장음표시 사용
11쪽
De assistentia Diaconorum Cardinalis i mk quomodo Papa paratur in ca
De officio Cardinalis Diaconi Euangelium lecturi. l a lDe supplend s vicibus cardinalium in alsi. stentia Papae deficientium. 12 De officio assilientium non cardinalium S. D.N. Papae. ιλη De officio sacrillat. i asDe officio Prothonotariorum. I asDe seruitio subdiaconi Apostolici. I asDe Auditoribus. 326 De Magistro Sacri Palatii. IM, De Clericis Cainerae. 126 De Acoluthis. ias De cubiculariis secretis.&aliis. I 26 De secretariis, ct Advocatis. 127
De habitu omnium tam celebrante Pontifice quam non celebrante. t TVbi.oc quando capiuntur paramenta. Ia De habitu Prothonotariorum , Auditoris contiadictarum .di correctoris literarii Apostolicarum. 12 De habitu Papae. ι27 De habitu Cardinalium. t28 De habitu Praelatorum. Iδ3 De habitu Cardinalium . N 'a Iatorum religiosoruin. lasDe habitu ferinonetri habituri. G3 De circulis Cardinatium qui fiunt ante Papam. las
De habentibus letalionein cappella Papς. ω primo de Papa. Gy
De Cardinalibus. ιδ νQuod Diaconi non orant. 129 De Praelatis. rasDe aliis orantibus. I De seruandis ab Oratore. 339 De Indulgentiis. Ias
De quibusdam extraordinariis. ω rem .lis generalibus: di primo de Auditore&Correctore. 32'De incensa tione altaris, di aliorum oris dinarie. ι 29 Quomodo incensatur Imperator. 13a
De ordine dandi pacem inter Missarum solennia. I rQuando Papa lauat manus ante Missarum χlEnnia . & actibus. ι31 De Luminaribus in Cappella Papae& saetis imaginibus iuper altare. I De miniitris celebrantium. 332 De Euangelio & Epiliola graece legendis. t a De genuflexionibus in Cappella. 3 3 aDe Mitiis , & Thiara cum triplici eorona. quibus Papa utitur. a 33 De processionibus generalibus. ι33 Quibus diebus vocantur Cardinales
ad cappellam Papς,5 quibus fit sermo vel no fit: Et quado fiunt vespere , aut processio. i 33 Dies in quibus nostro tempore ripa aut cardinales celebrant. 134Quibus diebus Pontifices Romani consueuerunt a consistorio secreto cessare. 13s
12쪽
De ellegione Romani Pontificis. Vbi fori Atiat electio Titulus primus.
licae Sedis, Romanis presulis Cerimonias ritus,& obseruantias quibus Summi Potidi
collecturi,congruu arbitramur ab ip/si Romani Antistis electione inchoa re, Si prius locum, in quo electio ipsa celebranda est,descripserimus. Et qua uis Romani Pontificis electio, ubi eunt Pontifex decesserit, secundum Gregorii decimi, Clementis quinti decreta 8c ordinationes, celebrari debe at, tame quia frequenter Romae, ubi pontifex plerum3 residet Sc audientia causarum Pontifice itinerate relinqui consueuit, de in palatio apostolico apud Sanctu Petrum haberi solet, utpote in peculiari, di propria sede, to eum conclauis. Ita enim hodie appellant, ubi patres pro electione includutur in ipso Apostolico Palatio desi gnabimus. Is locus cotinet aulas superriores duas, siue tres,& Sacella duo,&ita Undis firmis repagulis muros
clauditur, ut ostia nulla, fenestrae nul lae nisi altissimae, exitus nullus, Introitus tantum unus supersit. Descriptio Loci er Romani Conelvius
Dum igitur Potistis desuncti exe
