Theophili presbyteri et monachi libri III : seu, Diversarum artium schedula

221쪽

tractu. Cumque Plumbum hoc sacto feceris, si videris argentum nondum Purum esse, rursum Pone Plumbum, sia Perpositisque carbonibus fac sicut prius. Quod si videris argentum ebullire t exsilire, scito stagnum vel aurichalcum ei admixtum, et confringe particulam vitri minute, et Proice Super argentum, Plumbumque adde, appositisque carbonibus sortiter sum a. Deinde respice sicut Prius, et cum virgula aufer immunditiam vitri et Plumbi, superpositoque titione fac sicut prius, et hoc tori diu donec purum fiat.

CAPUT XXIII.

Quo purificato si calicem fabricare volueris, divide argentum aequaliter in duo, et medietatem serva ad faciendum pedem et patenam; ex altera vero sacies vas, cui adicies ex Portione pa-

laee duo postrema vocabula, in Ed. omiMa. ex ind. mp. addid.

Cette purification terminἡe, si votis votito fabriquer uti calice, partagrat 'argent en detix parties inales, Conserveet Ia moltig pour satres le piod eila patiane; avre t a uire votis sero la

222쪽

tenae partem; verbi gratia, si marca argenti suerit, addo medi tatem, Pondus duodecim nummorum, quos Postea inde limabis et rades ut reddas suae parti . Quod si plus suerit argenti vel minus, secundum suam quantitatem addes, et Post haec unicuique parti

Suum Pondus reddes.

CAPUT XXIV.

His ita dispositis mitte argentum in uno vasculorum, et Cum liquefactum fuerit, proice modicum salis super illud, moxque ossundo in insu sorium rotundum quod sit calefactum super ignem, et sit in eo cera liquefacta. Et si per aliquam negligentium Contigerit, ut argentum susum non sit sanum, iterum sunde, donec sanum fiat. Deinde sac tibi consectionem ex secibus claris et sale, in qua extingues argentum quotiens re XeriS.

223쪽

CAPUT XXV.

Cumque coeperis percutere, quaere meditullium in eo, et saecontrum cum circino, et circa eum facies caudam quadram, in qua pedem configere debes. Cum vero sic attenuatum fuerit, ut manu plicari possit, fac interius circulos eum circino a Centro usque in medium, et exterius a medio usque ad Oram; et cum rotundo malleo percute interius secundum circulos, ut inde profunditatem capiat, et exterius cum mediocri super rotundam incudem secundum circulos usque ad oram, ut inde strictiussat; et hoe tamdiu sae donee ei formam et amplitudinem secundum argenti quantitatem acquiras. Quo facto rade interius et exterius aeque cum lima, et circa Oram, donee aequale per omnia sat. Deinde residuam medietatem argenti sicut supra divide in duo, et ab una parte aufer pondus sex nummorum, et adde

alteri, in qua pedem iacies, quod postea inde limando auferes CH PITRE XXV.

224쪽

et suae parti reddes. Sicque sunde et Percute pedem sicut vas, usque dum attenuetur, excepto quod caudam non iacies in eo. Quo attenuato prosunditatem dabis ei cum malleo rotundo interius et exterius, inci Pieriue nodum neere cum mediocri malleo super rotundam incudem, et inde SU Per longam ex utraque Parte, donec collum tam gracile sacies sicut volueris; hoc diligenter Procurans, ne Plus in uno loco Percutias quam in altero, ne sorte nodus se in aliquam partem inclinet, sed in medio stet,

ex otiani parte aeque Spi Mus et aeque latus. Deinde pone eum super Carbones, et ini Ple Cera, et cum refrigerata fuerit, tene

ipsum pedem in sinistra manu, et in dextera serrum tinum ductile ac terme ; et sae puerum Sedere juxta te, qui percutiat cum parvulo malleo super serrum in quocunque loco illud posueris, et inde designabis anulum, qui inter nodum et pedem in circuitu debet esse. Quo designato essunde ceram et recocto pede iterum imple, ut anulum profundius percutias sicut prius; sicque facias donec eum sequaliter cum suis granis Praeparabis. Deinde lima

Cesele fur les chartions, emplisso de cire, quand elle sera reisDidie, te ole pied de la main gautae, et de la

225쪽

nodum et rade, et circa Pedem interius et exterius, et oram rius ;sicque iacies in medio nodi foramen quadrangulum secundum quantitatem caudae superioris vasis, et in eo Pones SPissam Partem argenti, rotundam, eodem modo Perforatam. Facies quoque anulum singulariter, qui stare debet inter nodum et vas sup rius , eadem quantitate et specie sicut est ille , quom ductili sorro sormasti sui, nodo, et accipiens serrum obtusum satiricabis ' illud super cotem aequalem, deinde super lignum quercineum, imposito ei crarbone trito, et cum eo polies ipsum vas interius et exterius, nodum et pedem et anulum, sicque Dicabis cum panno et creta subtiliter rasa, donec omnino lucidum fiat opus. His ita peractis finde caudam vasis in quatuor usquo in medium cum lima tenue, et eversa illud super incudem rotundam ita ut a qualiter, et in dextera serrum ductile mitte in nodum et fac superius percuti cum malleo mediocri donec configes sortiter. Postea sunde argentum, quod limasti et rasisti cum eo quod residuum est, Pt

maniὴre 4alo, de la main droite metistea dans te noeud te ser ductile, et Dite

226쪽

Percute rotulam cum circino sequatam tantae latitudinis quanta est altitudo calicis a pede inserius usque ad Oram Superius, et modice amplius, et sic Percute cavum in serius secundum latitudinem vasis superius, ita ut aequaliter in eo possit jacere. Et si volueris, lac circulos duos interius cum circino, et Pertrahe cum subula obtusa in medio similitudinem agni, sive dexteram quasi de coelo descendentem et signantem, et litteras inter illos duos circulos, atque cum ferro sossorio subtiliter fode, poliens adessectum sicut calicem.

