacem, coracem, phylacem compostaq; nectes :Iuuen. Stemmata quid faciunt ὶ quid prodest Pontice longo Sanguine censeri λVirg. Instar montis equum diuina Palladis arte Aedificant. Ouid. Nam modo thurilegos Arabas, inodo s uspicit Indos. Non excepimura Nar, quia neutrum est, ut suo loco diximus, quantilietium apud Virgilium masculinum legatur,neque Car quoniam numero singulari inusitatum est. Lucar avis nomen nusqi m est, quod δε iam. Vas, vadis corripitur: Horat. Scrm. Ι . Saty I. Ille datis vadibus, qui rure extractus in urbem eIl Maa,vasis producitur: Martialis lib. 1 . Arctina nimis ne spernas Nasa,n, Onemus. Tositiones Candax, Pharnax, non sunt in Ure, sed Candace, Candaces, videTEn.lib. 6. cap. 29. 4 si cis κην. η vide Strabonem, Suidam , ct in are post. tum Graece, tu Latine eode modo dicitur. Illud Candacis Aethiopum dicant

522쪽

dicant arcana,nusquam apud Iuuenalem, quem videtur quidam citare, reperitur. Pharnaces a Cic. Ir .ad Att. vocatur non Pharnax, Multa eum In Assa dicuntur morari maaimp Pharnaces. Et in proxima estis Iola, Pharnaces autem quoquo modo agit, afferet moram.Fodem modo ab Hirtio bel. lex. temtio quoq; verbo dicitur, Pharnaces m paucis equitibus fuit. Miserat Pharnaces corona auream: vnde figenitivus Pliarnacis, ut Pylades Psaris, Tigranes, Tigranis. Ide, QMod suι imperio Pharnacis fuerat. unde Luc.lib. a. Tigrant mi meum, nec Pharnacis arma relinquas. Syphax a pud ant, quos penultimam producit. Properi. 5b. 3. - victi monumenta Syphacis.

Ouid. Fast. 6. Postera lux mi lior, vincit Masanissa Syphacem. Clausanus, qui Caesarum Arcadi, ct Honoris aetata scripsit, eade corripuit. Corax, O phylax, quorum posterius Latinis inusitatum est,addiuimus propter composita Victicorax, Arctophylax, qt s corripiuntur, ut simplicia, quae apud Graecos sive ulla dubitatione correpta sunt.lib. I .Epig.

Manilius lib. i .necepi tute coactus Arctophylaca penultima longa dixit. Termeat Arctophγlaca pstens per terga Draconis. Sunt nanque quatrior breues continua: quanquam enim Graeci Cyamm fici tradunt postfyllaba in, ax, penultimam genitivi producere, hi ἰῆ .e bi rax, credo tamen haec duosimplicium naturam sequi. Idem docent disyliabamasculina tenultimam genitivi producere, si prior vocalis sit natura longa, ut εο εαξ Phsax, thorax:hinc tamen excepi u Hοωπαξ dropax, ct nulla alia qu bus non visentur Latini, Longis addunt di. αξ c rdax quanais prior non natura, sed positio est longa. quod apud Arso h. i εο, inuenies. Excipiutur . alia, quorum nullus est Hus apud Romanos. αν . anthrax, acis, senultima producta aiunt quidam dis endum esse , c um a Graecis coni,

G , incrementum singulare tertiae declinationis breue est: ut

Degener, utque teres, puluis cum funere, nex, grex.

Ouid. Mille greges illi, totidemque armenta per herbas Pascebant. Met

523쪽

Ver,&liber,locuples, haeres, merces que, quies ques Lex, VerueX,halec, seps, plebs, rex insuper halex, id 8. Mart. Munera qui tibi dat locupleti, Gaure. semque, Si sapis,& se niis, hic tibi ait, Morere.

Exceptio I L

YTem peregrina in El. ut Michael, & Graeca in Er & Es , ut Crater

Rhamnes, tapes. Praeter, aer & Aether Aen. 9. Virg. Crateras magnos statuunt,&vina coronant.

