Pauli Aemilii Sanctorii Casertani 12. virgines, et martyres

171쪽

S . EUGENIA. VI lire, ultima excedere, precibiis iciunia, ieiuniis modo uiam clemissionem animi, ac caritatem admiscere, Om vibus bene uelle omniurn nuserescere , laetitiam alte .rius, omni inuidia profligata, suam credere: patuitque; inrtute dissicissima quaeque uinci illius uero orationi tanta uiauitas merat, ut iratus, ac turbulentissimus quis. que facile molliretur, sedareturque. quibus Eugenia uirtutibus ingens omnibus admirationi esse, ostentarique 'teris ad incitameta uirtutis exemptoque e uiuis prae tecto coenobi psa ad praefecturam uehitur, diu inter cubia iactata, sexum non ignorans,nec honestum duces, admiscere se familiae regimini, inter uiros femina sed, Euangelii oraculo confirmata , capessit onus, ad ardua summa quaeque animum intendens: tunc minus lucere sibi existimabat, cum plus liceret accesserat suavis

limae eloquctrae, tantisq. uirtutibus cinandorum moraborum selicitas, aucta uenerationis sema, ac nominis

pud suos finitimosquα Erat Alexadriae matrona quae4nam, Melanthia nomin nobilisumis bria natalibus,ma gnisque λrtunis, in uiduitate uitam transigens, adhue antegra iuuenta hanc, quarta quaque die artuum re more concussam, uis diutumi, ac grauis morbi inuaserati perquirent'. remedia afferturde Eugenia rumor,selicutate curandarum ualetudinu insigni igitur ad coenobisi accedit renixe obtestatur, ut se adiuuet, seque diutumnis molestiis, ac certo discrimini eximat mouetur misi ricordia Virgo, solatur amictam, medicamentum adhibet, eamq ualentem reddit agit gratias matrona: Alexandriam reuertitur deinde, non multo interiecto tem.

poris spatio inius proximum coenobio deuenit, ac tria argenti purissimi vasa, grati animi ergo, Eugeniae dono

transimittit abnuentem accipere, cum contra instituta monastica diceretproponi in mensa, aut attreetati inanibus monachorum, paupertati, ac pietati operalia nauat

172쪽

tium, deprecatur, uti Deo offerantur, ponanturque adornatum templi assensum iusta postulanti,dedicatis Deo

uasis, locatisque contrahitur hinc semilialitas,frequentante coenobium murona in colloquium deuenitur Dsidue sed familiaritate mulieris nihil nocentius, aut mnestius uirtutis admiratio repente in sermae illecebras, di cupidinem immutatur.haeret Melanthia ori dicentis, haeret luminibus amore paullatim praecordia infelicis arrodente turget, &, impatientia amoris saucia, graui ter aestuare, Eugeniam deperire , Eugeniam crebio cie, re, uoluere adactiorem libidinem florentissimam uirgia. nis aetatem, corpus eximium, oculorum suauitatenet,sa secundique uenere cum suauissimo alloquio ergo reuoluta in flammas, anhelare stelus, rutam explendae Iibidinis perquirerer maerorem, ac morbum subito sim Iat . Eugeniam accersita exorat huicissime, ut ad eueaniatu accurrit Virgo, solita caritate instamnata deuo

nit in Melanthiae aedes tam decumbentem placidis a Iutat discedit turba famulantium ipsa aegrae assidit tunc ad adeuntis salutationem adspectumque eNpauit

amantis anima motuque intus aestuante concitata eL

ferbuit immutatur color haesita lingua defixisque in ore Virginis oculis, uix cohibet manus, uix temperat ab amplexibus Amor uiolentissimum malorum perhibetur,4 in feminae intolerantissimum pudoris, atque m destiae . proruit in facinus matrona ulcus aperit Virginem in nefas attrahere conatur, ostentatis nuptiis, sortunarumque ubertate deceptaque uirili illo habitis, s Num occultante, preces ingeminat gemitibus permistas, ardens oculis,d toto corpore contremiscens Virgo pudore suffusa, atque attonita, slagitiimagnitudine mitis inescentem mulieris audaciam premere, amplexu reii ἐcere, auersari facinus, ad castiora retrahere nititur ibla mazis incalescere, turpiora ructare, amore vaecoris

