Joannis Voet jcti et antecessoris in Academia LugdunoBataua Commentariorum ad Pandectas libri quinquaginta, in quibus, praeter Romani juris principia ac controversias illustriores, jus etiam hodiernum, & praecipuae fori quaestiones excutiuntur

발행: 1827년

분량: 277페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

271쪽

Lib. IV. Tit. VI.

tiata sit, ipso quidem iure nulla est; sed absens ad

poenam incipit obstrictus esse, quod Per eum stet τὰ , quo Ininus arbitrium impletum sit ; adeo ut Summo iure in eo quoque pinna committatur, qui absentia reipublicae causa vel va Ietudine vel alio simili modo impeditus, praesens non suit: sed si is paratus sit in arbitros eosdem adhuc consentientest inviti enim non coguntur ) compromittere, Et semientiae eorum sese subjicere, amo ad poenam in eum ex aeqaitate per praetorem deneganda foret , vel saltem exceptione se posset tueri, L qoiae tamen 2 i. s. ii quir ex litigaioribus 9. I. diem a . 6 1ι quitis: 'aterum 4. e. h. t. 16. Sed di secundo, omnes ariatros electos praesentes eMe, jus. Romanum Voluit; adeoque , si in tres fuerit compromissum, di , absente uno, duo Consentiant, arbitrium non valere placuit nisi aliud actum sit , non disti Memus 5a. 9. eum. in pirarer I 5. d. b. r. licet enim ille absens solus duos prasentes Vincere non potuisset suffiagio, si et ipse

praebens sulisset, superare tamen potuisset rationum

inornentis, ae inducere, ut aliter illi suissent iudicaturi, quam nunc, absente eo, ab illis pronun

os in ejus sententiam. ut Ulpianus loquitur, Litem si unus l7. I. i8. f. b. t. neque prodesse potuit interpellatio absentis, ut sese sisteret; stat enim, si compromiSsum receperat, cogendus, non interpellam diis , ut ait Ant. Faber Eoa. lib. 2. 1 D. M. ae sis. 5. Quia tamen illa absoluta arbitrorum omnium praesentiae neces tas non raro malitiis atque olumniis posset ansam praebere, dum aliquando unus aut gratia aut . odio aut sordibus corruptus sui copiam non faceret; atque ita quaestiones malitiosa absentia diutius protelarentur ac manerent indecisae ἰ commode cautum suit jure Canonico, ut, si legitime

omnes citati fuerint, nec iustum allegaverint imp dimentum , quo minus adessent, liceat duobus pr.ebentibus, absente tertio, perinde ad negotii commissi examen accedere, illudque sua dirimere senten tia, ae si tertius legitime vocatus ipsis praesens suis set , ca uis. de a bis it ire 6. eoque rure nos uti, testatur Groenen gen ad ae. I. i7. β. ωθ. er L IN. f. b. t. Wassenaar praes. Daee. cap. 26. num. 38.

Aliter quam statuendum seret, si unu ex arbitris lanctus sit: morte enim tali compromissum dissolvi verius est: nisi superstitibus reliquis in earum mortalitatis tributum sit alterius in mortui locum coo tandi jus. Ut enim in societate electa coniunctim industria pIurium efficit, ut uno moriente solvatur etiam inter reliquos superstites, nisi in e unda sincietate alitur convenerit, ij. , oisitu 5. Attit. ἀνν cietate ,' ita par ratio facit, ut in arbitris eluribus electis ius simile statuatur; eum di hie eoniunctim plurium peritiam di fidem & aequitatem respexerint, qui in pIures simul compromiserunt, arg. I. item riunur I7. β. ust. I. non aestinguemus 5a. 6. eum inplarer II. f. s. t. Respons. Ctor. Holl. pari. R.

i . Necesse insuper ut Ioco debito seratur sententia , id est, tali , de quo vel explesse convenit, vel in quo conpromissum est, si de. loco nihil cautum inveniettur. Frustra proinde ius erit arbIter, ut in provincia M. int, qui simpliciter compromis rant Rome . vide l. quidem tamen a I. u. 1; aMAr . io. b. r. Tempore quin etiam lebitimo, adeoque intra diem compromisso definitum; nisi arbitro diei Drorogandi seu proserendi eotestas data sit , L non ristinguemtit 5a. si. Hr. I. 55. L qtiuramen ai. g. Rapis. 5. ει N AE. b. r. quam de in dubio arbitris tacite moribus hodiernis videri datam quoties non invenitur nominatim adempta, quidam censenti maxime, si iusta appareat pror rationis faetendae causa , Leeu-m cem. forens. Pan.

a. lib. I. can. T. num. 14. i lane diem Compromisem insertum resurre, id est, antevertere de ita maturius iudicare, arbiter invitis litigantibus prohibitus est, a. l. M. A. s. r.

8. Cum vero non tantum de una re, sed Ac de pluribus aut omnibus causis ac controversiis compromitti possit, quale compromissi genus maenum dicitur, L quid tamen a I. β. plenum V. F. h. t. licet Δc alio atque alio sensu plena compromissi mentio fiat in I. Brigatores Ir. b. g. quia ait a. in fine , I. ita Gmtim 5 i. in f. h. r. non aliter vid

bitur Osfieri sun ius arbiter, quam fit omnes quaesti nes sua diremerit sententia; alioquin adhuc a praetore cogendus , ut definiat necdum decisa, L quaismis. q. dico, I. I. de robur Q. f. b. t. Σω dc , si

una tantum controverata ad eum delata sit; non suffecerit interloeutoriam de ea tuIisse sententiam; verum ita pronunciandum, ut secundum id litigantes a tota controversia discedere velint, ae l. I9. r. f. b. t. ad que nec ad arbitrum alium, nec ad iudicem ordinarium potest sua sententia compromittens ablegare, L non diuinxtismus A. 6. quaaiziam ou 16. f. b. t. Uti ex adverso cavendum quoque arbitro est, ne compromissi fines Vrediatur, ac Miri dirimat, quam quae ipsius arbitrio commissa sunt, aut alio modo, quam quo eo romissum est, LIq. - 7. in f,. F. b. t. Generaliter enim sciendum, omnem de ostieio arbitri ac potestate tractatum ex ipso compromisso sumendum esse; nec aliud ei licere, quam quod ibi, ut efficere possit, cautum est. Non ergo quodlibet statuere poterit, nec in re qualibet, sed de qua re compromissum, di

