Joannis Voet jcti et antecessoris in Academia LugdunoBataua Commentariorum ad Pandectas libri quinquaginta, in quibus, praeter Romani juris principia ac controversias illustriores, jus etiam hodiernum, & praecipuae fori quaestiones excutiuntur

발행: 1827년

분량: 277페이지

출처: archive.org

분류: 미분류

261쪽

α54 Lib. IV. Tit. VI.

II. An creditor, qui edictis mon Iut, u: sutim crata item subvenitur sine absentiae distinctione ἰ cum quae. tum man instaret, ae is praeia1ione di pu*aret,ilibet sive necessaria, sive voluntaria, sive honesta, in mora fuit, is ira μν sententiam declaratus sive inhonesta susneiat. Si enim ipsa absentia re est excita ι se jure stio, si iuriam doceat ignoran-lpublicae causa non debeat alteri praesenti vel absen-' tiam aut impedimentum s D ςυiae, ii in moria:ti damnosa esse, L absentia rotam de reg. juri , mul- qtiidem fuerit, sed necdum sontentia exclustis iis filo minus id debet absentia alia, quae non ita, uti Ia. An adtie sur longi vel longitximi temporis proselquidem ea, quae reipublicae causa est, praecipuum me scriptionem eb solam gnostantiam ρ ρυid si con- ruit favorem. Non aliter tamen pr esens adversus currat cum leto antia s quid ri concurrat cumiabsentem iuvatur, quam si absens indusensus sit, a- gnoranιia justa absentia ρ - decque procuratorem domi non reliquerit, & dctu II. An a De Iut remporis brepi is p inscriptiones ma-irit defensor, qui, praestita de iudicato solvendo cau-jor ex justa igno antia restitui posshq velutillione, Sese pro absente sistere paratus suit: nam si adverι ut statuιa iam biennii p-te-ψcionem initalis sese obtulerit, culpa praesentis est, quod am exigendit 'miis νeνum minutim tenditarum, , a- nem aut jus suum adversus absentem amictit, L i. em Iarris oec. vel ari stir sisnam commissi oo non ait at .ma. o S. I. aa. F b. t. Sed iure novo is, qui

esurum canonem, non peIlIam mverti. υνα reno-ipraesens est, contra absentem querimoniδ, Eeu Prot

Dotionem, lapsum faria hum astrectationis aut Statione, apud praesidem, vel loci judicem, vel his

titionis deneientibus apud tabellionem, vel testes facta, jus

4. An advertur laptum temporis ad retractum fa-ivium conservare potest, I. ut perfeci ius a. C. de annia-cien um uvisti, vel alia simia a praeteν jur com-lia excepi. mune miroducta, . qui ex ignorantia voI MLemia 5. Quod si ex adverso absens Iaesus Sit per prae- vel σIatis aiaxisio restiui possisy sentem, aut absentem, Meundum L ust. f. b. t. inter 5. An adversut praescriptionet conventioreatos, piaris,inecessariam & voluntariam absentiam adhibenda dilapsum remporis lego commissoria vel pacto ,-istinctio est. l enim, si necessario quis abfuerit, si ἀ-Iionis inIra certum temptit faciendae com- quidem ex turpi causa, veluti dum relegatus est, probemip non restituitur; nisi causa cognita appareat. illum 6. Uus1ω adoratus non potieam actionum eo;-iomni culpa carere in dainno, quod per talem absen- ionem contra reliquor eon dei Mirores, postquamiliam passus est, mortuo sorte pro talore, quem re solidum solvit, tit ad e Milones e diam υν obus suis prae cerat, L ted er si m. adversur 1 ιιι 17. An siseratu Voluntarias, reu ex partium e--lqua militi o. g. i. s b. t. l. Rapinianus . f. de mi-

semione ac consensti fia Iar eon omnationes ainor. 25. annii. diin ex causa honesta, datur restitutio

supremit vel inferioribus judDUtir e Mi S lper hujusmodi absentiam laesis requales sunt milites

FupplicaIio advertur eas a supremis Daietatir in expeditione, vel Romaei non item domi commea- latas e tu Meepto, existentes; quique propter milites castrari. An adversus ominionem dies adision m binossit -isequuntur medici, similesque, L mi ira T. I. inde eos

int, uι haeres bine Baram adeat, tanquam ι - μυον. ex restam. mitatis, t/t. c. de resIB. miiat. adficientem y hae missi, ut milites ducerent aut reducerent, aut 19. Au viduo quae ame funiar mari I renunc adiis ad homines malos compescendosi uti & proconsu-ἀomui moratiariae a pisantatim aes alisnum les praesidesque procinetarum, legati procomulum, uanu matrimonio contra tioem, advortis Elamiprocuratores Caesarum, di generaliter qui ad N e nunciationem recthia posti: p vincias regendas missi sunt, eorumque comites ac

M. An succurraru missio ibus linii, dum in Aulo sol ministri, L aberro Sa. L qui minuntur 55. m. oeriliaio versabantuν e uri nimio licuan i ιalo, DEF. seqq. . b. t. arg. I. adminisIrames 4 I. g. e in publica auctione' . mm a. f. de excurat. ttit. Brissonius Antistiis. a1. An si tantum farii et temporapiae porressionitIlib. 4. cap. I . legati, sive a populo Romano ad quaestio ιite gentes alias . sive a municipio ad Principem pro expedisnduis municipii nepoti missi sint i quatenus 'I. INter pistas restitutionis eausas numerata D, sensu latiore dicuntur abesse. reipublicae causa, qui 1 que invenitur absentia, quae hie est, cum misinon sui commodi eausa, sed coacti absunt, L is

abrat ab eo locot in quo domiciliam habet ; atque gat. b. junct. L pei Misae cauta 56. b. t. scetiis aliter, quam in iudiciis; ec usucapionibus, absen proprie loquendo municipia a reb publicis separat3tia accipitur. Sed de fictione juris quandoque in ma-i,inti eoque sensu legati municipiorum negentur rei teria restitutionis pro absentibus habentur, qui vereipublicae causa abesse, L red θ t H. g. ult. f. b. Praesentra Sunt, ut, puta, suriosi, prodigi, pupillii ocat. L 1. C. s. t. iunct. l. bona civis arar I 5. L ib. e. ε miles non de sensi, L ωθ. f. de Demb igni . agr 1 tittis v b. signf. Quod si quis absens fuerit ex causa,

s feritur R. in pr. C. de anniat excope. quique eodem quae necessaria quidem, sed per se nec honeSta nec in loco in vinculis detinentur, aut in ius vorari ne- turpis est, etiam' tune absenti succurrendum suit queunt, ut magistratus maiores; aut pri .entes fuit veluti si quis morbi, aut justi metus causa, non copiam non faciunt; aut denique coni a quos noluit vano timore perterritus, absit, dum vi tempestatis, ius dicere magistratus Per sordes, L ais prator M.'.llatronum, hostiumve unpeditur adrase,. sive hos

ει si ult. LM. 25. 26. s. a. ει sqq. . b. t. tantum metuat, sive ab his a disque detentus sit, a. Suecurri vero potest vel praesenti contra ab-lL Le ed tam a. d. r. L 3. L succurrisur 9. L si sentem, vel absenti contra praesentem, vel absentiscui M. in fine st. b. t. I. si idcisco a. is titi. c. h. contra absentem. Praesenti quidem adversus absen-it. vel si testimonii dicendi causa evocatus sit, e

262쪽

eo nitionis vel appellationis pratia peregrinetur, Llditione, si in Italia moraretur, per hane restituti sed S ti ae 1. β. tili. in fine is b. t. nem etiam tempore expedit onis legatum capit, I. 4. His tamen omnibus ita demum succurri solet,lIulianur i7. . . I. xu H- a7. l. si quὶr This i .Lii quiest nulloen iunni procuratorem reliquerint: hunc enim tripulatue o fh r. Si tamen absens luerum captam vel si constituerint, eum ordinariam adversus eum ha-llat per restitutionem eum *Iterius poena vel damno, beant mandati actionem, haud.. restituendi , I. ἐν,iaudiendus non esset, eum natura aequum sit, nemi- ωὴ reipublicae D. f. h. t. I. uir. F. do in inter . ω- nem eum alterius detrimento fieri locupletiorem. Quaeritin. nisi is solvendo non sit, aut culpa careat, ide causa non restituitur, si usucapio, quam presens

ruo cta easu intelligenda L red is ti a 3. β. Dis. Aline averat, per absentiam elus, veluti captivitatem,