173쪽

furores: refrena linguam. twtum ne matrona, aud

ut triumphim de Christiano iuuene speresi hos animos: Canopus gestat, hac mollitie uiuiti auxiliare, Christe, auxiliare mihi, sanctissima mater, pro castitate depognanti uos meae deliciae uos bonari aeterna possessio. Sic inclamans, prorupit foras, uociferante etiam Mesam thia, ita sibi a iuuene allatam queritates excitae si mulae adsunt cum uniuersa familia, contuentes pertur batum dominaei uultuminoscunt iras irarumque cata fas Eugeni regreditur in coenobium, quantum uicto

ria alacris, tantum in maestitiam effusa, od perditos o lanthiae mores, inusitatamque nequitiam. Sed Mela thia, amoribus in odiu uersis aegerrime repulsam paΩsa remit aduersus Eugeniam, uindictam expetit, sup plicio innocentis pauere oculos parat cii explere libidianem nequisset assumpto non iguo comitatu, Alexandriam festinat defert Philippo querella: factum exaggerat familiam testem adhibet, inuehitur in Eugeoniam, insanos amores, perfidas artes perstringens est sedisse uultui illi decoro atque egregio ori, OculorIu . facibus, immanes ausus, ad expugnandum castissim pudorem insedisse blandimentis uerborum crudele uurus, in dedecus sui, defunctique mariti, iactat inefarium modo facinus expiaret Philippus nocentis sanguine, tu, ste in Christi cultores ferrum distringeret, obliuisceretur insitae clemetiae,iustissimas querellas suas in irritum , bi ne sineret Mouit Philippum matronae auctoritas, i cessivitque in ultionem facinoris turpitudo nat tu abonu, dii sceleratis infestum, di aequi amatem, nec Melanthiae

lacrymis, iraeque subesse do os, ct uindictam opinante.

ergo, missis lictoribus, trahitur cum monachis in iudicium Virgo,catenis cirtumdata adest Praesectus: ruunt in

174쪽

-0eistaculum inminia eicii litates, laeta Melauithiae, dc torve Eugeniam intuente, sestum eius,&supercilium urum, in oculis multitudinis, quam in cubicula. ac strato

nimis acerbam, nimis cruciam incontemnendis ardori bus suis perii, tacite Iam fari semina post amorum repullan nihil amarius, aut ad uindivi procliuius Prae, sectus adstantem Vimnem oris seueritate nun ,& cum

stomacho, sic alloquitur: Pessime morialium , noxiasa afunestelliam uobis: Cluistiis uester praeceptae vibuendi perscripsit,haec perpatranda uobis inluxit, ut thoro nuptae tedatis insidias,uiduarum pudorem expugne tis,utque arcani libidinibus debaccheminit haee uestrae studia, haec a Coo , Pergamoque doctrina ad explendas uestras cupiditates hausta Scenica ne tibi, an in hostili selo deprelienis haec matrona uidebatur,ut tam nefarie uim ei inferre conatus sic num tibi seminae natales, nusplendor,num condicio, ac claritas nominis erant ignota non ne Alexandriae,Deltae, ac Busyxidi hoc patet Θscelerati,audacisque inceptiquestine dubio poeMs:monte tua reuocabitur abuta paene intermortuus pudor, sine Christianorum ludibrio, gloriaque Romanarum I gum . Et Virgo,ne agnosceretur,deflectere a pate ma cie octaeos in terram intueri compulsaque respondere breuiter , cum modestia disseruit, defenso Christiam nomine cum innocentia sua,caelum, Deumque testata, se omnium , quibus in iudicium accersebmur. innoxiam esse. uersaque ad Melanthiam, Cur inquit adhuc me urges, o mulier e num experiri libet,utrum me sortiorem aduersus libidinem tuam, an aduersus calumnias deprehenda, utraque profecto in arena non pavide dimic ibor sed nec conscientiam tuam, nec Deum fallere queis: habebis illum ultorein,quem in me adhuc proterve comtemnis age, instrue fabulam: innocentiam meam malo auo fateberis Sed mulier iratio acPerturbatior,dice tio