Idem. - simul ense superbum Rhamnetem aggreditur, qui sorte tapetibus altis Extructus, toto proflabat pectore somnum. Iberia Regio en iuxta Pontum cuius incola Iberes icunturivide PEn.R6.cap. t O. Recimer, Ser, Byger. numerantur inter siraeca in D: pon Iberinter eadem numerari. υ ν υ μιν ι per a a Graecis scribitur. Lege AriR. de Hi nim.lib. 3. ea. I 3. Huius ni minis obliqui non sunt in usu apud Latinos. Consulto praeter simita quae aut prisca sunt, ut Mansues, Mansuetis penultima productaraut nulla sunt, aut vix reperiuntur, uisubtes,sucreMaut Getcis tantum usitata, ut Myrmex.

Y , vel, Y incrementum singulare tertiae declinationis breue est. H ordo, pugil, carmen, cespes, cum sanguine, princeps, Geor. r. Et chlamys, atque Chalybs, pollex Virg. India mittit ebur, molles sua thura Sabaei, , At Chalybes nudi ferrum

Exceptio I.

GEnitiuus Inis, vel ynis, a nomibus Graecis penultimam prod cit, ut Delphin .Phorcyn, Salamis. Idem Nesiis Nesidis, Gryps, Gryphis, Vibex vibicis, Glis, gliris,dis,lis, Samnis, quibus adde Quiritem. Eclo. 8. Virg. Orpheus in sylvis,inter delphinas Arion. . . Aen. g. Idem Laomedontiadem Priamum Salamina petentem. Ibide. 6. Idem. Noctes,atque dies patet atri ianua DitiS. b

Exceptio I L

N Omina Ix, velyx syllaba finita penultimam genitivi habent longam, ut felix, bombyx bombicis. AE ' Virg. Viuite felices, quibus est fortuna peracta.

Iam sua.

Exceptio

524쪽

T Breue seruarunt histrix, cum semice, varix, nxendix que, Cilix , choenix, natrixque, caliYque. Atque calix Danaum, nectes Erycemque, nivem qu. Sardonychi sociatur onyx, pix haeret Virique, Et salices, filices, latices. Sit Bebricis anceps. Sed breuibus iunges in Gis cum patrius exit: Coccyx coccygis, mastix mastigis amabit. Luca.Armenios, Cilicasque feros, Taurosque subegi Idem, Nunc pice, nunc liq*ida rapuere incendia cera.

ophis,idis,non suris constat an producatintivirli enim Psophida aec frudi easus, unde id intelligendum esset, legitur. Stat. Theb. . Aepyptios idem ardor agros,o Psophida celsam Vastat. Ovid. Met. s. m; sub Orchomeno, Psopbida Cyllenenq;. Alij expuncta coniunctione Itaegunt ophida I. usub Orchomenon, Psopbidas Cyllinens.

Nesis me controuersia producitur. Stat.initio. 3. Sylvarum. Syluaq;, 7 fixam pelago Nesida coronat. Crenis Crenidis etiam longum est, hi Pristi. 7 .docet, sine ueter m tamcn testimoniis. Bebryx Bebrycis langum est apud Silium lib. 3 . Possessus Bacco se a Bebrycis in aula. breue apud υater. Flac.sib. a. - procul sera virtus Bebrycis, Scythici procul inclementia sacri. unde Febrycius passim E poetis corripitur: quare tutior videtur correptio Scandix, coccyx, mastix cum sint longa, inter breuia numerantur a nomnullis. Pitai cai men inuenis apud Suidam in verbo σκήνJ ιξ.

Senarius iambicus Secundi apud Atheheum. R .

mbi Eum thii s docet in obtiquis I, longum esse natura. Idem ntimen ab H mero producitur 'λ αδ ιὼν,ρ Matiis, Mas i is a Sereno complura Graecis ι- χημας, dcclinatur Mastiche,Mastiches. qtio pacto dιctiores lιquntur Tlvetib. I 2.cap. II. Sed mastiche, quoque gemina est. Duuid ab Hi braeisscribitur per chirdc caton,hoc es I,breue, quod mi lime to roscitur cum habeat, ut ante diximus, cim vocalis, quinq; longad, totiueo reu s. Qi re se Latina decί nationem ei demus David Dauidis, νidetur co

525쪽

hum unde intelligi non potest ,sit ne breuis, an longa secunda vocalis. Quare, qui eam corripuerit,non recedet a fontibus, qui produxerit, consuetudini serviet.Prior uocalis en came ,hoc est longum natura. GadiriTun, cum uerbum Gadiris facit penultimam breui ιt placet Prisciano lib. 6.cum numero multitudinis M per diphthongu a Graecis scribatur,uvie Strabonem Suidam.

