Io. Antonii Viperani De scribendis virorum illustrium vitis. Sermo

21쪽

ῶ,a sectionu animi testes simi. n siemuris cipes viri quales ipsi sim ex famulorum, qui

bus magis delectantur,ingemo cognoscuntura Postremo fortunas per pedito, quarum copia. ' propter uoluptatu affluentiam permultos a Mirtutis uia detorsit, inopia uero etia plero a magnoru operum perfectione reta Mauis .il i Vniuersa autem uita ratio,qua in aliqua n minis celebritate ac uirtutis N dignitatisseterire uersatur,mihi triplex uidetur . Aut enim in conteylatione rem, aut is riuitatum

gubernatione, aut in sessicis pud3s posita e . quaqui fluitam ut uel delegerit,uel exegerit spectandu es accuratissime.Prima quietae is quia caelitu uitasmihma uidetur ,sapietoaegnissima iudicatur altera prudentia S i stitisprasidiu innixa ad tuenda humani carmitus coniunctione refertur tertia, qua ad δεῖ l . 9 fendendum seuorum incolumitatem s fortunas coparatW, propter uariosminopinato,

22쪽

casus,ac uita multorum s maximorti di criminum contemptione maiorem multata iniparit admirationem. Rerum uerogesam mitionem prater locis s lepus tria in uniuersi; complectuntur,bccasio,facultas euentus. Nec dubium est,quin pleri; , msi occasio defuisse inter alios multis modis, s titulis eri cellassient. Quibusdam non occasio, sidaut uires,aut consilia s modus defuerunt. nam in facultate modus intel ituros in re diffciliori magis virtus ipsa 'lendescit. Sed si quenter hominum oes s consilia fefellerunt

euentus: qui non innoctra potestate, siedin Dei luntate collocati seunt. Vnde vir prudens consilia non ponderat euentis ut vulgus, sied ipsa prudentia regula metitur. θ

uare a se ipso sapientiasumenda , a Deo fortuna petenda eIi: qua nisi diuinitus ad

res egregias tanquam comes additur, parum virtus per sie ipsa valere videtur . .

23쪽

Est autem mihi fortuna coeli Bis quaedam a

ra in his rebus,qua extra nosposita si Πρω-da,veladuersa; cuius nulla ratio a nobis reddi potent, non Dea,ut ille ait poeta,coelo Uul. tis hominibus locata. SedσCiceronis conmtionibu, lium hac in restequi placet,ut struata bonorudi tributione animi, =poris,sfortuna, illi-rum,qua extra animum siunt,upus confider turi, uIrtutes uero, qua arimipersectiones Auper se ipsa laudetur. Earu dua praestantissima sunt,qua in construari hominum comunio uersantur,iustitia s bestica fortitudo: illa ius suum unicul; tribuendo humanam societate munifice tuetur; hac depellendo qua ab hostiabus pericula impendentfacit, ut ciues in pace otio s quiete seruantur.'riusiq; moderatrix

prudentia est omnium regina virtutum. Hoc

loco de uirtute forte qui 'iam dissereret,stdinalienam si et ut dicissolet λ falcem --

mitteret de una tamen uirtutepauca ipse diaxerim , qua totius humana uita fundamentu

24쪽

s norma m. Hac in religio, pu homines intersie conciliat, leges sanci re .construat. qua quoniam varia fuit, varia quoque vita instituta s mores inter homines induxit.Sed certe nuda vera en,ms e qua Christus Deis hominis filius enuntiauit. Ea gentium e rores euulsi ac veros siensius instruit,s tum mala correxi tum bonam veri Dei cultum transferendo perfecit. Igitur peruersi agit, qui Grigi religionem professus contra Chrianipraceptas fidem it'Carolus V. Im maiore laude dignus es, quod multa religionis causa attentare neglexeri qua alloqui nobolum recte Metia lorios ecisset. Tanta religionis vis sene qua nulti vita inBituta probantur. Satis multam congessisse sicriptori materiam Auditores centiemus; ρdquo illa ordine digerendasit, videndum modo ere Et quidam aetatumradus, ut Plutarchus,

quidam generum in i monem perstν-- D tur

25쪽

mr,ut suetonius, qui dicta N facta in qua

dam capita coniecit, unde mores eius , cuius uitam sic at, melius cernerentur. si mae sitionis duplicem formam Cicero quoq; in demonstratiuogenere teneri docuit. porro Aper alatum gradus hictoriam deducimus, etiam Jectare oportet, si quid ante vita omium contigerit; cum odisunt ea, qua dommientium visis significantur uesicut B. Dominici matris viso, quo canem edere sibi videbatur facem ore tenentem, qua uniuersius temrarum orbis illustraretur, flij praestantia ridi a legis promulgatione praemonstrabatur. Et de Hecuba ferunt,quod dum Paride m roferre in quo regni excidi, causefuit iammam nocte quadam pareressomniauit, cuius ardore tota Asia conflagraret. Cum vises etiamtum ora la tanquam uita certissima testimoniaproducumr. quibus de aduentu Chrisipleipum rerum sacrarum libri. Tum si