quatenus comoromissum est, L non aetiing-mur

misso generaliter concepto, de his solis iudicare rebus de rationibus di controversiis, que ab initiosuerunt inter eos, qui compromiserunt, non qua postea supervenerunt , I. is bis Febυς Pa. 1. b. t. arg. l. in fundus Id. f. communi dioiae. Hine quoque reconventioni locum non sere apud arbitrum,

supra in R. b. t. dictum est , nec, si ex comprommisso poenam exigi vetuerit, ratum erit, quia non de poena compromissum est, L qui . samea a I. u. Bνm si arbiteν 4. f. b. t. nee a procuratore recte

exigit de rato cautionem, P. L SI. V. a M. et M.

s. t. nec nomina testium edere cogiti L non e e omni-- D. A. b. t. nec alium sibi adiungi iubet, ἀL D. V. item si i7. f b. t. Non tamen adeo an

gustis cancellis concludenda suit arbitri auctoritas , quin condemnationem saeiens diem solutioni peragendae possit statuere, ae l. quid ramen 2 I. V. sol ιioni a. er ωθ. f. aa. 23. y. b. t. in eX pensas i merarium litigationem damnare, ae contumaciam eius pecuriaria punire poena, L non ex omuibus m. AE. b. t. Dam, derus p ax. cipit. cap. aQ. πιι - 1 L.

272쪽

De Reeeptis,

obseura quoque χrbitrii verba Interpretaris maxime

cum qui,que optimus verborum suorum interpres siti

λ α compensationes etiam admittere, si quae apud eum objieiantur, ae vulgata compensationum rem

sita concurrant. Si enim in lite terminanda debeat solutionis allegatae nationem habere, quidni & eompensationis λ quippe qua aeque ae naturali solutione debitum ipso iure extinctum est. ima pro solutoliabendum ex eo tempore, ex quo ab utraque parte de

betur nec interest, solverit quil an compensaUerit.

L si constar έ. C. δε rompensat. I. ri debito 4. 1 qui par. in Aenori sie ut non nisi injusta potiet diei sententia , qua arbiter debitum pronunciaret, quod dudum de,ierat vi compensationis deberi.

19. Quod si plures arbitri electi dissentiant inserenda sententia, id quod maiori parti placuerit,

ratum erit, L item si IT. V. uis. I. diem 27. β. tipta es 5. H. b. t. sin pares numero utrinque Sint, quid iuris sit, supra iam traditum. Ut tamen non in universum dissentire credendi sint, si in min rem alii, alii in maiorem summam condemnent: cum enim maiori summa minor insit, I. g. 4. . do verbo . iacti omnes in summam minorem conveniri intelliguntur. Unde si ex tribus arbitris unus quindecim, alter decem, tertius quinque condem- Dent , quinque sola deberi responsum est ἱ quia in hanc summam omnes consenserunt, δ. I. Hem a7 β. ri plures 5. U. h. s. Et quamvis ab hac sententia recedendum esse, ac in mediam quantitatem, adeoque in Meem arbitrium subsistere, plures arbitrentur, quos refert & sequitur Groene- en ad a. l. a7. p. 5. f. b.. r. quia tamen frustra convellere nititur Romani iuris rationem, rectius fuerit a lege ei vili hic non resilire. Manet namque naturali ratione certissimum, illos, qui in quindecim amin decem voluerunt condemnare , etiam voluisse damnare in quinque quod nisi quis falxatur, ne

C se est, ut ergo existimet, eos in decem aut quindecim aureos damnando reum, & in sua opinione Persi Stendo, eundem voluisse absolvere ab aureorum quinque praestatione, cum sententia non nisi ab,

Iutione vel eondemnatione finem liti imponat ; quod

quam absurdum sit, res ipsa loquitur . Ne dicam , admisso Groene.egii ratiocinio, squo negat, ma jori summae minorem inesse in praesenti qaestione nee in decem debere sententiam subsistere eum ea ratione nec in decem consentiat, qui in uuindecim damnavit; atque adeo non magis in decem quam in quindecim aut quinque, plurium arbitrorum Opinio conspiret. Sed di savorabiliores esse reorum,

quam actorum partes, tralatilium et, a favo abseliarer Ias. f. de regia. juνie, que tamen regula salsa erit, si in decem sententia nostro in catu Sub

sistat Verdet denique ossicium suum axioma illud, quod in ambiguis ae obscuris id quod minimum est

semper sequendum es e dictat, si ultra quinque condemnatio dicatur' effectum sortitura, L se re in oblen D 9. A. G reg. uris is l. isto paror 5'. 6. I. f. a. se judicata. Quo autem sensu verum Sit ex intentione agentium maiori summae non inesse minorem, sed saepe minori maiorem latius sorte inris. Manaari tradetur, cum nune,susAetat monstrasse, id nostrae non posse quaestioni applicari. ao. Sunt tamen casus, quibus arbiter ad serem

Vori ad Lunde I. Tom. L.