O Incrementum singulare tertiet declinationis longu est,ut Vnio,

Sol,Telamon, candor, Vox, atque sacerdos.

Mira Ouid. Restia Solis erat sublimibus alta columnis.

Exceptio. L

GRarca in on, quae in obliquis habent O micron, corripiuntur, et Philemon, Palaemon, Sindon, Agamemnon,Iason, Amazon,&multa alia, quae usu sunt discenda. em Ii. Virg.Pulsant,& dictis bellantur Amazones armis. Latini interdum N literam amittunt,o Macedo Macedonis, Agamemno, Agamemnonis. Theb. II Statius, Conclamant Danai stimulatque Agamemno Volentes. Quae Vero per vi mega scribuntur, longa sunt, ut Simon, agon, siadon, Solon, &α Si cui otium erit pergratum fecerit tyronibus, si literarum ordine,qus per O micron scribuntur,ab ijs,qus babent .secreuerit,S nones,Vangiones, Lingones, Vascones,Teutones siue Teutoni, Britones penultimam corripiunt. Lucan lib. I. Vs primi Senonum motus, Cimbrum' ruentem oec. Siliussi. 8. Et Clanis, ct Rubito, ct Senonum de nomine Sena. Idem I. Hic galeae Senonum, pensatit improbus auri. ti Arbiter enses ineR. Euare illud Lucanisib. i. Et Biturix,longiss leues Saxones in armis: i Iegendum est Axones. Idem Lucan.in eodem Vangiones,Batauit truces oec. Idem in eodem. Pugnaces picti cohιbebant Lingones armis. Iuuen. sely. I DVascones ut fama est, a mentis talibus usi,

Produxere animas.

Sunt,qui putent hoc nomen produci,atq; lotad aliter hoc uersum legant, Vascones fama eII,alimentis talibus usi

Troduxere animas.

Lutas ita legas usos, o produxisse legendum en. Qui hoc lectionem n

tant

526쪽

bant undetuir in Piso meo οἰασκὸr- pere is scripsisse; apud quem etiam ture

σανππιον cum Santonus,santonicussemper corripiantur. Lucandib. I. - gaudet , amoto Santonus hoste. iIuuen sat3.3. Tempora Santonico velas adoperta cucullo.

Itaq; Lee d poetis Latinis. potius quam a Graecorum libris petenda sint, o quibus facile o,pro contra in pro oscribitur.

Lucandib. 6. Cantabere exiguis, aut longis Teutonus armis. Iuuen. Saty. I S.Qua nec terribiles Cimbri,nec Britones usquam. Martib. ii .produxit:Quam ueteres bracca Tritoms pauperis:O quam .. Uectones. O, lubet commune in obliquis. Vi g. em 3 . Armatum 2 auro ciscunspicit Oriona Ouid. Met.3.Aut Helicen iubeo, strictumq; Orionis ensem.

Exceptis II.

GEhitiuua in otis nominibus Graecis,&Latinis neutrius, pti

ter, os oris, penultima habet breuem,Vt Nestor, marmor, ebur, corpus: quibus adduntur memoriarbor, lepus: dc ex πιυς πεδὰ e Pus, odos, composta,ut tripus.Item, bos, Compos, & impos. Ouid. Quiicet eloquio fidum quoque Nestora Vincat. Virg.Sic vos non vobis sertis aratra boues. composita sequuntur simplicium naturam:νt Bicorpor,tricorpor,quae a corpus fiunt. Dedecor, decor, ut uolunt Grammatici, uel a Decus oris,uel a nomine adiectivo prisco lac, ct haec, boc,Decor coris penultima breui. Namus in carmine Bel. Pun. Magnamq; domum, coremq; ditem vexerant. SalluΠ. in 3. Equis, ct armis decoribus cultus. Idem in eodem, Dedecore, multi per re a ab hostibus caedebantur. V .id. 7. Non erimus regno indecores,nec vela feretur.

Uide Pris ianum Ib. 6. Positiones Detulares mdecor, Indecor, nonsunt umtutae. Quid si apud priscos fuit adiectivum Dccoris, O decore,ut brevis, erbreue,unde indecoris,o dedecoris deducta sunt casu nominandi s Vide si ua- eat, quid de hac re, in Nominum generibus dictum sit. Marcipor, Publipor, O id genus caetera,ex Puer composita iam exoleverunt. Ador, cuius obliqud uix repetiuntur, O habuit commone apud priscos. Gamnus lib. I. Nic adoris dat primitias sibi fungulae libat. Idem lib. 3. Emicat in nubes nidoribus ador adoris. vide Priscianum Γ.6. eutra comparativa sequuntur masculinorum quasi. ratem, ut maius maioris, misus minoris pcnultima longa, ut maior, minor.