. r. Haesiovius reari. δε ariton. di m 3. tb. G. Qi- interrupta sit, L mentatim est 38. 29.2o. F. b. t. ter Cuiaeius libri r9 obte v. t s. Et quamvis regu- 7. Cessat ex hae causa restitutio, si quia taxus sitilariter quisque abfuturus teneatur domi procurato- cum ultra eonstitutum tempus abesset: vel dicis cau rem relinquere multi tamen easus evenire possunt,lsa abfuerit reipublieae gratia, dum alterius grandisruibus impeditur; veIuti nimia festinatione, vel quia eommodi captandi gratia id egit, ut reipublica eausaestinaverat maturius reverti, vel idoneum non i tabesset, L piem hi c. I. 5. l. reipublicae S i. 57. 5 f. I. mmveniebat, vel quia mortuus est iis, quem abfuturus uero ca. 1. b. t. l. qui me a I s. f. is letation. vel constituerat. plane si per manifestam negligentiam, quadriennium solim annum utilem, β. νυκtur 5. Dixit. ac velut contemptum, praetermiserae domi alium suisld. action. I. in bono Hir M. f. is obl. S a I. elabi rebus praeficere, restituendus non videtur, eo quodlpa nux sit a tempore eessantis absentiae aut imp di non tam absentia, quam potius culpa atque negli-imenti, aut missionis impetratae, I. . I. ais. C. a gentia propria ei damnosa fuit, arg. i. non erimitomno . in lare . rasthus. vel praesens idem damnum

36. U. h. t. suisset subiturus, I. B., quὶ reipublieae 4s U. b. t. I. voluntariam absentiam quod attinet, si qui-luuod si is, cuius res iam erat capta usucapi, dein

dem non nisi ex causa iniusta procedat, dum' a te ps res publicae quidem causa abesse coeperit, sed sens vastabundus est, aut transfuga, vel desertoriante impletam suae rei usurapionem redux, ac iam militia, vel latrocinia exerere, vel creditorum frau-ipraesens, rei istius usucapionem impleri passus sit, dandorum causa latitat, aut propter erimen com- non aliter restituendus est, quam si tam e X uum amissum non audet praesens esse, nulla ratio suadet,ireditu tempus superfuerit praetoris arbitrio, ut non ei succurrendum esse, ain. I. item ei ff. b. t. satis commode sese potuerit ad interruptionem: sa Sed &, si iusta subsit absentie voluntariae ra-ieiendam parare, L ab lostibus II. u. tiis. l. lG. Utio, veluti studiorum aut mereaturae , restituti Ih. t.

regulariter concedenda non est; cum debuerit, at- 8. Est de generalis edicti clausula, videliret, ri

que etiam potuerit, Nulla pressus prosectionis neces-iqua alia mibi furta eatita etae viae bitur, sextituam, sitate, procuratorem domi constituere, contra quemd quod Gur lerest, plebἰ ita , renatureos alta, eae de damno regressum habet. Si tamen mortuus su lyia, ae creta Dinrimm Leebis, L. I. U. b. t. ex qua iiii datus procurator, aut surore aliove modo inhabi-is cursum ei, qui, de itinere actuque privato expe-lis redditus, non inique praetor secerit, si ei su triri interdicto desiderans, eum nim hoc anno ivis- veniatέ ne per iustissimam absentiae caasam capiaturiset ob inundationem . suti requiritur ad illud i ae In damno sit, L man rum 57.1. manriti, L nrciterdictum sed superiore, ita mediante restitutione

ad interdis inri admissus fuit, ae si non superiore , 6. Ad hane vero rostatut ionem impetrandam com- sed hoc anus itinere actuque privato usus esset , L parata fuit actio praetoria rescissoria in rem; etiam i. quPr pro' eν q. f. de iriu'r' ortuque privato. Publieiana in iure nostro appellata, L in honorarii, 9. Quia vero saciliores ac proniores sunt hodier 55. U. δε ob g. oe Mylan. L mandarum 57. f. manda:hini more , quam iut Itomanum, ad restitutionem ex haeredibus di in haeredes competens, qua rescindituriliae elaugula generali tribuendam, teste Neostadio usucapio, & res amissa recipitur, ra tur J ortis.s 8M Hausae. δ eis. D. vers. recundo movi , ope de Milou ι. cum mi et M. '. o t. a. l. 35. q. detrae pretium fuerit, caς pr ecipuos controversos hic Abg. ω - . Sed & exceptio comparata est ad remisubnectere. Si ergo ius aliquod non ex generali retinendam, si sorte is, cujus res risu eapta est, in praescripto legum, sed quodam modo more insolito rei istius possessione sit, ac ab eo, qui usucenit, i ta missum fuerit , haud dissiculter per restitutionem terpelletur, I. ως non a . nes. 1. l. t. Revardus libr. redintegratio eius impetrari pote t : atque adeo, si 4. Daνior. ca'. 5. Et si absens eondemnatus sit, stratieui eonvento ex L ae fama i , ae intra tempus quidem indefensus, sententia exemtioni danda non praefinitum actionem non intentanti, dentium sue- erit, ae denegabitur in eum iudieati aetio, sic utitit in perpetuo impositum, ex probabili causa ai ex intUro causa agenda sit, L G ωa:, 75. in fisaeiversus lapsum tem ori; ipsamque sententiam restituis de iuriesis, I. I. c. b. t. sin desensus, & se peridesiderant, audiendui foret; uti past Ant. Solan

sententiam laesum putet, ita restituendus soret, ut ad conuit. Sasati . tD. de conciae. μ cara a. pari.

tantum possit omissam interponere appellationem , 5. iotr. 5. n. έ. 5. pag. mibi , s notat uraraenaar L in. io fino f. in im μ. -rrimi. quod si alictima L judic. cap. 3. n. 11. II. do, actione perempta, laesio contigerit, veluti re- o. Similiter aduersus peremtam litis instantIam Titinis seriis, restituit ut agendi ius, cred S ii G.lsaeilem esse hodie restitutionis impetrationem, ob tι feriae 7. f. h. t. Considerandum etiam, noniservat Neastadius Cuias iupμ. deri . 2. Groenem e modo sis subveniendum esse, si per absentiam dam-lgen ad s. tri. f. I. iri. s. de Mio, es num passi sint, sed & si luerum iis non aecesserit: ad L i I. i. c. a iudi i , aliique ibidem ei tati. qua ratione miles, cui annuum legatum erat sub con- Nee minus adiuvandi per reatitutionem majores, si

263쪽

α56 I b. IV.

res eorum, quasi ad tertium pert Inentes, di tractae palam ac post solentum sub hasta ionis ex decreto Iudicis traditae emtori ac addicta 5int, ipsis propter absentiam aliamve causam probabilem ignorantibus, sive absentes fuerint, dum alio in loco domicilium Quebant, sive dum in loco subhastationis domisilium Quentes peregrin,bantur. Ouamvis enim non vilis hasta figalis auctoritas bit. hodiernis praesertim moribus, nee saeile convelli debeat fides eius 3 non

tamen usque adeo sui valitura momento est, ut pro

terea verus dominus, ignorantia probabili non intercedens rerum malum distractioni, atque adeo extra culpam positus, dominio reruin suarum alteri publice addictarum maneret exutus. Sie ut hie idem prorsus in majore ob iuuam ignorantia causam statuendum sit, quod de minore plenius traditum, rat.