qui arbitrium Ue. 265

dam sententiam cogi nequit: puta si alter compromittentium mortuus suerit ι morte enim compromi sum extinguitur nisi & pervina heredum utriusque partis compromisso comprehensa sit. Heredis ab uno tantum latere mentionem fieri, haud sufficit ; cum non debeat compromissum elaudicare, L diem 27. 6. si hae redit r. l. sed S int pestatu 49. β. ωθ. f. b. t. cap. HI. ex is , do arbBris . Quae di tunc obtinent, cum ex pluribus ejusdem compromissi consortibus unu/extinctus est , si modo causa, ipsi cum aliis communis , individua ait, notante Hru manno ad L 27. . l. r. b. t. num. 6. Eademque servantur, si est ruter compromittentium boni i cesserit, atque ita in

locum eius subintrarint creditores, cum ipse compromittens post cessionem nec agere possit, nec conveniri, I. Lom si unur 17. ρε. f. b. t. imo pro mortua habeatur, arg. 6 anzep. θ pen. Instit. Eo tocietate. Ut. proinde per haeredes defuncti, aut e dentis creditores renovatio compromissi facienda sit,

quod repetitum pari. 4. cone. 17. etiamsi arbitat sententiam iam concepissent, si modo necdum pronunciatio elus secuta sit. Resp. JCl. Hall. para. a. co 1A. 2ιέ. in meae urun ne mannus ad d. l. 27. r. I. f. b. t. num. 5.2 I. Non etiam ad arbitrium implendum cogi pat- .est, Si gravis aetas, necessaria prosectio, munus reipublie.e , adversa valetudo, aut alia similis iustae cuiationis catara superveniat . ' nisi quod subinde praetor in hisee non in universum remittit munus Susceptum, sed causa cognita differt tantum arbitrii

recepti implementum, L licet autem I 5. I. I 6. f. h. t. ita, ut id facit, si arbiter iuret, sibi necdum Iiquere, I. R Nonius I S. 6 uir. f. b. t. Inimieitiae quoque capitales , quae arbitro cum litigantibus aut

eorum alterutro coeperunt intercedere, eum liberanta sententiae serendae necessitate, δ. I. i5. 1. b. r. uti & si arbiter a partibus infamatus fuerit ἔ ut tamen non levior quaevis, sed sola gravior infamatio, Ca a cognitas praebeat excusationem, L sed si ius Pum 9. V. pen. d. I. i5. f l. t. Sed &, si spreta arbitri auctoritate, ad judietum vel alium arbitrium litigantes ierint , di vel multo post, vel etiam

mox, ad eundem arbitrum redierint, cogendus non euet ita contumelia assictus inter eos disceptare, ael. 9. β. ult. l. io. I l. l. item si I7. l. F. h. t. cum enim ex eo, quod apud arbitrium lis ventilari coepta est, non inducatur litis pendentia, ut loquuntur, potuit sane ab arbitro ad iudicem controversia transserri, ut allu: suo ordine peragatur, eo, qui transtulit, tantum in compromissi poenana damnando, I. si quis rem M. ff. b. r. de hoc iure etiamnum Ulara lectinos uti. tradit Wassenor praes. Dic. ea'. t. num. 8 i. Sed Geldris contra placuit, litis pendentiam compromisso induci, ae ad arbitros remittendum esse eum, quI invita parte adversa

voluerit, his derelictis , ad iudicem ire , Lambert. Goris adorat. 18M . 4. V. 5. Simile etiam jus in Hollandia, Zelandia, ae Flandria, qtae indinibus

generalibus paret, vigere, vel inde constat , quod sub 'exceptione litis pendentis etiam exceptionem compromissi in arbitros iacti contineri sancitum sit, Ampliatio non de insim I. On d n uo, Dan IDA

273쪽

11 o. curia nandri apt. Mi. Neostadius cu/DHistianis. ὀ e. 4o. Gmene egen ad ae. I. M. 1 t. . Me tamen eundum inficias quia alteruter compromittentium ex justa aut saltem probabili causa restitutionem in integrum petere possit adversus Compromi,sum, atque ita efficere, ut infirmam compromisso ae adempta arbitris iudieandi potestate, controversia apud ordinarium iudicem dei neeps agitetur , uti mox reductionis oecasione Observabitur plenius. Sed di, eam arbitri sorte litem diutius videntur protelare, altero compromittentium desid Taute, deeerni potest a Caria, ae arbitris injungi, ut intra certum tempus litem dirimant, aut si ne exerint , sole, ut iis ad curiam devolvatur, hique titigantes eam persequantur, novissimis actis continuatis, Noestadius ae decis. Quoia visu. O. in fis .

Eid quod de illi , qui in arbitros recte electi sunt,

: inceps nihilominus tanquam suspecti declinari possunt, ubi alteruter litigantium satis justam probat

emersisse, vel antea ignotam nunc. innotuisse suspicionis causam λ uald enim si sordes, aut turpitudo arbitri manifesta sit e quid si aliis ex causis inimi-eus iactas λ quid si ab adversario haeres institutus,

aut aliter in eam deductas conditionem, ut ex ea Ille turrum speret , aut metuat damnum ' aequum sane fuerit, eum non minus, quam iudicem publica auilarit.rte constitutum, a suscepti arbitrii implemento depelli, L. Misae si in 9. V. rum S alii 5. let.

non aettinguemus u eum quidam l . f. b. t. arg. Dp. LI.rn ut ait i T. F. is iudiesis, i . a Nitrimi IU. ex Muta. si vero c. eo . tit. Quod enim alibi dieitur, arbitrum ad iudicandum compei landum esse, si sordibus corruptus sit, Labeo S. I. 5. ta--rιi I. in f. b. t. non ad eum pertinet, qui in id eorruptus est, ut inlauum serat arbitrium; sed ad eum, qui t*ntum sordide inductas est, ut arbitrium interponendum dolo. protelet . de quo non ideo protinus pr.esumendum fuit, quod iniustam in negotio principali esset sententiam laturus; unde dc partes adhuc id urgentari cogatur arbitrari,eum suspectum non habentes. Conser de causis suspiciunis tit. a judie. 22. 1 raeterea cogendus non fuit arbiter, si poena compromisso non fuisset inserta, L litigato et tr. β. item paenult .st . b. t. vel inserta quidem, sed iam commissa, semel enim commissa poena, solvi compro missum Haesus ait, nec amplius posse committi, nisi id actum sit, ut in bingulas causas toties committatur, L si duo Mi 5 . . I p. b. t. nee alia ver, rum sententia est in L non istinguemur Aai β. l. . h. t. dum dieitur non cogendus arbite semen iam dicere, si mus comm Ga siet: eadem enim utrobique loquendi ratio, auctor idem, sensus planus, atque adeo nulla opus emendatione, quam facit Gothoste-dus in Aoti, ad ae. I. 3a. q. l. pro ri, legens, nisi . Etenim, si verum sit, non cogendum esse arbitrum, si ab initio poena deesset ἡ nonne ratio dictat, eundem nec cogendum esse, si pinna iam commissa sit, H est, iam coeperit deberi y gum neutro in casu γ nam ultra metuant compromittentes, etsi judicio arbitri paritum non sit. Committi vero potest poena ante sententiam ab arbitro dictam, quoties dies certus compromisso insertus est, ut ante eum arbitrium interponatur, dc litigantium alteruter constituto te pore sese non sistit ad audiendam arbitri sententiam, non nisi parte utraque prae,ente serendam: cum enim per eum steterit, quo minus Ili pronun elatione arbitri finiatur, ipse poenae reus sit, arbiter vero arbitranssi necessitati deinceps subductus . est, non ultra cogendus, i. quid ramem a I. 6. 1i quis 9. l. diem a7. β. ri qui1 s. . b. t. unde de diem compromisso apponi, intra quem seratur sententia, non m do e promittentium, sed de ipsius arsitri summopere interest; qui etiam propterea, die a partibus