quie perague, Camerarius Sactae Romanae Ecclesiae,& qui Apostolice
camerae praesunt,curam instruendi, ornandis locum conclauis diligenter gerant, ad quem ascensum, aditums unutantum dimittant, qua ad Sanctu Pe trum per portam in princspio primaraulae meridiem uersus descenditur. In ipsa prima aula , quae Regia appella/tur, eo ci, ibi publica consistoria .p Regibus, Regiisq; legatis suscipiendis celebrari solent, fenestrae portae 3 oes
muro, ac cemento firmentur, praeter
illas, quibus ad sacella& ad secundam aulam itur. Porta prima in princido
aulae ferreis uectibus 8c clausuris quatuor muniatur. In medio porticulum habeat, quo esculenta , de poculenta clausis patribus sub ministrentur, in angulo ad sinistram intranti camerula aperiatur pro latrinis quae nullii exs/tum nulla mi habeat senestram, in ea sedulo ardeant lampades, ibis cerimoniarum ministri dormiant. In sacello, siue capella minori ad dextram , quae Paulina appellata est, conueniant pastres ad diuina perageda, dc ad electionem celebradam, in maiori capella ad sinist ram parentur cellulae P patribus tot,quot sunt numero Cardinales electioni intersuturi, in capite huius ea pellae ad Dexteram intranti camerae sunt. in quibus sacrista palatii Apostolici habitat, baru prima pars quae laetrinas habet,pro conclaui reseruetur
13쪽
cetera ola muro claudantur ita, ut te
nebrosa fiat pars illa. Et ideo ut deprima camerula diximus, lampadibus ac censa continue illustretur. Cellulae in ipsa capella majori hine inde consti/tuantur no muro, aut materia distinate sed cortinis lineis, aut laneis tesnuioribus separatae Eriguntur namq; ipsae cellulae lignis quaternis a supe riore parte, a quibus cortinae dependent, firmantvrs ipsa ligna aliis lignis transuersis ita,ut locus non
culetur,& Inter cellula de cellula spa/tium dimittiturpalmi uel circa: famusti Cardinalium , ut primum distribu tio cellulam facta est, illas ornare properent, quae per litteras alphabetii si gnantur. Inde non ordine sed sorte patribus distribuantur pridie, qua ingrediantur conclave, ut eortinis lectis de opportuna suppellectili in tempore possint ornari, locus ipse cocta uis ita undis claudendus,ac muniedus est,uta um nultu nisi unu tatum ut dixiγmus omnino habere possit, nemos inclusos alloqui, uidere, seu quippiam ad eos clam mittere queat, sed aduer tendum est maxime, ne supra aut in fra , siue a lateribus habitationu conclauis ire stare habitare quisqua posest, nec uoce, signo, sono, aut aliquo alio ingenio perscrutari quae intus
fiunt. Vti conueniunt Cardilaales uacante Seti.
INterea patres crebro conuenIant uel in saetistia ecclesiae, ubi exoquiae defuncti Pontificis celebrantur: finita missa, siue in domo Domini Caγmerarii si ea est idonea, 3c si is est ex numero Cardinalium , Nam 8c extra collegium potest esse Camerarius. Administratio enim temporalium, dc ur bis,ac Romanae curiae gubernatio, uacante sede ad sacrum Colleggium , de praecipue ad ipsum Camerarium spectat.& ideo apud nullum alium Cardυnalem, sed apud eum tantii, aut apud aliquam aedem sacram si magis id li/bet conuenire solent. De custodibus palati, ἐπ conclauis.
