장음표시 사용
321쪽
f. 3O. Commentator Arabs ad Gn - Sinam incinit: Vitrum aliud esse naturale; ejusque tantam esse in terra Habassinorum Athiopum copiam, ut
potior lapidum pars illic si vitrui ' Aliud esse
aν sciale, serique ex arena ct lapidibus, ceu refert Pompius in Scholio ad An - Una Canon Assed. l. 2.rr. a. c. 7. m. Ial. b. Nimirum vitrum est corpiis, ut notissimum est, ex arena, cineribus &sale cum.
sinnmi caloris vi per colliquationem compactum aliquo humore constans, cum liquetur, sed modico ac tantillum viscoso,aequaliter tamen diviso,aimo hos in Epist.du 4. Scypho Vitro per certum hum nae vocis sonum rupto lit. A. 4. b. Adde Thom. Proviae in Pseudodoxia Epidem. l.2. C. V .p.m. I I. g. 3I. Fuse vero artem vitriariam de lineavit jam olim multae jugae eruditionis Vir C. Plinius S cundus quem idiotae mendaciorum magistrum pessime appellant; hoc ipso, ceu sorices, se prodentes, nunquam legisse aut intellexisse Plinium l. 31. e. 21. Deinde Isidor. II1. c.V. e quo Barthol. Anglic. l. t s. de Pro r. Rer. e.Ioo. Ex recentioribus vero accuratius A. Risuerus in Mundo subterr. t. a. f.F. para.J. c. I. f. m. 47 o. seqq. atqui Amon. Nerius L pecul de arre vitriaria. QuCdammodo etiam attingunt hanc 'materiam Beroalae ad Apulei. asini aurei l. a. p. m. asg. Bodaus a Stapes ad Theophrast. f m. Ilv. a. mimont. de Lithiasie. s. f.. I. re Insion. in thaumalogr. Gasi 4. e.M. Quomo do quoque ex metallis fieri vitrum possit, docet Maazotta de Mineralib. lib. a. e. a. e . u. ct ex plumbo exemplum habet Morhos l. c.
322쪽
3io 32. Imo jam olim permulta secula vitro Ri- .gnendo suit arena proBeli amnis,adnaisto nitro testibus Plinis l. 31. e. aes συ. e. . Tacito Histor.F. q. ac El. Jose'o I. a. Belli Jud. c. t 7. ex quibus et iam Pol dor. Virgit de Inpentor. Rer. l. a. c. aa. I Adoro Lig. e. U. atoue Bartholomaeo Anglico l. o. c.
oo. Cons. Strabon. i. g. allegante Lipsito ad d. l. Taciti. Ita quoque Sidon dicitur artifex vit i Plinio LF. c. N. prout eX eodem quoque refert inger. . Theair. Vii. Flam. Vol. 2 o. Ly. f. m. 5194. b. Sie vitrum Venetum hodie in pretio est; nempe Insula Murano prope Venetias celebris propter vitra &tabernas vitriariorum, qui candentem materiam e fornacibus sumtam ferrois fistulis adhaerentem uno vel altero fatu vasa in varias formas reducunt, ait
D. Iob. Mercier. in Apodemieis. Eodem fieri modo 'olim in Palatinatu vidi et . lapidibus Heidelbergae in silva prope Schonau.olim Abbatiam,nec non inSaxis Super. prope oppidum Pretas ch in vicina silva, ubi Barci quidam Flander operi praeerat, & praecipue vitra tincta &alia elegantillima conficiebat anno I 69ῖ. g. 3 3. Maxime autem inculpatum videntur reddere vitrum & qualitates ejus variae, dc usus tu medicina, ubi tam externe, quam interne, tam crudum, quam praeparatum lasgnis medicamenti loco cele-hratur. Hincque est, quod Helinoni. tr. d. Febb.C. 8.s 6. inquit: Non plus proiiciunt laevigatae gemma quam si silices aut vitra praeparata assumantur.