omisso, eundem ipsis consentientibus constituit, ne alioquin omni temptare cogeretur arbitrari, irae rieo remissum Is f. h. t. ceterum hodie ex eompr misso sine Paena concepto, & arbitrio ita receptae, arbitros ad iudicandum eaei Posse, non ambigitur. Groeneum en ad I g. I. H.i3. st. b. t. 23. Sententiae secundum requisita superius m-mem rata latae effectus est, quod nec ab arbitrIs m tari ponit, etsi errorem allegantibus, quippe quo rum officium absolutione finitum est, L qualem l 9. β. ult m. I. U. I. 2 l. f. b. t. ; nec a compromittentibus impune contemni aut reliet; adeo ut, quisquis ei si re noluerit, ad poenam compromisso insertam tene1-tur, vel ad id, quod interest, si poena non inveniatur promissa, I. ex compromitto a. I. S. I. Hem 27. β.ώθ.y. b. t. creditur autem sententiae non parere, si

in radietum dedueat ipse aut heres eius rem, de qua Compromiserat, L qtiamiae f. b. t. vel petat ab eo, a quo arbiter peti vetuerat, vel a fideiussore eius. Plane si a fideiussore. petere prohibilux sit, a reo principali petens, in poenam non ineidie, nisi ipsiusfidejussoris intersit, a reo non peti, dum in rein sedite propriam fideius ii, I. addi Arst 29 f. b..i. nec ab uno. ex correis debendi petere vetitus, si ab altem petat, 'na committitur, nisi eorrei simul socii sint, L ri dua S . . s. t. Iure tamen novo, licet non na matur amo oc exeeptio rei iudicata, eum non fuerit iudicium propria dithim, in sinum tamen re

amo & exceptio datur ex arbitri sententia, quam putes vel subscriptione, vel decem dierum probaverint silentio, ad id, ut ea evecutioni detur, non terarbitrum, cuius nulla lusisdictio est, ademque nec tu dicati exsequendi potestas ; sed per iudicem reo eo petentem, L .peu. C. s. t. quoes de ante de Iudaeorum arbitriis invenitur cauruin, L Iu i η. C. is Iu it.

rom. an. 19. not. R. num. 5. data tamen condemnatio

dilatione vel per arbitrium expre se ad solvendum constituta, vel alioquin modi ea, L quid tamen a I. g. tiis. ει α reqq. F. b. t. quod modicum spatium qui dam de Meem dierum induciis intelligunt, are. I.

st omitto a I. V. I. . Geon it. poeti . sed se te rectius de tempore ordinario condemnatis concesgo acceperis; nam Ac eonsessis idem datum est, L eorum 6.

g. ult. f. de constrisi de arbitria ad similitudinem luditiorum redacta sunt, I. I. f. b. t. ut essectu i spem eandem vim habeat arbitri sententia, quam, si a iudice lata esset, ubi a partibus est homologa

ta, ut loquuntur. Quod de usu servatur; eo excepto, qaod apud nos receptum sit, reum ab arbitro eondemnatum prius citari ab ad rae eode inque victore, ut videat ab ordinatio iudice deeretum interponi de

facienda executione sententiae per arbitros latae, e ste Gro ne-agen ad I. I. c. b. 3. Sim. an Leeu-en

274쪽

De Reeeptis , qui arbitrium sec. 26

M. Me tamen executioni danda erat, si per sor- resermatione petita; quod uti in praxi constat, ita des aut per manifestam gratiam vel is imicitiam pro-ldi instruetione Curiae Flandrieae nominatim cautumbetur lata, Lita demum os .f h. t. a auBrorum S. C. est, are. 2SI. b. r. maxime, si testationibus conventus arbiter, ne a 3. Quae autem de reductione post derem dies hasce ob eausas diceret sententiam, dixerit nihilolpostulata diximus, etiam tunc obtinent, cum res minus nullo e gente, L non Hxtinguemur M. V. cumictionis remedio in compromisso, vel saltem ante qaidam , t. Idemque est, Si arbiter aliquidisententiam ab arbitro pronunciatam di partibus haud non honestum iusserit, L quid tamen 2I. . non E ieognitam, renunciatum est. Quamvis enim renun-bent 7. st . b. t. aut eompromissi fines praetergressus ea elatio talis e tu destituta sit, in qirantum ea non definterk, qae eius arbitrio non erant commissa, obstante gravatufi ad reductionis auxilium confugere Erg. Lis bis 'Mν 9 F. o. r. Mι fundur 8. f. com-spotest, petita saltem adversus ranunciationem ut te-muni in id aut denique compromissum nullum se imere factain restitutione, taud difficulter impetra rit ratione personarum compromittere non val - da dum omnis approbatio sententiae adhuc per amilum, vel eorum. in mox compromitaere vetitu ibitrum serenda hac tacita conditi me , si aequum vel eausarum arbitrium respuentium I de quibus an- arbiter definierit, nititur, ut post alios observat lac te dictum fuit. Coren obremat. 2- num. I. a. 5. 4. er x a. Chria G. uuod si aIteruter compro rientium sese sen-istinae a. aereis. I a. num. 6. Nemradius eω . tentia arbitri gravatum putet, appellare quidem non σπν. deeis. m. eiacit tamen, ut traductrinia petitio, mirat, ut in m. b. r. monitum; sed tamen liberumlquoquo tempore facta, executionem arbitrii non linei, intra decem dies a lata sententia, attestat nemipediat, nee appellationem sed tantum reformationis mittere iudici vel adversario, per quam manifestumieffectum sortiatur. μῶν am fiat o Dan ae tincti fiat, definitionem arbitri non esse amplectendam, Lidian a a Roseu Movincialen maeo 24. Martii an. μ ν. in meae. m. C. b. e. quae atteatatio in eo ab ain M. Ne stadius G - σω declari aisnde disit. E BD. pellat ne diversa est, quod appellatione lis ad su- Γώγ. I. rit. 34. ἀ . 4. ur ne Megen ad d. I. I. e per rem judicem in continenti transsertur; quodl5. C. b. t. numero I. Sim. Pan Leeuraren cent. fora non ita est in attenatione, quippe qua facta, poenalp. n. a. si . t. cap 17. numero Ιη. Wamenaar m