ΙNter alia ibi constituunt quadruplices eiistodes futuri conclauis. Primae portae palatii custodia alicui magno praelato, uel nobili potenti, ut primum obiit Pontifex committis
tur, qui armata cohorte die noctus palatium, patre tueatur, cui ducen ti, siue trecenti pedites assignantur. Secunda custodia est in prima porta,qua ad locum conclauia asceditur: et haec de mandatur conseruatoribus,3c capitibus Regionum urbis, qui adiunctis sibi aliquibus nobilibus ciuibus porta ipsam custodiant. Tertia custodia in
secunda porta aliquanto superius de mandari solet oratoribus laicis, siue non praelatis Regum, aut principum, aut etiam aliquibus magnis, de poten tibus proceribus numero condecet .maria autem custodia, quae est in ip/so aditu unico cocta uis comitti consueuit Praelatis dignioribus Roma nae curiae sex aut octo, siue sint oratos res, siue non, 8c si commode fieri po/test, ut alii idonei censeantur, curandum, ut ex diuersis nationibus eligam tur, ut omniu studiis tractetur , quod ad omnes pertinet. Sed haec omnia
quoad custodiarum distinctionem, Sccustodum numerum,& qualitatem In arbitrio sunt Sacri Senatus, qui pro temporis de loci comoditate, S: con ditione opportune prouidere consueuit. Custodes primae portae palatii eu
14쪽
armatis, ut primum obiit P5tisex, locum seruant, alii uero eum patres in
trant conclaue. De ultima parta conelauis,et eius clavibus.
ET haec quidem porta quatuor ut
diximus clau suris munitur,ab extra una supra porticulum,duabus, in infra portlaulum ipsum etiam una. Et similiter abinius idem porticulu una: eustodes Ipsius loci claues duas portae, de clauem porticuli retinent: eterici cerimoniarum, aliam portae claue, de
clauem porticuli abinius , ita ut nesporta, nes porticulum aperiri possit sine consensu illorum,qui sunt intus, de qui sunt extra. Aulae siue duae snt,
sue tres, reseruantur pro deambula/tione patrum. Que liceat carginalibus tra tare in conclaui
ET in una ex eli, remotiori scilicet,
solet aliquado simul conuenire ad ea statuenda, quae sunt praeter electiornem Pontificis. aqua seeudum sa/erorum canonum constitutiones fas
non sit patribus aliud tractare in con elaui nisi de prouidendo manifesto,&urgenti periculo terris Ecclesiae,& de substituendo pro tempore poenitetiario summo,& Camerario. S. R. Ecclesiae, si interea uacarent: non est tamen
inconueniens, & a maioribus nostris nequentatum ste, tractare aliqua, quae etsi ipsum actum electionis praecise non respiciant, tamen laudabile regi/men futuri Pontiscis concernunt, de ipsius Pontificatus religiosam admi/nistrationem honestiori quodam uin
culo temperant. Quae curanda, si ex urbem electis babeda esset.
CAEterum si aliquando continges
ret,ut alibi celebranda esset Pon/tificis electio, hine esset sumendum exemplum,& curandum in primis, ut locus ipse idoneus, Ac tutus , de fide Iimilitum manu munitus sit, deinde ut aditus ad conclaue triplici custodia firmari possit, tum aulam quandam ita
capacem habeat, ut in ea cellulae omnes pro Cardinalibus com e constiγtuatur. Praetera ut sacellu contineat pro re diuina,& electione celebranda idoneum,demu aulas aliquas pro dea bulatione,& latrinas ad partes. Et ita claudendum est ipsum conclave, ut nemo inclusos uidere, nemo eu eis collo qui aut ad eos quippiam latenter tri/imittere, iacere ue ullo modo queat.
IN eum locum supellex opportuna
eouehenda est pro Cardinalibus de eorum famulis, esculenta εἰ pocul en ta nulla, praeter aquan εἰ consectio. nes,&quae ad medicinam pertinent. Quae uero ad cibum de potum attinet portantur uespere de mane, singulis diebus. Descripta summarie loci in quo electio celebrari debet couenieti forma. Nunc ad ipsam electionem de ueniendum est, cuius modum de originem altius aliquantulu repetemus. orti eligent pontificis er ratio.