323쪽
in fol. io 38. icribli: Ze,agi vitrum natura lidum en primo, siccum gradu secundo, Validissime siccantibus annumerat vitrumVenetum Plater. Prax. tr. J. lib. I. cap. q. pag. 494. Minus calidum reputat Galenin o. de Simpl. Fac. c. V. Hinc quo-
ne morsu scribit C. Hosmann. in Paralip. O cis. c. gg. p. m. F49. Et certe, si verum fatear ; magis r tioni convenit esse frigidum S siccum; quam calidum. Gradum non determino, quia res plane incerta & quandoque stolida est. 3 . Usum externum vitri jam speculabimur. Hic varius est modo simplicis crudique in pulverem redaeti ; modo combusti. Ad decorationem ahibet Ibn - 2 stina l. a. quando scribit: Dentes extergere. Quod paullo post repetit. Hoc jam pridem
ante eum docuerat Scribonius Largus cap. Ii. spernum. D. qui ad dentifricia adhibet vitrum candidum, quod iis costasio essit, diligenter tritum, admixta Hica. Atque ita simplicem saltim trituram poscit, teste Iob. Modio in noti. ad h. l. Ad eundem usum laudatur quoque Bartholomaeo A tico Lis de Propriet. Rer. c. Ioo. atque J. G. Macasio in Promptuario Μater. Med. libro poster.sect. U. c. 3t. p. m. IV. Credo acutis suis angulis per frictionem sordes adeoque ipsos tophos posse abradere, dc ita mundare denteS. g. 36. Exterius porro adhibetur ad capillos generandos, videlicet, si cum oleo Jesemini illitum sit, ita iubente Goli Ibn - Vina Canon. Med. La. tr. 2. c. 7. An eventus respondeat, viderint alii ; ego val-
324쪽
vel poros cutis capitis adaperiat. g. 37. Pariter ab eodem Ebu-Sina t. a. ad alios cn-Τpitis affectus externos commendatur; nimirum si- caput cum vitro lavetur. mundatur illud a porrigine sive furfuribus. quod facile credo; abradit enim furfurum quisquilias, ct veluti supra g. 33. dentes extersit, quidni heic cutem capitis detergere atque Inundare possitὶ g. 38. oculis etiam exterius applicatum prodest. Hinc ipsum sel vitri s de quo inserius agetur interophthalmica retulit Macas in Ρronat. Mat. Med.lib.
Poster. s. u. c. 3. P. m. a12. Maxime heic Iaudatur crematum, utpote essicacius, ita censeote Mn-Sinai. a. Credo, quia subtilius, tritum & pulveratum est, minusque acutulum, nec acumine angulorum
tantum nocere possit. Hinc illud oculos abstergere ait Gn-Sina t. c. ubi simul addit, idem albuginem extergere. Quod sorte ex eodem quoque depromsit Compilator Bartholomaeus Anglicus l. I6. de Propriet. Rer. cap. IOo. Sic commendatur pu vis vitri ad aegilopas inspersus, ipsos mirabiliter siccando a Paulo ap. I. Lang. l. a. Epist S8. p. m. 76I. g. 39. ΕXtra porro applicatur ad scrophilas colli; si nimirum conficitur emplastrum ex vitellis ovo rum cum pulvere vitri, & continue desuper imponatur, ceu aliquos ita curasse hunc affectum, intellexit Marcellus Cumanus obf. med. 18. Ad quem locum Beatus G. H. Velphius in Noti. p. m. 4T. ita ri tri, forsan nitri, quod inter ceterapraescribit Ebu- Sina lib. q. s. 3. tr. a. c. IO. Similem fere dubitationem de nitro I vitro habes V. erudiuissimum M aium nostrum iu Emend. s Nou. HScribon. Larg. Comp. 63. sed tu calculo. quanquam Marcellus
325쪽
eum melle trit. appositum laudarit; quo ane experimentum videtur pro Uitro facere. . Vitrum certe exsiccando ac clandestine consumendo hoc potest praestare, veluti ex seqq. quoque partim patebit. Vitrum Venetum externe ad ulcera commeridat Plater. Ρrra. l. c. pag. 494. Idem PraX. Tr. 2. cap. II. pag. 893. Vitrum tenuissime pulverisatum, oleoque unguento Vel mucilagine mixtum, externe in combustionibus commendat. di. 4O. Contra Panaritium quomodo userpetur,
legimus ap. schili. Gasserum obs med. 4s. ita inquientem: Panaritium, quod malum vulgo ρι-ον vocatur, emplastro hoc optimo aliquoties sanatum
cum fuero albi, F. Adli. l. G. G. H. Velschius haec: Lodem modo, quo vermis umbiliealis necatur experientia Zoh. Georg. Brerigeri ap. Phil. Hechsetter. Decad. o. obf. med. & Friederici Oleviani ap. Hie-νon. Reus aer. Obs. 97:Vbi addo, hodienum mulier-
.culas nostrates Vitrum Venetum crassiuscule pulveratum cum melle miscere, dc putamine juglandis excavato recondere, atque ita imponere umbilico infantum, vermibus laborantium, cum emolumento ; quod vel inde judicant, si sensim massa illa
abstimatur. Ratio posset ex parte quaeri in exsiccatione humiditatum, quae generare possimi cruditatem istam atque putrilaginem; partim in virtute aperiendi, vermesque & enecandi & expellendi.
