Ammiani Marcellini quae supersunt cum notis integris Frid. Lindebrogii, Henr. e Hadr. Valesiorum et Iac. Gronovii quibus Thom. Reinesii quasdam et suas adiecit Io. Augustin. Wagner editionem absolvit Car. Gottlob. Aug. Erfurdt tomus primus tertius

361쪽

CONATANTIUS ET IULIANUS. 56o. 219

opinabatur, relatu Decentii olim revorsi, et cubi culariorum recens de Galliis 'in praegrosibrum, qui ad Caelarem aliqua portavere sollemnia. Et, quamquam non repugnanter, tamen neC arrogantibus veria 'bis quidquam seripsit, ne videretur subito λὶ recli-

dimina permisisque Passim Germanis, in labori sme se re Visum omnium Primum, ', in laborum

362쪽

Cumque nullas daremur in tiae, Mesro Pactoria muro , ut ita dixerim, fiamma, progressua rarusco Pectum omnium steti, moltiri posvi tumiat m

Q auctoritate ratus, Messormonibus bHnina. , Exa iste mirum in moesum, eouaque Provocti, ut cumpr cibus Mincere pertinociam conabar, insanter mortem contiguis ad istam intentiarent. Vivitis

33 Quois noetiss iu feri, in com ancilium reaigram

363쪽

CONATANTIUS ET IULIANUS. 56O. 92 I

rum mores ignorantur et Uesumates.

pmUinctae miatia iactatae continuis, externia incli-geant aditimentia et fortitus.

Maec hortancio, ut aestimo, saliuariser forins, 37 possem et rogans. Scio enim, hia, nes qui ubira

His litteris iunctas secretiores alias Constantio I 8 offerendas clanculo misit, Obiurgatorias et mordaces: quarum seriem nec scrutari licuit, nec, si lienisset, proferre decebat in publicum. Ad id mistitis implendum electi viri sunt graves, is Pentadius officiorum magister, et Eutherius cubi euli tunc 'praepositus, post oblatas litteras relaturi, nuIlo suppresso, quae viderunt, et super ordine iu-

lurori in fidenter arauri. Auxorat inter haec coeptorum invidiam Floronis ac, si fuga praesecti: qui velut praelagiens concitandos motus ob militem, ut sermone tenus iactabatur. Rc

364쪽

ssu AMMIANI MARCELLINI Xx, 3. s.

eitum, coDsulto discesserat Viennam, alimentariae rei gratia divelli causatus a Caesare, quem saepe Ri tractatum asi cuius formidabat. Dein cum conuieris. t eum aὸ augustum culmen evectum, exigua ac prope nulla vi vcndi spe versus in metiam, ut Iotige disiuuctus, malis se, quae sui picabatur, exemit: et neces litudine omni relicta digressus venit ad Constantium itineribus lentis : utque se nulli obnoxium culpae in onstraret, Iulianum ut perduellei inulti sua criminibus adpetebat. Cuius post abitum bene Iulianus cogitans et prudenter, scirique volens, quod praesenti quoque pepercisset; i caritates eius cum rela miliari intacta, publici cursus usu permisso, ad orientem redire tiit ius imperavit.

a IX. Nee minore studio sequuti legati, haec socum sere utes, quae praediximus, intcntique ad viandum, cum v euirent ad iudices cessio vos, oblique tenebantur: morasque per Italiam et Illuri cum perpelli diuturnas et graves, laudem transfretatipor Bosporum, itineribusque leutis progresIi, apud

Caesaream Cappadociae etiam tum dege utem invenere Constantium, M azacam antehaC nominatam, oppor1unam urbem ci celebreui, sub Argaei montis