Et haec ita, nisi a fisco vel Principe esset sim distractio; quippe qua ius plenissimum emptori quaeritur, ae perfinissima securitas, sola domino adversus fiscum actione intra quadriennium superstite, . uis. Inu. Est usucapion. i. Do. C. si adveμr ficumri. Ex eadem Tatione ereditoribus subveniendum,

qui publico edicto admoniti, ut suum creditum manifestarent , cum sorte bona debitoris soIvendo non essent, ac de praelatione creditorum foret disrutandum , id ipsum facere praetermiserunt, ideoque Iu-

die tali sententia declarati sunt ereidisse iuribus suis& actionibus, si quu ipsis competiissent; si deinde

intra tempor a statutis definita, vel alioquin intraordinarium restitutionibus petendis praefixum tempti , justam allegaverint ignorantiae aut alterius im dimenti causam, quod edictis pro mitis non paruerintae indicaverint crediti sui exigendi ius ae quantitatem. Ant. Matthaeus de au iton. lib. I. rv. 17.m i L 14. Maevius ad jus Liaboe. 6b . I. ris. l. are. ια num. I s. l lane si needum per sententiam Rerit impositiam perpetuum Silentium, etiam sine I lemni restitutionis auxilio ad ius suum proponendum ac de protopraxia disputandum, admittendi videntur; eo quod dilationes arbitrariae per iudicem praefinitae regulariter peremtoriae non sunt, atque insuper liberum cuique esse debet agendi petendique ius, quamdiu illud neque a lege neque a iudice ademtum

Eu ; ademtum vero non censetur, niSi sententia definitiva id declaratum sit; neque enim sole indicum comminationes sufficiunt, secundum inscriptionem

di tor. iis. Coae comminutiones, epistolat , program mina , subscriptiones, aue o I fatem rei fuaecatae non

Matthaeus de anet. d. tis . r. cap. II. num. I a.

a. De longi vel longissimi temporis praeseripti

ne rapeditum existimo, adversuq eam semel rite impletam pristino domino non esse dandum ex causa ignorantiae restitutionis auxilium: vix enim est, ut

illa satis probabilis sit; atque insuper id vetat de

usucapione l. -. C. de longi tem'. praetcrim. qua

r a d Barionit inex:γicabilis occasio oriatur. Addet unie. C. de Drtica'. trian tam. de praescriptione

temporis longissimi, L. omniet 4. c. de ρ aescript. D.

vel 4o. ann. dum illic sancitum, no vitam fur p Adiatum DeI pubiiciam in quacunque cauta v I quacunque pomona , quod quaaeriasima annorum extractum

est jugi silentio, mo tu . Quibus accedit, quod uno tantum in casu ex iure novo ob malam fidem auctoris eum pristini domini ignorantia concurrentem praefinitum fuit possidenti triginta annorum spatium ad usucapionem, alioquin decem aut viginti annia adimplendam, no P. II 9. cf. νυ rur 7. quod seu stra foret, si ob ignorantiam retitutio adversus usu capionem promiscue concedenda soret. Quo ipso etiam satis tollitur ae praeluditur effugium dissidentium, dum aiunt, praescriptionem quidem currere ignoranti , sed non den ari reuit utronem ex capite ignorantiae , tanquam iusta cau a, Fachineus B .

. 5. Ant. Faber Coae l. a. tis. 23. def. l. deei. siones Cur. Holl. impressae 'ost cons. Holi. pan. 5. I. I. pag. 23. 2s er ad . Si tamen necessaria pristini domini absentia concurreret cum ignorantia , magis est, ut ei etiam adversus temporis longissimi prae,criptionem Subveniatur; eo quod & sola absentia necessaria id operari potest secundum edictum de majoribus, iam in praecedentibus hoc tit. tractatum. Nec hisce adversatur, quod in I. sicut 3. C. de praeter0:. M. DA O. an. dicitur, non absentia,nm militia contra bane legem a senaeenda,' cum i de quidem appareat, adversus absentes militesque rare istam temporis longis ,imi praescriptionem I non tamen, restitutionem ex capite absentiae exclusam esse: nam dc ip is minoribuς eam currere . di hos tamen aetatis auxilio adversus eandem impletam iuvari , ante traditum tu. Est miclo . 25. annit. Gm-

M C. is p aeteν0t. So. o. ann. Wa Menaar pran. judic. cap. a. n. 53. 3. Brevioris temporis p eseriptione 3 quod attinet; adversus eas major; bus remedium denegandum non fuisse, constat ex L Ramionisi Avitur m. 1. d aequi . MI amisi. bae eae nec id ambiguum esse potest illis, qui paulo ante allegati, etiam in Iongi simi tempsis praescriptione ex sola ignorantia restitutioni dederunt locum. Atque adeo non dubitem, quin adverius statutariam biennii praescriptionem, exigendis pretiis mercium minutim distractarum , mercedibus operariorum, salariis advocatorum dcc. praefinitam, ex hoc ignorantiae capite maiorennibus quoque subveniendum sit. Vide Abr. .esel ad

sus ius commissi ob non solutum toto triennio can nem, aut non petitam intra tempus legitimam investitura renovationem, si negligentia ex eo processerit , quod emphyleura vel vasallus ignoravit, praedium emphyleuticarium esse, aut seulale. Criveltu. Escit. 58. num. n. 9. io. locobus Coren obtem. 22. v assenaar miser. iudici cap . a. num. I I er reqq.er num. 2o. at . Gmene-gen ad i. a. C. de Disem breui. n. a. Idemque in lapsu satalium, ut a

pellant, admitti, plenius dicetur inta appellationum materia. Interim vide Gayl. lib. 5. ob. e P. IO.

264쪽

Ex quibus causis majores h e.

ceptis satalibus revisionis, teste van Alphen Samg-

I . Si tamen iis, quae contra reneralia juris fundamenta , ac generalem iuris rationem, di naturam res, introducta ae permissa sunt, peragendis certum tempus praefinitum siti vix est, ut adversus te in xis illius lapsum restitutio concedatur. Unde, si quis anni vel alterius temporis statuto, definiti spatium, ad retractum rei venditae exercendum, elabi passus sit, ei nec Ob aetatem , nec ob absentiam, nee ob ignorantiam restituendam fore retrahendi facultatem , observat Neostadius impri decis.

a . a77. 27'. licet aliis contra placeat, tempus re tractus non currere ignoranti, Sed soli scienti, si eut restitutione ob ignorantiam opus quidem foret. Hugo Grotius manuae ad linirretiae Holl. Γών. 5. cap. 26. num . I . Ill qua de re plenius tin is leto

i I. Similiter restitutio non danda maiori ex eapite ignorantiae vel absentiae adversus lapsum tem ris, quod mutuo contrahentium consensu definitum est, seu adversus praescriptionem conventionalem ἐveluti si id Mhim fuerit, ut res in ta esset, si inmtra decem menses pretium solutum non sit, vel ut intra annum competeret venditori redimendi jus nam ne ipsis quidem minoribus aetatis auxilium adversus temporis huiusmodi lapsum debere tribui, rit. δε minorisur adstructum est: ut proinde idipsum longe magis in majoribus ob rationes ibidem nrolataspmbandum sit: eoaue saeit, L ii a re T. C. Ae pactis into omni. ω venu. Sande detis. Hiie. lib. I. ris. i5

de . 5. Drustraque in id sudat indus, is restismion.

se est. BQ art. 4. ut, contrariam amplexus sententiam, speciem quandam ac rationem dissereni iae inter mi- rem maiorennemque videri posset adduxisse. Cum enim is, quocum contractum est, non alia lege v luerit rei suae privari dominio, quam si intra certum tempus pretium numeratum sit, aut vice versa, ninluerit tanto emere pretio, quam si post temporis adrecti lapsum irrevocabile sita haberet dominium ἰ nul- Ius sane concipi potest casus adeo sertuitus aut improvisus ex parte eius, qui tempus adjectum debeiat observare , veluti latronum praedonumque vi lantia , aut publiea Principis in usus publicos pecuniam occupantis potestas ut is non ei potius, ex cujus parte contigit, quam adversario, ex cuius parte casus sertuitus haud extitit, deberet nocere; sive minor illa fuerit, sive major, cui temporis Ob servatio ex pacto incumbebat. Sie enim di in i eatione operarum, iisdem ob casus fortuiti impedimentum non praestitis, sueluti mortalitatis interventu in mercedis promissae exactio vel admittenda erit, si moriatur is, cui opera praestanda erat; vel dene ganda , si is in fata concesserit , qui debebat praestare, ut rit. locati latius firmabitur. Fallitur vero, dum rationem differentiae inter eonventionalem hane de legaIem praescriptionem in restitutione maiorennium nullam esse arbitratur: cum enim lagadis praeseriptio a lege, conventionalis a mero partium adibitrio dependeat , dc quisque etiam invitus legalem praucriptionem in se admittat, conventionalem rem in se vigere, non alterἰ, sed sibi soli, suaeque pariet ad Bunae EI. Tom. I.