175쪽

tiobstr es re nillil de permicaei hemitreis Latiuocare praefecti fidem, ancillam in testem ciere consciam ai

canorum quae ex dominae sententia locuta, in Eugeniam cruditis ignescit,calumnias, probra ingerensonagis obturbato Philippo,ilesiam tormeta respecitante,theatro quoque in perniciem innoxiae conclamante mullius cruces, laqueos , alijs bestias, aliis ignem ad punienda eam deposcentibus,alijs Oasma,& Merom, Abaton, MPhilas memorantibus Tunc Uirgo, Quid opus est terere tempus inanibus iatiar ne ludibrijs excipi Christi nomen agentilibus Uan ignominiam meam, casura in Christianorum excidiim omnium, ignavo ipsa pectore, comspiciama accusatricis calumnij peracerbe insultantis occurrere alia ratione no possum, cum fictis eius lacrymis,& obtestationibus nimium credatur cogor en uideo: contra decus, uirginalem castimoniam aduersi inimicam depugnare triumphet Christus prostrata gentiliueredulitate. Sic placide stemens, dirupit a peetotele stem, nudavitque corpus,ostentata uiammarum pulchritudine,patrem Philippum, Claudiam genitricem, Aviatum ac Sergium gerimanos appellans, hisque Protum , miacynthum ostendens maximat omnea admiratio cepit uix sensibus haerere; his triatque attoniti staret Philippus,in amplexus filiae ruens, suauissime osculam ulnis stringere, uix trahere prae gaudio animam: linea mentioris,di: diuinam se am studiosissime, laetissime que contemplari aggeratur laetitia aduentu matris, fratrumque amplexibus. Claudia,ceruici filiae inhaerens, diuelli non poterat, euictaque in lacrymas, non fari; dis suaviari natam,ori, oculisque intenta: qui que notus, ac

seruiens,omnisque turba accurrere,plaudere, Ouaredam

des Virgini canere,illam Dianae sam Isidi aequare. iii uitae aurea uestis insicitur: in suggestu locatur,addexteram matris,ostentata populis, uo miraculo attonitis,lu

176쪽

exe insessu deorum lapsam in terris credentibus ad imcrementa uirtutum, ritatisque agnoscitur in uultu se dentis Romana maiestas fagnoscuntur dona naturae. iam animis omnium, oculisque admirabilem Eugeniam ultio diuina,in Melanthiam excitata,clariorem, ac diu

niorem reddidit, quippe reuersam domum mulierem maestam, atque ignominia offulam delapsus caelo ignis absumpsit quo facto nemo fuit, qui non grauissime per terreretur Philippus, Dei beneflatum intelligens, cum filia salutem quoque nanciscitur: baptizatur cum uniuersalsamilia Christianos benigne appella auctoritate se uet, diuitijs attollit, studet omnes in Christi doctrinam

allicere, rauissimus auctor ad permovendos animos,uit

tute eius bique uulgata Sed quibusdam Alexandrinis indignum hoc uisum, geriti uanissimae,praestigi)s,aciat Iaciae deditae,addictissimaeque cultui deorum, multum

in ore habenti Isim, Anubim, Serapidem uetera Aegyptiorum monstra Romam querellas de Philippo de ante impietatis arguimi dii:ipsum Christiana ad

sacra affirmant ueterum titunm,ac sacrificiorum illussissi; non sime praefecturae dedecore,contempruque numinae

Iamque Antoninus Commodus arci philosophi ii Iliis, funestaeterrarum lues AElna aeti,ac Marciae pelIios astu occiderat i sintdesseratque p. Aelius Pertinax sed Isenectam eius pernante milite,& Didio Iuliano miscente seditionem;&ipse occiditur nec Didio longum imperium,aut aevi fuit: ab omnibus derelicto uiolenta mors periodui exstitit, arripiente imperium L. Septimi Seueml Aemilianus, Pescennius Nisen, in Clodius Albinus

ad certandum de summa rerum assurgunt aduersus A mlianum)non magno certamine opus fuit e Nigerapua Cyzicum occiditur Albinus in Gallia,sed Marte cruento . seuerus, ae tulis occisiis, arma in Parthos, Adiabeianos,atque Arabas tulitielicissimeque coaceitauit huici