Murtim committitur compromisso inserta. Uerum, rite. 1uri . eam a L ntim. t .

uti mani se tam arbitratoris iniquItatem eorrigi pos- 27. Competens ad reductionem hane petendam i se iudicio bonae fidei jus Romanum docet, i. soci ldex est ille . qui primitus fuisset adeundus, si com- rorem m. 77. m. 79. p. pra rocio, atque ita redu-ipromissum nullum in arbitros Intercessisset, Ilvaectionem ad arbitrium viri boni fieri juris inter intactor sive reus se gravatum contendat, arp. L Hies diserunt. Vide Christinaeum ad Leg. Meeblis,ur.iquit νem M. in fino 1 s. L cum enim arbiter priris. 14. an. a. de vol. r. aereir. 213α num. 2. 5. Sande de vatus tantum sit, non iudex , nec compromissum meis. Misis. Ita. r. ris. 4. n. r. Petrum Zans ἀν ἀ- sua natura ullam involvat iurisdictionis prorogati vis. bono . lib. 1. es'. 4. n. r. ri ellum aeriir. I. -m. nem λ ratio nulla est, cur is , qui arbitrium arbitri4. Andr. Gan lib. I. issem. ιλ. --. t 7. ita quo thaud observandum putat, ordinarii iudicis declinaque ab arbitri sententia reductionem peti nostris adiret serum. Oua sententia de in Gallia, de in Gergentium pleraruinque moribus invaluit. Quae, si in mania recepta emi; ac Senatui supremo Mechlinis tra decem dies m,tulata fuerit intra viginti ex ln- si oe Philemontano placuit, Faehineus eoru ori libri atructione Curiae Brabantinae an. UN. neu dissit -lη. cap. Ant. rhesaurus dolis. is πυ- o 5. Θxi sententia executionem, cum sese habeat ad imib. Reburis nae comiti. ν I. rom. 5. trari. de arbi-atar appellationis, arg. l. non inrtisguemur ba . . camirνis sors. Io. numera onalius ad 1 rocinarem quidam Τερ . b. r. adeo ut, Impetrato reductionis man-l . F. stra locis. Andy. Gas libr. I. ob eo. dato, eoque per apparitorem adversa varii denum Christinaeus uia. a. incis. 141. --. 4. Ο m. Ciato, frustra futurus sit adversarius, si, eo dissimu-18. Parum stela in ad Persum, quod reductio illa a lato, Vocet impetrantem, ut videat exemtionem ar- l pellationis species rideatur esse, L non diuinguemurbitrii a iudiee decerni; quippe litis pendentis eue-lM. F. eum quidam t4. f. b r. appellatis vero sit

Ptione.repellendus, ' Passe ar mari. 1 D. e. λ. ad xuperiorem iudinem facta pravocatio. Etenimmum. I 6. Sin pini decem dies petatur reductis, re-lprimo quidem appellario proprie dicta non est, sed ormati nix naturam induit, nee suspendit interimitantum hactenus appellationἱ similis, quatenus me sententiae essectum. Post annum uti reformationisaeam retractatis sententiae arbitri postulatur, A. Lita Pe reductionis petendae licentia usu denegata est Ilsed di ineundo inficias iri non potest, quin tune nisi impetrata fuerit adversus laphum temporis restDiquo me, eum apud ordinarium sudicem inferiorem tutio, Iustisaimis causis eam indulgeri suadentibus,treductio petitur , lis ad superiorem transferatur de Anti . Gan I. g. obse D. I . n. i. a. Merula minielianda; ab arbitro , qui privatus, ad iudiem aucto- με lib. 4. tis. s. c. I. Sande Ge. nitie. lib. r. iat.iritate publiea eonstitutum, de meul dubio ob is . def. b. er L Ant. Faber Cia. Isb. a. iar. 58. Z iarbitris superiorem. Et quamvis in Hollandia moris . 6. Fachineus nM. 8. cont--ν. cap. 95. Gro tesse, ut reductisnes a Curia provinciali, praeterit ne-gen σου I. 1. ω ff. C. ,. t. Imo tanta roducti iordinario iudice inferiore, petantur, testetur ruri Dis di appellationis reformationi ua affinitas minella reari eis. IV . έ. itf. x rop. L. num. a. Groe est, ut di apud nos ac alitis variis in regionibus t ine-eren ad i. t. et S. Q. /. r. D Me, Lee eram e petitae reductionis mulcta propositae rint, aequeirem. fori panis a. Γώγ.. . eap. r' num. IR de iam appellatrinis, ut notavi tis. δε ealumniatoHbur,lnecessitatis esse in Frisia tradat Sande Geir. Hiris. re eadem satalia tui loquuntur idem litigandi m Τιών. t. m. is ae n. a. nihil tamen Causae est, cinaias obaervari debeat appellatione interposita, aininon in villandia etiam ama inferiorem iudicum

