장음표시 사용
472쪽
DE CONCHA CRASSAE TESTAE, ET CONCHIS VARIIS.
ON DELETIVS eiustemodi C6 ham, quam iam ex eo depinximuς
a Galade,&chamaaspera, nequevita aut subitaria differre ait sederassitudine tantum testat uni:differunc tamen etiam ratione fasciarum,qiis in illis tariotes,& latiores sunt,in his plures,& unica tantulmea conitis ites.
Hae praeterea lineis aliquot a latere duetis distinctae sunt, nihilomicus tamen leues.Ex his ustis,& in cinerem redactis Rondeletius praestantissimuanti spodium fieri scribit, quod in Spodia. veri vicem commode vitirpatur. Fieris; ex his dentifrician exsiccantibus admodum medicamentis utilissime admiscentura fieri deniq; Fex ijsdem ealcem. Ego huic Rondelet ij figuret quinque alias addidi, linet fecὶ d.ssimiles: crassas enim testas habens. Prior is scias habet nigras, iniec ualla vero partim candi eant, partim purpucaseunt, sicut etiam lineae quaedam eodem colore decolantur. latus tota ca dicat. Alreta litieis pertransuersum ductis, nigris: intus candida. Tertia densam admoduile opacam habet testam colore nigro in superior,&aagustiori partercaetero subrubet, is ad sei rugineum vergit. Quarta multo praecedentibus crassior, nigra infra, candida supres fasciae insta denticulatae sunt. Quinta secundae quodammodo similis est. Similis verbin primis Rondeletijiconi est musculus eiusdem, ut proprio loco videte licet, sed is testam habet leavem, Se subtilem. Crassas etiam testas habent binae istae Conchae nisi albo, de subiubeo vatiae, uti quoque istaec clathrata, coicite iere subroseo et crassitavam vero ommum sat ara postrema coloce tota ferrugiae
TENVIS testae Concham nominare libuit eiuscemodi Concham a testae tenuitate c fragilitate. Genuensibus D teteridie uitur, foci E quod Dactylorum m te inuicem haereat. Unde ex Myculorum genere esse apparet. Extra coicite suae lde ioautulento,eineeeo, at argeati modo resplende aia Pinguatur hic aliquot inuicem adhaerentes, atque una separatim aperta, quo modo alas aiatum cxprimunt. Debeo hoe Conchae genus Menardo Castelletio Genuensi, cuius viri humauitatem, diiudestila triscix iuuanssi uoluntatem auaquam sitis laudate possimu
474쪽
DE CHAMIS IN GENERE ' 'Cap. L VIII
m. Suidae ostrei gemas est. Alibi vero χημαι ab eoex nitur o id est, ins in pistis,sed corruptum esse tum vocabulum,tum interpretationem arbitratur D Zoograpbus: quoniam Phu x boni authores paroxycos strabunt an accu--ἔjsεόt fandi casu multitudinis, o o pro pisce, sed pia hcim aristo ' est
catione: hoc est, siue quoniam hiant, siue a capacitate Cai quidem, sileri acia omnia ,hiare videatum sicut & caua animantium Ora hiant ,cui' Wi reati quia uesit:& licet Conchae omnes,tum cauar,tum ad capiendum aptae sol, Crimis tmen plinarim hoc nominis contigit, sorte tanquam maiusculis, & capacioribus . eous in Gossis G χηραμ ιδα, τί 'κοι τερραν κeγχμω, κοὐ μειζονας nimirum pro vasis genere, capaciose , quam Conch a communis fit. Caeterum pro χηρα ισα χηραμ ὀς, vel Piραμὶs, assidquam cauernam significat legerim ego inquit κεραμία α , uoc est figlinam, ut Concha figlina a figulo facta,
maior intelligatur quam malina,& naturalis Concha, nam ita eodem Ibro, sic habet Galenus , κόγχψ κεραα ιδα, 'πλεον δηλοῖ τ κεραμ δωρ hoc est, Concha ceramis idem, quod ce antis simpliciter sonat. Sic & lat me vas figlinum, aut figlinum simpliciter dicas, nihil interest. Haec Zoog: aphus. ημώαν interpretantur aliqui argenti, & auri praeparationem,quam vulgo chymisticam, vel alcbymisticam artem nomioant: quasi a chymis, & liquoi ibus quos parat,nomen hoc tulerit. Szd χημῶα cum ητα habeat in prima, aliundedi. Gcta faetit, forte quod asis illis, quae vulgo crucibula nominant, sandendis metallis idcinea , subiade utatur. Haec emm χη ας, &-κεῖα λας vocati. Latine cfferri potest Chama,aut Chama aut Cheme,di