177쪽

mitae uirilitesueuit istaeomim direxi indicta ,pat ri crudelitates atque pei fidi Ain Afri a Drpti na, tale solum , infestumque Romano nonaini metum, licet maioribus eius ciuitate donarii, indiderandodium fer c peistori aduersus Romanam nobisitatem, ultus ad tietatem inimicos, stabilia una filiis principatu existima,

mit inuicti animi Augusti, patientissimusque ibo

aeui externa omniaben acidiciter obuenelo, prolei Glix exspirauit Alic, utut iis elatus,in Christianos atro cisiime saeuiit. tamquam ab Iudaeis progenitos. ut crindidit antiquitas ii quos implacabiliorsu rebat, rebella te a maiestatei, di ima turbide miscentes, casque tuuir

lades Apelia agiit, ut Vespasiani,Titi,Traiani, Hρdriar

nique tempora optanda prope fuerint i igitari Seuerus,

inductu de Philh su Augustalis praefecti religione, rebelaioneque a ueteribus sacris uetit vi, ne in prouincia ferar .cissima; perdissicili aditu praemunitia, aonMPace lib busque usuriante, res iamlas moueret, Christo addi uis, scribit ad eum epistolam in hanc sentenis is ui,nos quir em praecellit diuini stimus Augustus sComniodum Amtoninum intelligit, inter diuos relatuita , in Odium Senam tus. , addito tamine cum te sciteti essecuitotem deorum, ,. honoris eorum studiosissimularapse tibi quoque maxis, , mum praetulit imperium, tamqua regem potitis,quaim , Praefeetiim,elegit Praesidem Aegupti, nee te, quamdiu is uixit, ab hoc iussit remoueri magistratu , sed cum uitae ,, tempore esse demensum. Nos autem tibi tunc hono se rem conseruauimus,4 non paucos alios adiecimus sed is haec quamdiu fuisti diis amicus quoniam uero nunc de .le iactatum est in uulgus,quod de in religi0nc duorum si is mutatus, nec nobis bene uelis, iubemus, ut auri insistellarido prioribus, in honore permaneas, aut, si diporuni cui istum repudiaueris, cesses etiam gerere magistiatum,quin is

etiam iacuitatui subea ablationem Philirpius, litteris ista T lectis,

178쪽

casui inhiantis su amitin animo aerelinquenobmnis, Iucem deserere potius quam a cognita. ueritat e dist dere: fortunas pauperibus distribuit, cohortatus suos ad benes sancteque uiuendum . Alexandrinos docem pondestitit, animo ad omnisa pro Christo dimicatione tu cundam paratissimo. tura lin aduentum Teientii Laeti magistratu se abdicasset, totus fuit iii aperibus caritatis erga egenos. Sed successor, uirtutem hominis aegress rens, occulte illi perniciem moliri incepit . palam id ag gredi, intutu uidebatur, ob populi erga Philippum amo

rem ergo in occulto grassandum ratus, sicarios in homi nemilamittit, nihil repugnantem , a quibus grauissime Vulneratur, si ,secuta morte , tumulaturque in Isio, adiae laesitam ab ipso constructarn,martyriscorona praei, gens,& Ecclesiasticis Fastis celebris,decoratusque. mor- teni eius grauiter pondus tulit, memor Philippi in gem. tem merit6rum , magnarumque uirtutum. Praescinus, ait sucinoris suspicionem ab scaucricret, captos grassat etes in uincula Ghiecit mox, defervescente tumultu, imcolumes dimittit, praetento iussu Augusti Claudia, e stineto uiro squalens, post data parentalia largiteri dia. stributas sortiinis, Romam adnavigare constituit ergo, liberis secum ductis, ad Urbem uenit, lenito eius dolore. Senatus prudentia quippe cognita filioru uirtute, AuL to Carthaginiesem pras lacituram , Africam Sergio man dat, fiumcntarias Populi Romani prouincias, Tubsidiat annonae. Sed Eugenia cuiuis admirabilior uerterat in see omnium animos eiusq. domus ipsa docete Academiam, i ac Lyceum representare es traxerat in amorem Christi, e castitatis non paucas uirgines,quae, eius se ductui ap- . plicantes, unacum ea assidue uigilabant, maceratis pro