275쪽

reductio petaturi eum nuspiam Illis inveniatur a lPaulo disci potest, L quid tamen 2I. se. I. M. numerata negotiis, de quibus prima instantia posset r. Curia provincialis, parte adterutra litigantium invi- M. Quod si extrema reductionis sententia confimia, cognoscere ac iudicare: unde de hunc usum eu- matum quidem fuerit laudum arbitri, sed pro parterie adeundae magis litium abbreviandarum gratia,ltantum, vel confirmatum quidem in solidum, sed ex quam ex necessitate sereari, innuit Groeno inueninovis plane documentis, quae apud arbitros aut nonae loco: de dubitationis tantum tollendae causa per allegata, aut allegata quidem, Sed non probata lue-Zelandos M aebim existimo, ut non a curia provin- rant, sic ut ista quae ludicem moverunt ad confimciali, sed ordinario iudice, reductio per eum, cui imationem, ab arbitris haudquaquam fuerint in litisse gravatum contendit, postuletur. 1 bovilion ri ac-ldecisione considerata i tentari non immerito posset, coor i tinstasn Honisnd en Zre, and 7. Martii Ιω . an non poenae promissae remissio a iudice conceden arr. Io. oe nari propitione I ac orae I . Iumi 16 4.lda seret: cum aequum dici non possit arbitrium in ID. M. Iud, quod ex parte revocatum est, quod ve interposi-aη. Sive autem confirmata fuerit per j ἱcem re-itam fuit ex illis rationibus, quae virum bonisi non ductionis, sive retram in sententia arbitri; liberum debuissent ad talem sententiam serendam movere. rursus est ei, qui se iasum autumat, ab illa iudicis Unde dc pluribus placuit piris interpretibus non alias

sententia ad tribunal superius sacere provocationem : admittendam esse poenae promissae executionem, quam eum enim appellatio sit quaedam defensionis species si Iaudam si sicli totalier ex iisdem ariis coniure naturali competens, haud temere deneganda est,ifirmatum sit, uti post Ite tam aA contrit. ν Me quoties legislator civilis eam justis de causis non no-irom. b. t aet. de arbitri, gosr. II. num. S 9. IO. inina tim ademit; quod hoe in casu factum n piamimerium δει it. n. 22. 25. tradit lac. Coren obseris est, Andr. Gayl. lib. I. obseret . I is num.ή5. h n. 25. ει υμ. Varruvias variari rosoLI. lib. a. cap. I 2. hachineus 51. Ceterum, quo magis firmae essent arbitrorum controp. IV . d. cap. 96. sententiae, nec ab iis peteretur reductio , frequens M. Poenam quod attinet, si quae promissa fuerit hodie est, addi compromisso consensum mutuum in In casum, quo alteruter compromittentium parere condemnationem eorum, quae ab arbitris statuta su noluerit sententiae arbi ri , licet Gallorum moribusirint, iaciendam a provinciali vel suprema euria, debeatur, cum primus reductionis iudex eam Er--sprout compromittentes putaverint sibi consultum e vis, Costalius ad L 79. U. Wo socio. Cri vellus decis. se. Licet enim inter compromittentes conveniri ne-

I. Argentraeus ad consuet. Γνὶ an . an. I9. not. a. queat, quid arbiter debeat statuere; tamen rem

m. a. Christinaeus vol. a. iscit. I a. n. 6. 7. Hollan- convenitur, ad quid judex debeat condemnare, ut dis tamen Ec vicinis aliis placuit, non aliter paenam ante dictum, Deu-en cens. forenti pari. a. iis . I. Persolvendam esse, quam si laudum ut appellant lcap. II. n. tiis. m med. Ut tamen multum intersit, tima reductionis sententia, adversus quam nulla utrum se compromittentes submiserint condemnatio amplius auxilia supersunt, confirmatum suerit; eum ni iudicis inferioris, an vero iudicis seu ciariae su- non videatur poena dignius , quem iudex supremus. premae,' nam si pacto placuerit condemnatici judicis gravatum pronunciavit, di iure de arbitrorum iniqui-sinferioris, adhuc appellationis remedium superest adtate ConmeatumL Neostadius eu . sup . decit. o. lae. judicem superiorem, uti & restitutionis auxilium Coren oό eo. 5. Groene, en ad ae. I. i. ου 5. implorari, nihil vetat. Sed si ex voluntate partium C. b. t. num. 4. Sed ec si is, qui reductionem p supremi iudicis seu curiae sententia roborando arbi-tierat, deinceps sine transactione ab ea petitione suastris electa sit, neque supplicatio admima apud nos. Sponte desistat, causae sorte suae diffisus; perindesest adversus talem sententiam, nec in inte- Pati debet poenae promissae persaeutionem ae si ex-lgrum restitutio, nisi ex solo capite metus , ut trema reductionis sententia succubuisset; cum utique pluribus monstravi tis. ex quibus ς usu maj res Verum sit, pinnam incepisse committi, quamprimum num. ille arbitri sententiae reluctari ecepit, nee aequum sit, M. Observandum tamen arbitris est, in quos ita eum Sola sua poenitentia desinere poenae debitorem compromissum, ut caveant omni modo, ne arbitrium esse, si modo poenitentia haec dici debeat, ae non ab ipsis jam interpositum innotescat litigantium ah potius Consulis prudentia , dum ab ulteriori litisiratri, ante subsecutam ex consensu mutuo condemna- persecutione desistit non tam compromissi religione, tionem: ne alioquin is, in cuius prae iudicium est quam potius necessaria aequi iudicii observatione ,sconcepta arbitrorum sententia, eo comperio, ante postquam iustam arbitrorum sententiam nullo gra simpletam condemnationem restitutionis imploret au- amine convelli posse animadvertit, ain. I. Cohur xilium adversus compromissum S in condemnati M. f. h. ι. An n. Robertus , 'ri judicat. IUν. 5. nem eonsensum, oblato interim arbitratis sententia cap. 6. Christinaeus vol. 2. Eois. I a. n. 7. Charondas implemento, seu fiduciaria solutione, sub cautioneros ni. l. 4. res. 5. in meae. ει liis. 7. resp. aia.lde restituendo Uti ex adverso ipsis quoque iudieibus lata Papon. lib. 6. rit. 5. iri repperiae areost. a. nee haud constatum, ut ex partium consensu condemn hisce Obest, quod a Marciano. traditum, eam, quistionem interponant ad ea, quae necdum ab arbitris iussus est solvere ex compromisso pecuniam, si mo- definita sunt , sed adhuc erunt in futurum constiram fecerit, Iunam ex compromitra diaere seis porrea tuendar quid enim i arbitris deinceps ea placuerint sol udo perna I Oa i. I. uit. U. l. r. intellisti nam- quae legi divinae, quaeve tationi sanae adversantur λque debet illa generalior Marciani assertio de eas iquid si ea alterutri compromittentium Imposuerint quo tam exigua in solvendo mora commissa est, ut facienda omittendave, quae mani seriam redolent turpior tempore, quo postmodum suit oblata lolutio, nee-itudinem, quaeque laedunt pietatem, verecundiam existum inceperit adversarii interesse, ex Ulpiano ac stimationem, oc, ut verbo dicam, quae contra bonoa