IV, itaαeligendi summi pontiscis
a Christo domino derivatu est. Ipn .se Christus primum denominatione successore instituit dicens petro, Pa Oee oues meas. Et ea ratione Petrus Clemente etiam nominauit: quod tu
15쪽
ita ereditur, si a Senatu ecclesiae Ro. admitteretur. Senatus autem Roma nae ecclesiae a Petro diuina inspiratione institutus est .cu quo omnia ardua ecclesiae negocia explicaret. Ad queuere ferret, videlicet cόllegium xxiiii. Senato tu ex presbyteris.& diaconibus Romanae Urbis instar. xxiiii senioruquos Agnus dei Christus Saluatori Apocalypsi Ioannis astantes habere perhibet. Hos enim Petrus loco assi stentium apostolorum post eoru per orbem diuisionem elegerat de designarat, ac c5sigharios Romanae ecclesiaeco. diutor eiq; ati Romani Pontificis electores initituit. cognoscentes igi/tur huiusinodi denominationis forγmani grauiter in futuru ecclesae posese nocere. Senatores non Clementem acceperunt, sed Linum elegerunt: Nillum post. Petrum pontificatui Ro/mano praeesse voluerunt: que uis deinde Clemens decedetibus Lino,& Cleto ab ipso Senatu electus fuerit. Hie
autem mos post Petrum longo tem/pore fuit obseruatus: ut videlicet Sein natores Romanae Ecclesiae summum
Pontificem eligerent ipsi autem Senatores , presbiteri scilicet de diacones urbis temporibus Sylvestri primi Pa/pae sunt appellati. S. R. E. Cardinales: principes videlicet in Ecclesia: qui postea tepore In nocetii Papae .liii. quod ille in concilio Lugdun. cauit pro insgni aristocratiae de maiestatis in Ee clesia pileum rubrum suscepere In te rea uero orientibus cui assolet in re/bus humanis scandalis 3c scissuris in ter eosdem Senatores reliquus clerus Romanus de populus ad praesentiam solummodo exhibendam in electione Pontificis:& cius corroborationem adiunctus est inde ut plerumq; fit in σducta violentia aut aliter qnomodo cus, alii etiam a Senatoribus 1pisis ad ipsum actum de ius electionis active tantum coeperiit interuenire, licet passive priscis illis temporibus solis ipγsis Senatoribus in presbyteris de dias
conibus. S. R. E. ius electionis in summum pontificem conueniret prout patet ex concilio Stephani Papae , de habetur in decretis. lxxiX.di. oporte
bat cum duobus sequetibus capitibus Unde satis liquet a Petro de praes by teris & diaconibus. S. R. E. in sum pontifices eligendis, qui semper ne rut senatores ecclesiae,& hodie& Stephani teporibus cardinales nominati. Ius igitur eligendi Romanum ponti ficem priscis temporibus ad cleru M populum romanae Urbis spectasse nesmo dubitati procedente dinde Tempore ad sedandas contentiones ac Tumultus, qui ob ea rem sepe oriebane Romani principes manus appossve
runt, nemos canonice electus putabatur nili Principis decreto esset confirmatus. Unde cum Pelagius II. iniussu Mauritii Imperatoris ad Pontificatu assumptus esset, Diuum Gregorium
Diaconum qui ei postea successit in
Pontificatu ad se super ea repurgadu constatinopolim misit. Liberata post haec tempora Italia,ac Romana ecclessia a longobardorum durissimo iugo erepta, Hadrianus primus, ut. lxiii. di. e. Hadrianus,sive I eo. iii. ut alii uolue Romanum imperium ex Graecis in Germanos transtulit.Carolum p ma gnum Augustu declarauit, cui electiornem Romani potiseis,& ius ordina dae Romanae ecclesiae eoncessit. Nec multo post Leo octauus clero de po/pulo bene uolente idem confirmauit
Othoni primo eius Imperio Romano successoribus. Sed piissimi de/inde principes cum experientiadi
16쪽
dleissent huIusmodi potestate Romanae ecclesiae 3c reipublicae christianae pernitiosam fore, illa se abdicarunt. rursumq; ad clerum,& Populum res rediit Ludostico presertim Imperatore statuente ais volente lxiii di. Ego Ludovicus .ex quo pro vera Roma ni pontificis suprema monarchia saetius ostendenda ad id res deducta est, vi Gregorius quintus Othone iii .coesentie te imperatores de caetero a no
nullis principibus spiritualibus, de secularibus fore eligendos sanxerit: dc sic ad summu pontificem dei uices ge/rentem in terris tanquam ad eum, per quem reges regnant, supremum clui:
manae monarchiae principem Roma ni imperii moderationem pertinere significauerit. De poteylate electionis tradita saero Carginaliucollegio ir quibusdam in ea semaniis
V Erum eum variis, eon trirIis'
vulgi seditionibus atq; studiis. Maliqn principum violentia in electione pontificis creberrimi tumultus, cotentiones, rixae, atq; etiam cruentissidimae pugnae committerentur: saepes altero per uim deiecto, alter cathedra occuparet: res Romanae ecclesiae in maxima perniciem deuenerat. Nam paruo annorum interuallo decem diuer forum meritorum viri Petri sedem tenuerunt. Benedictus nonus, Sylve ster tertius, Gregorius sextus, Clomens secundus, Damasus item secun/dus, Leo nonus, Uictor etiam secun/dus,Stephanus nonus, Benedictus de/cimus cecius: lacessor Nicolaus secu/dus potifex maximae prudeliae, M sanctitatis, ut talis, malis obularet anno
salutis Quinquagesimo primo supra annu Millesimum in cocilio Latera/3nen. sacram legem edidit, de electione Romani pontificis per sacru sena tum
sacro sanctae romanae ecclesiae cardi/nalium peragendam, cuius quidem tergis obseruantia ut apostolicam sedem eX maxima calamitate liberauitata illam in eam, qua post ea tempora flo/ruit, maiestatem alip potentiam sublidi mauit. Deinde ut schismata tollere f. Alexander tertius in concilio generali statuit ut ille demum canonice ele ctus cen seretur, in quem duae collegii partes eonsensissent. sed vetuit Simarchus cuipiam licere Pontifice adhue superstite verbo, scripto, vel promisesionibus, iuramento, aut aliquo alio modo agere de successore: transgres/sores dignitate 8c comunione priua uitraccusantes Sc coplices impunita/te,ae praemio afficiendos censuit. Nicolaus autem praefatus voluit Romani Pontifices electionem eum delibeγratione praedecessoris fieri debere. Gregorii X.satutum δε etissime.
post lixe autem ne diutinae vacationis incomodis Romana Ecclesia
premeretur. neue patres variis ambi/entium studiis corrumpi possent, Gregorius praelibatus eius nominis dici mus in concilio Lugdunen. statuit Romano Pontifice vita iuncto Car/dinales presentes decem tantum dies
absentes expectare oportere, MOX
cum illis qui adessent locum edclauis
in urbe, in qua Pontifex cum sua cusria residebat, simul ingredi cum vno tantum ministro: vel si patens necessiγtas fuerit cu duobus. Conclaue ipsum nullo pariete aut velamine separan dum: in comuni habitandum,ita clauindendum: ut nullus postquam conue
nerit, ingredi ve iveat: Neminem ad
17쪽
colloquium admittendum nisi sorte
erore urgete-ab uniuerso collegio approbatu,& a nemine nuncios, liueliteras accipiendas. fenestram siue porticulum unum tantum dimittenγdum , quo subministrari possint, quae ad uictum pertinent . Si uero postquam patres intrauerint, intra tres dies electionem non per secerint, per
quin s sequentes dies tam in prandio
quam in cena uno tantu serculo eon
tentos esse oportere.quibus elapsis, si adhue concordes non fuerint, panis tantum, uinum, de acqua illis adminiγstrentur quoad Pontificem rite eli gant. Interim uero nihil de camera
Apostolica a patribus percipiendum, nihil aliud omnino agendum, nisi comuni consensu aliquid pro patrimo nio ecclesae necessario sit provide dum, Siquis ex patribus ob aduersam ualitudinem egressus est,aut de nouo adueniens ingredi uoluerit re adhue
in tegra,admittendum ea conditione; ut eo utatur, quo alii patres tune ututur. Si extra locum suae curiae Pontia sex decesserit conueniant eardinales
in ciuitate illius territorii, ubi dece Osit in palatio episcopali, uel alio con decenti loco, de omnia seruent, quae superius sunt dicta. Statuit & alia pleras Gregorius,quae ad dominos loci
conclauis de patrum tutelam ac secu/ritatem pertinent, hortatur patres ad
electionem rite faciendam pro dei honore et publica utilitate et pactiones, iuramen ta, obligatione'; omnes pro ea re factas dannat atq; irritat.