A pedibus sitam. Qui intromissi, data potestato osserunt scripta: iisque recitatis, ultra modum solii ueindignationis excanduit Imperator, 'in limibus suo

oculis eos adusque metum Contuens mortis, Ogreditullit, nihil post haec percontatus vel audire PerapclI S. 3 Perculsus tamen ardenter cunctatione stringeba lur ambigua, utrum in Persas, an contra Iulianum

moveri iuberet acies , quibus sidebat: haesitatisquo diri perpentis consiliis, sexus est quorumdam sententia 'ὶ utilium 1 vasorum, et iter orieutem verΙ

365쪽

l. GONSTANTIUS ET IULIAMUS. 56o. as Sedixit. Statim tamen et Iegatos absolvit, et Leo- .snam quaestorem suum in Gallias cum litteris datis ad Iulianum pergere celeri statuit gradu, nihil uovatorum se adserens suscepisse, sed eum si saluti suae . Proximorumque considit) tumenti flatu deposito, intra Caesaris se potestatem continere Praeci PienS. Utque id facile sormido intentatorum efficeret, velut Smagnis viribus sectus, in Iocum Florentii praesectum. Praetorio Nebridium, tum quaestorem eiusdem Caesaris promoverat, et Felicem notarium, ossiciorum magistrum, et quosdam alios . Guinolia rium enim succcssorem Lupicini, autequam 1ciretur huiusmodi quidquam, magistrum Provexit armo

rum.

Ingressus itaque Parisios Leonas, susceptus ut 6 honoratus et prudens, postridie principi progresso

tu campum cum multitudine armata pariter et Plebeia, quam de industria convocarat, e tribuuali, ut emineret altius, superstanti, scripta iubetur ossurro. Replicatoque volumine edicti, quod missum est, et legi ab exordio coepto, eum ventum fuisset ad locum id continentem, quod gesta omnia Constantius improbans, Caesaris potetiatem susIicere Iuliano ceu sebat, '; exclamabatur undique vocum terribia ilium sonu : grasse Iuliane, ut proνincialis , et 7 miles, et reipublicaes decreoit auctoritas ; recreatactqui m, sia ad c metiacntis roὐνiMOs barbarorum

Quibus auditis I conas, cum Iuliani litteris haec Beadem itidicantibus revertit incolumis: solusquaad inissus est ad praesecturam Nebridius: id enim Caesar quoque scribens, ex fentcntia sua soro aperto praedixit. Magistrum enim ossiciorum iampridem ipse Anatolium ordinavit, libellis antea respondea-

366쪽

tem, et quosdam alios, ut sibi utile videbatur et

tutum

s Et quoniam, cum haec ita procederent, time . hatur Lupicinus, licet abseus, agensque etiam Lum apud Britannos, homo superbae meutis et turgidao ;eratque sulpicio, quod, si haec trans mare didicisset, novarum rerum materias EXCitaret: notarius

Bononiam mittitur, observaturus sollicite, nequis. quam fretum Oceani transire permitteretur. Quo vetito, reversus Lupicinus, antequam horum quid- quam sciret, q) nullas ciere potuit turbas. a X. Iulianus tam eu iam celliore fortuna militi quo fiducia laetior, ne intepesceret, neve ut reis, Mullus argueretur et deses, legatis ad Conflauitum

missis, in limitem Germaniae secundae est egressus: omnique adparatu, quem flagitabat inflans Dog tium, communitus, Tricensimae oppido propiu- a quatiat. Rheuo 'ὶ extude ii an sua illo regionem subito pervasit Francorum, quos Attuarios Vocant, inis quietorum hominum, licentius etiam tum percuris fantium extima Galliarum. Quos adortus subito nihil metuetites hostiIe, nimiumque securos, quod scruposa viarum dissicultate arcente, nullum ad suos pagos introisse meminerant principem, si peravit negotio levi ; captisque Plurimis et occisis, orantibus aliis, qui superfuere, pacem ex arbitrio dedit, hoc prodesse Possessoribus finitimis arbitra S ius. Unde reversus Pari celeritate per flumen, praesidiaque limitis explorans diligenter et corri. gens, adusque Rauracos Venit: locisque recuperatis, quae Olim barbari intercepta retinebant ut propria, iisdemque pleniore cura firmatis, per Besa tionem Viennam hiematurus abscessit. XI. Hio