CAPUT XXVI.

Quod si calicem magnum argenteum satiricare volueris, quatuor, aut sex, seu decem marcarum, primo igne probabis et purgabis totum argentum, deinde divides ordine quo supra. Posthaeor te, et happeae une rOuleste arrondieau compas, aussi large que te calice a

227쪽

aecipe duos ferros aeque longos et latos, ad mensuram palmI, et sicut festuca spissos, aequaliter percussos et sanos et ad runcinam diligenter aequatos; inter quos saetos corrigiam ferream aequaliter percussam ac mediocriter spissam, quam complieabis in modum

circuli ea amplitudine, ut tibi videatur quod possit impleri

illo argento, quod in eo sundere vis. Et cum plicaveris, non coniunges capita, sed modice separabis, ut foramen appareat, per quod infundere possis. Hune circulum aptabis inter duos serros aequaliter ita, ut capita ipsius extra ferros parum appareant, et constringes pos tribus curvis serris sortibus in tribus locis, videlicet inseritis et ex utraque parte juxta foramen, sicque linies argillam maceratam circa circulum inter sei ros et circa ramen abundanter. Quam formam, eum siccata fuerit, cale- Iacies, et liquo etiam argentum infunde. Omne argentum et aurum quod tali modo sunditur, nisi contingat ex magna D gligentia, semper est sanum ad operandum in eo quodcumque volueris. Circulos autem secundum quantitatem, quam infundere

mala votis Asparerea uti peti asin delatas is une ouverture par si v spuissim verser. Vnus adaptereE Ce

228쪽

volueris, mensurahis, et iacies majores et minores, susum vero argentum, Postquam Pere Seris Ut supra, et vasi sormam dederis, imple illud cera et percute in ventre, si volueris costas aequales sive rotundas, quae Stent in circuitu sicut cochlearia, quod opus utrumque magnum ornatum dat calici . Quas costas si volueris eum nigello parare, hoc Procura ut argentum spissiussit, et sic age ut una costa deauretur et altera denigretur, quas semper o Portet Pares esse. QuaS cum percusseris, lima aequaliter

et rados in illis, quas denigrare volueris, pertrahe soli a graeca et inde grosso tractu, camposque eodem fodies gracilibus circulis et subtili opere, deinde compone nigellum hoc modo.

granssi et de petits. Quatid votis auris haltu comme ri-demus t 'argent scindu et que unus aurea doting la forme auvase, remplisse te de cire et battrisue te ventre, selon que uous destri reades rotes planes ou rondes, qui se tietinent autour comme des cuillem rem deux genres de travati dotitierit uti grand Ornement ali caliee. Si vo vovim enrichir res eotes de niello,

de cetis maniare.

229쪽

CAPUT XXVII.

Accipe argentum purum, et aequo pondere divide in duo addens ei tertiam partem cupri Puri. Quas tres Partes, cum miseris in susile vasculum, pondera tantum plumbi, quantum appendit medietas ipsius cupri, quod argento miscuisti, nec piumque sulphur croceum frange minutatim , et mitte plumbum et partem sulphuris ipsius super Vasculum cupreum, ac Ireliquum sulphuris mitte in aliud vas' susile. Cumque lique ceris ametitum

cum cuPro, moVe Pariter cum carbone, statimque infunde ei plumbum et sulphur ex cupreo vasculo, ct rursum commisce

cum carbone sortiter, et cum sestinatione sun te in aliud vas fissile super sulphur quod in eo mi Seras, moxque deposito vasculo, cum quo suderas, accipe illud in quod sudisti, et mitte in ignem donec liquefiat, iterumque commovens funde in serrum insusorium. Quod Prius quam frigeScat, percute modicum, et

230쪽

calefac modicum, rursumque Percute, sicque facies donee omnino attenuetur. Natura enim nigelli tabis est, ut si frigidum percutitur, statim liquescit, frangitur et resilit, nee debet sic calefieri, ut rubescat, quia statim liquescit et fluit in cineres. Attenuatum vero nigellum mitte in vasculum Prosundum et spissum, et supe sundens aquam, confringens cum malleo rotundo, donec minutissimum fiat, ejectumque inde sicca, et quod minutum est mitte in Pennam anseris atque Obstrue, quod Vero grossius est, mitte in vas et comminue, rursumque siccatum mitte in alteram

pennam.

CAPUT XXVIII.

Cumque sic plures Pennas impleveris, accipe gummi, quod vocatur harahas, et Particulam ejus modicam tere cum aqua in