De Clemtiis ει inti ieclaratione et additione.
Hoc Gregorii decretum Clemens confirmas declarat illud per sanctae romanae ecclesiae cardinales u cante sede nullo modo inmutati poseia,nee licere cardinalibus quicquam potestatis, ut iurisditionis pontificatis tunc exercere,nisi officio camera/rii,& maioris paenitentiarii si forte per id tempus uacarent pro tempo/re prouidere. Pro territorio autem diocesim intelligi uoluit hae additi ne quod si audientia camararum de litteraru apostolicaru in aliquo certo loco Pontisice moriente remanserit, electionem ibi, non autem ubi papa de cesserat, esse celebrandam, nisi prius per papam statutum fuisset de curia trafferenda. Item si electionε non e pleta patres de coctaui simul, uel lac cessue exierint,compellendos esse a dominis,seu magistratibus locorum rursus ad conclaue redire de opus perficere. Demum absoluit & habilitat omnes cardinales ad effectum electionis ab omnibus censuris,& paenis.
De clementis sexti limitati me
fXtat 3c decretum Clementis sex
ti circa annum salutis quadragesismum supra Mille & trecentos editur per quod superiora statuta limitan tur. Quod quia ultimum est, & in saacrorum canonum eodicibus non adinhuc descriptum de uerbo ad uerbum duximus inserendum. Clemens dec. ad perpetuam rei memoriam. Licet in costitutione a se .re. Gregorio paspa.X. praedecessote nostro super eloctione Romani potiscis edita in eo
cilio Lugdunen inter caetera cauea tur expresse, quod si eundem pontioeem in ciuitate, qua cum sua curia re sidebat, diem claudere contingat exstremum, cardinales in palatio,in quo idem pontifex habitat, omnes conues
nunt,& in eo singuli singulis tantum
18쪽
dodo nisi illis, quibus ex pateti neces
state duo permittuntur, sint conteis seruientibus clericis, uel laicis prout elegerint,ianum conclaue nullo inter
medio pariete, uel alio uelamine ha/bitent in communi. Et quod diebus certis non facta pro uitione de pasto/re decursis: panis. uinum, Sc aequa tantummodo eisdem Cardinalibus do nec subsequatur prouiso administre/tum Quia etamen sicut frequenti mul/torum assertione , de in cardinatatu constituti percepimus, nonulli ex cardinalibus ipsis in obseruatione consstitutionis ipsius grauati nimium ex titerunt,multis exipsis duos in dicto conclaui habuerunt servitorea non absq; scrupulo conscientiae propter ambiguitatem dictorum uerborum, uidelicet ex patenti necessitate duo permittantur, in dicta constitutione ut premittitur contetorum: Nos prouidere super his cupientes: ex his 8c aliis certis causis rationabilibus, quae ad id nostrum animum induxerunt, rigorem constitutionis ipsius, & ad fratrum nostrorum supplicationem in hoc prouidimus temperandum. Statuetes quod cardinales postquam conclaue huiusmodi, seu clausuram pro dicta electione celebranda intra uerint, singuli duos seruientes tan tum clericos uel laicos prout duxerrint eligendos, ac insuper singulis diebus praeter panem uinum,& acquam in prandio,& in cena unii dumtaxat serculum carnium unius speciei tan/tummodo,aut piscium, seu ouorum cum uno potagio de carnibus, uel pi scibus principaliter non confecto,&decensis salsamentis habere ualeat ultra carnes salitas,& herbas crudas, ac caseum , fructus, siue electuaria.