527쪽

Corripiuntur eriam Cappadox, praecox, &quae consonantem habent ante,s, ut scrobs, Aethiops, Dolops: praeter Cyclops, Ce cops, hydrops. Martialis, Cappadocum sieuis Antistius occidit oris, Met. I. Rusticus, is tristi crimine terra nocens Virg. Hic Dolopum manus, Hic saeuus tendebat Achilles. Ouid. Telaxeponuntur manibus fabricata Cyclopum. celox celocis penultiniam producit. Varro in ei margo. . Nautae remungam mouent celocem. 6 cam 8 hcndacasyllabum Vide Nonium Marcel. De Genere nauigiorum. cercops Uitatum eΠ,Ouid. Met. 2.Quippe Meum genitor staudem,o periuria quondam cercopum exosus oec. conops,Myaps inusitata sunt Latinis. -

V,Incrementum tertiae declinationis breue est. HDux, Ligus,& pecus,intercus, cum praesule turtur. ος z Α' Virg. Magnanimosque duces, totiusque ordine gentis

Mores,& studia,& populos,& praelia dicam.

Exceptio.

INterrogadi casus Udis,uris & viis, a nominibus penultima hab&longam: ut palus, paludis.tellus, telluris, Virtus, virtutis . Item fur suris. Quibus addenda sunt Pollux, lux,& frugis, frugi, &E 3. c teri obliqui- ὸ Virg. Quid domini facient audent cum talia fures l . Tibul. Luce sacra requiescit humus, requiescit arator. Redux tradux,penultimam corripiunt,ut Dux. Uirg. I.Aem Namq; tibi reduces socios,classemq; relatam. comessus Seuerus,seu quicunq; ille fuit n extrema Aetna Traduce materia,ct tetris per proxi a fatis Volux proprium, ut Priscianus lib.6. ait, corripitur: sita nullo testi nense Meonfirmat. Saul, u,habet logu natura apud Hilrsos, scribitur enim per mussee,qua uocatu perpetuis longa est Graecis per diphthongum ... λ; quore iure optimo producetur. Silanie apud uiros doctos breuE legeris, eos nenia dignos putato.nam ct Graeci poeta ea dem filiabas modo corripiunt, m arroducunt,quod apud N iam in uoci Amem operieris ; in Phatra

528쪽

apud Graegorium Nagianetenum de Cienealogia Christi Domini nostri; liaque in eodem versu. Graci praeterea Sodoma per omicron scribunt, cum Hebraei per Cholem, hoc es, suum in m a scribant. Idem Hebrsi Emmanuel per V, longum, or Graeci per diphthongum scribunt, nemo tamen Emmanuel penultima toga psonuntiat. imo vero interdum etiam a doctis poetis corripitur.

GDe incremento plurali nominis P

T Enultima genitivi, vel dativi pluralis numeri. dicitur incremen-c tum plurale , cum uterque casus longior est nominatiuo eiusdenumeri: ut Musae, Musarum: Ambo,amborum,ambobus: Qui, quorum, quibus.Res,reium, rebus.

Praeceptum LA, E. , incrementa multitudinis longa sunt: ut Quarum, harum,ambabus: Rerum, rebus: Horunt: quorum. De Pol. 4Ouid. Cum tamen a turba rerum requieuerit harum, Ad uos mansuetas porriget ille manus. A e 1 Virg. At Capys quorum melior sententia menti.

Praeceptum I I.

I.& V, incrementa multitudinis corripiuntur: ut Quibus, tribus, montibus lacubus. Virg. Montibus in nostris solus tibi certet Aminias. Ouid. Praeinia de lacubus proxima musta tuis. Eche. Fusi. q.

INCREMENTO

stui sit Incrementum merbi.

Ecunda persona singularis, modi indicatiui norma est, ad quam uerborum incrementa diriguntur, cui si uerbum sit quale,nullum erit incremetum, ut Amat. amant,quia dis- syllaba sunt, sicut Amas, quς norma,& regula e incremet ru, nullu habet incremetu.Sin uerboru longius sit una syllaba,unum habebit incremetu ut Amamus, Amatis,quoru penultima incrementu est: na ultima nuqua dicitur incremetu. Si duabus syllabis norma

si s super

529쪽

Fast. I. Aen. 6. Ib. I. Telo.