ctioni ex libera voluntate eo eptae debeat imputa- 1 ari: S. I. inst. - ἀῶῖ. rti lat. iustum ouidem suit, adversus legalem praescriptionem quandoque restitutionem indulgeri, dc rem suae sequitati rem tui, ubi apparebat, ob quasdam circumstantia illam praescriptionem certo in casu iniquitate laborare . at nunquam poterit iustum videri, ut conventiones, neque temere interpositae, Teque honestati rapugnantes, suo destituerentur emetu per re medium praetorium, ubi casus aliquis inopinatus intercessit , atque ita dominus contra conventionem Exueretur dominio, quod non nisi eerta lege voluit translatum. Neque sane alia ratio est, cur praetor

in stipulationibus quidem praetoriis non ex libera partium voluntate , sed se iubente interpositis , ac poenae adiectione firmatis, quan&que poenam pro missori ex aequitate remittat , licet tempora i velut sistendiὶ non exacte fuerint observata, si modo necdum adversarii inceperit interesse, atque adeo

esset aequitas, quae praer rem moverat, ut stim

lationem poenalem fieri iuberet, L S si post 1μοι- ου -

. r. quis east. in jud rist. --. 6 I. Non M. emp. contra vero in mere conventionalibus, arbitrio partium sine necessitate conceptis, ac poenali stipulatione munitis, nunquam poenae promissae remissici a praetore conecitatur, Sed condemnatio fiat etiam ei,

euius nihil interest promissionem impletam esse λ quasi nihil aliud hic considerandum esset, quam quod actum est, ac placuit contrahentibus: poenam en meum triptilatur quis, non ilis, impuBυμ, ρυώ λ-

.i6. Quod si unus ex pluribus fideiussoribu , quIpetere poterat, sibi atiiones cedi per c ditorem contra reliquos confideiussores, non opposito bene fieto cedendarum actionum, neque pamone de iis post solutionem cedendis interposita, solus integrum debitum exsolverit, huic quoque restitutionem ad id, ut creditor eas et iamnum. crederet, denegari debere , verius est. Cum enim ipse solidum debuerit, atque ita non solverit quod erat indebitum, indoque etiam iura ei denegaverint soluti condictionem adversus creditorem, qui suum consecutus est ab eo, qui debebat inramento Q. β. ex duobur

utpote ex mera aequitate introducta, danda suisset, si qua aequitas apparuisset: ac praeterea necesse seret , ut actiones reviviscerent tertio, id non petenti, creditori sei licet, cuius non interest, quippe eui per solutionem factam ipso jure perierunt, nec nisi revixerint, ce&sionem recipiunt, L cumii 56. ε δε δε-iuir. non potest inveniri sufficiens aequitatis ratio, quaep torem moveret ad auxilium suum talibus impertiendum. Cri vellus decit. M. Loque facit, quod ab Oddo traditum; si quidem condictio non detur,

quia aequitas naturalis non patitur, tunc neque restitutionem dandam esse, de restitur. parr. I. ρυ. San. II. n. U. Et hae ita illis in locis, in quibus iuris civilis prine pia etiamnum prohata sunt; quod nempe fideiussor indigeat actionum cessione contra confideiussores, de illa ante solutionem fieri debeat. vel saltem de cessione facienda comentio ante in

terponi. Ceterum poritis Hollandiae moribus, quod

265쪽

u53 Lib. IV.

Miliret etiam sne eessione fideiussor contra consi de iussores agere possit, vel saltem dudum post solutionem sine praecedente speciali conventione cessionem petere a creditore, prout id adnotatum in tit. a. sejurr . es m.rniat. n. M- fere in Me I supervacua haec de restitutione quaestio est. i I. Porro, si convenerit inter partes litigantes, quid pronuncietur, uti tunc non abs re erit , iudicem hujusmodi sententiam sine ulteriore causae cognitione ex partium voIuntate proferre, Lai eon noris a G. A. do ro judicat. I. iudicem ai. m. communi dioita. ita, si a iudice inseriore lata sit,

ratio non rat, cur non adversus illam restitutio

danda soret, si iasio gravis doceatur illata. Si enimadversus convbntiones mutuas ob enormem laesionem

restitutioni locus sit, nee auctoritas rei ab inseri ribus judicibus iudicatae tanta, ut restitutionis auxilium , apparente iusta restituendi causa , repellat, etiam tune, cum plenissima causae cognitions interveniente lata est; conSequens est, ut sive partium convEntionem spectes, sive rei ita iudicatae vim, restitutionis .equitatem haud deesse fatearis. Hoque facit, qaod ex appellationes a tali sententia vi eo promtisi in arbitros latae, moribus omnino permissa

sunt. Jacob. Coren obser t. a. n. 5. At si a supremo Senatu, a quo ulterior appellandi saetatas haud

competit, sententia ex partium consensu pronunciata sit , restitutionem concedi haud oportere praetextu Irilonis, nisi metus iustus intercesserit, a saprema

Curia, ordinibus Hollandiae consulentibus, responsam est; ut aliquis saltem superesset Secure paciscendi , transigendique modus, ct una saltem velut anchora sacra in iolo inveniretur, qua fidedies, qui contraxerunt, pos ent quiete dormire. Extat rein riptum apud van Alphen Rapσσο pari. I. cap. adi in

I . ciuemadmodum nec supplicationem tune admittendam esse, probat pluribus idem Coren obse ν. a.

I7. tum uis. in me, licet tum de restitutione tum de supplieatione allud in Gallia Sabaudiaque servari tradat Rebussas tom. r. ipaei. do lis it cliaribus ara. unis. g. Osr. a. num. 5I. M. D. Ant. Faber. Coae sis. 7. tis. m de . 6.18. Non etiam adversus aditionem haereditatis maioribus subveniendum est restitutianis auxilio, seademque omissionis ratio est in cum patuerint, adhibito inventarii benefieri, adire sine damni metu, spe tueri interim remanente, si quae aere alieno 1 luto supersint , atqu2 adeo suae prorsus imprudentie temeritatiquu debeant aceepto serre, quod simpliciter adeuntes in damno haereant, aut repudiantes utilitate destituantur, arg. V. pen. Lartit. δε ba--α quati B. Er ae forent. l. ωθ. . sin au em l . C. is juro ae libra. t Aque saeit, quod, ne dum ad in vento inventarii beneficio, solis minoribus, aetatis favore, suecurri preverit; nequaquam maiori bas: quod proinde longe magis ex iure novo servandum est, st. extraneir 5. Inruit. de μνεα quo Ο rent. Nisi tamen creditores haereditarios plures dolo

malo latuisse probetur, ut ita heredem in haereditatis satis opulentae opinionem inducerent, ae ad rimplicem erus pellicerent aditionem, arg. I. ti l satisνi ut a3. ier ust. ff. de Eolo malo. Rebus asia rom.

stante matrimonio contractum , renunciavit domui mortuariae, seu sine palla α calantica exivit ex

domo mortuaria, s qua de re ut ius in materia te sionis bonorum postmodum se laesam conqueratur, dum vel aeris alieni ostentatione, quod jam exsolutum erat, deterrita, vel credulitate propria indum, abdicationem saeti r non videtur ei restitutio den fanda esse, cum abditatio talis non longe distet acinorum cessiones quam si quis fecerit, rebus necdum distractis, pcenitentia duci potest, ac venditione impedire, si modo creditoribus satisfacere phratus sit, L D, qvi bonis 5. l. 5. m. do emion. b

consuH. Brisann. an. 4 i5. Norr. I. n. 4. in fine. Guerin ad consues. Ruris art. 237. fere in M. . Praeterea restitutione non juvandi maiores, si laesi, dum in dolo versabantur ac delicto, I. sed Θ ii G. V. σου cietuν 6. F b. t. nee, Si Se in publicis auctionibus calore nimio licitationis provectos,

vinendo conducendove laesos contendant: neque enim temeritas de calor inconsultus in maioribus, seu solis in minoribus serendus ae condonandus est, atque ita praetorium adiutorium meretur, arg. l. verum II. β. item non 4. g. de mino . G. annir, Ant. Matthaeus G aut ion. I. a. cap. II. num. ult

al. Non denique restitutioni locus est, si tantum facti, de possessionis temporaria quaestio Vertatur, notante Mostadio Cinis rQν. decip. 65. vers. Se

natur.

TITULUS VII.

De Alienatione Iudicii mutandi causa.