Ex quibus tamen nullum specialiter
serculum conficiatur , nisi ad condi/mentii fieret uel saporem, nullus ue/ro eoru de alterius ferculo uesti possit, liceat etiam eis ex decentia hone statIs habere in clausura huiusmodi, eum in lectis quiescendi causa, uel dormi edi esse uoluerint, intermedia seu uelamina simplicium tantummodo cortinarum.& se. me. Clemetis papae quinti praedecessoris nostri, & aliis constitutionibus apostolicis contra riis, quibus propter hoc in aliis dein rogari nolumus non obstatibus qui
buscunq;. Nulli ergo dee: Datu Aul
nioni. VIII. idus Decebris, anno. X. Exhortatio ut madeantur maiorum Derecta super elissione.
rum patrum libauimus pro in genii nostri imbecillitate. Sed horta/mur Reuerendissimos. D. Cardinales ut cum electionis negocium inmipe bit secundum Hostiensis in sua lectuara consiliu , diisgenter re uideant pon/tificum 8c conciliorum statuta de elesctione Romani Potificis edita,& doinctorum super ea re interpretationes. Et quoniam res est maxime ardua,insdigetq; magna discussione fiet fortasssis super hae respecialis tractatus. De missa Spiritus Sancti , sermone.
Exequiis igitur defuncti pontiῆγ
cti per nouem dies completis, dcconclaui opportuno praeparato, decima die patres conueniunt in basilica Sancti Petri, uel alibi pro temporis,& loci opportunitate, ubi per unum ex eis milia de spiritu sancto celebraγtur;& in fine per aliquem praelatum, seu alium doctum uisu habeatur ser/
19쪽
mo in quo moneantur patres, ut se/positis omnibus priuatis affectibus, deum tantum prae oculis hebentes, Sanctae Romanae & uniuersali eccle/siae de pastore idoneo prouidere cu/rent. Elis admodum conueniens, ut decreta summorum pontificum pro
electione huiusmodi statuta ab ipso
oratore summatim repetantur,& re
ducantur ad memoria Dominorum cardinalium.
RE diuina peracta, si placet patri.
bus tunc intrare conclaue, cleri/cus cerimoniarum capiat crucem pa/palem,& procedat, quem Cardinales sequatur, Episcopi, Praesbyteri. Diaconi, Crucem praecedunt familiares cardinalium laici.& immediate cato rea cantantes hymnum veni creator spiritus, Et in conclaui apud altare prior cardinalium dicit orationem. Deus qui corda fidelium. post cardianales sequuntur prelati,& alii curia/les clerici. Cardinales erui cum suis cappis obscuris.
Que agenda a d mms tardi blasante quam ad conclaue pros
fri potura SI uero uolunt disterre introitum
ad uesperam. conueniant de hora, &uadant domum ad prandium, ubi hora congrua fuerit antequam disce dant. si prius hoc non fecerint: quod facere eonuenit, si post missam sunt ingressuri conclaue,eon uocent fami/liam suam, unusquis p moneant hor
tentur omnes primum ad orandum
elementissimu deum, ut patribus inespiret ea circa electionem suturi pon
tificis agere : quae suae placIta sunt uoluntatati Sc saluti sanctae Roma/nae ecclesiae, ais uniuersae republicae christianae profutura. Tum ut domit die noctu bene custodiant magistro domus obediat:pacisce,& quiete ininter se uiuant,& per urbem non mulint tum uagentur. Noctu autem domi se omnino contineant: Deinde hora
praescripta in nomine domini vadant ad basilicam sancti Petri, si Romae dein palatio apostolico fit coclaue. Sin alibi ad ecclesiam conclaui proxima;
dc ualde honestum unmo necessariuuidetur,ut antequam conclaue ingrediantur, patres omnes deo se reconci lient confiteantur peccata sua,& qui non sunt celebraturi communicent, ut sint capaces gratiae spiritus sancti in tanta re peragenda admodu necesssaria Postquam uero omnes conuenerint,ascendant simul ad conclaue.