DE VERBORUM

superetur, duo erunt incrementa, ut Aniabatis, amabamus. Si tribu , tria ut amaueritis, Amaueramus. Si deinde quatuor, totidem erunt incrementa, Vt Audiebamini.

In verbis deponentibus fingenda est vox activa: ad quam verborum incrementa dirigantur. Vltima syllaba, ut modo diximus, numquam est incrementum: prima vero est, si norma ipsa sit monosyli ba, ut Das, Fles: Damus, datis , dabam , dare , & caetera dissyllaba . unum habent incrementum : eodem modo Flemus, Fletis, flebam, flere, &c.

Praeceptum I.

A, in omni verborum incremento producitur: ut Stabam, stares, prope ramus, docebamus, audiebamini,&c. Virg. Troiaque nunc stares, Priamiq; arx alta maneres. Ouid. Serius, aut citius metam properamus ad unam.

Exceptio.

Α, primum duntaxat incremen turri Verbi Do, das, corripitur, ut D mus, dabunt, dare: ob quam causam pronunciamus circundamus, circundabunt, circundare: Venundabo, venundare, & caetera penu, tima breui. Virg. His lachrum is vitam damus,& miserescimus vltro. Ioui s. Iussit&ambitae circundare littora terrae.

Praeceptum II.

E, in omnibus verborum incrementis producitur: ut Flebam, rebar, lacereris, docerem, legerunt. Ouid. Fiebat Aristeus, quod apes cum stirpe necatas Viderat inceptos destituisse fauos. Virg. Sic equidem ducebam animo, rebarque suturum. Mart. Daedale, Lucano cum sic lacereris ab urso, Quam cuperes pennas nunc habuisse tuas.

Exceptio I.

E, ante R, breue est in quovis praesenti,& imperfecto tertiae coniugationis: vi Cognoscerem. legerem, legeremus, legeris, vel legere. Reris tamen, vel Rere producitur, Ut loquereris, prosequerere. Virg. Incipe parue puer risu cognoscere matrem. Mart. Illud, laurigeros ageres cum laeta triumphos: Hoc tibi Roma caput, cum loquereris, erat, Caid. Tanta ne te fallax cepere obliuia nostri,

530쪽

Amictumq; fuit tantus adire timor, Vt neque respiceres, nec solarere iacentem Dare, nec exequias prosequerere meas Z

Exceptio II.

E. ante Ram, Rim,Ro corripitur, Vt amaueram,amauerim,amauero.Feceram, fecerim, fecerO.De caeteris personis idem esto iudicium, Amaueta S, amauerit, amauerimuS, amaueritis: Fecerimus, soceritis. Ouid. Fecerat exiguas iam Sol altissimns umbras.

Exceptio III.

BEris,& Bere semper corripitur: ut Celebraberis, vel celebrabere, mordeberis, vel mordebere. Virg. Semper honore meo, semper celebrabere donis. Ouid. Tu caue defendas, quamuis mordebere chetis. APPENDIX. D oetae in praeterito Indicatiui Ε, literam ante Runt syllabam pro suo iure interdum corripiunt. Virg. Obstupui, steteruntq; comae,& vox faucibus haesit. Hor. Dis tibi diuitias dederunt,artemq; fruendi. Silius. Terruerun t pauidos accensa Ceraunia nautas.

Praeceptum II L

I,in quovis verborum incremento corripitur, Ut linquimus, ambimus,audiebamini. Virg. Linquimus Ortygiae portus, pelagoq, Volamus.

Exceptio. PEnultima praeteriti in IVI longa est, ut Petiui. Et primum in re

mentum quartae coniugationis, Vt Ibam,ibo,ito, subimus, venimus, reperimus praesentis temporis.

Virg. Cessi,& sublato montem genitore petiui. adem, Tu ne cede malis, sed contra audentior ito. Idem, Iungimus hospitio dextras,& tecta subimus, Haec etiam I, longum habent, Nolito, noli re, nolimus, nolitis velimus, velitis, simus, suis, & quae ex ipsis compununtur, ut possimus,

Ouid. Et documenta damus, qua simus origine nati. Idem, Siquis, ut in populo, qui sitis,& uncte, requirat.

Meta.

SEARCH

MENU NAVIGATION