diminutivum, chamulas ut a Concha conchula. Apud Plinium composita videntur chameleos , chamepelotis, &c. quae q. idem Graeca sunt, Se G caecis in compositione non usitata, quod si quis ita voluerit ut i, salus obliquos etiam ex integre innexis componat, ut chameleon dicat, de chameleas, dec. non ut quidam recentiores chameleon,& chamaeleos,inepte.Sed omnino praestabit diuisis vocabulis efferre.Chama scemininum est λειος id est, laeuis, communis genet is, Aetice:commianiter masculinum est,& s mininum facit λεία. quare λειος, Se χέων λεια recte dixeiis. Gaza ciosi modo Cliam a testaceum animal hiat uiam conuertit, sed etia; chainem piscem alicubi similiter.Nos Graeca vocabula retinere praestiterit. Plinius etia aliquasi clusiles,mordacesque Conchas ceu mitulos voca se videtur. Scribit enim in purpinarum nassis eas inesse , quod Oppianus de Strombis,de chamis, attain exiguis nassis inquit:
Bellonius v ulgus Gallicum in chamis nominandis ,cum Ital leo conuenire tradit: siquide Η nostri, inquit, maiores chamas des fiammeS,minores vino des fiamme τ' nominant, quod eum iure incocte non secus ac piper fauces,& os insummare solea- .lia is cum vulgus m iotes ebamas Peuera Eas, quasi piperatas, nominata minores vero P ero nos, quod piper haud tantopere redoleant. Rou deletius conchulas rugata quas supra exhibuimus, a Venetis Piueronos dici scribit.ὶ Harum enim e mari recens aduectarum carnem quacunque paulo liberalius degustauerit, quendam saporem in eis gratum, sed gulam prouocantem, ac piper redolentem comperiet. Caeterum,quae chama Latinis dicitur,eadem Latinis cappa allis aut, na coquille appellatur.Alias autem his congeneres Itali addito cognomento cappas sanistas,cap peroZolas,cappa, longas, &huiusmodi vocabulis nominant,de quibus est seorsim disserendum. Hucusque Bellonius. Et in sequenti capite de piperata chamarursum:Chamam piperatam Veneti Beucraeas, vel peuera etas vocant ad discrimen maiorum, quas Bruero nos appellaar. Sed si vcὶ Beveraete, vel peuera etae dicuntur, quod fauces iacta α
475쪽
A inflammene,ct piper redoleaqx, ut ille vult, cur est itaque, quod parire condiantur e hoc enim esset oleum addete igni:qua nos me dici 4 puto,quod pipe proinc odimento,em adhibeatur. Mographus G m nisel 'osseauinita e Moo en minium patere: contrahi autem, si di Moeneiam inda urina ut Conchae inmine ditae, cogo inbnentur rotundae,runde Muscheloetchamae vero longae,lasse Misiches Sicereque di Italos imitas,Pisset Muschelo: vel e vioς3m rarum, Gyomui belo, qςl euphoniae gia, tia, i in m mutando,Gym Muscheicbin in gynen, velintnen nobis,inquit,hi re est, uerisbum fui appares . Graeco χα-- desiampe civ. sp ctianus Ostreas.&Liosti eas cum dixi e in Heliogabalo, sh uuas tracheas, de chamas la s intellexa,inq0it Hermola ψε, ς iamsi lis thoestreae scriptum erataid eκ Athenaeo sumitμx,qui 3b, cbamas tracbeas Ostic quandoq;
BR Chamarum diuersitate haecocinia nobis reliquit Aelianus: ae LR 1s. ς & Vr--ultiplicessivit: ait iberae, aliae leues; quaedam δὴ -
uentes testi. uina tempestatibus mare se muni conquiescere. Φm iv flare, tum reli- 'C stis.iςdhus, adsummam maris aqua ra nainat, & xpetiis cetiis eminent, sic xanquam, vel sponse e inala iubas prodeuut, vel rosae ad Soli radios ex'orrectae ex muolus is,seu calycbbus 1uis erumpiscit & quiescentes ventum expectant placidum,ac secundiam, qui 1r contigetit,aueram Concham substernentes,alteram erigentes,hac pro ucio,illa p, o naui ad nauigandum uiuotur, vi si eas procul videas, sic perta aquillum ma e natantes, classem Cautio, sena uiam existimes. Qood L nauem ad se accedere sentiunt, aut belli ae impetum, aut v sagaci Mientioris piscis natatione,metu perculsae,cotractis uno impetu cessis sequentes delabun nas a. omnia Aellianus. Athenaeus quoque va tias oriferentias ponit in tertio, Hicetius, Erasistratus inquit; Chamarum alias dicit vocari asperas , at,as cegias; Disseremis a cras quidem ω ,ixiasi succi, pauci excrementi, facile excerni, ipsis pro cica eos uti,qui ex ata PM. 99raS pascantus . Laeuium aurem praestantiae differentio magnitudioe aestimari. Et ali nao. . 0 poliis Onihilst: Chamasum crassior um χηριωνδε πηαχετωνὶ quae Wruae sunt, di tetnua carac Ostica ' anουν is aulici gratae su ,ι,ας cectu facileS.Crassas udro,quas