367쪽

XI. Hic per Gallias erat ordo gestorum. Qua

dum ita prospere succedunt et caute, Constantius accitum Arsacen Armeniae regem, summaque liberalitate susceptum praemonebat et hortabatur, ut nobis amicus esse perleveraret et fidus. Audiebat aenim saepius eum tentatum a rege Persarum fallaciis, et minis, et dolis, ut Romanorum societate

posthabita, suis rationibus Iiringeretur. Qiii cre- 3 ibro adiurans animam Prius posth amittere, quam

sententiam, muneratus cum Comitibus, quos duxerat, rediit ad regnum, 'in nihil ausus temerare postea pronaiIIorunt, obligatus gratiarum multiplici nexu Cotistantio: inter quas illud potius excellebat, quod olympiada Ablabii filiam praesecti quondam praetorio, ei copulaverat coniugem, sponsam fratris sui Constantis.

Ouo dimisso a Cappadocia, ipse per Melitinam 4

minoris Armeniae oppidum, et Lacotena, et Samosata, transito Euphrate Edessam venit: ubique, dum agmina undique convenientium militum, et rei cibariae abundantes copias opperitur, .diu moraintus; post aequivoctium egreditur autumnale, Ami

dam Potens. .

Cuius Cum prope venisset moenia, favillis opple- sta coli ustra ns, nebat cum gemitu, reputans quales msseranda civitas pertulerat clades. Ibi tunc sorte Ursulus praeseus, qui aerarium tuebatur. dolore percitus exclamavit: En qui a animis urbes a mi- uo u es iantur, cui ut a ni re sipe tam possit, imperii Osis iam fatiscians s Quod dictum ita amarum militaris multitudo postea apud Chalcedona recordata, ad eius exitium Consurrexit. Exindo cuneis consertis incedens, cum Begah-6den adventaret, fixis tentoriis, vallo fossarumque altitudine circumsaeptis, Oboquitans casti Oratin

368쪽

ambitum Iongius, docebatur relatione multorum, instaurata elle sirmius Ioca, quae antehac lacuria eorruperat Vetustatis. Et, ne quid omitteret, quod ante servorem Certaminum erat uecessario Praestrue udum; viris prudentibus missis, eonditione polita dupla, cogebat moenium defensores redis ire ad suos, alienis siue cruore concellis, aut in diationem venire Romanam dignitatibus augendos et praemiis. Atqne, cum illi destinatione nativa reis Miterentur ut clare nati, periculisque et laboribus indurati, cuacta obsidioni Congrua parabantur. 8 Deniis itaque ordinibus cum tubarum incitamenistis latera oppidi cuncta adortus alacris miles, legi nibus in testudines varias conglobatis, paullatim tu to progrediens subruere moenia conabatur: eL quia telorum omne genus in subeuntes effundebatur, ne xu clypeorum soluto disce flum est, in recessume

s nentibus signis. Laxatis deinde ad diem unum ) i dutiis, tertia luce curiosius 'ὶ tecti, elatis passim

elamoribus adscensus undique tentabant. Et licet defensores obtentis ciliciis, ne conspicerentor ab hostibus, latcbant intriosecus; tamen, quoties nais gitabat necessitas, lacertos sortitet exsertantes, lapis io Lbus subieetos incessebant et telis. Et vimineae crates Cum procederent confidenter, essentque parietibus contiguae, dolia desuper cadobant, molae et columuarum fragmenta: quorum.ponderibus nimiis obruebantur oppugnatores, hiatuquρ violento disiectis operimentis, cum periculis ultimis eva- 'debaut.