I. Ouia iit Actio iis fise um ob asienationis judicii

mutand3 eatisa e quibus istu , contra ρυος, ω quibur inearibue ι an etiam contra eos, qui dolotae verunt, ne aequi erent, cum possent fla. O lute actioni loeut iit, alienatio Aebet erro facta inter vidios; dolo malo; non e toti ex lue Lutato; anto sium eontostatam i er animo jώ- ' dicii mutanaei, eum int νειμι actoris, id non fir i ; qui exemplis ex dicantu . An alienaminiatur cogi possit judicium acci pyro de re ali

nata e .

r. l na alienatione iudieii mutandi causa plerumque deterior fit actoris persecutio. dum reus litem metuenet in Ioeum suum substituit alium molestum, factiosum, rixosum, patentiorem, aut alter lux provinciae hominem, vel militem cinguli pras xi ne adversariis haud raro gravem, I. I. I. . I. R. l. 3. l. 4. V. r. I. pen. S uli. f. h. t. arg. I. milites Si. I. licet 55. C. G locato; ideo si quid tale contigerit, actio In factum praetoria comparata est, laeso competens, ae eius haredibus, adversus alienantem, etiam tutorem aut curatorem, L nam θ xi Io. I . . h. t. non item adversus haredes eius, quia ex quodam

delicto videtur nasci, litat pontineat rei persecuti

266쪽

nem: ad id quod interest, si quas iste επnia:

seeerit aut si quam aliam incommoditatem PMSussit, alio adversario Substituto, L quia b. ff. pen. 2 sis. l. 5. 6. 7. ν δ. t. sive in rem actio merit, sive in personam, que rei alienatae antaatu competebat, ae L quia 5. β. 5. f. h. t. sive actorrem ipsam, sive impositam rei servιtutem Persequatur, I item 4. β. 4. f b. iave oneroso sive Iucrativo titulo res alienata sit, i. rn. b. t . V . o

in sacrum dedicata, arg. I. ust. ρ de Settoras. vel servus, qui petebatur, si manumissus, I. ρυio a. 9.sii f b. t. Nec refert, an res, quae at nata est iam us apta sit per alienantem, nec ne, POM tis terminis habilibus, quibus usucapio impler1 potuit, L item 4. p . f b. t. Non tamen hae in materlaalienare ereditur, qui eum potuisset rei possessionem adipisci, eandem non acquisivit, sed Gu axat, sit, L iram 4 6. itemque I. in med. f. o. r. I. non alienat lis V. de ree. iuriri cum enim necdum pos

sessionem adeptus etiam iudicio needum potuerit Inquietari, alium suo loco adversarium Substituisse, adeoque iudicium mutasse dici nequit , Sed actionem necdum contra se natam declinasse. Piane,

si semel adeptus possessionem, dolo mafo miserit, perinde censetur ludicia mutandi causa 1 cisset ac si proprietatem alienasset, d. l. 4. 9. D Mur' a. Ut tamen hula actioni Ioeus sit, requiritur, ut alienatio facta sit inter vivos,' dolo malo; sponte, liberaque voluntate ue ante litem contestatam, ac denique animo iudicii mutandi, cum H non heri Mctoris interesset. Quod si unum ex his desit. cessabit duoque actionis huius movendae potestus. Ac Pr inde, si quis ultima voluntate, instituendo vel legam do, rem in alium transtulerit, huic edicto locus non erat. I. ex hoe edi io 8. u. red baererim b. m. o. r.

Cum peccare non videatur, qui rem in alium transfert . dum ei ulterior spes retinendi per immnantem mortalitatis casum perempta est: licet iure si gulari Imperator id noIuerit sibi capere. quod ei I iis causa testamento fuisset datum , β. u.t. Intraι. quib. mod restam. in*m. Sed di si quis ob val tudinem, aut aetatem, aut occupationes nepessarias aut litium execrationem, sculus verecunda cogitata Ovituperanda non est in alienaverit, aut rem velut debitam bona fide solverit, dederitve in solutum, vel ob vitium venditori rothibuerit, redhibiturus, etiamsi litem non metuisset, hac actione non tenetur, cum Ariti, e . I. item L 6. I. in meae is d. o. s. exfoe odi Io 8. . uir. I. 9. ι Io. f. s. t. Necessitate quoque urgente interPosita alienato, veluti sa pignori dira rapta sit iudieis auctoritate Iudicata exsequenda ea a. actioni tale locum non facit ι eo quod F

rumque factae ex necessitate alienationes non continentur legum alienationem vetantium dispositione,

nis νi I. A. de reb. est . qur rus itis. DA cu . fumrino det . non asien. Praeterea, sl non ante, sed post Idem demum contestatam, aut iure novo in aeti nibus in rem post judiciariam eonventionem, vel preces Imperatori oblatas, di iudiei insinuatas, ae per eum futuro reo et nitra, alienatio contigerat, suoervacua est restitutionis imploratio; eum alienatis sinu destituta sit, in quantum ludiciam semel inchoatum inter easdem personas perinde ad nnem

De IIIenatione Iudicii mutandi causa. a 59

perducendam est, ae si nihil gestum seu alienatum fuisset, L ex hoc edicto b. l. y. b. r. iunci. I. ι oa. θ auth. 5. Diosa C. de Iitigiosis, Denique, quia haee actio ad sis, quod interest, datur, locam invenire nequit, si iuxta ultimum requisitum non intersit actoris, alienatione judicii mutandi ea a sectam esse. veluti, si res non fuerit petitoris, aut post alienationem ante iudicium hoe inchoatum perierit eam senuito; ita ut nihil actbr sua suis et adtione consecuturus, nisi, si quid actoris praeterea interfuit, I. i. em 4. 9. γη. ρ. h. t. idemque est, Si is . qai alienavit, utile pati iudie una paratus sit, perinde ac si possideret; aut aliter arbitratu iudicis pristinam restituat iudicii causam, L quia S. V. uis. I. ex hoc'. in D. A. b. t. considerandum enim, alienantem invitum ex edicto praetorio crii non potuisse, ut iudieium susciperet quasi poSsideret, l. b. d. vis. quamvis postea per extensionem Mnatusconsulta, de haereditatis petitione concepti, caperit in eum qu que invitum dari principale judicium, ex dolas pro possessione haberi, L sin autem 27. y. tra eg ις 2. l. qui petitorio M. F. δε ret urna. l. qui Mis III ..ue.

δε rer. iuris. Quemadmodum nec impeditur actor, si commodum videatur, adversus eos, in quos pos senio iudieii mutandi causa translata est , tamquam re ipsa possidentes, efficacem instituere rei vindicationem, L unis. C. b. t.

TITULUS VIII.

De Receptἰs, qui arbitrium receperunt,

ut sententiam dicant.

Rat oner, ων ad arbitror eatu . In quibus comis niam arbitria e um judiciit: in quibus rant, puta, in limit pendentia, recon Irtione, a pellatione, doli Milano proptra arbitri cor u nem, auEL Bate ac potestate cogendi. id tit arbheri quia arbiIratori qua arbitratorustarier alat, ae in quo dister ab a bura 5. id ris compromitium ἰ an mytritur ran poenin

jure patronarus δ

267쪽

II. Oualia pacta eompromΤsso porsist uterie an fia junandum addi, an id agi ut arbiteν certam rem lentiam dieat 'Ia. An, in poena compromissi fico cedat 'IS. An, ut duo arbitri electi inteν ω Hrrent; mort tium eligant st an ut tunc Titium aritimantqAn partet resilire' postim ab arbi Dio ob μν marbiιμorum diisensum 8 an moribus sio arbitri Eissidenses tertium tibi arsumere porrint Lino novo partium contentu e ri id ab Inisio actum non sis p 4. An apbitre regi potait ad implendum auiis iam sincentum , cinibus modis f παπιών singulariiqiaisam cogendi ratio. 15. ferenaeis per arbit os rememia iatraq- ρ te prae- se te. Quid j-ir, xi part aherutra pre commmaciam vel etiam ex jωςra eatisa absit q16. An duo arbitri, abseme tertio, juricare parsimst quid ii todititit legitime eitatur sit e quM -μμλι ει D, Canonico 3 an reliqui, si untis arbitrorum mortutis iis δ 7. Eo enda sementia lora ει tempore a bito. Anaisito tempur compromisso insertum prorogare porsit, an ae referre reu antevene e qa8. Arbitri est omnia definire, de quibtis compromissum , idque per sontemiam definitivam. Non γι-- excede e fines compromissi ; quod exemplis Aeetia . An iub gene ali compνomirro comineam νυν ου quaestiones futurae ρ An merit dilationem so ionis dare, an compensaItonaem obiee am ad mitte, s verba sententiae obscura interpretari fis. Quid iuris, si ex tribus arbioris unus eoiaemnet tu quindecim, alter in decem, teritur is quinquee

M. An evanescam compromissum, si unus compromit rentium morIuut ras, auι bonis cesserat fa I. Quibus ex causis arbiIeν a sententia ferendae ne

m etal nova ruspicionis cauta amo Ignoratae

M. A. cogi possis a biso ad ju Pandum, si poma

compromitio ad Lia non sit, veI jam sit eom missas quo modo pana commitiatu amst se

-m compromisso a Bur non obterentiν λ ω quid ii Her conur apporitur non sise . M. An sententia ab arbis o lata mutari ab eo portis ' quae sis poena non pa emium teste ii arbitνi r quando videatu quis contra σrb Di sentemiam Doriis io' quis io aesio oe excaptio

M. Otii,ut in earibus temoniis arbitri nulta sit, Θ

ctionis tan:um pro parro in*m tu ἰ MI in sol dum quidem, ted ex aliis mane documentit f5I. Compromisio 1 o adjicitur com nitit ia condo mnationem j Dialem eo iam, quae Liudo eo ν benta ; an a tali sementia appenari, OH suppli- eario fir i aut restitiatio peti porris floru Consultum, non innotescere laudum panibur amloquam judiciali sentemia firmatum tis, ne aliar

rentia jud tali consi ma i laudum, quod adbucinior omnisum est.