νενας ci est Chaniarum meminit Ion Chius in Epidem ijs, quae fortassis χημαι a Graecis nominatae sant a oete κεχπεναι, ides,ab hiando. Id elymum secuti quidam Hiarulas lari E chariis is appellantiled cum caciem voce eti*channae nuncupentur, quae a C miS maxime distat, tho aut in priore operis vostra parte ostendimus,lueius. esse poto Graeca appellatione uti,Plin j ij in λαί exemplo , a quo chamaeno nantiat L& chamaepetari des, & cbamaetracheae,atque aliae dum ferusdem geaeris. amaeigitur,etsi Concharum generi labunt,hoc tamen a caeteris Con-
476쪽
chis distabunt,quod semper hiant, & testas apertas habeat. Quod ad formam earum ait L snet, eum tanta ut earum varietas, & tam parum certas, & distinctas notas nobis super eiς veteres relinquerint, etissimus Rodeletios,eerti aliquid de ijs velle statuere, perdiffelle esse revi quidem iudieauit, caeterum no erat propterea temer,taliS,ac immodestiae accu. sandus Bellonius, quem vitarer tacith mordet, quod pro chamas Conchas speciatim dictas usurparit:nam & veterum quidam id fecere,ve Galenus m glossis ογχον, ulta σὴν χίμει, dixit: idque Varinus repetit: apud quem alias etiam, quemadmodum quo O ue apud Hesychium Conchas invenio interpretari χήμας. Idem Rondeletius in capite deo: chameleu, Chamaseasdem esse cum laeuibus Conchis,quaeγαλαδες dieuntur, falsum esse ait, quoniam Aristoteles leuius verba supra citauimus,a Conchis chamas seiunoeit. Sed Aristotelem aliquis dixerit tinquit Zoographus Concbas achamis distinxis, quidem sed specie potius,quam genereo nihil prohibere, idem nomen tum generi toti, cum speciei sub eo usi attribui , ut inualidum hoc Ron delerij rgumentum sit. Cum .itaque vix unam nobismotam reliquerint antiqui,qua chamas ire ninis distinguas,Marcellus Virgilius Graece,& Latine peritissimu4 in sui S in Dioscoridem commentarijs,ab, js abstinuit, earundem distinctiones peritioribus relinquens. In genere inquit i minorum orieorum μchamae sunt, tanta cum aliis assinitate, ut facile in antiquis scriptoribus confundatur eatu historia. Nihil disicilius in totalmiusmodi rerum commetuation qna in appes his
bus his concordem veterum Eistoriam vitendere. Obad pericitaribusrelinquemus. Hacte: nus Mareel Ius. Quapropter minime etiam Muratiar Hermolaum Rondetotius, victim optrumarum rerii cognitione praestatem in suis m eumdem Druscoridem corollarijs de ostren . Neonchyli, pauc sima ieri ise,coera,&Varie a corum,u opinatur,deinrtaemn .Ego a Conchis,litantibus oris discerruchamas exvitae cuius opinionixquoque suilla vide tur Andreas Matthioius,qui sic notas cie eisdemissipeum reliquit: Quanquam chama in ter caetera Conchyliotu genera longa descriptaomaintilenaeo referuntur: nihilominus, tamen tot his iusmodi te tace rum habentur speeiris emo iselle fit eas inter sedistingue re . Caetrum praeter caeteras Conchas id sibi peculiaceaseivere chamar,q-d plerummia plittore ala es inueniuntur. Idcirco eas recte cham dici posse putauerim ,quae in marinis oris, pancientes sese, laeui resta conteruereperiuntur. Harum qnamplurimas ipse ψ di in Adria ac, littore. Verum quoniam nulla alia facultate sunt praeditae, aeter eas, i-bus & veliqua Concharum genera commcndantur; ideo non est, ut plura de ius dicamus. Hucusque ille. Quemadmodum vero hiem chamalum genera n sinsularum sese historii patebit.