De iuramento exigendo acu lossibus.
ET quum ad altare eonclau Is eon
uenerint prior episcoporum eardinalium omnibus aliis astantibus, Mpraesente ac rogato aliquo notario, exigat corporale iuramentum tactis sacris euangeliis a custodibus conclain
uis, & a secundis . ac tertiis custodis bus, quod fideles 8c diligentes erunt ad custodiendum palatium & conelasue Reuere n. D. Cardinaltu, nes peramittent Reuerendissimos D. Cardi/nales ullo modo grauari ultra constittutiones sanctorum Patrum de ele/ctione Romani Pontificis statuentes& maxime Clementis papae sexti, quas quantum ad eos pertinet, omni studio & integritate seruabunt, & ab aliis pro uiribus facient obseruari.
20쪽
marti uero custodes idest portae ultimae introltus conclauis praeter haec iurabunt, quod non permittent ali/quem appropinquare ad portam co/clauis, aut loqui, siue literas dare ali/quomodo illis, qui sum intus, nisi de expresso consensu totius collegii, &scripta, quae ad collegium pertines rent. Item quod perscrutabuntur cis baria & uasa , quae intromittentur omni solertia Ze fide introspiciendo epulas,& fercula, ne forsan laterent aliquae literae, uinum & acquam in uasis vitreis portari facient,de eonstitutiones praefatas integre obseruabui.
De exortationem primum vi vos rum Cardinalium ad collegium.
TVm exclusis omnibus aliis pri/
or episcoporum cardinaltu ip/sos cardinales uerbis conuenientibus hortabitur, ut uelint cogitare magni
tudinem rei, de qua sunt tractaturi, qua nihil in terris excellentius esse potest. Electuri enim sunt Iesu Chriγsti uicarium, Petri successorem, passtorem dominici gregis, aulae caele stis clavigerum, de omnium christi norum principem ais patrem, debe/re illos memoria repetere formam, ais regulas a sanctis patribus tradiistas in electione seruanda , quas sine
grauissima dei offensa & propriae si
lutis discrimine praeterire non Pos sunt. Proinde dimissis omnibus anis mi assectibus, solum honorem dei, salutem rei publicae christianae. &Romanae ecclesiae commodum ante oculos habeant,& talem eligere cu/rent, qui ecclesiae dei praeesse, re proinde Ite ualeat,& sciat.
De elautinio conclaui , his qui in
His peractis Reuerendissimi. D. Cardinales ad cellulas quis lisuas diuertunt, de camerarius , aliis Officiales camerae apostolicae omnes extra condiaue abire iubent, praeter eos quos remanere oportet, ut infra
dicemus. Tu omnibus praedictis exspullis porta conclauis cum suo porticulo omnibus clausuris claudatur initus 8c extra,assigneturs claues clerieis cerimoniaru abinius, de tres prae latis custodibus ab extra. Deinde ac
censis funalibus aliqui iussit patrum ad hoc deputati latebras angulos pomnes eo auis diligenter scrutan tur, ne quis extra ordinem inter clausos remanere possit , in conclaui au tem ordinarie hi remanent omnes
Reuerendissimi D. Cardinales, Munusquis illorum pro suo seruitio
retinent duo seruientes tantum,siquis autem aduersa ualitudine premere tur,conceditur, sibi tertius minister ex consuetudine non ex constitutio ne . Praeterea sacrista sacri palatii so/lus,& duo clerici cerimoniarum. Ser
ultores Dominorum Cardinalium quis s hero suo famulatur. De Saerisa qui celebrat
SAerista diuina celebrat In eoni
muni coram patribus, & uestes, ac paramenta futuri pontificis serγuat, praeparat s Clerici cerimonia/rum celebranti subminimant. subsellia pro dominis cardinalibus, ubi, de quomodo illis placet prepa rant de in comuni omnibus patris