g. 4i. Ab aliis forte iisdem & simul aliis de causis
commendatur ad dolores articulorum. Nimirum idem in aceto probe tritum considenter illinito. Aetius acopa ad dolores podagricos & ischiaticos describens, reserente Anton. Mebergero in Medic. contra Prticui. dolor. p. m. Isa. Quamvis dissicultate non careat asserere, acetum articulis nervosis-
326쪽
que partibus prodesse. In Vulneribus vitrum crystallinum pulveri satum iniXto Unguento commemdat Plater. PrRX. l. C. Pag. OI2. g. 42. Praecipue autem famosissimus ejus est usus, confra calculum, tam a Veteribiis, qUam recentioribus commendatus. Ita vitrum jam olim ad lapidem in arenam solvendum prae scripserit Scribon. Larg. cap. 39. Compos I33. uti quidem legit CL. R Matus Moraeus in illo loco. Quamvis loco vitri, alias legatur nitri. Nec dissentit ab illo doctissimus 'h. Rhodius in Noti. ad d. l. Scribon. p. m. 227. . modo usium intelleXerit. . g. 43. In genere ad calculum cinis vitri combussi admittitur ab omnibus Mauritanis, & a quibusdam Graecis; teste Horat. Augen. Tom. I. lib. 4. Epist, a. Ex Graecis laudatur Gatenus apud Baricessi in Hortulo geniali p. m. 348. ct Matth. Umerum lib. a. de Neptarit. p. m. 223. videlicet Galenus 9. de Medic. Fac. cap. de Lap. teste C. Homanu. in Paralipom Officinal. c. 88. p. m. 349. ex G l. s. de Simpl. Med Fac. cap. 13. & de renum Assec'. dignos ex medicari cap. 8. resert L. Schrgia. in Pharm. Aug. Restit.
Modio l. c. Pauli. AEgineta apud meter. l. d. Ex
Gn-Zobar apud meter. l. a. Ex Recentibus Vale fcus de Tarania lib. s. de Philon. cap. I8. fm. IM.M. I. Bartholom. Anglic. lib. I6. de Propriet. rerum caD. IOO. ex Mn-Sina Guainer. in Practica tr. de Calculosa Ρassione cap. 9. p. m. i9O. b. Vidus Viduetis lib. ro. de Curat. membratim cap. 2O. Baricesius Hori. genial. p. m. 34S. I . Carandaeus de Renum& Vesicae Astect. cap. I. p. m. 69. Unzer. de Ne Phrit. lib. a. p. m. 223. R Zacchias lib. a. t. a. qu. 4.