I. Uemadmodum dc pactis& transactionibus i terpositis saepe fit, ut ad judicem controver fias, quae natae fuerant, haud deserantur; ita quomque arbitros adira litis finienda di iudicii solemnis evitandi gratia, Dequens est; quippe ad quos con sugere solent, quos terrent prax iores litium sumtus, iudiciorum strepitus, molestique labores, dc injuri sae protelationes, ac denique onerosa aut taedi sa expectatio incerti iuris. Magna autem quin convenientia sit inter arbitria & iudicia, dubitandum non est; cum compromissa ad similitudinem judiciorrum redam dicantur, quatenus lites finiunt, L. i. f. b. r. utrobique praescriptionis contigit interruptio, L pen. pon. C. b. t. seriato die sententia serenda non est, L Dmponius II. . pen. l. si s datis D L . b. t. es idem agendi ae probandi ordo est, citationes fiunt, dilationes conceduntur, consessio partium edem facit, exceptiones admittenda sunt, in expensas condemnatio fit, perinde ae si apud iudicem lis mota esset, Faehineus lis . 8. controv. cap. M. Damhouder mali ciuita cap. ML di plura alia communia sunt, de quibus in seqq. Sed nee praetereundum, in multis a iudieiis distare arbitria ;quippe quibus nee litis pendentia inducitur, L liquit em 5a. f. b. t. nec reconventio admire itur cum compromissum suos fines habeat, ultra quos arbiter nihil determinat, adeoque nec causam rem ventionis,' quippe quae compromisso comerehensa non est, ain. l quia tamen a I. β. plenum b. f. b. t. e . eum cinae Am 6. extra , de arbitris , Mysingeruscem. 4. observ. m. in nec appellatio, 1. C. h. t l. non iuslinguemur Pa. d. cum ρυMam l 4. f. b. t.

t aliter quam obtinet in arbitris seu iudicibus is pratore datis, de quibus agit, L ex contentu a 3. f. de appetiat. ubi pro eiseia legendum circa L ad tro Q. f. qui rinitae cet. leg. V vγllationem 5 i. C. de appellat. l. vit. C. de iudiciis, iunct. l. προ- tirrimi i6. C. eoae tit. nec publica auctoritiate arbitri iustructi sunt, ain. I. Wioatorum 4. C. MDrisae omn. juae sic ut neque litigantes cogere. neque testes ad testimonium perhibendum eo

268쪽

De receptis, qui arbitrium Ue. 16t

Stringere queant, Damhouder mai ciuili cap. a . ergo Sine compromisto nulla arbitrἱ potestas sit, αnum. 6. atque insuper, arbitris ab alterutro compro-ll. I. gr. arbcrum I. f. b. t. non tamen illud deesse mittentium corruptis, amo doli locum sibi vindicat, credendum est. ex quo ratiliabitio proponitur . inter- ac lapso datur contra eorrumpentem, L ita domum cessisse, knt. l aber C. lib. ιrt. St. M o. i. Nec su-5 .fh. t. cum, corruptis judicibus, ipm iure nullaitere, 'tipulatione, an pacto compromissum fiat arsit sententia, nec altione doli eontra adversariums aena Promittatur, si modo termina habiles invenian corrumPentem orta ut , t. Oeniales sententias 7. Qitur, ut p., tum ad pinnam consequendam sussire eqωando provoc. nem est Morro. p it veluti, si ambo sibi invisem aliis ex eausi R. Est vero arbiter, qui e promisso partium ele-ldebitores sint, ac paciscantur, ne petat quod sibictus est, ut lites dirimat; diversus ab arbitratoribus,tdebetur, qui sententiae arbitri non paruit. Alioquin, nomine quidem in iure n tro ignotis, re ipsa notis licum nudis ex pactis a tionem non dederint liinna

quipps qui absque ulla iudieii forma ex aeqao dc - e lege , nee pinnae persecutio ex pacto Eret, d. Lm lites componere suo consilio suaque auctoritatet is Seuἰ ', 1 l. 9. im dum S. b. t.

alia rant, L ammmmur ra. u. recepisso a. f b. t. 4. Cυmpromittere possunt, qui liberam habent re- autb. si vera comueris C. G iudieiisi Ant. Faberfruin administrationem; etiam socius unus in re cominoae. lib. 2. ID. M. def. a. in not. num. 5. Amen imuni, non quidem ad id, ut socio noceret, aut eum traeus σου coniun. Bris. an. i , not. i. num. ι Dam- obstringeret ad Observandum quod ab arbitro statu- uder pra i ci I. cap. 2G. n. i 8. 16 . vel eonia tum ebi, neque enim conventio alterius alteri noce-

ventiones aliaque ad finem bonum perducunt, in eo ita Pssint, nec ex alieno pacta alius obligari, Luntur tractibus, dotibus, iliisque, in quibus viri boni a r-i U. - pactis, C ri quit Herum I. Iustis. is inmichitrio opus erat, intervenientes, ut pretia rerum, usui . sed potius ad essinum illum, ut socius com mercedes usus aut operarum, lucri damn que partest Promittens pinnam adversario solus exsolvat, at so- inter socios, dotium dandarum quantitatem, de stini- cius alter Fententiae arbitri nollet parere: ea enim lia definiant, L cum mn dio Ilum 69. g. gon . 4.sratione unumquemque posse promittere factum alie - . de jure dot. t. roci tatem.mnum 76. 77. D. 79.inum, ut, Si illa non siceiit, proinissor poenam prae- . pro νομ β. . Iuri. δε locationν β. i. Arrit. Alsiet, receptum est α 5. isnet. veria ιλ e Si. δε--τ. Dend. l. v x. Coae de conraab. emt. l. ti m eo/s ιελ δε in A. stipulat. atque hoe est, quod Paulusab. 1 lomi. Sic ut, an arbiter quis, an magis Vult is i. a rei 3s. r. b. t. arbitrator sit , ex inegotii suscepti natura atque s. Non tamen recte eo romittunt surimi, servi, ipsa constitutionis formula diiudicandum sit, Andr. mulier . quoties compromittendo intercedunt, L.

4. S. - . vini destitutae. Similiter nee impuberes sino tutoris 5. Constituitur arbiter eompromisso 'utiam, Id nec minores sine curatoris sui auctoritate: qui ta- est, conventione, qua contendentes arbitri sententiis Π, 1i fideiussorem dederint, is ad poenam obliga- se stituros promittunt, plerumque quidem poena a stus erit, ubi postea sententiae arbitri paritum non potita, eaque vel aequali, vel inaequali, dum alter pe- mi, LM inputas 55. . b. t. Plane de rebus immobi-cuniam, alter retra minae nomine promittit, L lisu lubus hi ne tutore quidem vel euratore aut hore Ie- rorer l . q. quod ais a. U. b. t. q9amvis di sine γι- commmiserint, sed insuper decreto opus est, s

nae adiutione compromissum iniri possit, hodiequeicundum ea, quae in i t. de transactionibur suerunt id frequens sit. Etsi enim arbiter de iure Rama noldicta , cum transactionis di comproni si videatur par non fuerit obstrutus, ut litem dirimeret; si poenas tio. Unde di quae sis p curatoribus, actoribus uni- vel nullo modo, vel sub eonditione, vel non utrim- versitatis, altasque licite vel illicite transigentibus inque, sed ab uno tantum latete promissa esset, vel illo tittalo fuere tradita, hue transserenda sunt, ut alteri Recepto lata, L ligat os ii. si 'on. H ωθ. Llinutilis repetitio evitetur, vide Menochium de arbi-

a. IS. m. et g. l. l. non diuinguemur M. β. mmmait aris . lib. a. cent. a. casu l7 . num. .cis 1 se a 5. f. b. t. tamen, si ea defieiente, arbiter nihil. -inum. 46. Gometium variar. resolui. tom. 2 cap. 14.ntas sententiam tulerit, ad id, quod interest, tenere--I5. Sande δε ρ obib. - . alisnat pa t. l. cap. I.