HAMAE Ephesiae commendantur ab Archestrato, ut&inituli μυκ ab alijs: de quibus Hicebus :Mituli inquit Ephesij, & similes eis sucei boianitate, ut pectinibus praeliar,ita inseriores sunt chamis. Athenaeus aluum simul,& urinam ciere scribis e eo bylijs praecipue mitulos, ostrea, pectianes,chamas. Dioscori S .rmae non meminit,sed chamaeum,aliarumque eonchulatam in exigva aqua decoctarum vis aluum mouere ait ,&cum vino agunti. Brasauciius chamas iucit esse paruas Conchas, quae passim peuetaetae voca tun& ex his,vel tellinis quae vuIgomueracinae velitiis, quae Me vulgo vocatur,eirciter atiginta in quatuor aqus unci, ebulliri, ut ab ,piis aqua marina exeat, quae aquae misceturupostea eum decoctae ruerint, ius in cyarhum fundi,&optimi vini dimidio eγatho addito, hi tandemqueius solum sine vino praestare: atque id non solum ratione salsedinis,ues aquaerna aesed quia coactarum etiam substantia emollientem quandam naturam habet: si e
477쪽
H AMELEIA a testae laevitate inquit Ron deleti nomen inuenit.
Testa duplici constat, Conchis laeuibus, qυae galades dicuritur, similis est. Ab his testatum fragili cate ditera:digitorum enim eomptetra frangitur facile,quod in Conchis,& petainibus non eue ii r.lutus,dc foris candidissimae --- sunt,caro quom intus candida, in qua duo soramina cemuntur: alterum os est,alterum excrementi meatus, utrumq, si auosum est, ut dilatari, Ne constringi possit, hoe B ad attrahendum aquam, illud ad rei jciendum cxcremeo eum. Habet sic μήκωνια,ut Conch et caeterae . Latere magis protuberante sempCrbiat. I a ena cum tellinis cap:tur, qua de causa sepius aqua pura elui debet , ad arenam cXqu. ga ida , qua opurgata dulcis est, & tenera, alioqui vix edi potest De eisdem Bello aio, sic scripsit. Oamium Concharum albissi. mae sunt,quas Chameleias G aeci vocaverunt; Galadae autem Aristoteli ut reor dicuntur quam opinione reprobγc Rondelectus , culus Concham Galaden supra depinximus. γGatam magniti aem adipiscantur in Ocea O, ut qua eroorum digitciuum latitudinem, senorum vero longitudinem exuperent. Quae res multo perspicac Ius in nos escet ex iis,quia Diuotum Iacobi. aut Michaelis persolutis , Oti S tedeuntes, testas ea qua dixi magnitudine de suis pileidi appendunt. Fcequentius Romae, quam in qua uis alia urbe divenduntur cum tellinis, ac pectmibus: magnitudine quidem iuglandaS, corpore se: e orbiculari, glabro, tagiis, pellucido,rorundo, labris,ac rella tenuibus, laeuibias,non autem denticulatis. Facile a calido tanguntur : quamobxem mox litantes sua labra pandunt : quo fit ut parum diu absint amari,quin exanimentur, laevique illisu si angansur: luam quoque aquam fac. thamittunt,multasq; a renulas recipiunt,a quibuS qo elui difficile post ut, vulbo respuun- C tuc: Sed tecentes,& adhuc vivae, testinas certe posthabendae non sunt. Indiginae capatotas, vel capatoetolas vocant.Nam cappae bo ine IMI chamas intelligunt. Moueri autem a se chamsteias, ac sedem in liticite mutase, compertum bab O, qcae tes ei innotescet, qui has in vase aqua oppleto immerserit,quod