276쪽

Nauta, Caupones,

mores .um p nonne absurdum suerit, parata executione condemnationis ex consensu interpositae adigi damnatum ad turpium istorum probrosorumque implementum sub speeiosa rei iudicatae auctoritate, non sine ludicum ipsorum ludibrio, ac opprobrio meritissimo iniquitatis:

TITULUS IX.

Nautae, Caupones, Stabularii, ut recepta

restituant. sUM MARIA.

r. Quales aestonet comprian τ coni a namus , caupo nes, trabularior pro restis, quarum custodiam re cipere so em λ

damniam reparandum sit, quid si naWa res nautae receperit λ5. Oviae iis actio in factum exorcisΘiis ex quati Z Ario, quibus. detur, contra quos, ex quorum farito, ad ρυita tendat λή. An sit in pore late cavonum es rimi tum, se quem recipiant λ er rario Barum actionum. 5. An diressitae actiones ex desidio aut noxales cum his actionibus con reant, er an altera asterum perimi ps. An nauta er limi es Ita ra i possist servor suos noxae dando' - . Ouid iuris, ri nauta praemonueris, ut quia ine res suas servet λ quid si cutim hospira cuties cubicusi

a viatore receperis ebrignatam, ae is postea re inis ablatas queratu 39. Si sarcina nautae transdebenda commis M urgetti ei reddita, που quem missa, an iuri jurando NODIAErtari debeat λ . IO. Hedio contra nautar er i mnes certat dupli mno, quomodo murex exercitores teneantur , quo modo

iis reari possint λ . I JAutae, caupones, stabulariἰ, navim, stabulum

L aut eauponam exercentes, in se recipere cen

sentur illatorum custodiam, licet mercedem pro ea non accipiant, L l. q. ult. l. nauta 5. l. ἀοῦ. p . f. h. r. proinde, si quid damni illatis eonti perit, amoquidem locati aut conducti, vel etiam depositi, si

merces constituta non sit, comparata est illis, qui laesi sunt: sed, ut innotesceret, praetorem qu queeuram habere reprimenda hujusmodi improbitatis, p. nguiores alias edicto suo insuper actiones proposuit, L ae ita 5. U. ait praetor I. e. h. r. a. Prima quidem est actri in factum praetoria de receptis rei persecutoria, quasi ex contiactu , quae datur et , qui quid in navim, stabulum, aut caup nam intulit, aut aliter xustodiam rei nautae Commisit, rebus sorte in littore positis inserendi causa, &a nauta receptis, d. l. er ito 5. D. U. b. t. sive mercede constituta, sive gratis navigaverit aut hospitio exceptus siti I. licet pen. m. f. b. t. sive non euindem, sive eiusdem professionis sit, qui intulit; qua ratione si nauta alterius nautae res receperit, aut cauta cauponis, aut stabularius res stasularii a I-

Stabularii, lac. 260

terius, hute actioni loeus est, L Hae es Uii 5. I 1.

f. b. t. aliter quam obtinet, si plures unius navis nautae, vel plures in una caupona ministrantes, dam num dedissent inter se: tune enim Me edtinim ce Sare respongum est, nisi quis nauta & mercator simul esset, L ult. 9. sed si a. f. b. t. Nec interest, utrum res illae actoris propriae huerint, an alienae si modo eas salvas esse intersit agentis, I. I. β. p . f. s. r. M versus nautas, caupones, stabularios, qui describuntur, I. i. v. a. S. 4. f. b. t. eorumque haeredes

in perpetuum, L er isa α sy. pen. f. A t. , ac, biplures simul navim, stabulum, cauponamve exerceante antra singulos in solidum, arg. l. r. F. Dis. I. a. 5. . is Mercit. MI. ad id, ut reparent omne damnum, ruod in receptiis rebus surto, corruptione, vel aliteratum est quocunque modo, excepto eo solo, quod

damno fatali aut vi maiore, veluti naufragio, aut piratarum iniuria, periisse constat, ae l. o Ba 5. F. i. in f, f. h. t. L, erecbten van rel. I uni atai rara. 45 44. Crivel lux .dorat. 49. Cui non absimile est, si effracta per effractores fures domo vel stabulo, res viatorum ablatae, equi adducti sint, si modo nulla cauponis aut stabularii negligentia cul- nave concurrisse probetur, Cri vellus Ge. Q. Joh. Ua n. lib. G. ris. s. arνeit..c fere in fias, ut tamen casuum horum fortuitorum probatio nauis; cauponibusque incumbat, Christinaeus ad LV. Me. M.tit. 8. an. I 5. n. Ia. 15. Nec refert, an per eos , quorum opera exercitor usus est, an per veciores aut

viatores laesio rebus receptis illata sit, L i. 6. ust. l. a. 5. ff. b. t. 5. Altera est actio praetoria ex quasi malesicri ,

poenalis mixta, competens damnum passo eiusquenae redibus in perpetuum, adversus nautas, caupones, stabularios, non item adversus eorum h aeredes, j. uit. v. ult. f. b. t. rast. Lust. δε MI'. quae quati rede A. nau. dc sa plures sint exercitores, contra si gulos non nisi pro parte, qua navem exercent, L iat.