327쪽
'. 28. I . Rhodius ad Scribon. Larg. Comp. I 3. p. m. 227. incas in Promt. Mat. Med. libro poster. f. C. CuP. 22. P. m. I8O. & alii plurea.
iatd Sudγ pari. 3. cap. II. g. 4. L m. 49 I. a. seq. b.& f. 439.au; ingredi vitrum ustum Electuar. de Cineribus. Non estElect.sed praep. inΡharm.Λng.Πn- Sinae nimirum teste L. Surarch. in Pharm. Aug. Restitui. p. m. 482. Eandem qHoque ob causam Mon- ragnana in Eleel. suo diaretico; quod habet gust Pharmacop. ad calculum comminuendum & educendum habet, teste Iob. Bochero in Empiric. lib. I. cap. 43. p. m. IIT. Sic eadem ratione ad calculum Comminuendum commendatur Oleum vitri, a Fi- dejuso Reineccer. in Thesauro Chymico lib. 3. p. m. IOS. S paulo postp. m. IO9. iterum idem ad are
g. 45. In specie ad renum calculum magnarum depraedicatur virium ab un-Sina Cauon. med. lib. a. tr. a. c. T. f. m. I2I. b. Marc. Gatinar. Prax. med. C. T. p. m. 23T. Georg. Bertino M. M. l. 2O. c. 46. f. m. 77I. Leonh. Dcchino in 9. Rasis c. 6q. p. m. 868. atque Celeb. Joh. Langis l. 2. Epist. med. 58. P. m. 739. & Plater. Prax. l. c. pag. SPa. α SPq. . g. 46. Nec minoris emcaciae celebratur ad calculum vescat a Paulo ae ineta l. T. c. 3. lit. Υ. f. m.
4IT. quamvis aliena fide id reserat; ita judicante IModio Noti. ad Scribon. Comp. Is3. p. m. 227. hbn- Sina Canon med. l. a. tr. a. c. T. f. m. I2I. b. P. Ba ro in Veni mecum l. I6. c. 3. p. m. 398. seqq. ct c. q.
Hinc in ardore urinae vitri usus est medicus vide
328쪽
g. 47. Utrobique autem vitrum exhibetur vesterudum pulveratum,Pausius A meta l. T. cap.3. lli.
Joh. Rhodium Noti. ad Scribon. Larg. P. III. 2ar. vel, quod essicacius est, combustum Galenus, Gu
Sina, Valesus de Tarania, Leonh. Iacchinus, M. Gatinarias, Joh. Langius, Iob. Modiur, omnes it.
Liddelius in arte Med. lib. s. cap. T. pag. 679. Hinc ipse un-Sina & Gn- Zohar ex pulvere vitri usti nlectuarium Lithontribon composuerunt, quod recensent Joh. Langius i. a. Epist. med. S8. P. Tω. Dominicus Leonus Lunensis in Arte Medendi iere
3. l. S. c. 6. f. m. 6oT. R Clementius Clementinus Amerinus l. de Medicinis compositis cap. S. f. m. IS nec non Platerus PraX. l. c. pag. STs. g. 48. Qua vero virtute hanc dotem exserat, non una est auctorum opinio. Ex Proprietate & non manifesta qualitate valere, scribunt M. Gatinar. Prax. Med. c. ST. P. m. TTI. atque Lemb.Jacchis. in D. Rasis c. 64. p. m. 368. Sed hoc ad commune iblud ignorantiae asylum, occultas scilicet qualitates; spectat, quae ratio irrationalis acutiori modernorum sophorum palato meritissimo sito non arridet.