Christo corporibus spretis saeculi uoluptatibus, una clidiis, Reip. calamitates coetui illi perbeato no medi

criter

179쪽

erher prodesse in rutatemporum uarietate, atque vi in tuniis quietemo otium suum respicienti Ab excessii Senueri, Ebdraci ind3niramaia exspirantis, Antorinus C in ealla simul cum Geta fratre hastas est aptista cruenis illos iterna caede, in complex inratiis mulidato tuus rne, nouercalibus ambribuFinfaust necar iuves cx λre Persarum, fraude, . Si cognationi: specie deceptorinus Ctesiphonte de proximis prouinciis stimantibus, uicem qui pemicitate ex inuadentiun manibus elapso Ardab - ἰ Sed Carrae , Cressanis: biles bustis. Antoninumά

Martialiscenturioni, cxracon um s. conspexere,ar cana Manium inferorumque strutanteina inuehitur ara

pro Sinquante i ultioticin prostionis Artabano,ad ina' perium militari suffragio pilius Macrinus, stimulator quartialis in caedem Antonini sed crudelem homineminam Diadumeno filio irae militum abstulere, rapti inda tiorem Vari; Semiamirae filii Hesiogabali cognominini uorabili apud milites Antoninorum nomine Sed foedistsimum omnium iam inrum mucronibus eorundem mili tum conlaceratum in Tiberim unco trahitur, sumina re rum ad Alexactum Sobrinum Iuliae Mammeae filiuiu, delata,maximum,clarissimumque imperatorem.Veru iuueneam, iustissime imperitantem, Iulii Maximini Thracis Mnmanitas, fumrque in Germania mactauere . Thracem Aquileia ulciscitur,diun obsidetur muniinentum adum' sus iracundia hominis, Romanae ciuitati excidium mitis in antis Gordianus cruentis Principatu initiis,in mi

litari seditione duobus Caesialibus absumptis, in curule artollitur, limitibus pacatis,deuictisque Parthis, Philip porum uictima cecidit: Philippos Deci litauere: Decio rsi mors barbarico conto donatur filius ih acie procum, bit lienitor ulginosis locis absumitur: Trebonianu Gal. Icta, Vblusianumque filium , Interamnae puel zmili lares dirae aduersus Aemilianum proficiscentes in Moo a Iam

180쪽

rix VLIII. RE MILί fANCI OR. A. Licinium Valerianum , alieno diaetu nobile', sudinpti aduersus Christum anna in Perside: Bessissitne pardide E captum a Sapore rege desinter semitia haltimis Gallienusi stupris ganeis, de popinis monstratas insitis,

ras calamitates,& dira perpessus, Le opi gladio con ditur,quam metuendusium tam hostibus spretus, a mina in partem imperij transgressa tota uis mimi pes que impuri in Christianos uersae: hi assi igi, aciuexarii, miserandum in modum excruciavi, quasi eorumcaedfibus reuiuiscer faur barbaricae eruituti ex pins Laut pensarent Iit damna lREmanae; adt prouinciis a con creΡrincipatus iuulsis , tyrannorum libidim mancipatis, Inter quae .Eugenialacti seopro Christo depugnare. ει tando, ac docendo,quotidianis qui raedis ditare Chrsessiana castra. ad nobili Eimum quenutile, in militiam ad sciscere. Sed Basilla omnibus celabra te isti insignta forma o puella, Mi usto itaq sanguini amaraca. de Pom peio , pernobili iuueni, desponsa.: quae tantauit nimis stram natia atqiurimperatricem thaud ignaue pro Chri sto spiritu cffudi , Christianaritu expiatae, Christo Vir sinitatem sacrauit, discisso flammeo, ac deposit6 uinium Ornatu . quod ubi ex ancillae proditione Pompeius co gnouid statim Helcmim Virginis tinorem adiit, cunctarique, quan desponsa audierat, illi aperit, fremens aduer .sus euna; quod puel larem leuitate; externae superstiti , nis mysteriis initiatam, in detrimentum sui, deorumque iniuriam, subdole reticuisset respondit benignem et nus, hucusque magnae sibi curae suisse res Basillae di ipsam quoque, dum tenella fuit aetate, sed iam adolo scentem, cinnis trinatam arbitratu sim uiuere , ac uia ram proinde ipsam adiret, Marcana mentis ex ore e ius eliceret Pompeius , consilium Heleni probans, peragit ad sponsa eaedes pulsat foresbianitori mandat, inu