T. pen. f. b. t. ad duplum damni in nave, stabulo vel caupona dati nam si extra navem licet a nautisὶ laesio iacti sit, hae actione exercitor non tenetur l. Dir. m. .. . A. b. t. adde tit. δε exercit. MI, si modo per ipsos nautas, vel eos, quorum Ope ra utuntur, damnum datum sit, non item si per viatores, L licet pen. . in οἱ tam pen. f. s. s. tot. IB. F. furti adventu nautar, nisi viatores illi simul op ram navigationi praestent mercedis loco, remigis sorte munus implentes, quos Ulpianus remm pro naulo erse Iuse pretio sestere dixit L tist. V. ted si a. U. b. r. Ratio huius edicti harumque a Etionum est, quod,

nisi ita statutum esset, materia daretur, eum furibus adversus eos quos recipiunt, coeundi, cum ne nunc quidem abstineant' huiusmodi fraudibus: neque vid ti possit nimium duriter in eos constitutum disse, quia in cauponum, nautarum, stabulariorum arbitrio est, ne quem recipiant, I. i. g. l. r. b. t. quatenus scili cet inviti non coguntur navim, stabulum, aut cau ponam exercere: postquam enim ex libero inceperint exercere arbitrio, repellere non possunt inter agen

tes, nisi causis iustis repulsae datis, i. unic. u. iat. f. 1tini addi s. nautar era, 5. Potest de laesus ad oersus ipsos laedentes, si liberi sint, directam furti aut aliam ex delicto actionem movere; aut noxa lem in dominos, si servi sint, a quibus damnum datum est: quibus tamen electis,

277쪽

27o Lib. IV.

obtinuit has perire t ne saepius de eiusdem hominis admisso quaeratur , & vice versa, L S ita 5. V. ωθ. I. licet 6. . uis. I. sis. ωθ. U. b. t.

6. Si tamen servorum propriorum Opera exercitor usus sit, liberare potest eos noxae dando I quamvis anim regulariter culpae eius adscribatur, si malen rum opera atque ministerio usus sit, dum explorare ortuerat, cuius fidei, cujusque innocentia sint illi, quos adhibet; in auis tamen Servis, quasi in domestico malo, venia dipnus est, Si quales quales adhi- erit ad navim, stabulum, aut cauponam instruen

7. cessant vero in universum hae ex edicto praetorio afitiones, si nautae, caupones, stabularii extra navis, stabuli, vel cauponae negotium rerum quarumdam custodiam receperint, quippe quo casu actione

depositi eos teneti sumeit, L ετ iIa 5. U. eodem 2. f. b. t. uti &, si praedixerint, υι unusquisque vecto

di consenserint vectores praedictioni. I. . pr. κώ. t. Quod dc tacite αhim videtur, cum caupo viatori elaves cubiculi, in quo suas viator res reposuit, obtulit. isque illas recepit: si enim non receperit, uti recipere non tenetur non magis a se cauporerum custodiam atque perieulum per clavium oblationem averteret, quam si praedic et, ut suas quis

que res servaret, eique non assenserint viatores.

b. Quod si reum vel nauta sollem, aut cistam a

latore receperit obsignatam, ac postea res suas inde ablatas viator causatur; si quidem eodem modo occlusam caupo reddiderit, nulla furti facti praesumntio, nullum indicium, adversus eauponem eiusve familiam natum videri potest; sie ut nec viatoris assertioni, utcunque iuratae, eredendum sit, sed masis purgatorium iusiurandum eauponi ac iamiliae eius sit deserendum. Sin reserata vel confracta elata sollisve Festituatur, non iniquum fuerit, tantam inde adver- sua cauponem elusque familiam furti commissi praesumpi ionem induci, ut viatoris furtum ainuentis iuri furando standum sit, ain. I. ri quanaeo s. c. tinae

Tit. IX.

Clarus libr. 5. sentem. furtum n. 27. Comotus

Nar. 'rol. to n. a. cap. 7. n. a. in med. Plotus ae

ris. depositi num a . II. Ant. Mati Laeus de isto. H,

II. tber. II. Wimenbach ad Caia. Dol. r. aerip. 5 r. de deporBo q. I8. Respons. JCtor. Holl. pan. I. cons. ita. o pa t. a. con . aQ. s. Sed te si vel casta vel sarcina, nautae commi sa transvehenda, in universum negetur per eum ex hiabita ei, ad quem direm erat, cuique debebat exhiberi; an nautae iureiurando exhibitionem asserenti fides habenda sit, dubitari posset: in pecunia quidem numerata prudenti consilio apud nos invaluit, apocham

nautae , eandem tradent , praestari. Cui consequens videtur, ut, si traditionem apocha non doceat, con tra ipsum militet traditionis non sectae praesumptis, nee lusiurandum Oiserena audisodus sit. At sarcinarum intuitu, quarum nomine ae has dari nautis,

vel portatoribus quos appellan0 iuratis, consuetudo

non fert, fidem iis, traditionem iurato asseverantibus, haberi oportere verius est; maxime indicia quaedam probabilia traditionis pr aesumptionem adjuvantia mn currant, ac existimationis illaeis sit, qui sese detulisse iurat, Maseardus do probar. conri. 1564. n. 64. Res nMICtor. Holl. pari. r. eonfia. 5ι 5. I . Ceterum moribus hodiernis dupli poenam ad- Uersus nautas, Caupones, stabularios exolevisse, ut alias vulgo notat Gmne-gen ad I. ust. 6. I. 1 b. t. manente in ceteris Romani iuris di edicti praetorii in nautas ae similes alios rigore, ChrIstinae ad LM. Mecbl. xis. d. an. 5. num. c. Husto. Grotius manu se . ad DHi'uae nou. I. 5. cap. M. n. Io. Ut tamen exercitores de damno per magistratum dato singuli non solidum, sed ero sua tantum parte tene antur,' uti id in exercitoria actione poenali mixta iri duplum Romanis placuisse, supra monui, Iacobus Coren obtere. 4o. atque insuper liberari possint, suam, quam habent, navigii partem noxae dando, I. ω-o

SEARCH

MENU NAVIGATION