26쪽

quid in ipso ortu notatu dignu acciderit,minimes dentionatermittentam ut in natali die B. Ioannis Bapt. tititia, quae adeo cognatos s vicinos asserit.Quin modum,quo Epamet Iacob natisiunt criptura notauit. in infantisi quid admirandu euenerit non debet sire pioris animaduersione effugere. Nam ha res profutura vitae non uanis argumentis habentur. D. Ambrosis in cunis paruulo dormiemti apessuum in labelgis finxerunt. malenum eloquentiasignum. Similis fama celebratur de platone,qui copia dicedi Ngrauitate omnes facile sperauit. Moyses adhuc vagiens influidum proiectus, s diuina ope seruatus eII. Ea res clarum praeclara minutis es' gloria signum dedit. Idem fere de Trum A s Taemissi stribunt hi Borici, qui umbem Pumam condiderunt Eliabissimum

orbis terrarum monimentum . Adhacis

i i pueris sepe quadam uirtutum semina,

27쪽

festiorum igniculi apparent: e quibus quales futurisint augurara quodammodo possu-

mus. Hac de causa tot de puero Cyro Xen fomtot de Alexandro rerum sic plores commemorarun qui magnitudine rerum VII . rum omnium consensu magni nomen oti, It . Vt autem homo rationu compos factus en, animaduertendum quomodo naturale assectiones t bonas confirmauerit, aut miselas rexerit, hoc est, quomodo stimum vicerit; ac quibus artibus f virtuti solam ipsam

excoluerit, videndum. Ipsie autem uita in pus ut confectus, ita narrandus eu: dcendum h or ne quid, quo modo, quo tempore,

quo loco, quo euentu actumsit: π si quid illi

prater natura leges rarum s admirandum contigerit notatam Non leuia sequemur, nec in minimis rebus immorabimum, sed dicemus, qua aliquod uita documentum a latum putamus. Doceantvrs homiues in

28쪽

Omni fortuna conctantem animnm tenere, . να in secundis rebus sie essereri nec in adue sis demittere: ac tu stam es ignominia, qua a turpitudine non proficiscatur, nec laudem ullam qua non ab honessatis fonte emanet. Demum mortis genus, quid etiam ρ ι mortem obuenerat,quod rem aliquam graue portenderit, delemus aduertere . cuimodi multa in C Uti morte, qua nobis salute svitam attuli diuinitus acciderunt.Par etiarii dicta referri,qua assectiones animi declarant . Non ne siti merba Alexandri, qua ad inhillis tumulum in Sigaeo dixit clum au- hione protem apudCicero P ortunate adolestem, 'xςbi Lqui tua virtutis praeconem Homerum inueneris emerium ostendunt,quo ardebat pmdentem s grauem aliquem siuarum rerum

sicriptorem habere' s Caesar prateriens ca Inellum quoddamparuum in sylvetribus locis stum , cum interrogatus an illic quoque

29쪽

ambitio esset, respondit mallest primum illic

esse,quam Tymasiecundum,quantam obsicro regnandi cupiditatem indicauit Z Nec argute s siententiosa dicta ἀ-ω-Greci. uocant negligi decet: quae non paruam cum delectatione coniunctam habent utilitatem. Verrem enimueroad exornandum historiam desicriptiones rerum, et at ipsa resed adrem

ipsam pertinentes digressiones plurimum valent: quibus f apte utendum est, s mod, eri non solum delectandi lectoris, sed etiam illuctranda rei gratia. ad quod pariter faciunt cohortationes sconciones. Sed tamen

ea digressiones mihi vilia placent, in quibus de moribus f vita di utatur: quas plutarichus in suis vitis multas sapienter intexuit Licet item sicriptori quid in re dubia sientiat interdum ignificare: ssi quod factum e

cellentius narrat, arguta quadam sententus.

distinguere; es quid imitatione dignum sit

30쪽

breuiter admonere. Verum adsit ubiq; das, quo decor eruitur . cuius ignoratio nos in multas s graues errores imp estis. Emimum aurem omnium meritati co*dat, ficuo et sacrosancta historia lex; ut ne rem viaiamfalsampro vera prouutiet implusaequo amplisce vel attenuetaura dus ut adulator. Non enim si oetam, iden , rerum si ctoremnet oratorem, dest,amplificatorem,

sed bystoricum , hocs veritatis cultorem profitetur. Abenaureo inserere hominis est, imprudentis N ignari, nec quid rei conue imat inest genitro Hen ad uuam a resi V Imperato. bella,qua Selimpater , aut SN anus filius contra Persasgessit; cum, res lilius nihil attingant Z Iam quias in ori non solum uidendum est, quidsquo loco; sed quabus etiam uerbis dicat, teneat dicen

digenus medium s temperatum oriati