g. 49. Aliquanto melior est sententia Galent s. de Simpl. Med.Fac. f. Tr. b. apudsAU. Mundellam in Theatro Galeni, voce Urinam; statuentis, vitrum Isoc praestare virtute incidendi. Hinc α I. Rhodius
len. 9. Simpl. Fac. ait usto vim detergendi esse. g. SO. Iob. Varandaus de Assect. Renum & Uesicae ea P. 1. P. m. 57. putat, inde fieri, quod deterat qua11 confricet calculi superficiem ; veluti omnia terrena ct aspera, cineres testarum, ovorum & simblia. Ejusdem sententiae est Horat. M u. t. r. l. q. E-
329쪽
l. 4. Eput. l. Sed addamus verba Doctus. Greg. Isor
flv,apud Experientii l. Fabric. Hildan. Cent. 6. ob 33. alentem, se non u itare, quin ad primarum vi
arum purificationem faciat Uusmodi Uitrum, comminuitim in partes minimas, acrimonia sua facti 3atem expultricem ad excernendum simularite. Loquitur autem laudatus auctor de Crudo & Comc- sto. elferus non tam a vitro ipso, quam a sale stipitum DParum, qui ei insit, deducit,Sed merito reis sutatur a L. Schretch. in Pharm. Λng. Rest. p. m. 4s. Cons. Duncan. Liddelius in Arte Med. lib. S. Cap. T. pag. 696. g.si. Uitrum ustum minus calidum urinam provocat, Galeno auctore de Simpl. Fac. lib. S. cap. ILajente Joh. Modio Nos t. ad Scribon. Larg. mp IM. P. ID. 227. Ut igitur hac & antea laudatis de causis non immerito contra hydropem ex mulsi mixti cyathis tribus laudet Scribon Larg. Comp. 1 3 si vera est opinio Doctiss. Renati Morat; pro nitro vitrum legentis apud Joh. Rhod. in Noti. ad h. l. p.
a. Uerum cum supra de vitro usto dixerimus; jam diversos illud praeparandi proponemus modoLJoh. Langius lib. 2. Epist. S8. p. m. 239. seq. ait: CNavero industria vitrum aduritur, nec uostrispharmacopaeis satis notum es, nec factionis Arabum aut Graecorum medicus aliquis exacte docuit, prater s-
venetoarem; qui jubet accipere vitrifrustum crisa tini, densium tamen perspicuum, alchitra, id os,
pice ex terebintho delibatum; prunis impositum, δε- nec pice infinita, rutvlosplenaore cortis t. HocDrcipe exemtum, S aqua extinctum, iterumquepice istitum igni sybdere jubet, donec excandeat; ac dein
ne iterum exemtum, aqua immorsum extinguatur.
330쪽
ut alcohoc conterito ς de avo aureus unus mane vim albo exhaustus, abunde calculos vesica conterit, ut Galenus & Avicenna docent. Quein etiam ample ctitur Dominicus Leonus Lunensis in Arte medendas. 3. l. s. cap. 6.f. m. 6O7. α obiter sequiturcion. Cl mentinus lib. de Medicinis compositis cap. s. f. m. 1ss. & ex Menetoar didicit atque feliciter imitatus est ruricesi. Hori. genial. p. m. 343. Cons. Vnzer. de Nephrit. lib. 2. P. m. 223. s. 33. Alium modum docet Horat. Augent. t. I.
lib. 4. Epist. a. Rudi. est, qui paucis proponitur a L Onh. Dcchino in 9. Rasis cap. 64. p. m. 568. scribemte: Praeparantprimum contuudeuri diligenter ς ρο- sea agitando Iuper ferrea sartagine diu ad ignem. Nec prolixior est ille M. Gatinaria PraX. med. cap. 5T. P. m. 237. jubentis poni vitrum ad ignem extimctim in aqua saxifragiae, septem scilicet vicibus , gnitum, & toties extimstum. s. S . Vel poterit usurpari modus laboriosissimi Athanasii nrueri in Mimdo subterr. lib. I2. s. s. Part. 3. cap. I. f. m. 472. a. qui hic est: Vitrum candein factum in aquam frigidam consectum ita morbidum redditur. ut manibus tu minutum pulverem conteripossit. Idem ibid. & hinc addit: Potes vitrum cerata aqua ita adtemperari, ut unum vitristisulum in extremitate ruptum totam massam in insensibilem pulaerem reducat. Fit autem hoc. usulum it
rato candefactam igni, saepesepius in aquas igidismma exstinxeris. g. 83. Antonius Guamerius, Papiensis in Practi sua Tr. deCalculosam oue cap. 9.f m. ΥΟ. b. 2. H. postquam varia singulariaque remedia contra cabculum commendaverat) inquit: in inquit Alberis rus, anguis hirci, Uni s anseris cum aceto mixti