Veneta Plecumqtae faciunt, ut minus exanimes secuent,neve aequis sonspurcentur,aμt deceriore evadaiu. Aecius Dioscoridem ac Galenum secutus,cbamulas vocavit. Chamarum tDqui Dioscorides conchularumque exigua aqua decoctatumius , aluum ciet qtiae tameD appellatio non minus pate quam Ostieorum.Omnia enim ec sta contecta comprehendi zqain etiam pro testa ipsa nonnunquam a cipitur. Conchylia Plinius medicos lib. s.c. I. appellat. N iiii coquit ex eis, quod pingue est sumant, ut Isices, pecti aes,& Conchylia. Aetius lib. 2. Mictocum loquit erinaceorum,& Conchulacum,uetustorumq; gallorum iura veOtrem de jciunt. Porro Conchylia qtia dam Herodotus in montibus Aegypti nasci, ac procreari x radit. Hucusque Bellonius, sed leonem non exhibet.Ηabebis itaque hac prius cliamea iς' E Roodelet ij. Addo ego aliquot alias species, inter quas, peiores caQdidae sunt, ac latet eas prior quiaque habet falcias, minutissimasque alias quasdam strias, Altera diapi a Da est, maioresqάh.ibet stelas. Eaedem in D tertia magis sunt identes . In qua astrae illae non sunt transiser sales , sed per longitudinem Qtis,ubinae datur olore est fugio altera subflauo, vi aq liueis iransuetialibus Alis quoque tres albae sunt. Earumque prior in summitate nonnihi l possidet flauedinis, altera nonnihil coloris castanearum, tetria tota ca Ddida, ac dia phasea. Addidi praeterea multas alias admodum pusilas, quarum quatuor prioreS albae sunt et sed aliae crassioris testae, aliae tenuioris, aliaeque daphanae, aliae densae. Ioter quinque alias,quae sequuntur prima etiam albicat,&lineas habet adcnoaumexiles eiusdem coloris altera item alba oras habet castanei coloris tertia lineas habet nigras: quarta Rondeleti j chamam imitatur,sed minor est, Nolores habet lineas: quinta castanei est coloris,cum fascijs quibusda albis,υt icon ostendit. Quatuor aliae,quae insequuntur,non omneSetiam eiusdem sunt coloris. Prima enia ,& i conda flavescunt, tertia,& quarta, albo nigroque variant. Postremi quaternatij duo lineas habest tectas more pectinum: duae alverae omnium postremae albae, eo modo,ut vi
478쪽
479쪽
HAMAM piperatam onquit Bellonius Veneti Beuera Eas, vel Peuera-zas voeant ad discrimen maiorum , quas Biuetonos appellant.Palustre est concharum genus in coeno degens,quod Anconitani, & Rauennates Oa- Cha a, lenam, vel chalcenam,nomine a chamula detorto vocitant. Biueronia, ct chala tem dicuntur, vel quod ob piperis saporem sitim excitent nos hoc reda γ na. guimus supra: vel quod illa perpetuo bibant, neque diu sine aqua seruari Biseroni, possint, atque in fotum allatae,& aquae immersae, geminam,atque oblongam exerant ligu- v istae i. lam, ut cochleae modo perpetuo sitientes moueri percipiantur. Supra modum isagiles ha- Testa. ibent testas,laeues,ac compressas, uon autem ut aliae conclis orbiculares: verum usque adeo tenues, ut transpareant. Cardi ibus non iungunt ut invicem inseretis, sed neruo, ut ostrea. Labra non habenterenata, sed Iaeuia, magisque in rotunditatis ambitum ciccinnanturi : .
meride eiuslem Belloni; Cap. LXI.