r. qui definitioni facta noluerit stare, incerti comi . b. -m. m. Montanum de tutelis cap. 33. num. a T. dictione conveniendus, I. Hem M. β. ωθ. r. b. t. e6.ler seqq. Argent raeum is contuet. Erit. ann. cra. gl. l. per tuat 9. eura, do avis r. idque secundum vul- 6. Arbitri esse possunt omnes non prohibiti, et-gatam naturam obligationum ad factum, ars. l. ial .iram Meerdotes, L non Zistinguemur ba sacerdotis 4. sum M verbo . obietat. I. si Dis ab asio idi . i. f. f. b. r. I. ri qui ex .cis emica . nee non Iudaei,

o judicat. Hinc quoque, si nullum prorsus eo id Iudaei dic is suis is, infames quoque & libertin,

PromisSum expresse interpositum eo ipiatur, partes conditionis homines; tum nulla tale os io digni- tamen sententiae per tertium tamquam arbitrum la-itas imit. Non tamen impuberes, nee serri, adeo uetae consensum praebuerint, eam vel verbis vel rebusinec uberi, qui cum servis electi erant, iudicare te- p,ia dc factis habendo ratam, non pomini postea neantur aut Possint nec ab his definitum ratum Sit ab ea sub compromissi non adhibiti obtentu resilia aut pinna ab eo, qui non paret, debeatur; nisi se re: quid enim interest, mandatum praecedat, an ra-ivus Jam liber Dinis, parimus eonsentientibus, κωtibabitio subsequatur in negotiis, quae a consensultentiam dixerit, i. Diuius 7. I. 8. 9. 1 b. t. Nd nee 'partium ae conventione vires habent λ au. I. Miam- mulieribus ob sexus vere Miam arbitria recipere i a. Q commian. in linquo Daeci , L ώθ. C. ad S lius civile permisit, & hoc officium, ut privatum, vi n Lusc. Macedon. l. re &α f. de reg. iuris. Licet'rila esse Iussit, L m. Q b. t. quod tamen nunc non

269쪽

st 6 a Lib. IV. Tit. m.

servatur: postquam enim plaeuit, mulieres etiam Iurisdictionis canaces esse, absurdum fuerit, ip is arbitrii suscipiendi potestatem denegari, cap. Hlerii 4. extra, do MMIHA, Groeneu gen & alii ad LI. .

C. b. r.

7. Minor 25 annis arbiter esse non prohibetur, si modo annis aci major sit, sic ut tunc etiam ad judicandum eret possit; qui tamen, si in m se captum conqueratur, quivi arbitrium temere susceperit iuvenili facilitate, restitui pote t, ne teneatur arbitrari, I. cum lege 4 i. f. b. t. Quod si viginti annis minor sit, ne adigi quidem ad iudieandum potest , licet restitutus non Nit, propter prohibitionem

legis Iuliae privatorum judiciorum, ae i. si . Sed id

non impedit, quo minus ratum sit, quod ipse ex V luntate libera pronunciavit, si modo annis oetodecim major sit, ct ccmpromittentes haud ignorent, eum annis viginti minorem esse ἔ eum certa ex acientia in eum eo entientes imputare sibi debeant,

si laesi sint, L quidam, 57. f. is re judicat. ac proinde, quod a Callistrato seriptum esti nemini licere compromissarium iudicem eligere minorem viginti annis, di poenam ex sententia eius nullo modo committi, ae l. 4I.ν. b. t. non male de iis acceperis, qui facti erire lapsi, viginti annis maiorem putabanteve eum, in quem compromiserant, cum vere minor esset, & in quem, si non errassent, non fuissent Con-

Sensuri, Scientes minorem ex lege Iulia iudieiorum non posse cogi ad iudieandum, adeoque eligere minorem annis viginti non potuerint eam illo egestia,

ut illum invitum cogerent ad iudicandum. Multa acilicet recte fiunt a seientibus, di iuri communi in

mum commodum introducto renuntiantibus, qua ab

ignorantibus gesta non valent, quasi legibus im-Probata

8. Eadem Iege Iulia privatorum iudieiorum dc illiud cautum, ne is, qui in causa aliqua judex est , arbitrium recipiat erus rei, de qua iudex est, aut in

se compromitti jubeat; cessetque poenae persecutio,1 Si, Secus faciens, sententiam tulerit, I sed si in .9. . si quir a f. h. r. in alia plane causa ad eius forum aut officium non spectante recte arbitrium suscipit;

licet cogi nequeat ad illud implendum, si in maxima sit dignitate, L nam magistratus 4.F. h. t. --stris tamen moribus infrequens non est, ordinarios ex partium compromisso arbitros constitui, ae ad implendum arbitrium etiam cogi per ipsum illud collogium judicum, cujus ipsi pars sunt, ut iure Canonico cautum est, ae pragmatici testantur eapite cum Tempore S. extra, δε arb istis, Carptovius de .forent. pari. I. renuis. I. desin. II. Gmenem geri ad i. 4. et s. r. b. t. Sim. van Leeu.en cent. ιν. pa r. a. lib. I. cop. II. num. 7. licet aliis magis placuerit, in eos quidem, tanquam arbitratores, at non tanquam in iuris arbitros, compromitti posse. Argentraeus που -- urimae Britann. a t. I'. not. 4. n. ult. in fine, Ant.

Faber Coae lib. a. ris. M. G H. a.

9. Denique nec quisquam.in re sua arbiter id . netas est, quatenus se faeere iuberet, aut se sacere prohiberet; neque autem imperare sibi, neque m ni bere Quisquam potest, L pen f. b. t. Quod tamen non impedit, quo minus qui adversario suo permittat controversi nesotii determinationem, adeoque eum in causa propria arbitrum sectat, a T. I. ii in

lege M.' .us locati, Anti Faber ac libr. a. tit. M. AU. l. in norit n. 3. vel etIam adversatil sul εc propris aduocato simul ἔ imo dc soli patrono adversarii; cuius eandori si fidere voluerit de iustitiae ae integritati, ratio non est, cur non consensu suo hactenus

sibi praeiudicare potuerit, ut arbitrium deinceps nequeat arguere nullitatis, dummodo ignarus non sum rit, eum, in quem compromittit, adversae parti patrocinium praebuisse i quicquid in contrarium nititur

Leeu-en d. pan. I. lib. I. cap. 7. num. 7. Non enim Volenti, scienti, ae consentienti potest in ruria

videri iacta, I. i. g. ustio adeo S. f. de Mjuriis. ofundamento etiam filium in causa patris, di patram in causa filii arbitrum esse posse, constat; etsi alias suspectum haud immerito haberi posset tale in personae adeo conjunctae negotio arbitrium, L quin et iam fi f. b. r.

promissum fit, neqae omnis conventio compromisso inserta firmitatem habet. Ecce enim, apud arbitrum compromisso electum haud ventilandas esse iustas restitutionum causas, ad eum essectum, ut is sua sententia infirmaret negotia summo iure nubsiste tia, manisestum est ex L ult. c. ubi et apud quis,

P. est. in inrer . eam paen. In meae. στνa is in MIMP. restit. usque adeo, ut ne examen quidem

causae ei a suprema curia restitutionem indulgere rogata, directo committi soleat, iuxta ea , querit. Eo D int et . roςtitui. dicta Sunt, num 9. Simis

liter nee de eriminali , vel liberali dx status ea sa, aut populari vel in mante acti me, ad arbitrum iri potest; sed hae ordinariis potius relinqui debent iudicibus publica potestate munitis exequenda, A non

aeuinguemue 5a. C Iulianus 6.' . f b. t. Sande aere r. nisu. lib. I. rit. 8. de . 6. Quia vero deeriminibus non criminaliter tantum, sed & elui uteragi potest, ad indemnitatem praestandam ei, qui

pecuniarie ex crimine alieno laesus est, dc nerotia infamantia etiam quaestionem rei familiaris adiun- Stim habent ψ nihil vetat, quo minus in arbitrum da causis supra dictis compromissum fiat, quantum ad illud privatum interesse ; eodem modo, quo etiam eum, qui ex crimine damnum sensit, eum eriminii a ctore transigere posse, in tit. de transaeshmibωρ adstrumam est; intacta interim manente infamiae vesalterius poenae publicae irrogandae quaestione, tanquam potestatem arbitri superante, ac per Uvoc tos fisei aliosque similes movenda apud eos, quorum de criminibus notio est, L quid ergo i 5. β. ex comm omisso S. . Eo bis, qui not. imam. Groene-egenia d. l . aa. V. s. st. b. t. Praeterea de matrim nialibus causis compromissum fieri vetat ius canon eum, quippe quas criminalibus ae liberalibus hae in parte exaequavit, cap. γου. in fine extra, de in inret .muis. uti re de spiritualibus; eum non sint privati arbitrii, vide Zoesium ad Rand. b. tit. num. 19. qua tamen non impediunt, quo minus inter plures de

iure patronatus, di beneficit Ecclesiastiei conserendi

potestate, Controversiae exortae arbitrorum defin trini ex compromisso committantur, cum patrociae

tus iura causis quidem spiritualibus annexa sint; nequaquam Uem p ris spiritualia, quippe quae nlateis possideri possunt Ae exerceri, de ad haeredes, aut eos. qui de familia sunt, pro varia primae sun tionis lege transire, Responsa Icior. Hollana partis L eon E M. pag. G.