et a Decimo itaque, postquam ) pugnari die eoe.ptumi est, cum q) spes nostrorum interiora cuncta

maerore Compleret, transscrri placuerat molem ari

tis magni, quam Persae quondam Antiochia pullu

369쪽

cONSTANTI Us ET IULIANUS. 56O. 227bus eius exeisa relatam reliquerant apud Carras: quae subito visa, aptataque faberrime, Clausorum hebetaverat mentes, adusque deditionis remedia paene prolapsas, ni resumptis viribus opponenda machinae huic praepara Tent. Nec temeritas post Iahaec cessaverat, ne consilium. Namque, dum inis strueretur aries vetustus, et dissolutus, ut Deile voheretur, omni arte, omnique virium uisu, et

) oppugnatorum vi et firmitudine summa defensa

batur : tormenta nihilominus et lapidum crebritas atque sucidarum ex utraque Parte Plurimos Cousumeis hant: et aggorum moles incrementis CeIeribus consurgebant: acriorque indies adulescebat obsidio, multis nostrorum idcirco cadentibus, quod decernentes sub Imperatoris conspectu, spe Praemiorum, ut possent saeile, qui essent, aguOsci, nudantes gainteis capita sagi timiorum hostilium peritia laudebatitur. Proici dies et noctes inteutae vigiliis, cautio- 13 res stactes utrobique iaciebant. Et Persae aggerum altitudine iam in sublime . porrecta, machinaeque ingeniis horrore perculii, quam minores quoque sequebantur, omne. exurere Vi maxima nitebantur:

et adsiduo .malleolos atque incendiaria tela torquentes, laborabant incallum, ea re, quod humectis seortis et centonibus erant Opertae materiae plures, aliae unctae alumine diligenter, ut ignis in eas laberetur innoxius. Verum has admoventes sortitudine 14

magna Romani, licet difficile defensabant, tamen cupiditate potiundi oppidi ne prompta quidem perieula contemnebant. Et contra Propugnatores, cum is iam diseussurus turrim Oppositam aries maximus avi Ventaret , prominentem eius serream frontem, quae

D ML ortu i argunto. ra. omni argumanto, ut in Aetia Eu. Phemiae. Trahentes argumentis lapides. 8 NL oppusnatoruinveni et sortitud.

370쪽

revora formam ') effingit arietis, ario subtili illa. queatam altrinsecus laciniis retinuere longissimis, ne

retrogradiens resumeret vires, neve scri re muros

adsultibus densis contemplabiliter posset, fundentes quoque serventissimam picem: et diu promotae machinae flabant, muralia saxa perserentes Et tela. 16 Iamque aggeribus cumulatius excitatis, defensores, ni vigil allent, exitium adfore iam sperantes, in audaciam ruere praecipitem: et repentino decuriasu portis essuli, primosque adorti nostrorum, facessitellasque ferreas Oniastas ignibus in arietes maguis x7 viribus iaciebant. Verum post ambiguam proelii virtutem, plurimi nihil impetrato intra moenia reis

pelluntur: moxque ex aggeribus, quos orexerant

Romani, iidem Persae propugnaculis insilientes, sagittis incessebantur ci sundis, telisque igniferis:

quac per tegumenta turrium Volitantia, paratis, qui restinguerent, plerumque irrita labebantur. 18 Cumque palaciores utrobique fierent bellatores, et Persae trudorentur ad ultima, Di potior ratio suo eurrisset, impensiore opera procursus tentabatur ex castitis: et eruptione subita multitudinis sueta, inter armatos, qui portabant ignes, ''in ampliori bus ordinatis, iaciebantur Corbes in materias seriareae plenae flammarum, et sarmenta, aliaque adis ignes concipi cndos aptissima. Et quia conspectum abstulerant sumi nigerrimae nubes, Classico excitanto in pugnam, legiones procinctae celeri gradu vene runt: et subcrescente paullatim ardore bellandi, eum vetitiam suillat ad manuS, repente machina oomnes onusis ignibus urebantur, praeter maiorem : itiam direptis restibus, quibus e muro iactis impIi-

cubatur ., virorum sortium acrior nisus aegre semiti fiam extraxit.