. ST & filia Iamis Chamas inquit idem Bellonius a caeteris hoc distans,, quod eum lamis sit, tamen & robore testet cum aspera facite certare potest. Clonissa quidem maior est,& plerunq; nigdi t. Cardia.bus quoque, qui
tiis valvas colunctas habet,a praedictis erFR - - -
differt. Praeterea non ita ut prima laeuis in- Chama glycymetis Belloni - - roluditatem turbinatur,nec ut Peloris plana est. Crenas haud ita profundas in labris habet.Quum au- te Aelianus in ehamis quasdam esse nigcaS,ac reliqua gen iC ra alba esse protulit,bancque unicam pro maiore testet pat- Ω lte nigricare videam,iselle mibi sola coni,cere hanc Aelianichamam esse,ac fortassis antiquorum glycymeridem. Nam& Peloride maior est,&dulcior: aeque piperato gustu percise pitur.Hactenus Bellonius. Oeterum Rondeletius cha am
ELI A N V S Chamas marinas varias,& mutviplices esse tradit: nam aliae
Chama nigra Rondeletij. guntur,illi vero vel Nertime coterumtur. Quaedam ipsarum a1gerrimae sunt: D-nonnulls argentei colatis si nil studine gerere videntur. Ac quemadmodum eaeumestuari a & multiplex genus,sic multas,&diuersas sedes habeat Ex his olligunt nonnulli inquit Meletius chama pro Cone lis accepisse, quae colin ut varietate a sese distant,sed non recte, ut ego quidem sentio: a a sunt ut conchulae, ira chamaevariae, albae, nigret, ex albo rubescetes,ali fractu faciles,alae difficiles. Ide decoctileis, S pectinibus vere dicteae . Quare inepto fecerunt, qui Concham nigram Bel Ionium taxat pro chamanigra exhibuerunt cum conchar rotundiores chamisesse in Dant,neque hient ham Q vero testa sunt longiore, qualia cesina nigra, quam hi: propo. simus,lestis oblongis euibus,durru spissi', invesuti marmoreis.
480쪽
DE CHAMA GLYCYMERI DE Reiusdem. Cap. LXIII.
ni)s Chamae glycymeridebἱ inquit Piscius quae sunt maioreS, qUam peto: ides. Macrobius in coena adijciali Lentuli flammis appc, sicas fuit,e dixi ne quis ealde esse pelorides,& glycymeiadas existimet, maiores scilicet chamas, legat Mac ob. b. 3. Salu al. Ante coenam .inquit,Echinos, ostreas criadas q-atatum v client,peloridas,spondylos,&c. Paulo post alia edulia enumerans,glIcymerida. ,viticas,&c. Sunt autem glycymerides didue adulcedine,
ut opinor,quod sapinc lint dulci,minusq; salso, quam reliquo bone qui glycy ameridas voeent,quali ex dulci amaras. Od si ita sit, compolitum nomen ex Graeco,& Latino fuerit, quam compositionem imp Ob-t Quintilianus.Glycymerides igitur chamae sunt maiores, quam pelorides testa oblonga,myculorum flaviatilium testae modo, sed duriote,& spissio. Fre,rugosa,no tamen ob id aipera,ex albo ruisescente,earne so sucei bonitate peloridi similes Easdem esse puto cum ijs, quas pelorides maiores Athenetus vocat. Hermolaus Barbarus conijcit apud Plinium post verba Me,Chamsglycymerides, quae sunt majores, quam Pelorides,pro colycia,sive colyphia legendum corycia ex Athenaeo , qui scribit Conchos quasdam a Macedonibus vocari κορυκους , quas Athenienses κμους uominant. Sed ut apud Plinium legendum sit, non potes corycia ad chamas glycymccidas referte: sic enim Conchas asperas vocatiscripsit cx Hegesandro Athenaeus. H γήσανδρα δ' ἐνυπομνήμασι -οτραχέας φησυκογχώς ὐπάτων Μακεδνων κορυκους καλM is , ύω. δ ΑΘ αι- κρέως. Heg sanaetin commentarius, R CODcliasas cras a Macedo albus vocari corycos, ab Ath niensibus κρέως,id est,atiei inasMF itaque ille exhibita hac icone;cui ego binas hasce addidi multo quidem maiores, sed carcera non mustum diffurules , qua aquam capite differre quodammodo videantur.
chama glycmeris Rondeleti, Chamae gly meridi similis , seu maiores mytuli species.