270쪽

De reemtis, qui arbitrium Ue.

r. Passiones eompro mo inserendas ae compromittendi modos quod attinet , reprobatum a J t Diano est ex compromissis adjici vetitum iusiurandum, quo sese litigantes ad servanda ea, quae arbiter pro nunciasset, devinciebant, quodque fuerat aliquandor missum, t. ne in arbitriis 4. S auth. d cernit. C. no II. na. cap. quia vero multae II. V. I. Nullum quoque arbitrium eue Paulus monet, quod in actum ruit, ut certam sementiam diem adise , seu , quo convenit, quid pronunciandum sit, L qualem I9. f. Φ. r. Cum enim omnis vis sententiae, ab arbitrio sis Tendae, accedat a partium conventione, ineptum rit, eum ad illa adhuc tractanda ac terminanda ace dere, quae litigantium transactione iam ita diremta sunt, ut non maior his firmitas ab arbitri iudieato addi possit. Contra quam in iudice receptum est, qui, quia publica instructus potestate firmare magis potest, quae privatim placuerunt, rei iudicata auctoritatem iis tribuendo, recte sic aditur, ut sententiam non suo arbitratu, sed ex partium praescripto crat, L si convene is λ. f. de re judicar. ia. Non etiam recte convenitur, ut inserta compromisso poena fisco applicetur, eo quod ex juris cis ullis principiis quisque sibi & non alteri stipulatur, L aνbiter int a 42. U. h. t. iunct. 6. si quis alii 4. ει 6. astrai nimia i I Q. Artis. M insuII. rtisulat.

uuamvis enim a Callistrato traditum sit, fiseo posse poenam ex contraE U privato deberi, L. r. in .prine. e. de jura si ci , id tamen non de conventi nati poena, qualis in compromisso est, sed potius de ea, quae a lege constituta, intelligendum est; dum tales a privatis celebrati contractus , quos celebrarilax vetuerat Eub comminatione poenae fisco applicandae k cujus exempla sunt in I. a ονίων sei. q.

ut, si dissentirent, tertium assumerent, qui tune ipsis placereti quia possent in eligendo dissentire. Sed si id actum esset, ut eis tertius afvimeretur Sempronius. valere compromissum, responsum est . quoniam in assumendo dissentire non maunt, Litem si tinui i7. g. ii in duos 5. F. h. t. quo modo Br in emtione pretium, in I atione merces, in tertii certi, non incerti, arbitrium conserri posse , ex eadem placuit ratione , . l. Inti P. Eo empl. I. sisti . de locat. I. ult. C. δε contrab. emt. Si tamen litigantes simpliciter in duos compromiserint,ae hi in lite terminanda dissentiant, liberum quidem est litigantibus sententiae eorum non Stare , d in universum a compromiso resilire, I. Aiem 27. s.

pluνer 5. f. b. t. t secus quam in iudieiis receptum est, duo iudicet in. l. inter paror M. A. de se judicat. sed si In compromisso malint persistere, ipsis

desiderantibus, praetor potest arbitros cogere, ut tertiam certam eligant personam, cuius auctoritati pareatur, ae l. item ri i T. V. principaliteν 6. U. b. r. Cum vero non absurdum sit ea pacto eomprehendere, ad quae tanquam rationabilia praetor suo potest constringere imperios usu merito obtinuit, etiam Ipsas partes ab initio sic posse in duos e promittere, ut hi inter se dissentientes tertium suo arbitratu adsciscant discordiam diremturum, Greene meen ad d. l. Q 7. 6 5. ff. s. r. Quin imo, si ne additum quidem fuerit, in dissensu electarum tertium

vimenuum esse, Imos tamen Iure suo p sse sibi

tertium associare litis dirimenda causa, quibusdam placuit, i ebussita ad contris. resar rom. 5. trae .

de urbiIHL an. I. glost. a. n. 7. . senaar praes. j D. cap. 26. nam. II. in rine. Leeu-en cen. foripa I. a. libri I. eam Ii. num. Io. quasi data arbitris eontroversiae finiendae potestate etiam tacite ea censerentur concessa esse, sine quibus arbitrium explicari non potest, dc negotium definiri: uti non potest, Si pari numero dissentiant, nisi tertio as- Sumto, arg. l. 2. f. is iurisdict. quae opinio etiam iuris Canonici constitutione videtur iuvari , cap.

cum treciali 6 I. extra, de appenalon. , sed vix est, ut hae aliter admiseris, quam si compromittantes , non ignaros tertium assumi, patiqntiam praebuisse atque ita tacite consensum accommodasse conStet et nam si ob dissensum arbitrorum malint a compr misso resilire . uti id leges ip is permittunt, idemque testationibus denuneiaverint ambo, vel alteruter , ne tertius assumeretur, aut assumtus Sententiam diceret, non animadverto, cur essicax foret, quod ab eo, quem ruperarbitriam vulgo appellant , fuisset definitum, cum nunquam in eum consensisse dici queant nullus vero satis idoneus arbiter Oine par tium voluntate possit censeri.is. Arbitrii rerepti essectus est, quod arbiter cogatur sententiam serre: lilaei enim id officii genus nemo invitus teneatur suscipere, quoniam ut elegantissimis Ulpiani verbis utar θ hne res. libera &soluta euet, dc extra neeessitatem iurisdictionis posita , attamen, ubi semel quis in se receperit arbitrium , ad curam de sollicitudinem suam hanc rem Pertinere praetor putat: non tantum, quod studeret lites finiri ; veru ii quoniam non deberent decipi, qui eum quasi virum bonum, disceptatorem inter se elegerunt. Finge enim, post causam iam semel atque iterum tramiam, post nudata utriusque inti ma , dc secreta negotii aperta , arbitrum vel gratiae dantem, ves sordibus eorruptum, vel alia o causa , nolle .sententiam dicere i qu uamne Potea negare, aequinimum sere, praetorem interponere se, ut Os5

iam , qaod in se recepit, impleret, L Lobro, 5. q. r. f. b t. Cogendus vero raptis pignoribus, indi-eli mulcta, aliisque similibus modis, quibus vulgo

quisque ad oneris suscepti implementum constringi potest, L, non aeclinguemur 5a. si arbiIer sese ra. f. b. t. arg. l. praeces 5. C. de surpet . tur. s. pon. titui. de satisdat, itit. es curat. p cipue vero

condemnatione in id, quod interest, arg. i. si quiras atio i5. . i. f. de po fudisat. n. ult. Inst. δε--. Algat. Nee silentis hie involvenda illa me

liaris emendi ratio, que Anglis thleisque inter alias meis conditiones placuit, M. Ap ilit anni i654. a tic. m. ut nempe arbitri litibus quibusdam dij dicandis ab utraque gent electi, si non intra certum tempus eas definierint, conclavi includantur ab omni hominum consortio segregati, ibique sine lumine, sine cibo patuque , aut apparatu alio qu cunque , tamdiu agant, donee sententia sua commissas sibi terminarint quastiones , Praeir. Hod. I. a. pag. 533 i5. Ferenda autem ab arbitris sententia est,mo quidem , utraque parte praesente, nisi id a fuerit, ut & absente altero id liceat: alioquin alterutro absente, ut ut legitime vocato, pronun-

SEARCH

MENU NAVIGATION